روزشمار
شنبه
7 ارديبهشت 1358
29 جمادي‌الاول 1399
27 آوريل 1979
888
بنا به تصميم شوراي انقلاب نقده ، خروج مردم از اين شهر ممنوع شد . گرفتن اين تصميم براي جلوگيري از وحشتي است كه بر اثر خروج بي‌وقفه مردم از اين شهر به ساكنان آن دست داده است. به گزارش روزنامه كيهان ، امروز نامهاي حدود 290 نفر گروگان اعلام شد . حجت‌الاسلام محرر با صدور بيانيه‌اي از نيروهاي مستقر در شهر خواست نگذارند افراد فرصت‌طلب اموال مردم را غارت كنند . در حال حاضر بي‌خبري از سرنوشت گروگانها ، بستگان آنها را بسختي نگران نموده است ، طوري كه با استقرار‌اندك آرامشي خانواده‌هاي گروگانها براي اطلاع از سرنوشت عزيزان خود تجمع مي‌نمايند و گاهي نگهبانان براي پراكنده ساختن آنها و جلوگيري از وقايع احتمالي ، ناچار به تيراندازي هوايي دست مي‌زنند .
صبح امروز صدها نفر از خانواده‌هايي كه بستگان آنها به گروگان گرفته شده‌اند ، در برابر خانه حجت‌الاسلام حاج ميرزاابراهيم محرّر تجمع كرده ، خواستار بازگرداندن زنان و كودكان بي‌پناهي شدند كه به دست افراد ناشناس به ارتفاعات كردستان برده شده‌اند و هيچ اطلاعي از سلامت آنان در دست نيست . اجتماع‌كنندگان با صدور قطعنامه‌اي خواستار ابقاي ارتش در نقده تا برپايي آرامش و استقرار نظم در منطقه شدند .
خبرنگار كيهان به گزارش فوق افزود : آنچه از اين حادثه خونين به جاي مانده ، چنين است : كشته‌هاي نسبتاً زياد و مجروحين و مصدومين بي‌شمار كه تاكنون آمار دقيقي از آنان داده نشده است و خانه‌هايي كه از دو طرف درگير به آتش كشيده شده و مردمي‌كه اموالشان را افراد فرصت‌طلب به غارت برده‌اند .
به دنبال يورش افراد فرصت‌طلب به خانه‌هاي مردم در محله‌هاي ترك‌نشين و كردنشين ، حجت‌الاسلام محرر با صدور بيانيه‌اي هرگونه چپاول و تعدي به اموال مردم را مغاير با دين مبين اسلام شمرده و از غارتگران به عنوان ضدانقلاب نام برد و نيز از واحدهاي مستقر در شهر خواست كه غارتگران را دستگير و اموال مردم را گردآوري كنند . هم‌اكنون مقداري از اموال جمع‌آوري شده است و از اين قبيل افراد [ غارتگر ] در چند نقطه شهر به دقت مراقبت و نگهداري مي‌شود . آنچه
بيش از همه باعث نگراني و التهاب شده ، بي خبري از اوضاع و احوال خانواده‌هايي است كه گفته مي‌شود از دوازده روستاي كردستان به نامهاي شاوله ، بايزآباد ، ده شمس ، نالوس ، صوفيان ، چپرآباد ، شيخان ، هي قارنه ، گردبين ، محمدشاه و ليج‌بين به گروگان برده شدند . هر لحظه شهر رو به آرامي مي‌رود ، وابستگان گروگانها به خيابانهاي جنگ‌زده مي‌آيند و با ضجه و زاري از روحانيان و افراد ارتش و سپاه پاسداران انقلاب مي‌خواهند كه عزيزانشان را نجات دهند .
از سوي ديگر ، در محله كردنشين نقده نيروهاي ارتش و پاسداران انقلاب از ورود افراد ناشناس بشدت جلوگيري مي‌كنند و اوضاع را زير نظر دارند . در طي روز هواپيماهاي فانتوم برفراز نقده و مرزهاي اين منطقه پرواز مي‌كنند و هلي‌كوپترهاي ارتشي اوضاع را زير نظر دارند . هجوم سرسام‌آور روستاييان به شهر و خروج افراد غيربومي‌بيش از همه موجب نگراني مردم شده ، براي همين شوراي انقلاب نقده مقرر كرد از خروج مردم ممانعت شود .
گروههاي بهداشتي شبكه بهداري و بهزيستي اعزامي‌مشغول پاكسازي و ضدعفوني نمودن نقاط مختلف شهر هستند و تا امروز از بروز هرگونه بيماري مسري جلوگيري شده است . مديرعامل جمعيت شيروخورشيد سرخ نقده به خبرنگاران گفت : « تلقيح واكسن وبا در منطقه نهايت ضرورت را دارد و لازم است كه سريعاً اقدام گردد . » مدارس ، مغازه‌ها و ادارات شهر همچنان تعطيل است و شهر با كمبود آذوقه و خواروبار مواجه است . كميتة مامور بررسي تا ظهر امروز نامهاي بيش از 290 تن از گروگانها را اعلام نمود و از همه دست‌اندركاران كميته خواست كه براي بازگرداندن آرامش نسبي ، اقدامي‌جدي در مورد تحويل گروگانها انجام دهند . سرپرست شوراي انقلاب نقده در گفتگويي به خبرنگار كيهان گفت : به علت نداشتن وسيله ارتباطي ، از سرنوشت خانواده‌هايي كه مفقود و يا به گروگان برده شده‌اند ، هيچ اطلاعي نداريم .
پاشايي ( رييس كميته اروميه ) كه براي مبادله گروگانها عازم نقده بود ، گفت : « با مذاكراتي كه انجام گرفت ، در مقابل تحويل شانزده نفر گروگان كرد به مهاباد ، 75 نفر گروگان ترك از مهاباد تحويل گرفته شد كه از اين عده 31 نفر اهل اروميه و 44 نفر اهل نقده هستند . همچنين 75 نفر گروگان كرد از اهالي اشنويه به شهر خود بازگشتند و 85 نفر گروگان كه در اشنويه بودند ، تحويل گرفته شدند . » پاشايي افزود : « 31 نفر كه از تركيه بدون گذرنامه وارد اروميه شده بودند ، دستگير شدند تا تحويل دادگاه شوند . » ( 1 )
روزنامه اطلاعات نيز در مورد آخرين وضعيت نقده نوشت : « اوضاع در نقده كاملاً آرام است و رفت و آمد در جادة نقده - پيرانشهر انجام مي‌شود . 230 گروگان ترك و كرد آزاد شده‌اند و فعاليت براي آزادي ديگر گروگانها ادامه دارد . سازمان منطقه‌اي بهداري و بهزيستي آذربايجان‌غربي اعلام كرد كه چند اكيپ براي بهداشتي كردن محيط نقده به اين شهر اعزام شده است. » (2)
در اين حال، اقدامهاي سياسي - تبليغي براي وارد آوردن فشار رواني بر تصميم‌گيرندگان به نحوي برنامه‌ريزي شده ، دنبال مي‌شود ؛ از جمله : به گزارش مطبوعات ، شوراي انقلاب اسلامي پيرانشهر و ديگر گروهها و طبقات مختلف اين شهر در تلگرامي‌كه براي حضرت آيت‌الله طالقاني و نخست‌وزير فرستادند ، هشدار داده‌اند كه اگر به وضع منطقه بسرعت رسيدگي نشود ، جمعيت زيادي به اميد خروج از كشور در مرز اجتماع خواهند كرد . در اين تلگرام ضمن تاكيد بر محبوبيت حضرت آيت‌الله طالقاني از ايشان خواسته شده است در رأس هياتي به منطقه بروند . در اين تلگرام همچنين آمده است : « فاجعه غيرقابل جبران نقده كه باعث كشتار بيش از حد مردم بي‌گناه شده و نحوه عمليات فعلي در نقده و دهات اطراف آن روز به روز ابعاد گسترده‌تري مي‌يابد و تشنج زيادي در ساير مناطق كردنشين به وجود آورده است . مردم در اين تصورند كه جنگ تحميلي به مردم نقده و اطراف آن تبديل به جنگ شيعه و سني و يا كرد و ترك شده كه مختصات آن در منطقه پيرانشهر مشهود است و متاسفانه دولت مركزي نيز در اين مورد سكوت نموده است.» ( 3 )
اين در حالي است كه فرمانده پادگان پيرانشهر در اطلاعيه‌اي كه از راديو اروميه پخش شد از تركها و كردهاي ساكن پيرانشهر خواست تا بدون دليل اين شهر را ترك نكنند و اطمينان داد كه ارتش براي كمك به مردم مراقب اوضاع است . ( 4 )
از سوي ديگر ، گروه كثيري از دانش‌آموزان سنندج در اعتراض به واقعه نقده ، تحصن كردند و از دولت خواستند كه سكوت خود را در مورد توطئه‌گران و عاملان كشتار مردم بي‌گناه بشكند . آنها خواستار تصفيه كميته ، اخراج افراد قياده موقت از ايران و خروج ارتش از شهرها و واگذاري اداره شهرها به شوراها شدند . ( 5 )
889
سازمان سياسي خلق عرب با برپايي تظاهراتي در خرمشهر خواستار خارج نشدن شبيرخاقاني از كشور شد . تظاهركنندگان پس از اجتماع در مسجد امام صادق( ع ) خرمشهر ، در يك قطعنامه شش ماده‌اي خواستههاي خود را به اين شرح عنوان كردند : « ما با قاطعيت از موضع مجاهد عظيم‌الشان آيت‌الله شيخ‌محمدطاهر آلشبيرخاقاني پشتيباني مي‌كنيم و وجود ايشان را در منطقه براي ارشاد و رهبري خلق عرب خواستاريم . ما از دولت موقت انقلاب خواستاريم به منظور انصراف آيت‌الله خاقاني از مهاجرت از كشور ، رضايت كامل آن حضرت را كه اعطاي حقوق خلقهاي ايران بالاخص خلق عرب مي‌باشد ، جلب نمايد . ما تاييد و پشتيباني قاطعانه خود را از هيأت اعزامي خلق عرب به تهران اعلام نموده و توجه كامل دولت آقاي بازرگان را به اين هيأت خواهانيم . خلق عرب ايران هرگونه تجزيه‌طلبي را محكوم و بر استقلال و تماميت ارضي ايران تاكيد مي‌كند و خواهان حقوق حقه خويش است . » ( 6 )
به گزارش روزنامه كيهان در ماده پنجم قطعنامه ، صادركنندگان آن پشتيباني قاطعانه خود را از هيأت اعزامي‌خلق عرب به تهران اعلام و هرگونه تجزيه‌طلبي و توطئه و دسيسه را محكوم كردند . در ماده ششم قطعنامه از مطبوعات و سازمان راديو و تلويزيون خواسته شده كه از به كار بردن اصطلاح " عرب‌زبان " جداً خودداري و به جاي آن از عبارت " خلق عرب " استفاده كنند . ( 7 )
به گزارش مطبوعات ، آيت‌الله شبيرخاقاني درمسجد امام صادق ( ع ) خطاب به جمعيت گفت : « با آمدن نماينده امام‌خميني و پيامهاي برادرانه حضرت آيت‌الله‌العظمي شريعتمداري و آيت‌الله طالقاني ، فعلاً سفر را به تأخير‌انداخته‌ام و اميدوارم كارهايي كه به خلاف شرع و دين انجام مي‌شود ، متوقف شود . » ( 8 )
890
" هيأت سي نفري خلق عرب خوزستان " به دنبال ملاقات با آيت‌الله طالقاني ، در يك كنفرانس مطبوعاتي شركت كرد و به سؤالهاي خبرنگاران پاسخ داد . روزنامه كيهان گزارش داد : در اين هيأت ، نمايندگان چند تن از روحانيون شهرهاي عرب‌نشين خوزستان و نمايندگان اكثريت عشاير عرب و نيز گروههاي مختلف سياسي فعال در خوزستان شركت دارند . نمايندگان خلق عرب خوزستان از اينكه در جرايد كشور آنها را اهالي عرب‌زبان خوزستان معرفي مي‌كنند ، بشدت انتقاد كردند و گفتند : « ما يك مليت هستيم با ارزشهاي فرهنگي خاص خود و نه عرب‌زبان كه در ذهن مردم تداعي مي‌كند [ كه ] ما بر اثر مجاورت با كشورهاي عربي ، عرب‌زبان شده ايم . » آنها گفتند : « اگر فكر مي‌كنند ما بر اثر مجاورت با عربها زبانمان عربي شده ، اين سؤال مطرح مي‌شود : چرا عراقيها فارس‌زبان نشدند ؟ » نمايندگان خلق عرب تاكيد كردند كه آنها مي‌خواهند با حفظ حاكميت ملي در چارچوب ايران ، خودمختاري به دست آورند و گستره اين خودمختاري مي‌بايد تا آنجا باشد كه جز در سياست خارجي ، دفاع ملي و برنامه‌هاي اقتصادي درازمدت ، مردم عرب خود سرنوشت خود را تعيين كنند . وجود يك مجلس ايالتي و استفاده عادلانه از درآمد نفت تا آنجا كه با برنامه‌هاي اقتصادي درازمدت مركزي در تضاد نباشد ، از خواستههاي عمده خلق مسلمان عرب خوزستان است . نمايندگان اعراب خوزستان تاكيد كردند : « به هيچ‌وجه ما نمي‌خواهيم بهره‌برداري از نفت و كنترل توليد آن را به دست بگيريم ؛ ما فقط مي‌خواهيم به نسبت جمعيت سهمي‌از درآمد نفت داشته باشيم . حفظ حاكميت ملي مي‌تواند مرز خودمختاري باشد ؛ هرجا خواستهاي ما با تماميت ارضي و حاكميت ملي تناقض پيدا كرد ، حق با دولت مركزي است و در غير اين صورت بايد خواستهاي عربها در نظر گرفته شود . » آنها تاكيد كردند كه قصد ندارند خوزستان‌جنوبي و يا آن طوري كه قبلاً گفته مي‌شد " عربستان " ( ! ) را از ايران جدا كنند و هدف از سفر آنها درخواست به رسميت شناختن حقوق قومي‌خلق عرب از مقامهاي مذهبي و دولتي است . شبيري ( يكي از سخنگويان هيأت ) گفت : « تمام گروههاي سياسي و فرهنگي فعال در خوزستان نمايندگان خود را فرستاده‌اند و تنها گروهي از عشاير در هيأت نماينده ندارند كه آنها هم اين هيأت را تاييد مي‌كنند . »
هيأت با تاكيد بر اينكه " تضاد " آنها در " مرحله كنوني " ، " تضاد خلق و امپرياليسم " است ، در پاسخ يكي از خبرنگاران داخلي كه دربارة علت بازداشت 41 چريك فدايي خلق در آبادان سؤال كرده بود ، گفت : « همان طوري كه دولت و مقامهاي ديني گفته‌اند ، هر گروهي آزادي فعاليت سياسي دارد و ما بازداشت اين گروه را به هيچ‌وجه تاييد نمي‌كنيم و نظر سخنگوي دولت كه گفته آنها قصد داشتند اسلحه بخرند ؛ به هيچ‌وجه نمي‌تواند محملي براي دستگيري اين 41 نفر باشد . » يكي از سخنگويان هيأت گفت : « قصد انجام [ دادن ] كاري تا زماني كه به مرحله عمل نرسد ، جرم نيست و نبايد مجازات شود . گذشته از اين در آبادان اسلحه قاچاق خريد و فروش نمي‌شود . »
سخنگويان هيأت سي نفري در جواب اين سؤال كه آيا سازمان واحد سياسي در خوزستان براي خودمختاري فعاليت مي‌كند ؟ گفتند : « قبل از انقلاب سازمانهاي سياسي به صورت زيرزميني فعاليت مي‌كردند و الان هم چند سازمان و گروه سياسي فعاليت مي‌كنند كه مي‌توان از آنها سازمان خلق عرب خوزستان مركز خرمشهر ؛ كانون فرهنگي خلق عرب در خرمشهر كه شعباتي در اهواز ، آبادان ، شادگان ، دشت‌ميشان ( هويزه ) و شوش دارد ، سازمان مجاهدين خلق عرب در خرمشهر ؛ كميته تداركات كنگره خلق تهران ؛ جنبش مردمي‌عربي در ايران نام برد كه دراين سازمانها افراد از طبقات مختلف اجتماعي عضويت دارند .
ما خواهان آن هستيم كه در جاهايي كه اكثريت آنها عرب هستند و درگذشته عربستان ناميده مي‌شد ( ؟ ! ) خودمختاري مردم عرب به رسميت شناخته شود .
رضاخان كه يك شوينيست بود ، مي‌خواست با تغيير نام عربستان ماهيت ملي خلق عرب را عوض كند ؛ كاري با عربستان كرد كه كردستان و بلوچستان نكرد و اين ماهيت فاشيستي حكومت او را برملا مي‌سازد . » سخنگوي هيأت گفت : « چنانكه شوراهاي ولايتي و ايالتي بتوانند خواستههاي خلق عرب را برآورده كنند از تشكيل آنها حمايت مي‌كنيم . در ملاقات با آيت‌الله طالقاني خلاصه‌اي از خواستهاي مردم عرب‌زبان را به عرض ايشان رسانديم و آقاي طالقاني ما را دلداري دادند و گفتند اميدواريم اين ستمها و ظلمها در آينده رفع شود . »
اعضاي اين هيأت اعلام كردند كه در ايران دوونيم تا سه ميليون عرب وجود دارند كه همگي درخواست خودمختاري مي‌كنند .
يكي از خبرنگاران در مورد اطلاعيه اعتراض‌آميز آيت‌الله آل‌شيبر سؤال كرد وگفت آيا او را به عنوان رهبر سياسي و مذهبي قبول داريد ؟ سخنگويان خلق عرب گفتند : « ما از طرف سازمان و گروه خاصي نيامده‌ايم ، ولي تا آنجا كه ما مي‌دانيم اكثريت قريب به اتفاق خلق عرب خوزستان رهبري مطلق او را قبول دارند و ما هم همين‌طور . ما موضع مترقيانه او را نه تنها نسبت به خواست خلق مسلمان خوزستان ، بلكه نسبت به مسائل سياسي مملكت قبول داريم ؛ رهبري او مورد تاييد است . در مورد خروج وي تا حالا چنين وضعي پيش نيامده ولي چنانچه ايشان مجبور به خروج از ايران شوند ، ما با توجه به شرايط زماني و مكاني خودمان ، در برابر اين مهاجرت اجباري عكس‌العمل نشان مي‌دهيم . آيت‌الله آلشبيرخاقاني از سالهاي 41 و 42 مبارزه مردم عرب را رهبري مي‌كردند و خلق عرب هم تنها او را به عنوان مرجع تقليد خود قبول دارند . »
آيا شما قصد داريد با رهبران سياسي مذهبي و ملي ديگر خلقهاي ايران مانند كردها و تركها و بلوچها تماس بگيريد و آن طور كه نخست‌وزير گفته فرمول واحدي براي خودمختاري پيدا كنيد ؟
يكي از سخنگويان به اين سؤال چنين پاسخ داد : ما معتقديم يكي از خلقهاي ايران هستيم و در زمان رژيم سابق مثل برادران كرد ، ترك ، بلوچ و تركمن مورد ستم مضاعف بوده‌ايم . طبيعي است كه حقوق ديگر خلقهاي مسلمان ايران مورد تاييد ماست و بايد همه حقوق شرعي خلقهاي ايران تامين شود .
در اينجا سؤال شد كه چرا آيت‌الله آل‌شبير مي‌خواهند از ايران خارج شوند ؟ يكي از سخنگويان در پاسخ گفت : خواستهاي آيت‌الله آلشبيرخاقاني خواست فردي ايشان نيست و خواستههاي همه مردم عرب خوزستان است ، ولي روزنامه‌ها و وسايل ارتباط جمعي خواستهاي مردم خوزستان را منعكس نمي‌كنند و تضييقاني كه براي روزنامه‌ها فراهم مي‌آيد بر هيچ‌كس پوشيده نيست . ما از روزنامه‌ها كه ما را عرب‌زبان مي‌دانند ، گله زيادي داريم . »
جهانشاهي ( خبرنگار آسوشتيدپرس ) گفت : « من يك بار نوشتم " خلق عرب خوزستان " كه فرداي آن از طرف دولت و مقامات دولتي گفته شد : كساني كه مردم عرب‌زبان خوزستان را خلق عرب معرفي مي‌كنند ، مخالف منافع ملت هستند . » نماينده كيهان خطاب به هيات : پس شما گله خود را از دولت بكنيد . از هيأت سؤال شد : آيا شما از شكل شورا كه در كردستان به وجود آمده راضي هستيد ؟ يكي از سخنگويان هيأت جواب داد : مسأله كردستان هنوز براي ما مبهم است و نمي‌دانيم اين شورا چگونه عمل مي‌كند .
خبرنگار خبرگزاري فرانسه سؤال كرد كه آيا شما در مسأله نفت و توليد و كنترل خريد و فروش آن دخالت مي‌كنيد ؟ اعضاي هيأت پاسخ دادند : ما در برنامه‌هاي درازمدت اقتصادي كه نفت جزيي از آن است ، دخالت نمي‌كنيم ؛ خودمختاري يك تعريف علمي‌و بين‌المللي دارد . خودمختاري كه ما مي‌خواهيم سياست خارجي ، ارتش و برنامه‌هاي اقتصادي درازمدت را در برنمي‌گيرد .
در اينجا سخنگويان هيأت گفتند : كنگره ملي خلق عرب بزودي تشكيل مي‌شود و مقدمات آن فراهم شده و هدف آن اين است كه تمام گروههاي مختلف عرب را جمع كند و وضعيت را براي تشكيل يك جبهه ملي عرب و يا حزبي كه اكثريت خلق عرب را در برگيرد ، فراهم آورد .
در پاسخ سؤالي در مرود زبان عربي و تجزيه‌طلبي ، گفته شد : زبان عربي زبان رسمي‌مدارس منطقه عربي خواهد بود و زبان فارسي نيز در تمام مدارس تدريس مي‌شود . همه مردم خوزستان و آيت‌الله آلشبيرخاقاني نيز بشدت با جدايي حتّي يك سانتي‌متر از خاك كشور مخالف هستند .
سخنگويان اين گروه در مورد اينكه شايعه‌هايي در مورد دخالت فلسطيني‌ها در خوزستان هست ، گفتند : « ما براي خودمختاري متكي به خود و به خلق عرب خوزستان هستيم و از هيچ كشوري عرب و يا غيرعرب و سازمان آزادي‌بخش فلسطين كمك نگرفته‌ايم . ما به اين وسيله اعلام مي‌كنيم كه شايعه دخالت سازمان آزادي‌بخش فلسطين در امور خوزستان ، توطئه ارتجاع و صهيونيسم است . ما خواهان به وجود آمدن ايراني آزاد و دمكراتيك هستيم و از همه مستضعفان جهان دفاع خواهيم كرد . نهضتهاي آزادي‌بخش را پشتيباني مي‌كنيم و به محرومان ياري مي‌رسانيم . »
پرسيده شد كه آيا گرايشهاي فكري و سياسي ديگر هم در خوزستان هست ؟ پاسخ داده شد : « اكثريت مردم مسلمان هستند و گروههاي ديگر هم وجود دارند و فعاليت مي‌كنند ، ولي با هم تفاهم كامل دارند . در مورد خودمختاري همه وحدت نظر داريم . اعتقاد داريم دولت انقلابي به خواستهاي ما جواب مثبت خواهد داد . ما مذاكراتي با نخست‌وزير داشته‌ايم و در آينده هم با نخست‌وزير ملاقات خواهيم كرد . هيأت قرار است بزودي عازم قم شود . »
در پاسخ يكي از خبرنگاران كه از برنامه‌هاي عربي راديو و تلويزيون پرسيد ، هيأت گفت : شش ساعت برنامه عربي راديو و تلويزيون نمي‌تواند ما را قانع كند . ( 9 )
891
روزنامه آيندگان در گزارشي درباره سفر هيأت خلق عرب از خوزستان به تهران چنين نوشت: « يكي از اعضاي هيأت اعزامي‌خلق عرب به تهران در مورد مسأله خودمختاري و تشكيل شوراهاي شهر كه بتازگي امام خميني آن را مطرح كرده‌اند ، گفت : خودمختاري براي هر كسي است و تفسير آن هم تقريباً يكي است و آن هم اختيار داشتن در منطقه است . در حال حاضر مردم عرب خوزستان در منطقه اختياري در حاكميت ملي آن منطقه ندارند و مراد از اين خودمختاري ، داشتن اختيار در امور سياسي ، اقتصادي و فرهنگي منطقه است. البتّه فعلاً قانوني كه مربوط به تشكيل شوراها باشد ، منتشر نشده است و ما نمي‌دانيم كه اين شوراها در چه چارچوبي تشكيل خواهد شد و چه وظايف و اختياراتي دارد. اگر كه اين شوراها تشكيل شد و با مطالعه آن دريابيم كه حق و خواست خلق عرب را تامين مي‌كند، به همين شوراها اكتفا خواهيم كرد ولي البته اگر خواستههاي خلق عرب را برآورده نكند ، ما به اين شوراها قانع نخواهيم شد . » ( 10 )
892
نشانه‌هاي بحران قومي‌خوزستان بازتاب چشمگيري در رسانه‌هاي گروهي جهان دارد و با بزرگنمايي تعقيب مي‌شود ؛ از جمله يوتايتدپرس در تفسيري درباره سفر هيأت خوزستاني به تهران ، گزارش داد : « تقاضاي خودمختاري منطقه‌اي براي اقليت عرب‌زبان در خوزستان ( واقع در جنوب‌غربي ايران ) را نمايندگان پنج سازمان از اين منطقه مطرح كردند . سازمانهاي مذكور ادعا كردند كه نماينده امور اجتماعي ، آموزشي و سياسي سراسر ناحيه خوزستان هستند . در حال حاضر اين عده براي مذاكره با رهبران دولت موقت در تهران به سر مي‌برند و قصد دارند كه بعد از آن براي ملاقات با رهبر مذهبي 78 ساله ايران ( آيت‌الله خميني ) به شهر مقدس قم بروند . سخنگوي اين هيأت روي اين نكته پافشاري مي‌كرد كه خوزستان درصدد به دست آوردن كشوري جدا از سرزمين مادري و عزيز ايران نيست . ايشان خواستار به دست آوردن خودمختاري براي خوزستان هستند كه نيم قرن عربستان ناميده مي‌شد . » ( 11 )
راديو لندن نيز در تفسيري درباره اوضاع خوزستان گفت :
« اكنون اقليت قومي‌ديگري يعني اقليت عرب خوزستان خواستار خودمختاري است و پريروز يك هيأت سي نفري از طرف آن اقليت به تهران وارد شد تا مذاكراتي با مقامهاي دولتي انجام دهد .
اعضاي هيأت در يك كنفرانس مطبوعاتي در تهران گفتند فقط عرب‌زبان نيستند ، بلكه عربند و عرب‌زباني صفتي است كه مقامهاي دولتي و روزنامه‌هاي تهران به كار مي‌برند . اين هيأت همچنين گفت كه رژيم جديد ايران بايد دريابد كه كشور از مليتهاي مختلف تشكيل يافته است و بايد بر آن مبنا به آن مليتها حقوقشان را تفويض كند . اعضاي هيأت گفتند برخلاف آمار رسمي‌كه جمعيت
اعراب خوزستان را چهارصد هزار ذكر مي‌كند ، جمعيت واقعي اعراب دوونيم تا سه ميليون نفر است . آنها افزودند كه نمايندگي گروههاي مختلف عشيره‌اي و مذهبي و سياسي را به عهده دارند و از آن رو به تهران آمده‌اند كه مذاكراتي را كه ماه گذشته در خوزستان آغاز شد ، ادامه دهند . در آن هنگام مهندس بازرگان نخست‌وزير و آيت‌الله طالقاني در آبادان با آيت‌الله آل‌شبير ( رهبر روحاني اعراب ) خوزستان ملاقات كردند . در هفته اخير آيت‌الله آل‌شبير آشكارا تهديد كرد كه اگر خواستههاي اعراب برآورده نشود ، ظرف دو هفته كشور را ترك خواهد كرد . وي گفت كه دولت در رسيدگي به خواستههاي اعراب خوزستان كندي نشان داده است و به علاوه از نحوه كار كميته‌ها و دادگاههاي اسلامي‌شكوه داشت . اعضاي هيأت نمايندگي اعراب خوزستان‌اندك زماني پس از ورود به تهران با آيت‌الله طالقاني ملاقات كردند و گفتند كه ملاقات سودمند بوده است .
اعضاي هيأت هرگونه كسب پشتيباني از اعراب خارج از ايران را تكذيب كردند ، ولي پذيرفتند كه با ساير اقليتهاي قومي‌ايران مانند كردها و بلوچها تماسهاي مقدماتي گرفته‌اند . » ( 12 )
893
سازمان مجاهدين خلق در نامهاي به دادستان انقلاب اسلامي اعلام كرد كه يكي از عناصر اين سازمان را پاسداران انقلاب ربوده‌اند . در اين نامه آمده است :
« جناب آقاي دادستان محترم انقلاب اسلامي‌تهران
محترما به استحضار جناب‌عالي مي‌رساند كه يكي از اعضاي سازمان مجاهدين خلق ايران به نام برادر محمدرضا سعادتي ، از روز پنجشنبه ششم ارديبهشت ماه جاري توسط افرادي كه خود را پاسدار معرفي مي‌كردند ربوده شده و تا اين ساعت علي‌رغم تمام مراجعات به پادگان سلطنت‌آباد هيچ اطلاعي از او به دست نياورده‌ايم . با اطمينان از اينكه علي‌القاعده دستگيري غيرقانوني برادرمان نمي‌تواند طي حكمي‌از جانب حضرت‌عالي صورت گرفته باشد ، بدين وسيله تقاضامنديم روشن فرماييد كه آيا تا به حال چنين حكمي‌صادر فرموده‌ايد يا خير ؟ بديهي است با توجه به اقدامهاي حق‌طلبانه دادگاه انقلاب عليه مفسدين‌في‌الارض و تجاوزكاران به حقوق عمومي، هرگز نبايستي اجازه داد كه چهره پاك و شريف آن دادگاه به اقدامات خودسرانه‌اي از قبيل فوق ، آن هم برضد يك سازمان انقلابي اسلامي آلوده شود . سازماني كه ضمن چهارده ساله گذشته و هم‌اكنون طبيعتاً در بخش نظامي‌خود از ضابطين آن دادگاه محسوب مي‌شود . » ( 13 )
آنچه در نامه فوق تحت عنوان آدم‌ربايي عنوان شده است ، در واقع بازداشت محمدرضا سعادتي ( از مسؤولان رده بالاي سازمان مجاهدين خلق ) مي‌باشد كه دو روز قبل به هنگام حضور در قرار ملاقات با ولاديمير فنسنيكو ( ديبر اول سفارت شوروي ) دستگير شد . وقتي خودروي نامبرده كه مورد تعقيب و مراقبت عناصر سپاه قرار داشت ، در مورخه 5/2/58 به شركت فولكو (محل تماس با سعادتي ) وارد و زود از آن خارج شد ، سرنخ ارتباط به دست آمد و با بررسي بيشتر ، هويت تماس‌گيرنده روشن شد . در ملاقات مزبور به دليلي پرهيز از پيامدهاي سياسي ، از دستگيري شخص روسي خودداري و فقط به او تكليف شد كه از شركت مزبور خارج شود ، امّا سعادتي پنج دقيقه قبل از آغاز ملاقات ، همراه با مداركي كه همراه داشت ، دستگير شد . ( 14 )
894
جلال‌الدين فارسي در يك سخنراني در ورزشگاه قزوين با عنوان " دولت بي‌بأس " بر لزوم تشكيل سپاه پاسداران انقلاب براي حراست از انقلاب اسلامي‌تاكيد كرد . وي گفت : « حكومت مصدق متاسفانه … نتوانست داراي موسسة مسلحي بشود كه بتواند از انقلاب و دستاوردهايش پاسداري كند … امروز هم دولت انقلابي ما و انقلاب ما بايد از تجربة نهضت ملي ايران و حكومت دكتر مصدق درس بگيرد . ما بايد يك سپاه پاسدار انقلاب داشته باشيم ؛ افرادش مسلح به بهترين سلاحها باشند و بهترين تعليمات را ببينند و در سراسر كشور وجود ( حضور ) داشته باشند ؛ داراي فكري سياسي و مومن به انقلاب ، مسلمان و ديندار و سربازي كه سرباز انقلاب اسلامي‌با تمام خصوصياتش است ، باشند …
اي مردم ! شما كه انقلاب را به وجود آورديد بايد مسلح شويد ؛ لازم نيست اين اسلحه در دست‌تان و در خانه‌هايتان باشد . شما بايد تعليمات ببينيد و عضو يك واحد از اين سپاه باشيد ؛ جاي شما و سمت شما در اين سپاه محفوظ باشد ، در اين صورت ، ظرف چند ساعت شما مي‌توانيد بسيج شويد و به شما اسلحه داده مي‌شود تا در مقابل هر توطئه‌اي به پا خيزيد و بجنگيد و از انقلاب پشتيباني كنيد و الان موقع دفاع از انقلاب است ؛ الآن كه دشمن ضربه خورده است ، الآن كه خيلي از گروههاي سياسي احساس ورشكستگي مي‌كنند و با آمدن توده‌هاي عظيم ميليوني كه همه رهبري امام را قبول دارند و مؤمن به مكتب اسلام و قرآن هستند، احساس مي‌كنند كه جايي ندارند ، فكر مي‌كنند از طريق دمكراتيك و بحث و مناظره و تبليغات نمي‌توانند پيش ببرند ، لذا ممكن است مسلح شوند و از خارج با امكاناتي كه دارند ، اسلحه وارد كنند و يا از اسلحه‌هايي كه ذخيره كرده‌اند ، استفاده كنند و به روي انقلاب و انقلابيون اسلحه بكشند . همه شما بايد بيدار باشيد كه 28 مرداد تكرار نشود . » ( 15 )
895
امام خميني در جمع گروهي از دانش‌آموزان و دانشجويان شهر سنندج - كه براي تبريك استقرار جمهوري اسلامي‌به حضور ايشان رسيدند و نارساييها و كمبودها و مشكلات منطقه كردستان را براي امام بازگو كردند - فرمودند : از آثار اين نهضت و بركاتش يكي اين است كه ما با گروههاي مختلفي از مسلمانان ايران مواجه شويم و با هم درد دل مي‌كنيم . ما مع‌الاسف با هر گروهي كه مواجه شويم ، با كردستانيها ، با بلوچها ، با بختياريها ، با قشقاييها و ساير عشايري كه در اطراف ايران هستند و گروههايي از آنها گاهي پيش ما مي‌آيند ، با هر گروهي كه مواجه مي‌شويم مي‌بينيم كه همين درد دلهايي كه شما داريد ، آنها يا بيشتر دارند ، يا همين طور است . بختياريها مي‌آيند و مي‌گويند كه هيچ جا بدتر از بختياري نيست ؛ ما از همه مواهب تمدن محروم هستيم ؛ بلوچها مي‌آيند همين مطلب را آنها هم مي‌گويند كه ما محروميم و هيچ‌يك از اقشار ملت مثل ما محروم نيست . شما آقايان هم همين مطلب مي‌گوييد . من بايد بگويم كه مطلب همين طور است كه گفته مي‌شود ؛ همه ملت محرومند از همه مواهب . نه تنها كردستان خراب است ، لرستان هم خراب است ، خوزستان هم خراب است ، بلوچستان هم خراب است ، خراسان هم خراب است ، همه خراب است . شما خيال نكنيد كه دولت توجه ندارد به كردستان ، دولت نمي‌تواند ؛ الآن گرفتاريهايي براي دولت گذاشته‌اند كه هر جاي مملكت را كه ملاحظه مي‌كنند ، همين گرفتاريهايي را كه شما داريد آنها هم دارند .
من احتمال مي‌دهم كه خداي نخواسته باز يك دستهايي در كار باشد كه پيش برادرهاي كرد ما بروند بگويند كه ببينيد دولت اسلامي شد و كاري نشد ؛ پيش برادرهاي بلوچ ما بروند همين حرف را بزنند ؛ پيش برادرهاي بختياري ما بروند همين حرف را بزنند : پيش قشقاييها بروند همين حرف را بزنند ؛ همه براي اينكه يك آشوبي باشد ، آرامش نباشد كه ما مملكتمان را به طور عاقلانه و به طور عدالت اداره كنيم . اينهايي كه مي‌آيند و اين حرف را مي‌زنند ، اينها قصد اين را ندارند كه اصلاح بشود ، اينها قصد افساد دارند . امّا قضيه اينكه كارهاي هر كسي به خودش بايد - باز به - هر جايي به خودش ، اين جزء برنامه‌هاي اسلام است و ما هم بنابر همين هست . نه تنها شما ، در هر جا ، در هر استاني ، در هر جايي كه هست بايد همان طوري كه از اول قانون هم همين معنا بوده است كه بايد شوراهاي ولايتي باشد ، اينها بايد بشود و مي‌شود و درصدد هستند . الان مشغول طرحريزي آن هستند كه شما را براي خودتان ، مسائل خودتان باشد ، انتخابات مال خودتان باشد ، خودتان انجام بدهيد ؛ كارهايتان محول به خودتان باشد . نه شما تنها ، خراسان هم همين‌طور ، اصفهان هم همين طور ، همه جا همين‌طور . اين شوراها بايد همه جا باشد و هر جايي خودش اداره كند خودش را ؛ اين هم براي ملت خوب است ، هم براي دولت خوب است . دولت نمي‌تواند همه جا را خودش تحت نظر بگيرد ؛ وقتي محول كرد كار را به خود مردم ، هم مردم در هر منطقه‌اي كه هستند براي خودشان دلسوزتر هستند ، بهتر اطلاع دارند به احتياجات خودشان . اينها يك برنامه‌هايي است كه در دست اجرا است . ( 16 )
منابع و مآخذ 7/2/1358
1 - روزنامه كيهان ، 8/2/1358 ، ص 7 .
2 - روزنامه اطلاعات ، 8/2/1358 ، ص 2 .
3 - مآخذ شماره 2 ، ص 2 .
4 - مآخذ شماره 2 ، ص 2 .
5 - مآخذ شماره 1 ، ص 7 .
6 - مآخذ شماره 2 ، ص 8 .
7 - مآخذ شماره 1 ، ص 7 .
8 - مآخذ شماره 2 ، ص 8 .
9 - مآخذ شماره 1 ، ص 2 .
10 - روزنامه آيندگان ، 8/2/1358 ، ص 4 .
11 - نشريه ويژه خبرگزاري پارس ، 8/2/1358 ، ص 2 ، يونايتدپرس .
12 - مآخذ شماره 11 ، ص 9 ، راديو لبنان .
13 - سازمان مجاهدين خلق ، مجاهد اسير محمدرضا سعادتي زنداني دو نظام ( تهران : انتشارات سازمان مجاهدين خلق ، شهريور 1359 ) ، ص ص 17 -16 .
14 - اطلاعيه شماره 19 سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي تحت عنوان " مدارك و پرونده‌هاي حماد شيباني و محمدرضا سعادتي " ، 2/3/1358 .
15 - جلال الدين فارسي ، زواياي تاريك ( تهران : انتشارات حديث ، چاپ اول ، سال 1373 ) ، ص ص 502 -501 .
16 - مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه نور - مجموعه رهنمودهاي امام خميني ( تهران وزارت ارشاد اسلامي، جلد 6 ، سال 1361 ) ، ص ص 99 -96 .
