در طول جنگ، بسیج مردمی در داخل كشور را چه كسانی و یا چه نهادهایی انجام می‍دادند و چه تأثیری بر جبهه‌های نبرد داشت؟
بسیج مردمی در طی جنگ به همت مسئولان عالی‌رتبه نظام و نهادهای متولی این امر همچون بسیج و ستاد تبلیغات جنگ صورت می‌گرفت اما با توجه به محبوبیت بالای امام و اینكه ایشان علاوه بر رهبری سیاسی، از مراجع بزرگ شیعه نیز به شمار می‌رفتند، ایشان در تهییج و حضور مردم در جبهه‌ها نقش عمده‌ای داشتند؛ طوری‌كه با یك فرمان امام، سیل گروه‌های مردمی به جبهه‌های نبرد سرازیر می‌شد. پس از عزل بنی‌صدر با توجه به اینكه وی به عنوان فرماندهی كل قوا با به كارگیری نیروهای مردمی به بهانه نداشتن تخصص لازم مخالف بود و از طرفی در چندین عملیات عمده، برای بازپس‌گیری مناطق اشغال شده با شكست مواجه شد، اهمیت حضور نیروهای مردمی در قالب نیروهای بسیجی و سپاهی بیشتر شد و همین مسئله باعث اجرای عملیات‌های موفق نظامی یكی پس از دیگری شد.
به كارگیری مفاهیمی مانند حفظ دین، دفاع از كشور، دفاع از مردم و نوامیس و ... در بیانات امام، در بسیج مردم بسیار مؤثر بود و سرنوشت جنگ را به نفع ایران تغییر داد. امام با اصلی دانستن مسئله جنگ، مردم و مسئولان كشور را به حمایت از رزمندگان اسلام فرا خواندند و از این طریق دشمن را از دستیابی به اهدافش ناكام ساختند. اعزام نیروهای مردمی به جبهه‌ها در قالب "سپاهیان حضرت محمد(ص)" و یا "سپاهیان حضرت مهدی(عج)" در این چارچوب صورت می‌گرفت. در مجموع به دلیل اینكه نیروهای مسلح ایران به نیروهای داوطلب مردمی اتكا داشتند، این حضورها نقش بسزایی در چگونگی تداوم و اختتام جنگ ایفا كرد.
