بررسی روند تحولات جنگ ایران و عراق مستلزم پاسخگوئی به سؤالات و ابهاماتی است که وجود دارد. در یک نگاه کلان و کلی سه سؤال اساسی وجود دارد که در شرائط مقتضی باید به آن پاسخ داد.علل آغاز جنگ چه بود؟ چه عواملی منجر به تداوم جنگ پس از فتح خرمشهر شد؟ علل پذیرش قطعنامه598 از سوی ایران چه بود؟ در این مقاله پاسخ به سؤال اول وجه همت نویسنده قرار گرفته است.
مقاله در ابتدا در خصوص ضرورت بحث و ابعاد مربوط به شروع یک جنگ و تبدیل یک تهدید به جنگ، روند شایعات و برخورد ایران و عراق و با آمریکا و غرب مورد بررسی قرار گرفته است. سپس نظرات برخی از محققین و کارشناسان در مورد علل شروع جنگ را بررسی کرده و در پایان سه راه‌حلی که برای برخورد با عراق فراروی ایران قرار داشته را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
نظر به ماهیت انقلاب‌اسلامی و تأثیرات عمیق آن بر منافع آمریکا و ارتجاع منطقه نوعی اجماع‌نظر نسبت به برخورد با انقلاب داشت. عراق از فضای برخواسته از خصومت نسبت به ایران انقلابی و بر پایه توانمندی نظامی سناریوی حمله به ایران را طرح‌ریزی و برای اجرای آن تمهیدات لازم از جمله موافقت آمریکائی‌ها را بدست آورد. ایران با توجه به ناتوانی نظامی و بی‌ثباتی سیاسی در وضعیتی قرار نداشت که در برابر عراق به «بازدارندگی» دست یابد و یا با «یارگیری سیاسی» و یا «ارائه امتیاز» تهاجم عراق را منتفی و یا به تأخیر اندازد.
