آیا توجه به نقش و اثر تقویت همه‌جانبه عراق، از جمله تقویت نظامی، نمی‌توانست در پیش‌بینی پایان جنگ به ما کمک کند؟
واقعیت محسوس این بود که قدرت‌های جهانی از عراق حمایت می‌کردند. ولی دستیابی به مرزهای دقیق این واقعیت آسان نبود. البته ما با تسلیم نشدن به این واقعیت‌های محسوس توانستیم به نحوی قدرت نوپای جمهوری اسلامی را در عرصه جهانی به نمایش بگذاریم و گرنه چه کسی است که نداند قدرت‌های بزرگ خواهان پیروزی ما در عملیات بیت‍المقدس، والفجر8 و یا کربلای5 نبودند. در حقیقت ایران هیچ‌گاه با تکیه صرف به واقعیت‌ها و یا با تسلیم شدن در برابر آنها حرکت نمی‌کرد، خود انقلاب ما در اثر تسلیم نشدن به واقعیت‌های محسوس جاری آن زمان به وقوع پیوست. مقاومت در مقابل متجاوز و ممانعت از پیشروی بیشتر عراق هم از این مقوله بود. در حقیقت ایران واقعیتی بود که دنیا نمی‌خواست آن را تحمل کند ولی پایمردی‌ها و هشت سال نبرد بالاخره جهان را وادار به قبول این امر کرد.
