در هریک از علوم و فرهنگ‌های نوشتاری تعاریف به نسبت واحدی از اطلس ارائه شده است. به دلیل وابستگی اطلس به علم جغرافیا و کاربردی که در نقشه نگاری دارد، از گذشته‌های دورجغرافی دانان پرچم‌دار تألیف و تدوین اطلس بوده‌اند. در علم جغرافیا، اطلس (ATLAS ) مجموعه‌ای از نقشه‌ها همراه با متن است که درآن پدیده‌های جغرافیایی تفسیر شــده است. در اطلس با بهره‌گیری از نوشتار، نقشــه، دیاگرام، جدول و تصاویر، موضوعات گوناگونی درچارچوب‌های علمی تبیین و تفسیر می‌شود. ایده تدوین اطلس حماسی شهرها به اوایل دهه ۸۰ در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس برمی‌گردد که در این راستا ۱۲ جلد اطلس راهنمای شهری و استانی در این مرکز به چاپ رسید.
استقبال از این اطلس‌های فشرده که ناشی از صحت مطالب و نیز تأیید آنها از سوی برخی خبرگان حوزه دفاع مقدس بود، مسؤلان مرکر اسناد و تحقیقات دفاع مقدس را به ادامه کار ترغیب کرد. بدین ترتیب، تدوین اطلس‌های مبسوط شهری برای شهرهای مهم و مقاوم دوران دفاع مقدس که با روحیه‌ی حماسی دربرابر تجاوز دشمن بعثی مقاومت می‌کردند و برگ زرینی در کارنامه درخشان مردمان این شهرها به یادگار گذاشتند، در دستورکار بخش جغرافیای نظامی مرکز قرار گرفت.
این کتاب اطلس حماسه خرمشهر است که به مقاومت و فداکاری مردم در این شهر می‌پردازد.
