کارشناس آمریکایی مسائل خاورمیانه نوشت: صدام از سال ۱۹۸۱ به هر خاشاک گذرنده‌ای چنگ انداخته به این امید که جنگ را پایان دهد. وی همچنین به گفت‌وگوی خود با طارق عزیز اشاره کرد که گفت اگر آمریکا برای عراق اهمیت قائل است باید برای پایان دادن به جنگ کاری کند.
نشریات فارین افیرز و لوموند دیپلماتیک (۱۵/۱۱/۱۳۶۵) در مقالاتی ضمن اشاره به مواضع دو کشور ایران و عراق درباره جنگ، وضعیت اقتصادی و اجتماعی عراق را متزلزل و موجب بی‌ثباتی در این کشور دانستند.
میلتون ویورست کارشناس مسائل خاورمیانه در مقاله مفصلی در فصلنامه آمریکایی فارین افیرز به بررسی مواضع جمهوری اسلامی ایران و عراق در جنگ پرداخت.
نویسنده با اشاره به بمباران تأسیسات نفتی ایران در خلیج‌فارس به‌وسیله هواپیماهای عراقی، ادعا کرده است: این بمباران‌ها نشانه آشکار پذیرش این امر از سوی عراق بود که تنها از طریق انجام جنگ اقتصادی موفق احتمال دارد از نبرد جان سالم به در ببرد.
این مفسر با اشاره به حالت تهاجمی ایران و حالت تدافعی عراق در جنگ، در خصوص رویکرد عراق نوشت: دولت عراق از همان ابتدا از اهداف جنگی محدود و محاسبه‌شده خود سخن می‌گفت. این دولت به‌خوبی می‌داند که هر اقدامی که انجام دهد نمی‌تواند این حقیقت که ایران قدرت عمده منطقه خلیج‌فارس است را تغییر دهد.
نویسنده تفاوت ماهیتی دو حکومت جمهوری اسلامی و حکومت بعث عراق را از تفاوت‌هایی می‌داند که در روند جنگ مؤثر است.
وی در ادامه آورده است: درحالی‌که حزب بعث باید یک سطح زندگی آبرومندانه را برای مردم خود حفظ کند و حافظ جان‌ها باشد. آیت‌الله خمینی فقط باید مردم خود را متقاعد کند که ایمان داشته باشند.
قدرت وی در متقاعد کردن مردم ایران در شور و التهاب سربازانش نمایان است. این پدیده یک سرمایه نظامی محسوب می‌شود که ارزش آن از هر سلاحی که عراق تاکنون توانسته است در جبهه جنگ به کار برد فراتر رفته است.
وی افزود: صدام از سال ۱۹۸۱ به هر خاشاک گذرنده‌ای چنگ انداخته به این امید که جنگ را پایان دهد. نویسنده همچنین به گفت‌وگوی خود با طارق عزیز اشاره کرد که گفت اگر آمریکا برای عراق اهمیت قائل است باید برای پایان دادن به جنگ کاری کند.
ماهنامه لوموند دیپلماتیک هم پیروزی اخیر نیروهای ایرانی را دورنمای یک دگرگونی در عراق دانست و نوشت: رهبران حکومت عراق با شدیدترین بحران از زمان به قدرت رسیدن مواجه هستند.
این نشریه در مورد وضعیت اقتصادی عراق نوشت: ذخایر ارزی عراق پیش از جنگ به 35 میلیارد دلار می‌رسید، اما عراق امروز 50 میلیارد دلار بدهی دارد و دولت به‌ناچار واردات خود را به ۵۰ درصد کاهش داده است. بخش تولیدی نفت که ۹۵ درصد درآمدهای ارزی را تأمین می‌کرد بیش از همه مورد آسیب قرارگرفته و صادرات نفت عراق برای تأمین هزینه‌های جنگ و بازپرداخت قروض به‌هیچ‌وجه کافی نیست.
در این مقاله با اشاره به میزان بالای تلفات انسانی عراق آمده است: مردم دیگر نمی‌توانند پرداخت باج‌های عظیم انسانی را تحمل کنند. درنتیجه قابلیت و توانایی سربازان عراقی کاهش‌یافته و روحیه آن‌ها بسیار ضعیف شده است. ده‌ها سرباز عراقی خود را در باتلاق‌های جنوب در کردستان و حتی در شهرها مخفی کرده‌اند.
به نوشته این نشریه، با وجود خستگی و بیزاری مردم، پلیس و حزب بعث برای جلوگیری از هرگونه اقدام نامطلوب احتمالی از کشور به‌شدت حراست می‌کنند و همه مردم عراق خود را در معرض نظارت و کنترل و زندانی شدن احتمالی می‌دانند.
منبع:
ابوالقاسم حبیبی، سعید حصاری، روزشمار جنگ ایران و عراق: بازتاب جهانی کربلای ۵ (کتاب چهل و ششم-جلد ۲)، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۳۹۹، صص ۳۹۰، ۳۹۱
