روزشــــــــمار

چهارشنبه

25 بهمن 1357

16 ربيع‌الاول 1399

14 فوريه 1979

51

مهندس بازرگان ( نخست‌وزير دولت موقت ) در چهارمين روز پيروزي انقلاب ، 7 تن از وزير ان  كابينه خود را به اين شرح معرفي كرد :

1ـ دكتر كريم سنجابي وزير امورخارجه

2ـ داريوش فروهر وزير كار و امور اجتماعي

3ـ دكتر كاظم سامي وزير بهداري و بهزيستي

4ـ سيداحمد صدرحاج‌سيدجوادي وزير كشور

5ـ مهندس سيد علي‌اكبر معين‌فر وزير مشاور در امور برنامه و بودجه

6ـ مهندس مصطفي كتيرايي وزير مسكن و شهرسازي

7ـ يوسف طاهري قزويني وزير راه و ترابري

خبرگزاري فرانسه به نقل از منابعي كه آنها را منابع مطلع خواند ، گزارش داد : علي اردلان در  كابينه بازرگان وزير اقتصاد و دارايي ، دكتر اسدالله مبشري وزير دادگستري ، دكتر محمد مكري  وزير فرهنگ و علوم و دكتر يدالله سحابي نيز يكي از وزراي جديد خواهند بود .

مهندس بازرگان همزمان با معرفي كابينه ، فهرست برنامه دولت را نيز به اين ترتيب اعلام كرد :

1ـ احراز و انتقال قدرت ؛

2ـ ارائه و اثبات حقانيت و مشروعيت رفراندوم ؛

3ـ احيا و اداره و اصلاح مملكت ؛

4ـ انتخابات مجلس‌مؤسسان و رجوع به آراء‌عمومي براي تدوين و تصويب قانون‌اساسي جديد ؛

5ـ انتخابات مجلس شوراي ملي ؛

6ـ استعفاء و تحويل كار به رئيس جمهور و دولت رسمي بعدي . ( 1 )

تركيب محافظه‌كارانه كابينه ، طبعاً نمي‌توانست مورد پسند عناصر و سازمانهاي راديكال اعم از  مذهبي و غيرمذهبي باشد ( خبر ضميمه دارد ) ، لذا برخي از آنها اقدام به موضع‌گيري علني كردند ؛ از  جمله : يك سخنگوي سازمان چريكهاي فدايي خلق در مصاحبه‌اي با روزنامه كيهان گفت : ما فكر  
مي‌كرديم كه اين انقلاب دولتي بسيار متفاوت و مغاير با دولتي كه روي كار آمده ، مي‌توانست روي  كار بياورد . اگر همانقدر كه جنبش توده‌اي كنوني عمق و ريشه دارد ، دولت هم همانقدر راديكال و  خلقي بود براي ما جاي خوشبختي بسيار زيادي بود ؛ بنابراين ما خوشبين نيستيم كه مسائلي را كه در  رابطه با رفاه اقتصادي مردم پيش‌بيني مي‌كرديم ، اين انقلاب بتواند تامين كند . ( 2 )

نمودي تصويري از تحولات سريع و غيرقابل پيش‌بيني در فاصله ده روز از معرفي  مهندس بازرگان به عنوان رئيس دولت آتي توسط امام خميني تا معرفي كابينه  دولت مستقر توسط مهندس بازرگان نخست‌وزير دولت موقت انقلاب

16/11/57 ـ تهران ـ مراسم معرفي نخست‌وزير ( مهندس بازرگان ) توسط امام خميني

20/11/57 ـ تهران ـ تظاهرات بزرگ مسالمت‌آميز در اعلام حمايت ازنخست‌وزير منتخب امام خميني (مهندس بازرگان) و عليه دولت بختيار ؛ فضاي سياسي و تاكتيكها همان روال مرسوم جاري است

25/11/57 ـ تهران ـ بعد از فروپاشي نظام شاهنشاهي و فرار بختيار ؛  تعدادي از وزراي كابينه دولت‌جديد كه امروز توسط نخست‌وزير معرفي شدند .

از چپ به راست : يوسف طاهري قزويني وزير راه‌و ترابري ، علي‌اكبر معين‌فر وزير مشاور در امور برنامه‌و‌بودجه ،  كريم سنجابي وزير امور‌خارجه ، مهدي بازرگان نخست‌وزير ، سيداحمد صدر حاج‌سيدجوادي وزير كشور ،  كاظم سامي وزير بهداري‌و‌بهزيستي ، داريوش فروهر وزير كار ، مصطفي كتيرايي ، وزير مسكن و شهرسازي  

 

52

در وضع كنوني علاوه بر اصل مسأله چگونگي مسلح بودن مردم كه هر تشكيلاتي به مقتضاي  منافع خود دربارة آن اظهار نظر مي‌كند ، وجود تعداد زيادي از سلاحهاي گوناگون در دست مردم  نيز از موضوعات مورد بحث است . روزنامه كيهان با ارائه گزارشي اعلام كرد كه بيش از 300 هزار  اسلحه در دست مردم است . اين روزنامه افزود : مردم در حمله به پادگانهاي جمشيدآباد ،  جمشيديه ، باغشاه ، عشرت‌آباد ، جي ، لويزان ، سلطنت‌آباد ، همچنين با تصرف كارخانة  مسلسل‌سازي و بالاخره دپو بزرگترين انبار اسلحه ( در 15 كيلومتري تهران از جاده قديم كرج ) ،  دهها هزار قبضه تفنگ و مسلسل به دست آوردند . كيهان نوشت : همين ديروز ( 24/11/57 )  حداقل 20 هزار نفر به دپو رفتند و با اسلحه برگشتند . بجز كلاشينكف كه روسي است ، بيش از  دهها هزار سلاح از انواع ژ-3 ، مسلسل يوزي ، ام ـ يك ، كلت كاليبر 5/4 ، مسلسل سبك و  سنگين ، نارنجك‌انداز و صدها هزار فشنگ الان در دست مردم است .

روزنامه كيهان در بخش ديگري از گزارش خود تاكيد كرد : از ديروز ( 24 بهمن ) كميته انقلاب  اعلام كرده است كه مردم سلاحها را به اين كميته تحويل بدهند و هيچ‌كس ديگري به هيچ ‌عنوان  حق ندارد از آنها سلاح بگيرد . با اين حال گروههايي از عصر و تمام ديشب سر چهارراهها  ايستاده‌اند و جلوي اتومبيلها را مي‌گيرند و از آنها مي‌خواهند صندوق عقب اتومبيل را براي بازرسي  باز كنند تا اگر مسلسل يا تفنگ دارند تحويل بدهند و اين البته با اعلاميه كميته انقلاب مغاير  است ، چرا كه اين كميته اعلام نكرده كه مامورانش سر چهارراهها جلوي اتومبيلها را مي‌گيرند . ( 3 ) 

در اين باره ، پيام امروز امام خميني به شرح زير است :

1ـ سلاحهايي كه به دست مردم افتاده ، از بيت‌المال مسلمين است و احدي حق خريد و فروش  آنها را ندارد و تصرف در آنها بدون اجازه مقام مسئول حرام و موجب ضمان است .

2ـ اسلحه و آنچه از اموال دولت در دست اشخاص است ، مستقيماً يا توسط امام جماعت يكي از  مساجد به كميته مخصوص كه از طرف نخست‌وزير تعيين شده است ، تحويل دهند و قبض  رسيد بگيرند . تخلف حرام و موجب تعقيب است .

3ـ كساني كه اسلحه به دست آنان است و تحويل نمي‌دهند ، بر عموم ملت است كه مراقبت از آنان كنند و آنان را به همان كميته معرفي نمايند .

4ـ از تيراندازيهاي بي‌مورد و هدر دادن فشنگها شديداً احتراز كنيد كه موجب نارضايتي مردم و  اتلاف اموال عمومي است .

5ـ هر كسي به يكي از اماكن دولتي يا غير آن حمله كند ، مورد تعقيب واقع مي‌شود .

6ـ مردم موظفند از حمله به شهربانيها و كلانتريها و ژاندارمريها و پادگانهاي ارتشي و اماكن دولتي  و ملي و كاخها جلوگيري كنند و با برادران نيروي هوايي ، زميني و دريايي و ساير قواي دولتي  برادرانه رفتار نمايند كه آنان به ملت پيوسته‌اند .

اهالي محترم ايران‌! جنود اسلامي ولي امر عجل‌الله‌تعالي فرجه ! نگذاريد اسلحه به دست مخالفان اسلام بيفتد ؛ فرصت به دشمنان خدا و ملت ندهيد . ( 4 ) 

از سوي ديگر دفتر امام خميني طي اطلاعيه‌اي اسامي مساجدي كه به عنوان پايگاه جهت  تحويل اسلحه و ساير وسايل مصادره شده تعيين گرديده بود ( 15 مسجد در تهران ) را اعلام كرد و  از مردم خواست سلاحها و ساير اموال دولتي را به اين مراكز تحويل دهند . ( 5 ) 

اقامتگاه امام خميني در اولين روزهاي پيروزي انقلاب‌: مركزيت سياسي ، امنيتي و …

تهران ـ اطراف اقامتگاه امام خميني ؛ تدارك مردمي ، پذيرايي  سرپايي و رفع گرسنگي از مردمي كه روزهاي پرتحركي را مي‌گذرانند .

 

تهران ـ اطراف اقامتگاه امام خميني ـ اطلاع‌رساني مردمي

تهران ـ اطراف اقامتگاه امام خميني ـ تحرك شديد و خودجوش  نيروهاي مردمي ، تحويل دستگير‌شدگان براي تعيين‌تكليف

 

53

سازمان چريكهاي فدايي خلق با انتشار بيانيه‌اي خواستار نابودي تمام و كمال ارتش ضد‌خلقي  و تشكيل ارتش مردمي شد . در اين بيانيه آمده است : «انقلاب بايد ارتش انقلاي را به وجود آورد ؛  بايد از درون كميته‌هاي دفاع مسلحانه مردم به وجود آيند . ارتش ضدانقلابي را بايد به تمام و كمال  نابود ساخت و عناصر ميهن‌پرست آن را به خدمت سازماندهي و آموزش نظامي ارتش توده‌اي  گماشت . فرماندهان ارتش خلق بايد به انتخاب شوراي سربازان ، درجه‌داران و افسران برگزيده شوند . هرگونه سازماندهي نظامي با هدف احياي تشكيلات سابق ارتش با تكيه بر عناصر مشكوك  و وابسته به رژيم سابق ، از قبل محكوم است . در رأس ارتش خلق بايد كساني قرار گيرند كه ايمان  خود را به آرمانهاي مردم به اثبات رسانده‌اند و در راه آن جنگيده باشند . ما اعتقاد داريم در موقعيت  حساس كنوني تلاش جهت ايجاد ارتشي خلقي يكي از مسائل عاجل و مبرم انقلاب است و  مادامي كه چنين ارتشي به وجود نيامده ، بايد مردم سلاحهاي خود را زمين نگذاشته و مسلح باقي  بمانند . » در بخش ديگري از اطلاعيه آمده است : « ما خلع سلاح نمودن مردم را در چنين موقعيت  تاييد نخواهيم كرد . ما به هيچ‌وجه شيوه‌هاي قهرآميز و جنگ‌طلبانه را در مورد خلع سلاح  نمي‌پذيريم و شديداً از آن اجتناب خواهيم كرد . » ( 6 ) 

در راستاي مطالب فوق ، يك سخنگوي اين سازمان در مصاحبه با كيهان ، ضمن تاكيد بر ضرورت انحلال ارتش شاه و امپرياليستي و ضدخلقي خواندن آن ، گفت : هر ذره‌اي كه از آن  ارتش ارتجاعي وجود داشته باشد به همان اندازه خطر پيروزيهاي انقلاب را تهديد مي‌كند ، لذا با  تمام نيروي خود حركاتي را كه قصد احياي همان ارتش ارتجاعي را داشته باشد ، افشاء مي‌كنيم .  وي در مورد خلع سلاح عمومي ادعا كرد : يك هيأت از طرف كميته منتخب امام خميني به ستاد  ما در تهران آمدند ، آنها از ما مي‌خواستند كه سلاحهاي مصادره شده را به كميته امام تحويل دهيم و  سلاحهايي را كه در گذشته با امكانات سازمان تهيه‌كرده‌ايم از اين امر مستثني مي‌كردند . ما به  نمايندگان مزبور اعلام كرديم مايليم زماني كه نيروهاي مسلح خلقي با كنار‌گذاشتن ارتش تشكيل  شود ، آنها را تحويل دهيم . ( 7 ) 

54

امروز سفارت آمريكا در تهران مورد حمله گروهي از اعضاي مسلح سازمان چريكهاي فدايي  خلق قرار گرفت . روزنامه اطلاعات در اين باره چنين نوشت : حدود ساعت30 :10 صبح امروز  يك گروه از چريكهاي مسلح فدايي خلق ، با حمله به سفارت آمريكا در خيابان تخت‌جمشيد ،  اقدام به تيراندازي نمود كه سرانجام در حدود ساعت 40 :10 ، پس از تيراندازيهاي متقابل ، سفارت  آمريكا به تصرف چريكها درآمد . ( 8 ) 

به دنبال اين حادثه ، آسوشيتدپرس گزارش داد كه هفتاد آمريكايي از جمله گروه چهل نفرة تفنگداران دريايي گارد سفارت اسير شده‌اند . ( 9 ) به نوشته روزنامه كيهان در پي تصرف سفارت  آمريكا در تهران ، نمايندگان امام خميني و دولت انقلاب براي رسيدگي به ماجرا به محل اعزام  
شدند و پس از گفتگو با اشغال‌كنندگان ، سفارت از اشغال خارج شد . ( 10 ) 

سرهنگ نصرت‌الله توكلي ، از دست‌اندركاران نظامي اوايل دولت موقت ، در اين باره مي‌نويسد :  « براي حل مسأله ، با يك كوماندوكار كه فقط شش نفر افراد مسلح مردمي در آن همراه من بودند به  طرف سفارت رفتم ، در مقابل درب جنوبي و اصلي سفارت چند تير به طرف ما شليك شد كه ديوار  كاميون را سوراخ كرد ولي آسيبي به ما نرسيد . وارد سفارت شديم ، در همين موقع و به طور همزمان  آقاي دكتر يزدي از نخست‌وزيري و سرهنگ امير رحيمي ( فرمانده دژبان قرارگاه كل ) با سه كاميون  سرباز رسيدند . سفارت اشغال شده بود ، چند تا از سالنهاي مربوط به كنسولگري را آتش زده بودند  كه خاموش شده بود . مدافعين داخلي سفارت از گاز اشك‌آور استفاده كرده بودند كه به همين دليل  در تمام مدت آب از چشم همه سرازير بود . اعضاي سفارت را در كناري به خط كرده بودند ، تصور  مي‌كنم احتمالاً قصد تيرباران آنها را داشتند . سعي كردم زنان و مردان مسلح را با مدارا از سفارت  خارج كنم ؛ به لحن خودم حالت خواهش و تمنا داده بودم . در ساعت 3 بعد‌از‌ظهر همه گروههاي  چپ تندرو از سفارت خارج شده بودند . آقاي دكتر يزدي بنا بر مسؤوليت و مقام خود ، سفير و  ديپلماتها را به محل خانة سفيركبير كه در داخل محوطه سفارت است ، هدايت كرده و مشكلات  مربوطه را رسيدگي مي‌كرد . » ( 11 )

 

25/11/57 ـ تهران ـ خيابان تخت‌جمشيد ـ سفارت آمريكا

تلاش دكتر ابراهيم يزدي از سوي دولت موقت براي پايان دادن به مسئله "حمله مسلحانه به سفارت آمريكا"

 

در سالنمامه وقايع سياسي جهان ( Almanac ) ، چاپ آمريكا در باره حادثه حملة چريكها به  سفارت آمريكا آمده است : در چهاردهم فوريه چريكهاي مسلح به سفارت آمريكا در تهران حمله  كردند و ويليام اچ سوليوان و يكصد تن از اعضاي داخل سفارت را براي بيش از 2 ساعت به  گروگان گرفتند كه پس از آن ، پاسداران انقلاب آنها را آزاد كردند . ( 12 ) 

سايروس ونس ( وزير‌‌خارجه وقت آمريكا ) نيز بعدها در اين باره نوشت : روز چهاردهم فوريه  گروهي افراد مسلح كه از سازمان دست چپي فداييان بودند ، به سفارت حمله بردند . سوليوان براي  دفع اين حمله و بيرون راندن مهاجمان به دولت موقت متوسل شد و پيش از اينكه خطر جاني  متوجه اعضاي سفارت بشود ، با اعزام نيروهاي دولتي و دخالت مستقيم يزدي خطر  برطرف‌شد . ( 13 ) 

در همين مورد سردبير نيويورك تايمز نوشت : در روز چهاردهم فوريه گروهي به سركردگي  چريكهاي ماركسيستي به سفارتخانه امريكا حمله كردند و حدود يكصد آمريكايي را به گروگان  گرفتند ، ولي با تلاش دو وزير عالي‌رتبه دولت ، مذاكرات رهايي گروگانها انجام شد و آنها آزاد  گرديدند و اين حركت باعث شد كه دولت موقت ايران در واشنگتن اعتباري بيش از آنچه كه نهايتاً  شايسته آن بود كسب كند . ( 14 ) 

55

به گزارش آسوشيتدپرس ، يك مقام عالي‌رتبه دولت آمريكا در ارزيابي از انقلاب ايران گفت :  رهبران جديد ايران هنوز كنترل خود را بر اوضاع تثبيت نكرده‌اند و تركيب دولت آينده باعث نگراني  است . اين مقام آمريكايي دربارة امنيت سلاحهاي پيچيده آمريكايي فروخته شده به ايران گفت :  اگر رهبران جديد ايران به استفاده از اين تجهيزات علاقه‌مند باشند ، بايد در حفظ آنها با همكاري ما  كوشش كنند .

از سوي ديگر گراهام كليتور وزير نيروي دريايي آمريكا گفت : لغو قرارداد ساختن كشتيهاي  جنگي براي ايران در كارخانه‌هاي آمريكايي ، در حدود 800 ميليون دلار هزينه براي ايران خواهد  داشت . وي افزود : در دوران بختيار ايران به آمريكا اطلاع داد [ كه ] سفارش دو فروند از چهار  فروند اين نوع كشتيها را لغو كرده است . كليتور تاكيد كرد كسي نمي‌داند كه آيا ايران هنوز دو فروند  از اين نوع كشتيهاي جنگي را خواهد خريد يا نه .در اين حال سخنگوي وزارت خارجه آمريكا گفته است : دولت آمريكا با دولت موجود ايران  طرف است . آسوشيتدپرس در اين باره گزارش داد : سخنان سخنگوي وزارت خارجه آمريكا جاي  هيچ‌گونه ترديدي باقي نگذاشت كه براي اين كشور كار شاه كه بيش از 30 سال يكي از معتمدان  نزديك آمريكا بود ، از نظر سياسي تمام شده است . ( 15 ) 

56

بوريس پونوماريوف عضو علي‌البدل دفتر سياسي حزب كمونيست شوروي ، حوادث ايران را  يك پيروزي براي انقلاب جهاني توصيف كرد و آن را با در‌هم ريخته شدن رژيمهاي راست افراطي  
در چند سال گذشته مقايسه كرد . به گزارش خبرگزاري رويتر ، وي تحولات ايران را در همان رديف  سقوط دولتهاي فاشيستي پرتغال ، يونان و اسپانيا در اروپا قرار داد كه اين امر نشان‌دهنده احتياط  شوروي در ارزيابي تحولات ايران است . پونوماريوف افزود : اگر چه مسكو آشكارا از سقوط شاه به  عنوان ضربه بزرگي به نفوذ امريكا پشتيباني مي‌كند اما به نظر مي‌رسد در اين مورد كه آيا دولت  جديد در بلند مدت روابط دوستانه‌اي با شوروي خواهد داشت ، هنوز مطمئن نيست . ( 16 ) 

از سوي ديگر در روزنامه پراودا ارگان حزب كمونيست شوروي ، ضمن تفسيري از اوضاع ايران  تاكيد شد كه ايجاد تحول در حوادث ايران نمي‌تواند موجبات خوشحالي محافل امپرياليستي را  فراهم سازد ، زيرا كه ايران براي انها طي مدت زيادي با موفقيت سه نقش را ايفا كرد : تحويل نفت ،  بازار اسلحه و ژاندارمري خليج‌فارس . اين روزنامه افزود : تنها مردم ايران حق دارند سرنوشت خود را  تعيين كنند و صاحب كشور و ثروتهاي طبيعي خويش باشند و هر مداخله خارجي در امور آنها  غيرمجاز است . ( 17 ) 

در اين حال امروز وابسته نظامي شوروي در ستاد ارتش با تيمسار حاتم و سرهنگ توكلي  ملاقات كرد و از سوي مقامات شوروي به نحو زير مطالبي ابراز داشت : برابر اطلاعات واصله ،  ناوگان نظامي امريكا در درياي‌عمان و خليج‌فارس به سواحل و آبهاي ايران نزديك شده‌اند . اين  اقدام باعث نگراني دولت شوروي شده و مأموريت دارم كه رسماً اعلام كنم چنانچه ناوگان امريكا  در سواحل ايران نيرو پياده كند ، براي امنيت مرزهاي جنوبي اتحاد شوروي مخاطره‌انگيز است ، لذا  اتحاد شوروي هر اقدامي را كه لازم باشد ، معمول خواهد داشت . ( 18 ) 

57

با گذشت چهار روز از پيروزي انقلاب‌اسلامي ، بسياري از كشورهاي جهان با ارسال پيامهايي  دولت مهندس بازرگان را به رسميت شناختند . در اين خصوص كشورهاي انگليس ، فرانسه ،  دانمارك ، لهستان ، اتريش ، سوئد ، بلغارستان ، چكسلواكي ، آلمان‌شرقي ، مجارستان و نيز كشورهاي  مراكش ، يمن جنوبي ، هند ، كره شمالي ، چين ، ژاپن ، قبرس ، بنگلادش ، لبنان ، سومالي و الجزاير  طي پيامهاي جداگانه‌اي دولت بازرگان را به رسميت شناختند و دولت مصر هم تلويحاً اعلام كرد  كه آماده است دولت جديد ايران را به رسميت بشناسد . ( 19 ) 

58

مطبوعات اروپايي در بررسي انقلاب ايران به تجزيه و تحليل بازتاب پيروزي انقلاب‌اسلامي  بر مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي پرداختند . روزنامه لونيتا ، ارگان حزب كمونيست ايتاليا ، پيروزي  انقلاب ايران را "پيروزي نيروي مقاومت‌ناپذير" خواند و نوشت : اين انقلاب با هيچ‌يك از  ضابطه‌هاي عادي نمي‌خواند و ما را به بررسي و مطالعه بسيار دقيقي دعوت مي‌كند . به اعتقاد لونيتا پيشروي مثبت روابط بين‌الملل و حتي صلح آينده تا مقدار زيادي در گرو درك اين واقعيت  است . ( 20 ) 

روزنامه دي‌ولت چاپ بن نيز نوشت : مسلم است كه ايران ديگر نمي‌تواند به عنوان يك قدرت ثبات‌بخش در منطقه تلقي شود . ( 21 ) 

59

موشه‌دايان ( وزير امورخارجه اسرائيل ) پي‌آمدهاي انقلاب ايران را به زلزله‌اي تشبيه كرد كه  اثرات آن بعداً بر اسرائيل وارد خواهد شد . وي افزود : اثرات اين تحولات بر روابط ايران و ساير  كشورها و همچنين روابط اسرائيل و اعراب اقبل ملاحظه خواهد بود ، چون آيت‌الله خميني به طور  آشكار طرفدار اعراب است ، بخصوص با سازمان آزاديبخش فلسطين اعلام همبستگي كرده است .  عزر وايزمن ( وزير‌دفاع اسرائيل ) نيز در گفتگو با هارولد براون ( وزير دفاع امريكا ) پيشنهاد كرد كه  دو كشور امريكا و اسرائيل به منظور حفظ ثبات و امنيت منطقة متزلزل خاورميانه كه در آن منافع  نفتي غرب جداً به خطر افتاده است ، يك همكاري نظامي به وجود آورند و با هم پيمان دفاعي  مشترك منعقد سازند . ( 22 ) 

60

سفارت دولت عراق در تهران با ارسال نامه‌اي به نخست‌وزير اعلام كرد : « سياست عراق برقراري  محكمترين علائق برادري در روابط با تمام ملتها و كشورهاي همجوار بر مبناي احترام و حقوق و  حاكميت و عدم مداخله در امور داخلي و احترام به آرمانهاي مشروع ملتها بر طبق اصولي كه تا  زماني كه دولتهاي همجوار رعايت نمايند ، استوار است . » ( 23 ) 

ضميمه خبر شماره 51

بديهي است نيروهاي راديكال مذهبي ، هم به دليل اعتماد و اعتقاد به امام و مشي ايشان و هم به دليل اينكه خود  به عنوان " جريان غالب " عملاً مي‌توانستند در مشي دولت موقت تاثير‌گذار باشند و آن را به سمت مواضع انقلابي سوق دهند ، در اين باره موضع‌گيري علني نمي‌كردند . نارضايتي اين جريان به صورت اقدامات عملي در پيگيري مشي  انقلابي بروز مي‌كرد ، اما نيروهاي راديكال غيرمذهبي يا آن دسته از نيروهاي موسوم به مذهبي كه با مشي امام مرزبندي قابل توجهي داشتند و عملاً در قدرت مستقر نيز مشاركتي نمي‌توانستند داشته باشند ، به موضع‌گيري علني  عليه دولت موقت مي‌پرداختند كه از اين مورد نيز در كتاب نمونه‌هايي ارائه خواهد شد .

ضميمه روزشمار 25/11/1357 : مهمترين عناوين روزنامه‌هاي اطلاعات و كيهان

الف ) عناوين روزنامه اطلاعات 25/11/57

 

ـ فرمان آتش به هليكوپترهاي ناو خارجي در  جاسك

ـ در حمله گروههاي مسلح سفارت آمريكا سقوط كرد .

ـ ضدانقلاب تبريز را به آتش و خون كشيد .

ـ جتهاي ايران هواپيماي آمريكا را فرود آوردند .

ـ كميته‌هاي انقلابي براي مقابله با ضدانقلاب تشكيل  شد و چند تانك و يك هواپيما عازم سركوب  ضدانقلاب شدند .

ـ كانون وكلاي دادگستري : عناصر حكومت

ـ محمدرضا خاني نبايد در رأس ارتش و شهرباني و ژاندارمري قرار گيرند .

ـ رئيس نيروي هوايي تعيين شد ( سپهبد شاهپور آذر برزين ) .

ـ ترور يك سرهنگ گارد .

ـ دستگيري فرمانده پايگاه شاهرخي كبوتر‌آهنگ  همدان .

ـ رئيس ژاندارمري مسجد‌سليمان كشته شد .

ـ در تويسركان 11 پليس كشته شدند .

ـ فرمانده ژاندارمري بروجرد دستگير شد .

ـ ارتش انقلابي به جاي ارتش استعماري ( مقاله  سرهنگ ابراهيم سخايي ) .

ـ جمع‌آوري سلاح چريكها خطرناك است .

ـ سرهنگ اميرحسين رئيس‌زاده : افسران شرافتمند را به  كارگيرند .

ـ رژه افسران نيروي هوايي با شاخه‌هاي گل .

ـ 15 محل تحويل اسلحه تعيين شد .

ـ آمريكا براي لغو خريد اسلحه از ايران غرامت  خواست .

ـ دانشجويان مبارز دانشگاه تهران‌: عناصر جنايتكار  ارتش نبايد دوباره در رأس دستگاهها قرار گيرند .

ـ نامة سرگشاده محمدعلي سپانلو از اعضاي حزب  توده به بازرگان‌: با تشكيل قواي چريك ملي جلوي  كودتا را بگيريد .

ـ سپهبد بيوك اميني انتشار رئيس ستاد ژاندارمري كل‌:  به دستور آقاي مهندس بازرگان نخست‌وزير دولت  اسلامي ، كماكان در پست خود مشغول  

ب ) عناوين روزنامه كيهان 25/11/57

ـ افراد مسلح سفارت آمريكا را تصرف كردند .

ـ سپهبد امير عزيزي (استاندار پيشين خراسان)  دستگير شد .

ـ رئيس شهرباني ( تويسركان ) به دست مردم به قتل  رسيد .

ـ توسط گروهي‌! معاون ساواك همدان اعدام شد .

ـ چهار فرمانده ارتش (‌اصفهان و كرمان‌) دستگير شدند .انجام‌وظيفه هستم .

ـ امام خميني : سلاحها را تحويل مساجد دهيد .

ـ ستاد ارتش خلق در تبرير تشكيل شد .

ـ افراد ناشناس ديشب عده‌اي را در تهران به گلوله  بستند .

ـ تصرف اردوگاه نظامي ( متل قو )

ـ افسران هوايي زنداني در خاش آزاد شدند .

ـ 5000 افسر و درجه‌دار و همافر در بابلسر اعتصاب  كردند ( اعتراض به انتصاب سپهبد مهديون )

ـ بيش از 300 هزار اسلحه دست مردم است .

ـ رئيس جديد ستاد نيروي هوايي تعيين شد ( سپهبد  آذربرزين ) .

ـ تشكيل كميته مشترك چريكهاي فدايي خلق ،  مجاهدين خلق و كميته انقلاب‌اسلامي ( پيشنهاد  چريكهاي فدايي خلق ) .

ـ نهضت راديكال ايران : گارد ملي بايد فوراً تشكيل  شود .

ـ حزب كارگران سوسياليست‌: سازمانهاي دفاع مسلح  مردم بايد گسترش يابد .

ـ سازمان جوانان حزب زحمتكشان : كميته‌هاي  پاسداري از انقلاب در همه جا بايد تشكيل شود .

ـ اعلام پايان تمام اعتصابات از جانب امام .

ـ محمدحسنين هيكل روزنامه‌نگار مصري‌: شاه عامل  اصلي اختلاف ايران و اعراب بود .

ـ امام خميني‌: نگذاريد اختلاف ايجاد شود .

ـ آيت‌الله شريعتمداري‌: با عمال رژيم ( شاه ) بايد با  عدالت رفتار شود .

ـ امام خميني : اعتصابها تمام شد به سر كار خود  برگرديد .

ـ آمريكا از اوضاع ايران نگران است .

ـ گروه منشعب چريكهاي فدايي خلق‌: سازشكاران را  طرد كنيد .

ـ گاردهاي مراكش به شدت از شاه سابق حفاظت  مي‌كنند .

ـ جنگ مردم مسلح با بازماندگان رژيم سابق در تبريز .

 

منابع و مآخذ 25/11/57

 

1ـ روزنامه كيهان 25/11/57 ، ص 2 .

2ـ روزنامه كيهان 28/11/57 ، ص 2 .

3ـ مأخذ شماره 2 ، ص 8 .

4ـ مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي ، صحيفه نور ، مجموعه رهنمودهاي امام خميني ( تهران : وزارت ارشاد  اسلامي ، جلد پنجم ، سال 1361 ) ص 78 .

5ـ روزنامه اطلاعات 25/11/57 ، ص 7 .

6ـ سازمان چريكهاي فدايي خلق ، اعلاميه‌ها و بيانيه‌هاي  سازمان چريكهاي فدايي خلق در سال 57 ( تهران :  انتشارات سازمان چريكي فدايي خلق ، 1358 ) ص 206 .

7ـ مأخذ شماره 2 ، ص 2 .

8ـ مأخذ شماره 5 ، ص 6 .

9ـ مأخذ شماره 1 ، ص 1 ، آسوشيتدپرس .

10ـ مأخذ شماره 1 ، ص 2 .

11ـ سرهنگ توكلي در ضميمه كتاب خاطرات دو سفير  نوشته ويليام سوليوان و آنتوني پارسونز ، ترجمه محمود  طلوعي ( تهران : انتشارات علم ، سال 1372 )  ص ص 589ـ 587 .

 

12 - u . s Almanac 1980 / P . 10 .

13ـ ويليام سوليوان و آنتوني پارسونز ، خاطرات دو سفير ،  ترجمه محمود طلوعي ( تهران‌: انتشارات علم ، 1372 )  ص 503 .

14ـ ادوارد كلن ، امريكا در اسارت ، . ترجمه پوران خاور و سرور طليعه ( تهران‌: نشر قلم ، سال 1362 )  ص 30 .

15ـ مأخذ شماره 2 ، ص 5 ، آسوشيتدپرس .

16ـ مأخذ شماره 2 ، ص 8 ، رويتر .

17ـ مأخذ شماره 5 ، ص 8 ، راديو مسكو .

18ـ مأخذ شماره 11 ، ص 585 .

19ـ مأخذ شماره 1 ، ص 6 ، خبرگزاريها .

20ـ مأخذ شماره 1 ، ص 8 ، روزنامه لونيتا چاپ ايتاليا .

21ـ مأخذ شماره 1 ، ص 8 ، دي‌ولت چاپ آلمان .

22ـ مأخذ شماره 5 ، ص 8 ، خبرگزاريها .

23ـ روزنامه آيندگان ، 26/11/57 ، ص 3 .



 

 

 

 

 

 

 

 

 

لینک کوتاه :
کد خبر : 2397

نوشتن دیدگاه

Security code تصویر امنیتی جدید

ارسال
  • مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
  • آدرس دفتر مرکزی:تهران – خیابان شریعتی - خیابان شهید دستگردی(ظفر) - بعد از تقاطع شهید تبریزیان - پلاک77
  • تلفن تماس روابط عمومی:

02122909525-30 داخلی 245