روزشمــــار
شنبه
5 اسفند 1357
26 ربيع‌الاول 1399
24 فوريه 1979
141
گردهمايي پاسداران انقلاب‌اسلامي براي شور و انتخاب اعضاي سپاه‌پاسداران تشكيل شد . در اين اجتماع كه نمايندگان كميته‌هاي محلي از نقاط مختلف تهران حضور داشتند ، حجت‌الاسلام لاهوتي به نمايندگي از طرف امام خميني به فعاليت كميته‌هاي انقلاب و نقشي كه آنها و ساير مردم در سپاه‌پاسداران انقلاب خواهند داشت ، اشاره كرد و گفت : «تشكيل اين سپاه هيچ مشكلي را براي ارتش كه نقش پاسداري از مرزهاي كشور را دارد ؛ ايجاد نخواهد كرد . » وي افزود : «من از طرف آيت‌الله خميني مسؤوليت دارم تا بر تشكيل اين سپاه كه به تصويب دولت موقت نيز رسيده است ، نظارت داشته باشم . »
حجت‌الاسلام لاهوتي ضمن تجليل از فداكاريهاي ارتش گفت : «امام خميني بر همه ما حقي دارد و بيشترين حق را بر گردن پرسنل ارتش ملي اسلامي دارد ، چرا كه در دوران رژيم سابق ما كه در ارتش نبوديم ، گاهي نفسي به مخالفت از رژيم سابق مي‌كشيديم ؛ انهايي كه نمي‌توانستند آزادانه نفس بكشند برادران ارتشي ما بودند كه حتي در مورد ازدواج خود نيز نقش تصميم‌گيرنده نداشتند . اكنون ارتشيان رنجديده مي‌توانند به عنوان ارتش ملي اسلامي زندگي آزادي داشته باشند و هيچ‌كس به عنوان فرمانده نمي‌تواند به آنها ستم كند . »
به نوشته روزنامه كيهان ، پس از سخنان حجت‌الاسلام لاهوتي ، يكي از فعّالان گروه پاسداران انقلاب به تشريح و تعيين خط مشي سپاه انقلاب پرداخت و طي سخنان خود گفت : «اكنون به واسطه فعاليت ضدانقلاب ضرورت ايجاب مي‌كند كه افرادي مسؤول و مومن به انقلاب به عنوان اعضاي سپاه انقلاب متشكل شوند و در نقاط حساس شهر به حفظ دستاوردهاي خونين انقلاب بپردازند . » وي افزود : «تا استحكام حكومت جمهوري‌اسلامي نبايد سلاحها بر زمين گذاشته شود و در اين لحظه‌هاي حساس نبايد تمام امكانات را به دست ارتش بدهيم . "
سپس دكتر افروز ، استاد دانشگاه تهران در مورد چگونگي تشكيل سپاه‌پاسداران انقلاب و خط مشي آن گفت : «اعضاي اين سپاه مجهز به سلاح عقيدتي هستند كه در گروههاي فعال و ذخيره ، پس از شناسايي و صدور كارت مجوز حمل اسلحه با معرفي كميته‌هاي محلي شروع به فعاليت
مي‌كنند . وظيفه اصلي اين سپاه خنثي كردن توطئه‌هاي ضدمردمي عناصر ناشناس خواهد بود . » وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا فعاليت اين گروه شبيه ماموران سازمان امنيت نخواهد بود ؟ گفت : «اين گروه مسلح ، همگام با ارتش در ميان مردم خواهند بود و اين سپاه ، برخلاف ساواك كه در راه ضدمردمي گام برمي‌داشت ، عمل مي‌كند . » وي افزود : «براي افراد سپاه انقلاب كه در گروه فعال فعاليت خواهند كرد حقوق ماهانه در نظر گرفته شده كه بودجه آن از نخست‌وزيري تامين خواهد شد . براي گروه ذخيره كه در برگيرندة همه مردم خواهد بود ، كارت اسلحه صادر خواهد شد تا از وجود آنها در مواقع ضروري استفاده شود . » دكتر افروز اضافه كرد : «نيروي انقلاب در حفظ دستاوردهاي انقلاب گام برمي‌دارد و در صورت نياز ارتش و ساير برادران نظامي به كمك آنان خواهد رفت . نيروي انقلاب در برنامه‌هاي ارتش ، شهرباني و ژاندارمري دخالتي نخواهد داشت . اين سپاه جاي بيكاره‌ها نيست و كسي نمي‌تواند آن را به عنوان شغل خود انتخاب كند . ما پس از شناسايي صلاحيت افراد ، آنها را به عنوان فرد ، از هر گروهي كه باشند ، بدون وابستگي حزبي يا سازماني در اين سپاه مي‌پذيريم . اين سپاه اسلامي داراي سه بعد سياسي ، ايدئولوژيكي و نظامي خواهد بود . » ( 1 )
در ادامه اين گردهمايي ، دكتر ابراهيم يزدي معاون نخست‌وزير ، نيز دربارة تشكيل سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي گفت : «وظايف عمدة سپاه پاسدار عبارت است از حفظ انضباط در شهرها و در صفوف مردم و جلوگيري از تحريك و توطئه ؛ حفظ انضباط شهرها و روستاها ؛ جلوگيري از خرابكاري در مؤسسه‌هاي دولتي و ملي و مراكز عمومي و سفارتخانه‌ها ؛ جلوگيري از رسوخ عناصر فرصت‌طلب و ضدانقلابي در داخل صفوف مردم ؛ بازرسي و زير نظر داشتن اين وسايل براي جلوگيري از هرگونه توطئه و تخريب از طرف ضدانقلاب و بالاخره اجراي دستورات دولت موقت انقلاب‌اسلامي و اجراي احكام دادگاههاي فوق‌العاده اسلامي . همچنين اين سپاه وظيفه دارد كه در مواقع ضروري به مقامهاي قضايي و انتظامي ياري دهد . اين سپاه تشكيلات وسيعي نخواهد داشت . سپاه پاسدار انقلاب يك شوراي مركزي هماهنگي دارد و يك ستاد فرماندهي كه در رأس آن يك فرمانده كل قرار مي‌گيرد . اين سپاه يك شبكه‌بندي منطقه‌اي خواهد داشت كه در هر منطقه بخشهاي مختلف ، گروهها و بالاخره پاسداران انجام وظيفه مي‌كنند . دو نوع پاسدار در سپاه پيش‌بيني شده است : پاسدار فعّال و پاسدار ذخيره . پاسداران ذخيره كساني هستند كه در عين حالي كه عضو سپاه پاسدار مي‌باشند ؛ در محل كار و درس خود حضور دارند و در مواقع فوق‌العاده بسيج مي‌شوند . »
دكتر يزدي كه به نوشته روزنامه كيهان مسؤوليت تشكيل سپاه پاسدار انقلاب به وي سپره شده است ، افزود : «با توجه به عدم آشنايي كامل برادران مسلح به كاربرد سلاحهاي مختلف ، يكي از برنامه‌هايي كه براي سپاه پاسدار انقلاب در نظر گرفته شده ، گذراندن دوره‌هاي آموزشي است و از آنجا كه سپاه پاسداران يك نيروي نظامي نيست ، بلكه يك گردان انقلابي است كه مسلح خواهد شد ، لاجرم در اين سپاه تعليمات سياسي و ايدئولوژيكي هم در كنار تعليمات نظامي داده خواهد
شد . سپاه پاسدار انقلاب هم در تهران و هم در شهرستانها و روستاها بتدريج تأسيس خواهد شد . اين لايحه از طرف دولت به تصويب رسيده و مسؤول اجراي آن معاون نخست‌وزير در امور انقلاب است . همچنين از سوي امام خميني ، آيت‌الله لاهوتي ، نماينده روحانيت در تشكيل سپاه پاسدار انقلاب دخالت خواهد داشت . »
دكتر يزدي در بخش ديگري از سخنان خود گفت : «ما مي‌دانيم اين انقلاب ، يك انقلاب مردمي است . خود مردم بوده‌اند كه رفته‌اند و سلاح دست گرفته‌اند و به پيروزي رسيده‌اند و اين حق مردم است كه اسلحه خود را حفظ كنند ، اما براي حفظ اسلحه بايد ضوابطي حاكم بر روابط باشد ، تشكيل سپاه پاسداران درست در جهت تشكيل همان امري است كه خود مردم انجام داده‌‌اند . » دكتر يزدي در ادامه از كليه مبارزيني كه اكنون در سنگرها پاس مي‌دهند و از مراكز حياتي حفاظت مي‌كنند ، خواست با ايجاد سپاه پاسدار ، سنگرهاي خود را ترك نكنند و همچنان به حفظ انتظامات ادامه دهند تا بتدريج قدرت به سپاه پاسدار انقلاب انتقال يابد .
دكتر يزدي در پاسخ به اين سوال كه شوراي مركزي سپاه‌پاسداران انقلاب از چه كساني تشكيل مي‌شود و فرمانده اين سپاه كيست ؟ » گفت : «در حال حاضر تصميم نداريم كه اعضاي شوراي مركزي سپاه پاسداران را معرفي كنيم . فرمانده سپاه پاسدار نيز بعداً معرفي خواهد شد . » پرسيده شد : «با توجه به نقش سپاه پاسدار انقلاب ، آيا وظايف اين سپاه با مأموران شهرباني و ژاندارمري و ضابطين دادگستري تداخل نخواهد كرد ؟ » يزدي گفت : «با ضابطين دادگستري خير . اما در صورتي كه دادستان دادگاه انقلابي دستور جلب شخصي را به سپاه ابلاغ كند ، سپاه اين وظيفه را انجام خواهد داد . اما سپاه پاسداران انقلاب در رابطه با شهرباني و ژاندارمري ، سپاه مستقلي است و همان‌طور كه در لايحه پيش‌بيني شده است ، اينها مي‌توانند با هم همكاري داشته باشند . »
پرسيده شد : «بازگرداندن شاه هم جزء وظايف سپاه‌پاسدار است ؟ دكتر يزدي پاسخ داد : «سپاه پاسدار انقلاب تمام وظايف انقلابي را كه به عهده‌اش گذاشته شود ، انجام خواهد داد . از جمله اين وظايف ، احتمالاً برگرداندن شاه خواهد بود . ضمن اينكه برگرداندن شاه صرفاً يك وظيفه نظامي نيست ، بلكه براي اين منظور از راههاي سياسي و ديپلماتيك هم استفاده خواهيم كرد . » سؤال شد : «آيا كساني كه در سپاه پاسدار انقلاب عضويت مي‌يابند ، داراي شرايط خاصي هستند ؟ » يزدي گفت : «بله بايد داراي شرايط خاصي باشند و صرفاً آشنايي كاربرد اسلحه كافي نيست . آنها بايد به انقلاب اسلامي ايمان داشته باشند ؛ آماده باشند در راه اهداف اين انقلاب فداكاري كنند و شهامت داشته باشند . همچنين قدرت فكري و جسمي براي انجام وظايف انقلابي داشته باشند . » پرسيده شد : آيا سپاه پاسدار انقلاب از همكاري گروههاي پيشتاز مسلح برخوردار خواهد شد و با آنها همكاري خواهد كرد ؟ يزدي جواب داد : «نه ! در حال حاضر ما راجع به اين گروهها هيچ بحثي نداريم در مرحله اول افرادي را كه اسلحه برداشته‌اند و به ابتكار خلاّق خود كميته‌هاي محلي را بوجود آورده‌اند ، متشكل خواهيم كرد . » پرسيده شده : « سرنوشت سلاحهايي كه در دست افراد غيرمسؤول است ، چه خواهد شد ؟ » يزدي گفت : «اگر كساني اطلاع دارند كه افرادي به طور
غيرمجاز سلاح در اختيار دارند ، به ما اطلاع دهند تا تصميمهاي اتخاذ شده به مورد اجرا گذاشته شود همچنين افرادي كه سلاح در دست دارند ، بايد از تيراندازيهاي بي‌مورد خودداري كنند ؛ چرا كه اين گلوله از بيت‌المال ملت است و تيراندازي بي‌مورد خلاف و حرام است . تنها گروههايي مي‌توانند افراد را بازداشت كنند كه از سوي دادگاه انقلاب دستور داشته باشند . هيچ‌يك از برادران مجاهد حق تعرض به افراد و مؤسسه‌ها و اداره‌ها را ندارند . » پرسيده شد : «افرادي كه داوطلب عضويت در سپاه هستند از چه زماني و به كجا مراجعه كنند ؟ » دكتر يزدي پاسخ داد : « … براي افرادي كه هم اكنون اسلحه حمل مي‌كنند و به پاسداري و حفاظت مشغولند ، بتدريج كارت شناسايي جديد صادر خواهد شد . افراد ذخيره سپاه‌پاسدار نيز اسلحه و كارت جواز حمل آن را دارا خواهند بود . اين تنها راهي است كه مي‌توانيم اسلحه‌هايي را كه در دست افراد ناصالح قرار دارد ، جمع‌آوري نماييم . » ( 2 )
142
مهندس بازرگان نخست‌وزير دولت موقت ، امروز سرلشكر دكتر سيد احمد مدني را به سمت وزير دفاع منصوب كرد . ( 3 )
در ادامه اقدامات بازسازي ونوسازي ارتش ، روزنامه كيهان به نقل از منابعي كه "مقامات آگاه ارتش ملي ـ اسلامي ايران" معرفي شدند ، گزارش داد : «به دنبال بازنشسته‌شدن بيش از 200 تن از امرا و افسران نيروهاي مسلح ، انتصابهاي جديدي در ارتش صورت خواهد گرفت و از انتصابهاي امروز چنين برمي‌آيد كه سران ارتش كوشش دارند براي اشغال پستهاي مختلف ارتش ، از افسران جوان استفاده كنند . به همين جهت 21 افسري كه امروز اسامي آنها به عنوان فرماندهان جديد برخي از قسمتهاي ارتش اعلام شد ؛ داراي درجه سرهنگي هستند كه به جاي ژنرالهاي بازنشسته ، بركنار شده و در برخي موارد تيرباران شده ، منصوب گرديده‌اند . » بر اساس همين گزارش ، انتصابهاي جديد ارتش ، توسط گروههاي بررسي و تحقيق با ضوابط و معيارهاي خاصي كه از انقلاب ايران ناشي مي‌شود ، انجام گرفته است و به مرور كليه سازمانهاي ارتش را شامل مي‌شود . ( 4 )
ستاد كل ارتش نيز در بخشنامه‌اي خطاب به كليه نظاميان ، ضمن تاكيد بر بازسازي ارتش اعلام كرد : «متأسفانه به طوري كه گزارش شده است ، اخيراً تعدادي از افراد ناآگاه و غيرمسؤول ، احتمالاً از روي سوء نيت مبادرت به تحريك پرسنل نظامي به بي‌انضباطي و عدم اطاعت از فرماندهان انتخابي كردهاند و مانع شروع فعاليت مجدد يگانها مي‌گردند . با توجه به اينكه انتخاب فرماندهان و رؤسايي كه از سوي ستاد كل ارتش ملي ـ اسلامي ايران تعيين مي‌شوند ، با رعايت معيارها و ضوابطي است كه از انقلاب اصيل ملت ايران الهام گرفته است و صد درصد مورد تاييد كميته امام خميني است ، بنابراين دستور داده مي‌شود كه كليه پرسنل ارتش بدون توجه به وسوسه‌ها و و دسيسه‌هاي نامريي ، فرماندهان و رؤساي منتخب ستاد كل را پذيرفته و با همكاري صادقانه با آنها ، هر چه زودتر سربازخانه‌ها را براي فعاليت مجدد آماده سازند و با ايفاي وظيفه خود به عوامل مخالف و فاسد و غيرمسؤول مجال رخنه به ميان خود را ندهند . » ( 5 )
در اين حال ، در پيگيري برنامه تصفيه ارتش از كاركنان خارجي بنا به گزارش آسوشيتدپرس حدود 2200 نفر از كاركنان هلي‌كوپترسازي در يك عمليات شش روزه ايران را ترك كردند و تنها 8 نفر از 2600 آمريكايي در شركت بل در ايران باقي‌مانده‌اند . ( 6 )
132
به نوشته مطبوعات در بيانيه‌اي كه از جانب عده‌اي از افسران ، درجه‌داران و كارمندان نيروي دريايي انتشار يافت ضمن اشاره به خيانت امراي نيروي دريايي و اقدامات آنها عليه اعتصابيون و مبارزان اين نيرو ، انجام موارد زير خواسته شده است : 1ـ بركناري امراء نيروي دريايي و محاكمه خائنين به ملت ؛ 2ـ انحلال ضداطلاعات نيروي دريايي ؛ 3ـ شركت پرسنل در احزاب سياسي و انتخابات ؛ 4ـ تعادل بين مزاياي درجه‌داران و كارمندان با افسران ؛ 5ـ اخراج كليه مستشاران نظامي نيروي دريايي ؛ 6ـ انحلال دادرسي ارتش . ( 7 )
از سوي ديگر ، گروهي تحت عنوان "پرسنل انقلابي نيروهاي مسلح" با ارسال پيامي اعلام داشتند : «اين ارتش مزدور در زمان شاه سابق خود را هر چه بيشتر مجهز كرد وتوسط مستشاران آمريكايي به طرف تازه‌اي سازماندهي شد و در سالهاي اخير توانست با خوش خدمتي هر چه بيشتر به اربابان امپرياليستي ، نقش ژاندارم منطقه را به عهده گيرد و هر چه بيشتر به سركوب جنبشهاي منطقه و خلقهاي در بند كمر بندد . آيا چنين ارتشي مي‌تواند يك شبه از دشمن انقلاب به خدمتگزار انقلاب مبدل گردد ؟ آيا فرماندهاني كه از كشتار وحشيانه خلقهاي ظفار به خود مي‌باليدند ، مي‌توانند مفهوم انقلاب را آن هم يك شبه درك كنند ؟ آيا سازمان پليسي ضداطلاعات به عنوان اساسي‌ترين ركن سركوبگر انقلاب ، ارتش را بار ديگر دچار خفقان نخواهد كرد ؟
ما معتقديم با وجود امرا و عناصر ضدخلقي و مزدورمنش كه در خدمت رژيم سابق بوده‌اند ، هرآينه امكان توطئه‌تازه‌اي وجود دارد . ما توبه‌هاي دروغين فرماندهان مزدور را فقط يك عقب‌نشيني موقت مي‌دانيم . ما اعتقاد راسخ داريم كه تنها ضامن تداوم پيروزي انقلاب ايران ، در هم شكستن انقلابي ارتش مزدور سابق و ايجاد يك ارتش ملي و مردمي نوين است . ما به كليه سازمانها و جمعيتهاي مترقي هشدار مي‌دهيم كه به اين مسأله توجه فوري نمايند . با موضع‌گيري صحيح خود ، مار ا پشتيباني و در اين امر تقويت كنند . دولت موقت انقلاب در قبال عدم توجه به خواستهايي كه مكرر اعلام داشته‌ايم ، در پيشگاه ملت مسؤول است . به اميد تشكيل ارتش خلقي و نابودي عناصر ارتجاعي ارتش . » ( 8 )
144
ماجراي جنجال برانگيز سرهنگ توكلي و شانمن همچنان ادامه . دارد . امروز سرهنگ توكلي در يك مصاحبه در پاسخ به ادعاهاي شانمن و درباره انگيزه نامبرده از طرح اين مسأله گفت : «انگيزه اين آقاي آمريكايي كه ظاهراً كارت عضويت يك جمعيت حقوق بشر آمريكايي را دارد ، كاملاً روشن است . اين آقا بارها سعي كرده كه پس از پيروزي انقلاب با من مصاحبه كند و به اصطلاح تماس بگيرد ولي من مصراً رد كرده‌ام و در آخرين بار كه سه روز پس از پيروزي انقلاب بود به شهادت بسياري از افراد ، يكي دوبار به در منزل من مراجعه كرد كه تقاضاي او رد شد . سپس مكرراً توسط تلفن از من تقاضاي ملاقات كرد و من گفتم كه به مسافرت مي‌روم و از كار كنار كشيده‌ام . ايشان اصرار داشت كه حتي اگر شده 20 دقيقه قبل از مسافرتم به او وقت بدهم كه من رد كردم و گفتم كه به عنوان يك چهره ملي و يك وطن‌پرست ، حق تماس با ايشان را ندارم . ايشان اصرار كرد كه آيا مي‌تواند در آينده اميدوار باشد كه يك بار ديگر مرا ببيند ؟ گفتم نه . اين شخص مي‌بيند يك چهره سياسي ـ نظامي كه موردتوجه و حمايت مردم و نظاميان است ، در حال روي كار آمدن است و با او تماس هم نمي‌تواند بگيرد ، مي‌بيند كه من داراي همه صفات لازم براي جمع و جور كردن اين ارتش از هم گسيخته هستم . اين صفات ، يكي قاطعيت و اقتدار در فرماندهي ؛ دوم سابقه مبارزات ملي و سوم دانش سياسي ـ نظامي است . علاوه بر اينها مردي متدين و مذهبي نيز هستم ، صفاتي كه بندرت در يك شخص جمع مي‌شود . بنابراين ، تظاهر به دلسوزي براي ملت ايران كرده ، قصد دارند نيروي چپ‌گرا را در مقابل من قرار دهند . به اين ترتيب ، دو نتيجه را در نظر دارند : يا نيروي چپ اين فرد ملي را از صحنه خارج مي‌كند و يا اگر علي‌رغم مخالفت نيروي چپ ، به علت اعتمادي كه مقامات دولت ملي و مردم به من دارند ، بتوانم بر سر كار باقي بمانم ، در اين صورت در مقابل نيروي چپ قرار گرفته‌ام و به هر حال براي امثال شانمن تحصيل حاصل است . »
سرهنگ توكلي در مورد نوارها گفت : «امروزه نوار ساختن و مونتاژ آن كاري بسيار سهل و ساده است . امروزه دستگاههايي وجود دارد كه از يك طرف حروف رمز را به آن مي‌دهند و از آن طرف با صداي طرف مربوطه صحبت مي‌كنند . ايننوع كارها براي تكنولوژي الكترونيكي پيشرفته جهان ، بسيار آسان است . » سرهنگ تولكي در مورد اين كه تمام امراي بازنشسته و ناراضي ارتش سابق شما را مركز ثل نيّات ونظرهاي خود مي‌دانند ، گفت : «ارتشبدها ، سپهبد‌ها و سرلشكرهاي بازنشستة پير چه نيرويي هستند كه بخواهند به دور من جمع شوند ؟ اگر جمع شدند ، چه نيرويي بيش از يك جمع سيويل دارند ؟ اغلب اين امرا ، بيمار و از كار افتاده هستند و در حال حاضر روحيه‌شان به قدري خراب است كه اصلاً به فكر اين چيزها نيستند . مگر نديده‌ايد كه ملت مبارز ايران آن چنان قدرت لايزالي دارد كه تحت رهبري قائد عظيم‌الشان امام خميني ، ظرف 48 ساعت ماشين جنگي آن چنان ارتش مجهزي را در هم كوبيد و متلاشي كرد . ( 9 )
از سوي ديگر رالف شانمن نيز در نامه‌اي به روزنامه كيهان ادعا كرد : «علاقه و تمايل سرهنگ توكلي و گروه افسران او براي اقدام در جهت منافع ايالات‌متحده در ايران ، حقوق دمكراتيك اكثريت مردم ايران را كه وي بر چسب محرك يا كمونيست به آنها مي‌زند ؛ از ميان مي‌برد . » شانمن افزود : «روزي كه اين واقعيتهاي مستند در اختيار عامه قرار گرفت ، ايشان استعفاء كردند . چنانچه او آن طور كه در نوار گرفته است ، جهت نابود كردن انقلاب با دخالت دادن مجدد كنترل غرب و كشتار مردماني كه با اين دخالت مخالفند ، به توطئه دست نيازيد ، چرا استعفاء داده است ؟ او نمي‌تواند جواب قانع‌كننده‌اي بدهد از اين رو به جاي پاسخگويي مرا عامل سيا مي‌نامد ؛ در حالي كه سرهنگ در آن نوارها از ايالات متحده تقاضا مي‌كند كه كنترل را به دست گيرد و وي به قدرت
برسد و متقابلاً قول مي‌دهد كه بهترين تضمين‌كننده منافع آمريكا در ايران باشد . من اين سرهنگ اين نوكر ارادي امپرياليسم آمريكا و منافع آن را به مبارزه مي‌طلبم كه دليل براي ادعايش ارائه دهد . "
در پي درج مصاحبه سرهنگ توكلي در مطبوعات [ مندرج در روزشمار 2/12/1357 ] وي با ارسال توضيحي اعلام كرد : «نظر به اينكه در جريان مصاحبه مزبور ، عده‌اي از افسران هم حضور داشتند كه در حين اجراي مصاحبه نظرات خودشان را بازگو مي‌كردند ، متاسفانه قسمتي از اظهارات آنها نيز در متن مصاحبه آمده است كه يكي از اين مطالب مربوط به انتصاب يك پاسبان در رأس شهرباني و يا وجود شوراها به منظور يك ارگان مشورتي در سازمانها است كه به هيچ‌وجه از گفته‌هاي اينحانب نبود و بدين وسيله اعلام مي‌كنم كه اينجانب همواره نسبت به نظرات حضرت آيت‌الله طالقاني كه پيوسته با روشن‌بيني و روشنفكري مطالب ارشادي مهمي در زمينه‌هاي سياسي ، اجتماعي و نظامي بيان مي‌فرمايند كه متكي به خط مشي‌هاي اساسي صادره از محضر قائد اعظم حضرت آيت‌الله‌العظمي خميني مي‌باشد ، ايمان و اعتقاد دارم . » ( 10 )
145
در حالي كه اوضاع كردستان در هاله‌اي از ابهام قرار دارد ، بين نقطه نظرهاي دولت موقت و مقامهاي رسمي و آنهايي كه "رهبران كردستان" خوانده مي‌شوند ، اختلاف فاحش به چشم مي‌خورد . از جمله ، اميرانتظام سخنگوي دولت گفت : دولت بشدت با مسأله خودمختاري مخالف است و كردها پيشنهادهايي دارند كه امشب در جلسه هيأت وزير ان به وسيله آقاي داريوش فروهر مطرح مي‌شود . ( 11 ) اميرانتظام افزود : نمايندگان قريب به دو ميليون نفر كرد كه در نزديكي مرز عراق و تركيه زندگي مي‌كنند ، خواستار خودمختاري داخلي شده‌اند ، ولي البته بين تقاضا و اجابت تقاضا فرق است . ( 12 )
در همين حال ، دكتر مكري سخنگوي هيأت اعزامي دولت به كردستان پس از بازگشت به تهران با اشراه به اينكه شعار مردم كردستان "دمكراسي براي ايران و خودمختاري براي كردستان" است ، گفت : «ما با اعضاي كميته انقلابي شهر مهاباد نيز مذاكره كرديم و از آنها خواستيم كه نظرها و پيشنهادهايشان را به ما بدهند . همچنين به انها گفتيم كه در حال حاضر برآورده كردن بعضي از درخواستهاي آنها ممكن است ولي در مورد بقيه درخواستهايشان بايد در مجلس مؤسسان صحبت شود . البته با تاكيد بر اينكه هر تصميمي در اين مورد بايد در چارچوب استقلال و تماميت ارضي ايران اتخاد شود . » وي با برشمردن برخي امتيازها و آزاديهاي قابل اعطا به كردها گفت : «آنچه محقق است ، اين است كه در آنجا بايد با دو زبان صحبت شود و به آنها اجازه دهند كه آزادي فرهنگي داشته باشند و احتمالاً در مدارس زبان كردي نيز تدريس شود . در امور انتظامات نيز اگر كميته‌هاي انقلابي وطن‌پرست تشكيل و ارگانيزه شوند ، مي‌توان به آنها آزادي داخلي داد . همچنين در مورد كشاورزي و توسعه اقتصادي نيز امكان دادن آزادي وجود دارد . اما در هر حال بايد يك ارتش قوي كه از مركز فرمان‌بگيرد ، تشكيل شود ، اين ارتش ملي بايد حافظ مرزهاي كشور باشد . » ( 13 )
در مقابل ، آيت‌الله عزالدين حسيني هشدار داد : «اگر دولت با پيشنهاد اعطاي خودمختاري به كردستان موافقت ننمايد ، ما با هيچ‌چيز ديگر موافقت نخواهيم كرد .» ( 14 ) وي در يك مصاحبه تلفني با اشاره به سفر هيأت اعزامي از تهران گفت : «ما در مذاكراتمان با هيأت اعزامي به رياست داريوش فروهرن تفاهم كامل داشته‌ايم و درخواستهاي هشتگانه ما از دولت مركزي ، بايد به طور جدي مورد مذاكره قرار گيرد . آقاي فروهر قول داده است درخواستهاي ما را در هيأت دولت مطرح كند . » عزالدين حسيني اضافه كرد : «در جريان مذاكره ما با هيأت اعزامي ، شورش پادگان مهاباد پيش آمد و سربازان و افسران انقلابي بعضي از افراد نظامي طرفدار رژيم سابق را خلع سلاح كردند ، ولي من تاكيد مي‌كنم تقارن اين جريان با سفر هيأت عمدي نبود و فقط پرسنل انقلابي پادگان از مدتها پيش با فرماندهانشان مخالفتهايي داشته‌اند و هم‌اكنون هم وفاداري خود را به امام خميني ودولت موقت اعلام كردهاند . » عزالدين حسيني افزود : فرمانده جديد تيپ مهاباد به نام سرهنگ رازپوش كه كرد است ، از طرف ستادارتش تعيين شده است و هم‌اكنون او پادگان را فرماندهي مي‌كند . وي گفت : "«به محض وقوع شورش در پادگان ، من و آيت‌الله نوري در پادگان حضور يافتيم و براي سربازان ، درجه‌داران و افسران انقلابي صحبت كرديم و اكنون هيچ نگراني وجود ندارد . مسأله پادگان يك مسأله داخلي و نظامي است و ربطي به مذاكرات هيأت و سفر آنها ندارد . »
شيخ‌عزالدين حسيني امام‌جمعه مهاباد ( منتخب شاه )
وي كه درجايگاه روحانيت مواضع مذهبي را رد و مواضع چپ غيرمذهبي يا ملي‌گرايي لائيك را ترويج مي‌كند ، گفت : درخواستهاي هشتگانه ما از دولت مركزي بايد بطور جدي مورد مذاكره قرار گيرد .
عزالدين حسيني در مورد حوادث مرزي گفت : « گفته مي‌شود عوامل مشكوكي گاهگاهي حوادثي در مرزهاي ايران و تركيه و عراق به وجود مي‌آورند كه به هيچ‌وجه مورد تاييد خلق كرد و طالباني نيست . » وي هشدار داردك « دولتهاي امپرياليستي مي‌خواهند با گستردن اين شايعه‌ها و مسموم كردن افكار عمومي ايران و جهان ، خلق كرد را از مبارزه براي به دست آوردن حقوق ملي خود در چارچوب ايراني آزاد و دمكراتيك باز دارند . ما خواهان جمهوري عدل اسلامي و تامين حقوق ملي ، مذهبي ، سياسي و اجتماعي همه خلقهاي ايران مي‌باشيم . كردها هيچگاه تجزيه‌طلب نبودند و نمي‌خواهند وحدت و تماميت ايران به خطر بيفتد . بايد همه خلقهاي ايران حق تعيين سرنوشت خود را در چارچوب ايران مستقل و آزاد به دست آورند . » وي افزود : « تاكنون هيچ‌كس و هيچ هيأتي از جانب خلق كرد با امام‌خميني و مهندس بازرگان مذاكره نكرده است و اگر چنين مذاكره‌اي شده باشد ، از سوي فرد و گروه خاصي بوده است . » امام جمعه مهاباد در مورداختلافهاي موجود بين سنندج و مهاباد گفت : «اين اختلافها با هيچ معياري براي من قابل قبول نيست . هر دو گروه بايد وحدت عمل داشته باشند . منتها گاهي افراد غيرمسؤول در هر دو گروه تندروي كرده و ايجاد برخوردهايي مي‌كنند كه از نظر من محكوم است . » وي اضافه كرد : «در شوراي انقلاب‌اسلامي ايران بايد نمايندگان همه گروهها و از جمله نمايندگان كارگران و زحمتكشان حضور داشته باشند . من همين امروز دستور دادم شوراي موقت انقلاب‌اسلامي مهاباد منحل شود و همه گروهها از كارگران ، كارمندان اصناف ، قشون و ديگر قشرهاي مردم نمايندگان خود را براي شركت در شوراي انقلاب معرفي كنند . » ( 15 )
146
در پي تاسيس سپاه‌پاسداران و در پي تداوم ابراز مخالفتهاي آشكار گروههاي چپ غيرمذهبي عليه روند شكل‌گيري نظام جمهوري‌اسلامي ايران ، مسعود رجوي در گردهمايي هوادران سازمان مجاهدين خلق در دانشگاه تهران ، در يك اقدام شتابزده به تشريح مواضع سياسي ـ اجتماعي سازمان خود پرداخت . وي پيش از آنكه به بيان مواضع سازمان بپردازد ، يادآور شد كه قرار بود اين مطالب در 14/12/57 در مراسم يادبود دكتر مصدق عنوان شود ، اما ضرورت و فوريت امر ايجاب كرد كه اين نظرات همين امروز اعلام شود ( خبر ضميمه دارد ) . رجوي سپس ضمن تشريح مواضع مجاهدين خلق ، تشكيل سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي را با عنوان گارد ملي مورد حمله قرار داد و آن را با "حرس‌القومي" كه در بعضي كشورهاي عربي براي شكار انقلابيون تشكيل شده است ، مقايسه كرد . وي با اعلام خطر نسبت به اينكه نظام ممكن است با اتكاء به تشكيلات سپاه ، گروهها را خلع سلاح نمايد به طور تلويحي تهديد به جنگ مسلحانه كرد و گفت : «حيات يعني عقيده و جهاد ، آيا آنهايي كه آمده‌اند براي آرمانهايشان جانشان را فدا كنند ، قدرتي هست كه جلوي آنها را بگيرد ؟! قدرتي هست كه مانع جهاد يك مجاهد شد ؟ هرگز ! »
علاوه بر اين وي ضمن حمله شديد و بي‌سابقه به دولت موقت و منوط دانستن مشروعيت دولت بازرگان به "انحلال ارتش" افزود : «انقلاب با انحلال ارتش بايد شروع شود و الاّ صحبت از انقلاب نكنيد . » وي خطاب به بازرگان گفت : «اگر امروز مسأله ارتش حل نشود ، شما به عنوان رئيس دولت ، فردا مسؤول كشتارهايي هستيد كه از اين پس لاجرم اتفاق خواهد افتاد . »
رجوي در ادامه سخنان خود با ابراز تشكر از روزنامه‌هاي اطلاعات ، كيهان و آيندگان به دليل جدي گرفتن ادعاهاي رالف شانمن ، خواستار انحلال ارتش شد و گفت : «نقشه‌هايي براي حفظ همين ارتش و تجديد سازمانش ، همين ارتش پس مانده شاه ، به عبارت ديگر حفظ ارتش شاه ولي بدون شاه وجود دارد . » وي ضمن اعلام حمايت از چريكهاي فدايي خلق با استناد به آيه قرآن آنها را "السابقون" دانست و از اينكه آنها از مقربان رهبر انقلاب نيستند ، ابراز تاسف كرد . رجوي در فراز ديگري از سخنان خود ضمن حمايت از خواسته‌هاي حزب دمكرات كردستان ، زمينه‌هاي شروع درگيريهاي مسلحانه در مناطق مختلف كشور از جمله كردستان را وجود ارتش دانست و از دولت
بازرگان خواست كه به بهانه تجزيه‌طلبي اقدام به سركوب ننمايد . ( 16 )
از سوي ديگر ، شواهد امر نشان مي‌دهد كه سازمان مجاهدين خلق ، همچون ساير سازمانهاي داراي مشي سياسي ـ نظامي فعاليت گسترده‌اي را براي گسترش و جذب نيرو در سراسر كشور آغاز كرده است . از جمله به نوشته روزنامه كيهان در سبزوار شعبه سازمان مذكور كار خود را آغاز كرد و مقر خود را سالن پيشاهنگي قرار داد . بر اساس اين گزارش تاكنون بيش از پنج هزار نفر مرد و زن به عضويت آن درآمده‌اند . اين عده هم‌اكنون مشغول فراگيري طرز كار انواع سلاحها و چاپ و پخش نشريات هستند . ( 17 )
مسعود رجوي ، موسي خيابان و ديگران .
واكنش شتابزده و بشدت خصمانة سران مجاهدين خلق در قبال اعلام تشكيل سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي و تاكيد مجدد بر انحلال ارتش . در شرايط سيطره رجوي و خياباني بر تشكيلات مجاهدين خلق در دوره جديد حيات اين سازمان ، هر روز نشانه تازه‌اي از دوري اين گروه از هويت اسلامي و شأن و جايگاه مذهبي ، بروز مي‌كند .
147
سازمان عفو بين‌الملل ايران را به نقض حقوق بشر متهم كرد و از امام خميني و مهندس بازرگان خواست كه همه اعدامها در ايران متوقف شود . اين سازمان در بيانيه‌اي خطاب به مقامهاي ايران تاكيد كرد : «اولاً در ايران محاكمه‌ها به طور علني صورت گيرد و در ثاني مواقعي كه مجازات مجرمان اعدام است ، يعني چنين كيفر‌خواستي براي آنها صادر مي‌شود به آنها فرصت كافي براي دفاع از خود و نيز پژوهش خواهي و فرجام از رأي صادره داده شود . » ( 18 ) از سوي ديگر ، به گزارش
راديو لندن ، كميته بين‌الملل حقوقدانان درباره محاكمه هويدا نخست‌وزير سابق با دولت ايران تماس گرفته‌است و دكتر يزدي در‌اين خصوص به خبرنگاران گفته است : «محاكمه اميرعباس هويدا طولاني خواهد‌بود اما نه در دادگاههاي عادي ، بلك در دادگاه انقلابي محاكمه خواهد‌شد . » ( 19 )
148
دكتر ريچارد كوتام استاد دانشگاه پيتربورگ در ايالت پنسلوانياي آمريكا كه به زعم برخي از مفسرين غربي ، از سوي دولت تازه ايران ، سفير احتمالي آمريكا در ايران تلقي مي‌شود ، در اين باره گفته است : «در صورت پيشنهاد اين پست ، آن را نخواهد پذيرفت ؛ زيرا تعداد بيشماري ديپلمات در آمريكا وجود دارد و واضح است كه كشورهاي خارجي نماينده آمريكا را در كشورهاي خود انتخاب نمي‌كنند . » وي افزود : «شهريار روحاني ، سخنگوي امام خميني در يك تماس تلفني از وي خواسته است تا به جاي ويليام سوليوان پست سفارت آمريكا در تهران را بپذيرد . » كوتام گفت : «تعويض شخصيتهاي آمريكايي براي ايجاد مناسبات با دولت تازه ايران ضروري است ؛ زيرا كساني كه با شاه سابق همكاري كردهاند ، نمي‌توانند به عنوان ديپلمات كارآمد به كار گرفته شوند . » وي در مورد پيروزي انقلاب در ايران گفت : «به عقيده من ، ايجاد جمهوري‌اسلامي در ايران مانعي بر سر راه پيشرفت اين كشور و نوسازي آن ايجاد نخواهد كرد . » ( 20 )
149
پيروزي انقلاب‌اسلامي در ايران و اثرات منطقه‌اي آن ، همچنان در كانون توجه محافل سياسي عربي و اسلامي قرار دارد . در اين ارتباط ، ملك‌حسن پادشاه مغرب گفت : « انقلاب‌اسلامي در ايران موازنه قدرت را به زيان اسرائيل تغيير داده است . ( 21 ) روزنامة هاآرتص چاپ بيت‌المقدس از قول يك مقام دولتي نوشت : «قطع روابط اسرائيل با ايران يكي از شديدترين ضربه‌هايي است كه اسرائيل در سالهاي اخير تحمل كرده است» . اين منبع پيش‌بيني كرد كه در پي قطع مناسبات ايران با اسرائيل ، اگر بسرعت بازارهاي ديگري براي محصوات اسرائيل پيدا نشود ، تعدادي از كارخانه‌هاي اسرائيلي دچار مشكلات خواهند شد ( قابل ذكر است كه صادرات اسرائيل به ايران در سالهاي 79ـ 1978 بالغ بر 225 ميليون دلار بوده است . ) ( 22 )
از سوي ديگر ، صالح ناصر نمايندة جبهه دمكراتيك براي آزادي فلسطين در اتيوپي گفت : «سرنگوني شاه ايران ، يك پيروزي براي جنبش پيشرو و انقلاب خاورميانه است . » به گزارش خبرگزاري فرانسه وي افزود : «قيام ايران رابطه نيروها در منطقه را بر هم زده است . » او تاكيد كرد . حوادث ايران بزودي عوارض عميقي دركشورهاي مرتجع عرب كه عروسكهاي خيمه‌شب‌بازي امپرياليسم هستند در پي خواهد داشت . ( 23 ) روزنامه الاهرام چاپ مصر نيز نوشت : «انقلاب ايران ، انقلابي است كه شايد از چشم تاريخ‌نويسان مهمتر از انقلاب فرانسه باشد . » الاهرام افزود : «منافع عالي مصر . ايران ايجاب مي‌كند كه بين آنها همكاري باشد . » در همين حال بنا به گزارش رويتر نزديك به 300 هزار نفر از مردم بحرين به طرفداري از امام خميني و پشتيباني از انقلاب ايران در منامه پايتخت آن كشور به سوي سفارت ايران راهپيمايي كردند . ( 24 )
150
در پي اعلام اين مسأله از سوي مقامهاي ايران كه اين كشور كليه پيوندهاي سياسي ـ اقتصادي خود با افريقاي جنوبي را قطع خواهد كرد ؛ يك سخنگوي سفارت ايران در واشنگتن در اين زمينه گفت : اين پيوندها شامل سرمايه‌گذاريهاي مشترك سنگين در صنايع ، تصفيه نفت ، معادن و چندين سرمايه‌گذاري اقتصادي دوجانبه ديگر است . دولت ايران قبل از اين نيز اعلام كرده بود كه از اين پس به افريقاي جنوبي كه تقريباً 90 درصد نفت خود را از ايران دريافت مي‌كرده ، نفت عرضه نخواهد كرد . ( 25 ) در اين حال ، وزير خارجه هند از تصميم دولت جديد ايران براي قطع صدور نفت به اسرائيل و افريقاي جنوبي ابراز خوشنودي كرد . وي همچنين تصميم ايران براي فاصله گرفتن از بلوكهاي نظامي را ستود و گفت : «ما در انتظار لحظه‌اي هستيم كه ايران را در بطن جنبش عدم تعهد بپذيريم . » ( 26 )
151
آسوشيتدپرس طي گزارشي ادعا كرد : «ياسرعرفات در ديدار خود با شيخ زايد از قول رهبران تازه ايران وعده داده است كه دولت ايران آماده است تا در باره كليه قراردادهاي دو جانبه بين امارات متحده عربي و شاه سابق مذاكرات محدودي به عمل آورد . » اين خبرگزاري افزود : «منابع آگاه گفتند امام خميني به ياسرعرفات گفته است تا به اطلاع رئيس امارات متحده عربي برساند كه ايران آماده است تا كليه قراردادهايي را كه مانعي بر سر راه روابط دوستانه همسايگي بين ايران و امارات عربي هستند ، تغيير دهد . ابراز علاقه امام خمني به برقراري روابط دوستانه‌تر با امارات متحده عربي ، اين شايعه را به وجود آورده كه احتمالاً ايران نيروهاي نظامي خود را از جزاير استراتژيك تنگه‌هرمز كه در سال 1971 به تصرف درآورد ، خارج خواهد كرد . تجديد احتمالي مذاكرات درباره قراردادهاي ايران با امارات متحده عربي ممكن است به غني‌تر شدن امارات شارجه كه يكي از فقيرترين امارات خليج‌فارس است ، منجر شود . ايران و شارجه درآمد نفت توليدي در جزيره ابوموسي را كه در سال به 30 ميليون دلار مي‌رسيد ، بين خود تقسيم مي‌كردند . وعده تجديد مذاكرات درباره قراردادهاي ايران و امارات‌متحده‌عربي ، اولين نشانه حُسن‌‌نيت دولت انقلابي ايران در رابطه با شيخ‌نشينهاي خليج‌فارس است كه از دامنگير شدن انقلاب ايران و به خطر افتادن آينده خود نگرانند . » ( 27 )
ضميمه خبر شماره 146
اين شتابزدگي و ضرورت تسريع و جلو انداختن اعلام مواضع ، مي‌تواند دو دليل مشخص داشته باشد . يكي اينكه اعلام تشكيل سپاه پاسداران از چنان اهميتي برخوردار بوده است كه سازمان كوچكترين ترديد و درنگي را در اعلام مخالفت با آن جايز نشمرد و آن را به مراسم احمدآباد موكول نكرد . دوم اينكه در جنبه وحدت با جريانهاي مخالف نظام و نه جنبه نزديكي به توده‌ها ، سازمان نوعي عقب‌ماندگي از سازمان چريكهاي فدايي خلق احساس مي‌كرد ، بنابراين عقب انداختن اعلام مواضع را به مصلحت ندانست .
منابع و مآخذ 5/12/1357
1ـ روزنامه كيهان ، 6/12/1357 ، ص 8 .
2ـ روزنامه كيهان ، 5/12/1357 ، ص 8 .
3ـ مأخذ شماره 2 ، ص 2 .
4ـ مأخذ شماره 2 ، ص 1 .
5ـ روزنامه اطلاعات ، 5/12/1357 ، ص 8 .
6ـ مأخذ شماره 2 ، آسوشيتدپرس .
7ـ مأخذ شماره 5 ، ص 8 .
8ـ مأخذ شماره 5 ، ص 8 .
9ـ مأخذ شماره 2 ، ص 2 .
10ـ مأخذ شماره 2 ، ص 4 .
11ـ مأخذ شماره 2 ، ص 2 .
12ـ روزنامه اطلاعات ، 6/12/1357 ، ص 2 .
13ـ مأخذ شماره 2 ، ص 1 .
14ـ مأخذ شماره 12 .
15ـ مأخذ شماره 2 ، ص 5 .
16ـ انجمن دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف ، نشريه راه رهايي ( تهران : انتشارات انجمن دانشجويان مسلمان صنعتي شريف ، بي‌تا ) ص 54 .
17ـ مأخذ شماره 2 ، ص 7 .
18ـ مأخذ شماره 5 ، ص 8 ، يونايتدپرس .
19ـ مأخذ شماره 5 ، راديو لندن .
20ـ مأخذ شماره 2 ، ص 8 ، آسوشيتدپرس .
21ـ مأخذ شماره 12 ، ص 8 ، راديو لندن .
22ـ مأخذ شماره 2 ، خبرگزاري فرانسه .
23ـ مأخذ شماره 2 ، خبرگزاري فرانسه .
24ـ مأخذ شماره 2 ، خبرگزاري فرانسه .
25ـ مأخذ شماره 2 ، خبرگزاري فرانسه .
26ـ مأخذ شماره 2 ، ص 8 ، خبرگزاري فرانسه .
27ـ مأخذ شماره 2 ، ص 3 ، آسوشيتدپرس .
