آیا ارتش عراق در جنگ علیه ایران تنها به نیرو و تجهیزات نظامی خود متكی بود یا از كشورهای دیگر هم كمك میگرفت؟
در این باره مدارك و دلایل بسیار روشن و قاطعی وجود دارد كه از همكاری و مساعدت تعدادی از كشورهای حاشیه خلیجفارس، بعضی از كشورهای خاورمیانه، حتی تعدادی از كشورهای عرب قاره افریقا و كمكهای بیدریغ نظامی، تبلیغاتی، تسلیحاتی، اطلاعاتی، فنی، آموزشی، تداركاتی و ... شوروی سابق، فرانسه، امریكا و ... به كشور عراق حكایت دارد. برای نمونه اظهارات برخی مقامات و بیانیههای رسمی این كشورها و یا تحلیل رادیوها و خبرگزاریهای وابسته به آنها، آن هم فقط در یك ماه اول جنگ آورده میشود تا این موضوع روشن و مستند گردد. گفتنی است كه در این زمینه از اطلاعات و بیانیههای دولت جمهوری اسلامی ذكری به میان نیامده است، زیرا حجم اعترافات و مطالب ذكر شده به وسیلة بیگانگان ما را از استناد به آنها بینیاز میكند.
دو روز پس از شروع تهاجم رسمی و گسترده عراق، رادیو مونتكارلو در 1/7/1359 بیان میكند كه: «ملك حسین شاه اردن از كشورهای عربی خواست از عراق حمایت كنند.» همچنین رادیو عراق در همین روز از قول ملك حسین نقل كرد كه: «ارتش اردن تمامی امكانات خود را در اختیار ارتش عراق، قرار خواهد داد.»
مجله اشترن چاپ آلمان در روز 2/7/1359 درباره كمكهای انسانی به عراق میگوید: 45هزار نظامی هوادار شاه (محمدرضا پهلوی) در اردوگاه نظامی در خارج از كشور، همچنین 25هزار نظامی دیگر در كشورهای همجوار خلیجفارس نظیر بحرین و عمان و قریب سههزار نظامی در كشور مصر در حال آمادهباش كامل قرار دارند. آنها منتظر رسیدن علامت از واشنگتن هستند، زیرا برای شروع به تكنولوژی و تسلیحات امریكایی نیازمندند.
رادیو كلن در تاریخ 5/7/1359 به نقل از رادیو ایران ـ سخنگوی شاپور بختیار ـ همكاری ضد انقلابیون ایرانی با صدام را آشكار كرده و میگوید: هزاران افسر و خلبان ایرانی كه پس از سقوط رژیم شاه به عراق گریختهاند در بمباران ایران، با نیروی هوایی عراق همكاری دارند و رهبری آنها را ژنرال اویسی به عهده دارد.
رادیو اسرائیل نیز در این باره خبر داد: ژنرالهای ایرانی كه پس از انقلاب از ایران گریختهاند، اطلاعات جنگی در اختیار عراقیها قرار دادهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در تاریخ 5/7/1359 گزارش داد كه یك هیئت نظامی روسی به مدت سه روز وارد اردن میشود. این هیئت از تأسیسات نظامی و پایگاههای اردن كه میگهای عراق در آن نگهداری و تدارك میشوند، دیدن خواهد كرد.
اگرچه مسئولان امریكا مرتب بیطرفی خود را در جنگ متذكر میشدند ولی نماینده امریكا در سازمان ملل متحد، دقیقاً یك هفته پس از شروع جنگ، صریحاً اعلام كرد: «اگر عراق از امریكا كمك بخواهد، امریكا هر گونه امكانات نظامی را در اختیار عراق قرار خواهد داد.»
خبرگزاری رویتر در تاریخ 6/7/1359 گزارش داد: خالد، شاه عربستان، طی یك تماس تلفنی با صدام، حمایت خود را از عراق در جنگ با دشمن اعراب اعلام كرد.
تام روس سخنگوی پنتاگون در تاریخ 8/7/1359 اعلام كرد كه امریكا چهار فروند هواپیمای آواكس برای حفاظت از چاههای نفت منطقه در مقابل حمله هوایی احتمالی ایران به عربستان سعودی ارسال خواهد كرد ... این هواپیماها تا زمانی كه جنگ ایران و عراق ادامه داشته و موقعیت منطقه خطرناك باشد، در عربستان سعودی باقی خواهند ماند.
خبرگزاری فرانسه در تاریخ 8/7/1359 خبر حضور مستقیم نیروهای نظامی اردن در صحنه جنگ را بیان كرد و گزارش داد: تیپ زرهی اردن مركب از حداقل 40 دستگاه تانك برای كمك به نیروی زمینی عراق وارد خاك این كشور شده است.
روزنامه واشنگتن پست در روز 8/7/1359 طی تحلیلی مینویسد: ... دولتهای محافظهكار عرب با پیشروی نیروی عراق به عمق خاك ایران، با قاطعیت اعجابانگیزی به حمایت از صدام برخاستهاند. عربستان سعودی، اردن، مراكش، قطر، كویت، امارات عربی متحده و یمن شمالی از نقش صدام نه تنها در خاورمیانه بلكه در بین كشورهای غیرمتعهد، پشتیبانی میكنند. بیش از همه شاه حسین، پادشاه اردن، به بسیج و پشتیبانی از صدام مشغول است.
رادیو اسرائیل به عنوان دشمن سرسخت و مخالف جدی جمهوری اسلامی نیز نمیتواند چشم بر این واقعیت ببندد و طی تحلیلی در همین روز ذكر میكند: ... همه سعی اعراب، در مبارزه علیه ایران به كار گرفته شده است نه علیه اسرائیل.
لوماتن چاپ پاریس نیز در روز 8/7/1359 نوشت: سه كشور عربی عربستان سعودی، مراكش و اردن به طور رسمی كمكهای نظامی خود را به عراق اعلام نمودهاند و در كنار این كشورها، موریتانی، یمن شمالی نیز آشكارا جانب عراق را گرفتهاند.
ریموند بار نخستوزیر فرانسه برخلاف عرف دیپلماتیك و قواعدِ حقوقی مورد توافق كشورها، طی مصاحبه با تلویزیون فرانسه در روز 9/7/1359 میگوید: فرانسه نه تنها از نظر نظامی به عراق كمك میكند، بلكه قراردادهای اقتصادی و فرهنگی نیز با این كشور دارد. فرانسه از هیچ كسی در این مورد درس نمیگیرد.
پس از تهاجم نیروی هوایی جمهوری اسلامی به پایگاهها و مراكز نظامی عراق، شبكه تلویزیونی امریكا گوشه دیگری از كمكهای انجام شده به عراق را آشكار كرده و میگوید: عراق تعدادی از هواپیماهای خود را به كشورهای عربی اردن، عمان، كویت، یمن شمالی و امارات متحده فرستاده تا از حملات هوایی ایران در امان باشند.
خبرگزاری فرانسه به نقل از یك منبع آگاه نظامی در تاریخ10/7/1359 گوشه ناچیزی از كمكهای شوروی به عراق را آشكار كرده و میگوید: دو هواپیمای حمل و نقل شوروی حامل مقادیر زیادی اسلحه و مهمات جنگی به سمت عراق پرواز كردند. همچنین این خبرگزاری در همین روز به نقل از روزنامه والاستریت ژورنال بیان میكند: طی چند روز اخیر كاروانهای مهمی از ارتش كویت حامل سلاحهای جنگی و مهمات، وارد عراق شده است و از چند روز پیش نیروهای كویتی، در یكی از جزایر نزدیك شطالعرب مستقر شدهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در تاریخ 12/7/1359 از قول ملك حسین میگوید: اگر كاری باشد كه من بتوانم انجام دهم، یك لحظه درنگ نخواهم كرد. اگر ضرورت داشته باشد، من به طرفداری از عراق، دخالت خواهم كرد.
این خبرگزاری در تحلیلی بیان میكند: اردن به هواپیماهای حمل و نقل عراقی، برای حفاظت از حملات هوایی ایران، در خاك خود پناهگاه داده است و این در حالی است كه نشانههای روزافزونی از حمایت پشت پرده كشورهای عرب از بغداد در جنگ 12 روزه خلیجفارس دیده میشود.
روزنامه گاردین در روز 13/7/1359 نوشت: شاه حسین، پنجهزار نیروی اردنی به عراق فرستاده است تا امور امنیت داخلی این كشور را به عهده بگیرند. با این جایگزینی، سربازان عراقی با فراغت در جنگ علیه ایران شركت میكنند.
همچنین خبرگزاری فرانسه در همین روز گزارش داد: رئیسجمهور زامبیا طی تلگرافی به صدام حمایت كامل دولت و ملت خود را از عراق در جنگ با ایران اعلام كرد.
وزیر دفاع امریكا نیز برای عقب نماندن از شوروی و اعلام حمایت از عراق در جنگ، در تاریخ 14/7/1359 میگوید: امریكا تجهیزات رادار زمینی مورد نیاز عربستان سعودی را در اختیار آن كشور خواهد گذاشت تا جایگزین چهار فروند هواپیمای تجسسی حامل رادار شوند كه طی هفته جاری به ریاض اعزام گردیدهاند ... امریكا برای حفاظت از آبراه نفترسانی تنگه هرمز در صورت لزوم از نیروهای دریایی خود، استفاده خواهد كرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در همین روز گزارش داد: چند كشتی اتحاد شوروی، مقدار زیادی تسلیحات جنگی و وسایل یدكی را در بندر عقبه اردن تخلیه كردند كه از راه زمین به عراق حمل شود.
همین خبرگزاری مینویسد: روز گذشته، ملك حسین پادشاه اردن، در پایان سفر خود به عراق اعلام كرد كه كشور متبوع وی در جنگ ایران و عراق بی طرف نبوده و با تمام قوا از عراق جانبداری خواهد كرد. نخستوزیر این كشور طی فرمانی، دستور داد تمامی هواپیماهای حمل و نقل و كامیونهای مجهز به یخچال فوراً در اختیار ارتش اردن قرار گیرد. از سوی دیگر فرودگاه امان برای پرواز جنگی در اختیار نیروی هوایی عراق قرار گرفت.
خبرگزاری رویتر در همین زمینه میگوید: نیروهای نظامی اردن به حال آمادهباش در آمدهاند تا عازم عراق شوند. این نیروها كه مركب از واحدهای مجهز به موشكهای زمین به هوا هستند، عراق را تقویت خواهند كرد.
و نیز از قول شاهحسین میآورد كه: ما آنچه را كه در قدرت داریم، به كار خواهیم برد تا عراق حقوق خود را در شطالعرب (اروند رود) به دست آورد و سه جزیرة امارات متحده عربی بازپس داده شود ... ما در جهان عرب، با تهدیدی جدی روبهرو هستیم.
همچنین رادیو مسكو در تحلیلی در این روز از دخالتهای آشكار و صریح امریكا در منطقه پرده برداشته و میگوید: وزارت جنگ امریكا، حضور نظامی خود را در عمان، سومالی، كنیا و جزیرة دیهگو گارسیا توسعه داده است. ناوگان بزرگ نیروی دریایی امریكا و چند ناو هواپیمابر ضربتی، كشورهای خلیجفارس و دریای سرخ را تهدید میكند.
كارتر رئیسجمهور امریكا در تاریخ 16/7/1359 در یك موضعگیری آشكار چنین گفت: چنانچه جنگ ایران و عراق توسعه یابد و میانجیگریهای فعلی تأثیری نداشته باشد، كشورهای متحد امریكا در خلیجفارس باید جانب عراق را گرفته، از كمك مادی و معنوی به آن دریغ نكنند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در تاریخ 19/7/1359 اعلام نمود كه شاه اردن و علیعبدالله صالح، رئیسجمهور یمن شمالی، حمایت كشور خود را در تلاش مردم عراق برای بازپسگیری اراضی و آبهای قانونیشان اعلام كردند. از سوی دیگر جمهوری دمكراتیك یمن جنوبی تسهیلات بندری خود را در اختیار كشتیهای باری گذاشته است كه از راه بندر عقبه، كمكهای نظامی و غیرنظامی را به عراق میرسانند.
خبرگزاری فرانسه از نقش مستقیم شوروی در كمكرسانی به صدام پرده برداشته و مینویسد: نزدیك به 40 فروند كشتی متعلق به شوروی و سایر متحدانش در بندر عقبه به سر میبرند تا برای دولت عراق، اسلحه و لوازم یدكی جنگی تخلیه كنند.
روزنامه السفیر در تاریخ 24/7/1359 نیز گوشه دیگری از كمكهای اردن به عراق را ذكر كرده و مینویسد: شاه حسین، لشكر سوم زرهی خود را از مواضعی در غرب این كشور به عراق اعزام داشته و نیروهای دیگر آن نیز به طرف مرز عراق با سوریه فرستاده شدهاند... در حال حاضر 50 فروند جنگنده عراقی، در پایگاه هوایی الرزاق در اردن مستقر میباشند.
هفتهنامه فارن ریپورت چاپ لندن نیز در تاریخ 25/7/1359 مینویسد: دو هفته قبل ملك خالد، شاه عربستان، به روسها اجازه داد دو كشتی حامل سلاح را از بندر ینبع عربستان برای عراق، ارسال نمایند. این تصمیم پادشاه عربستان را پرنس فهد به مقامات روسی اطلاع داد و اضافه كرد كه كویتیها نیز با فراهم كردن تسهیلات بندری، برای كشتیهای حامل سلاح شوروی موافقت كردهاند.
ملك حسین در تاریخ 4/8/1359 راز دیگری را افشا كرد و گفت: شوروی از من خواسته كه راه زمینی بندر عقبه را در اختیار عراق بگذارم. او همچنین میگوید: در این جنگ ما با عراقیها هستیم. زیرا از قومیت عربی نمیتوانیم چشمپوشی كنیم ... ما آمادهایم با فارسها بجنگیم، هرچند آنها برادران دینی ما هستند، ولی با وجود این من شبها اغلب نمیتوانم بخوابم، زیرا این فكر مرا آزار میدهد كه اگر ارتش عراق شكست بخورد، كار ما نیز ساخته است.
برای مقایسه وضعیت عراق با وضعیت ایران كه امكان دریافت تجهیزات و سلاح از كشورهای دیگر را نداشت، فقط به دو نقل قول كوتاه از رادیو امریكا و رادیو اسرائیل بسنده میكنیم:
رادیو اسرائیل در تاریخ 16/7/1359 بیان میكند كه عراق از شوروی اسلحه دریافت میكند و ... هیچ كمكی حتی لفظی از طرف كشورهای اسلامی و كشورهای جهان سوم و كشورهای عربی نسبت به ایران ابراز نشده است.
رادیو امریكا در تاریخ 18/7/1359 میگوید: ایرانیان اگر مایل باشند، میتوانند به جنگ ادامه دهند، اما به علت عدم تأمین نیازهای جنگی و همچنین سرعت سلاحهای زمینی و هوایی خود باید به جنگهای چریكی قناعت كنند. عراقیها قادرند هر چه میخواهند از منابع خارجی، از جمله فرانسه و شوروی دریافت كنند، اما ایرانیها نمیتوانند.
این قلیل استنادها و دلیلهای ذكر شده فقط گوشة بسیار بسیار كوچكی از اعترافات حامیان صدام درباره همكاری آنها با رژیم متجاوز صدام حسین و تحریم ایران میباشد و همه آنها نیز مربوط به یك ماه اول شروع تهاجم عراق به ایران است، در صورتی كه اگر بنا باشد كلیه اعترافات مبنی بر میزان و نوع همكاریها و كمكهای تسلیحاتی، نظامی و اقتصادی آنها را به عراق ذكر كنیم قطعاً نیاز به كتابهای قطور و پرحجمی دارد.
در یك جمله میتوان گفت غیر از چند كشور مانند سوریه، لیبی و كره شمالی، كلیه كشورهای منطقه و ابرقدرتها و سازندگان سلاح، در خدمت توان نظامی رژیم صدام قرار داشته و از هیچ گونه همكاری با وی دریغ نداشتهاند. البته میزان و نوع همكاریها و ارسال تجهیزات این كشورها به عراق متفاوت بوده و برخی از این كمكها از سطح بسیار بالای علمی و تجهیزاتی برخوردار بود و از ساخت انواع بمبها تا موشكهای شیمیایی دوربرد و ... را شامل میشد؛ به نحوی كه در چند سال اخیر سازمان ملل متحد برای محدود كردن توان تسلیحاتی عراق فعالیتهای دامنهداری را به انجام رساند.
همچنین لازم به توضیح است كه سرلشكر وفیق السامرایی مسئول بخش امور ایران در استخبارات نظامی وزارت دفاع عراق كه از سال 1978 در این سمت مشغول كار بوده و پس از جنگ عراق و امریكا، برای حفظ جان خود به یك كشور اروپایی پناهنده شده است، در صفحة 143 كتاب خاطرات خود به نام "ویرانی دروازه شرقی" درباره حضور سربازان كشورهای دیگر در كنار ارتش عراق در جنگ با جمهوری اسلامی چنین آورده است:
كمكهایی كه عراق در طول جنگ با ایران دریافت نمود محدود به جنبههای مشخصی نمیشد بلكه این كمكها در همة زمینههای اقتصادی، نظامی و سیاسی بود. یمن، تیپ پیادة "العروبه" را در طول جنگ با ایران به عراق فرستاده بود. اردن نیروی "الیرموك" را به عراق گسیل داشت و سودان، داوطلبانی را اعزام نمود كه در منطقة شرق میسان در خط مقدم جبهه، فعالیت میكردند. از سوی دیگر، كلیه كشورها جز كرة شمالی و گاهی چین و برخی كشورهای عربی درهای خود را بر روی ایران بسته بودند.