آیا سرزمین و یا شهری از كشور عراق به تصرف نیروهای نظامی ایران درآمد؟ چرا و به چه مدت؟
بله؛ پس از آنكه عملیات بیت‌المقدس با موفقیت به اجرا درآمد و دشمن اشغالگر از قسمت وسیعی از خاك ایران عقب نشست به دلایل زیر ایران تصمیم گرفت كه عملیات برون‌مرزی خود را آغاز كند:
اول آنكه پس از استقرار نیروهای ایرانی در شهرهای سومار، مهران و قصرشیرین و مشاهدة اوضاع، مشخص شد كه حسن نیتی در كار نبوده و تمام این شهرها با خاك یكسان شده است، لذا این جنایات قطعاً نباید بدون پاسخ می‌ماند.
دوم اینكه معلوم شد صدامِ به اصطلاح صلح‌طلب، عقب‌نشینی را به طور ناقص انجام داده و این حركت ارتش عراق به دلیل این بوده است كه با حضور در ارتفاعات و مناطق سوق‌الجیشی و حساس، اشراف خود را بر شهرهای ایران حفظ كند و نیز از حملات احتمالی رزمندگان اسلام در امان بماند.
سوم اینكه در حالی كه صدام از سویی سخن از متاركة جنگ می‌راند، از سوی دیگر به شدت سرگرم فعالیت و ایجاد مواضع و موانع از قبیل میادین مین و كانال و سیم‌خاردار بود.
و آخر اینكه بسیاری از شهرهای میهن اسلامی ایران در تیررس موشك‌اندازها، توپخانه‌ها و خمپاره‌اندازهای دشمن قرار داشت و هر روز دشمن این شهرها را زیر آتش سنگین خود می‌گرفت و عده‌ای از مردم غیرنظامی را به شهادت می‌رساند، لذا ایران چاره‌ای جز عقب راندن دشمن و دور نگه داشتن شهرها از آتش او نداشت. بنابراین مقامات جمهوری اسلامی تصمیم به پیشروی در خاك عراق و تصرف بعضی از شهرهای عراق گرفتند تا ارتش عراق را از مرزهای ایران دور كنند.
در پی این تصمیم عملیات‌های متعددی طراحی و اجرا شد؛ از جمله رزمندگان اسلام با اجرای عملیات والفجر8 در تاریخ 20/11/1364، شهر مهم، استراتژیك و بندری فاو را تصرف و پس از 78 روز نبرد سنگین و وارد آوردن تلفات بسیار به دشمن تثبیت كردند. قبل از آن نیز شهر زبیدات عراق طی عملیات محرم كه در تاریخ 10/8/1361 آغاز شده بود، به تصرف نیروهای اسلام درآمده بود. همچنین مناطقی مثل جزایر مجنون به مساحت 160 كیلومترمربع (دارای 50 حلقه چاه نفت)، بخشی از هورالهویزه، الحسان و الزجاجیه و بزرگ‌ترین دریاچة هورالهویزه به نام ام‌النعاج، به ترتیب طی عملیات‌های خیبر 13/12/1362، بدر 19/12/1363، قدس یك 24/3/1364 و قدس پنج
14/5/1364 به تصرف نیروهای ایرانی درآمد.
علاوه بر این، رزمندگان موفق شدند طی عملیات والفجر10 كه در
25/12/1366 آغاز شده بود، شهرهای حلبچه، خرمال، دوجیله (سیروان)، بیاره و طویله را به تصرف خود درآورند. شهر ماؤوت عراق نیز در تیر 1366 در عملیات نصر4 به تصرف نیروهای ایرانی درآمد.
این شهرها و مناطق برای مدت‌ها در تصرف نیروهای ایرانی بود، اما صدام با به كارگیری گستردة سلاح‌های شیمیایی و با همكاری امریكا و حمایت بی‌دریغ ارتجاع عرب توانست فاو را در اواخر فروردین 1367 و شلمچه و جزایر مجنون را نیز در نیمه اول خرداد 1367 به تصرف درآورد. به این ترتیب در این مرحله كه عراق به نحو بی‌سابقه‌ای تقویت شده بود، موفق شد با استفاده از توان نظامی، بهره‌گیری گسترده از سلاح‌های شیمیایی و به كارگیری تجارب گذشته، ابتكار عمل را به دست آورد و صحنه نبرد را به نفع خود تغییر دهد.
