روزشمار
چهارشنبه
22 فروردين 1358
13 جمادي‌الاول 1399
11 آوريل 1979
686
گروهي از دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف ضمن ارسال نامه‌اي به روزنامه كيهان اعلام كردند كه در گزارش كميسيون حقوق بشر ، كانون وكلا و جمعيت حقوقدانان درباره وقايع گنبد، جانب بي‌طرفي رعايت نشده است . متن اين نامه به دليل اين كه جزء معدود مكتوباتي است كه در فضاي موجود ، از موضع حمايت از جبهه مقابل جريانهاي موسوم به خلق تركمن نوشته شده است ، بطور كامل به شرح زير درج مي‌شود :
در روزنامه كيهان و اطلاعات و آيندگان دوشنبه 20 فروردين ماه 1358 مقاله‌اي درباره وقايع گُنبد از طرف هيأتهاي مزبور به نگارش درآمده بود كه تأسف عميق ما را كه ناظر وقايع گنبد بوديم ، برانگيخت . تأسف از آن جهت كه هيأتهاي مذكور قلب حقايق كردند و نشان دادند كه تا چه‌اندازه در مقابل حقايق صادقند ! مقاله اين آقايان يادآور گزارش حقوقدانان بشر در خارج است كه براي هويداها اشك تمساح مي‌ريزند و تا چه‌اندازه مدافع حقوق بشر هستند ! ! !
اين هيأتهاي محترم ( اگر صحيح باشد . ) به جاي اينكه بي‌طرفانه درجستجوي حقيقت باشند ، به موضع‌گيري يكجانبه به طرفداري [ از گروهي پرداختند كه مستقيماً در اقدامات مسلحانه شركت داشته‌اند . صدافسوس بر اين مدافعان حقوق بشر !
در اينجا فقط به بررسي مقاله گزارش‌كنندگان مذكور مي‌پردازيم :
1 - اينكه نوشته بودند " حوادث گنبد جنگ شيعه و سني نبود . " مورد تأييد ماست و اينكه متذكر شده بودند " زمينداران و متنفذان و بازماندگان رژيم سابق دراين كشتار دخالت مستقيم داشتند." جاي هيچ‌گونه ابهامي‌نيست ، اما دلايل و شواهد و مدارك بسيار نشان مي‌دهد كه گروه فدائيان خلق [ نيز ] دخالت داشته‌اند و انكار آنان كذب محض بوده و بهتر بود كه موضع اجتماعي خود را خدشه‌دار نمي‌كردند ؛ با اين وضع تصور نمي‌كنيم در آينده كسي پيدا شود كه به بيانيه‌هاي آنها توجه داشته باشد . تمام مردم چه در گنبد ، چه در اطراف و اكناف گنبد بخوبي مي‌دانند كه جبهه مشتركي از نيروهاي فدايي و تركمن و غيرتركمن و توده‌ايهاي سابق و بازماندگان رژيم از يك طرف و پاسداران انقلاب از طرف ديگر ، با تحريك متنفذان و بازماندگان رژيم سابق در اين اقدام مسلحانه شركت داشتند . در آن روزهاي كشتار كه تيربارها بر سر اماكن بلند كار گذاشته شده بود ، بخوبي جبهه مشترك نيروهاي فدايي خلق و فئودال و غيره - كه به آن اشاره شد - مشخص شد و مورد تأييد هر فرد بي‌غرضي بوده است . متأسفانه بسياري از كساني كه به خاك و خون كشيده شدند مردمي‌بودند كه در اين جنگ دخالت نداشتند ، اما مورد آماج گلوله‌ها قرار گرفتند .
2 - در قسمت ديگر مقاله چنين آمده كه « سوء استفاده از كم تجربگي جوانان و پاسداران انقلاب و سركوب و بدنام‌كردن روستاييان و نمايندگان آنان كه در كانون فرهنگي و سياسي خلق تركمن متشكل شده بودند ، حوادث را به وجود آورد . » اين آقايان محققين نخواستند دقت بفرمايند كه تركيب اسمي كانون از چه كساني است و فعالين اصلي كانون را چه اشخاصي تشكيل مي‌دهند. اينكه در اين كانون برادران تركمن هم رفت و آمد دارند شكي نيست ، اما مدارك به دست آمده گواه صادقي هستند كه در اين كانون كدام گروهها و افراد غيرمحلي نيز سخت فعاليت مي‌كنند . در حقيقت از فئودالهاي رژيم سابق گرفته - نظير محمدي و رحمانقلي سيدي نماينده سابق گنبد در مجلس و شريك آقاي اتاباي - تا اعضاي فداييان خلق كه از شهرهاي مختلف تهران ، ساري ، لاهيجان ، رشت مي‌آمده‌اند ؛ نظير آقايان عباس هاشمي، محمود ، مهدي ، تاجي ، ابراهيم و … هدايت‌كنندگان اصلي كانون بودند .
3 - اشتباهات كميته و فرمانداري كه مورد تاييد مردم نبودند ، صحيح است ، اما فراموش كرده‌اند متذكر شوند زماني كه تقاضا شد كميته مشتركي از همه ساكنان گنبد تشكيل شود و حتي اعضاء مشترك آن هم تعيين شدند ، مورد مخالفت و كارشكني كانون قرار گرفت .
4 - درباره مذاكرات يكطرفه آقاي رادنيا - اميد با زمينداران متحصن در دادگستري ، با نويسندگان مقاله همصدا هستيم وليكن حمله به اتومبيل آقاي اميد كه در كنار خيابان پارك شده بود و كسي هم از آن محافظت نمي‌كرد و مدارك موجود نشان مي‌دهد كه با شناسايي قبلي از ساري به كانون داده شده بود تا اسلحه‌هاي داخل آن مصادره گردد ، طبق نقشه قبلي بوده است كه از قلم افتاده است . همچنين نويسندگان مقاله حمله مكرر به پاسگاهها و غارت اسلحه را فراموش كردند و حتي يك كلمه از تشكيل كميته‌هاي مشترك در بندر تركمن و آق‌قلا و پهلوي دژ كه عملاً در دست كانون قرار گرفت و اسلحه‌هاي تحويلي به كميته‌هاي فوق در خلع سلاح پاسگاهها به كار برده شد ، ذكر نشده است . آيا موارد فوق كافي براي تحريك پاسداران راستين نبود ؟
5 - توطئه‌گرانفروشي سيگارفروش ، قبل از گزارش واقعه گرانفروشي و توطئه قتل يك مقدمه ضروري است : كانون فرهنگي سياسي خلق تركمن همواره مترصد وضعيتي بود كه از جنبه نظامي خود را تقويت و تثبيت نمايد و كافي بود كه كوچكترين دليل يا بهانه موجه يا غير‌موجه سياسي براي حمله به وجود بيايد ، البته در شهرها ، ولي در پاسگاهها كه ژاندارمري دستور تيراندازي نداده بود و احتياج به بهانه سياسي موجه هم نداشت ، بسادگي موفق به خلع سلاح آنان مي‌شدند . علاوه بر اين طبق بررسيهاي به عمل آمده ، پيش‌‌بيني مي‌شد كه كانون قبل از رفراندوم دست به كار خواهد شد . همچنين پيش‌‌بيني مي‌شد كه فئودالها و وابستگان رژيم سابق نيز يك توطئه را عملي ساخته و حمله به كانون را به پاسداران انقلاب تحميل نمايند كه زمينه هر دو [ در ] روز يكشنبه عصر با توطئه گرانفروشي سيگار عملي گرديد و بهانه [ براي ] خلع سلاح پاسداران به دست كانون و درگيري طرفين قرار گرفت و يك نفر كشته شد .
6 - در روز دوشنبه 6 فروردين تشييع جنازه انجام مي‌گيرد و قبل از درگيري و ميتينگ ، افراد كانون بسياري از خيابانهاي شهر را سنگربندي مي‌نمايند و قيافه شهر بكلي دگرگون مي‌شود و وقتي هيأت اعزامي‌آيت‌الله طالقاني كه از توطئه سيگارفروش نگران شده بودند نماينده‌اي براي جلوگيري از حوادث احتمالي به گرگان و گنبد مي‌فرستد و پس از مراجعه به كانون و تقاضاي مكرر و مؤكد براي مذاكره جهت جمع‌آوري سنگرها و بازگرداندن شهر به وضع عادي ، پاسخ رد مي‌شنوند و اعضاي كانون با طفره رفتن از مذاكره ، از وي مي‌خواهند كه چند ساعت بعد مراجعه نمايند و احتمالاً با وي مذاكره نمايند و …
متأسفانه در اين اثنا درگيري آغاز مي‌شود و دو نفر از برادران تركمن و چهار نفر از برادران فارس كشته مي‌شوند و تعدادي از طرفين مجروح و كانون را پاسداران اشغال مي‌كنند ، ولي به آتش كشيده نمي‌شود . لازم به تذكر است كه خلع سلاح پاسگاهها و حمله به اتومبيل آقاي اميد براي سرقت اسلحه ، پيش از توطئه سيگارفروش انجام گرفته بود و نه پس از آن كه نويسندگان مقاله ادعا كرده‌اند .
7 - هيأت حق‌طلب و بي‌طرف كه پس از جنگ از سنگرها بازديد نموده و چريك فدايي نديده است و ضيق وقت هم اجازه نداد كه به بيمارستان شيروخورشيد سري بزند و ببيند كه چطور برادران مجروح تركمن و فارس كه متاسفانه مشمول توطئه همه جانبه واقع شده بودند با كمال جدّيت معالجه مي‌شدند ، همچنين سري به بيمارستان امداد آيت‌الله طالقاني بزنند تا متوجه شوند كه افراد گروه امداد جانشان را به خطر مي‌اندازند تا به برادران خود كمك نمايند . اگر هيأت به بيمارستان امداد سرزده بود ، مي‌ديد كه برادران فارس و تركمن با هلي‌كوپتر به تهران انتقال داده شده‌اند و متوجه مي‌شد كه هيأت اعزامي‌آيت‌الله طالقاني براي رسيدگي به مشكلات مردم منطقه و اعاده زمين به صاحبان اصلي آن ، چه فعاليت چشمگيري داشته است . اين هيأت قبل از درگيري مسلحانه ، شبانه‌روز مشغول بودند و در بعضي نواحي نيز شروع به اقدام نموده بودند و مخالفتها و ناراحتي‌هايي كه نمايندگان مسلح كانون در نقاط مختلف براي آنان به وجود مي‌آوردند ، خود بحث جداگانه‌اي لازم دارد و اگر با پاسداران تماس مي‌گرفتند ، به حقايق پي مي‌بردند و متوجه مي‌شدند كه افراد چريك فدايي مسلح ، دستگير شده‌اند و يكي از اين افراد كه تعليمات سياسي و نظامي مي‌داده است و مستقيماً در تصميم‌گيريها بوده ، حدود دو هفته قبل از درگيري در نيمه‌شب ، پاسداران او را در حالي كه مسلسل و نارنجك داشته است ، دستگير مي‌كنند . سپس پاسداران با تهران تماس مي‌گيرند و چون نامبرده كارت چريكهايي فدايي را داشته است ، آزاد مي‌گردد و مجدداً در كانون مشغول فعاليت مي‌شود . اين كمترين اطلاعات را كه در بالا ذكر شد مردم گنبد و پاسداران مي‌دانند .
در پايان ذكر يك نكته ضروري است كه چرا ما تا به حال مطالب فوق و بسياري از مطالب ديگر را افشا ننموده‌ايم . زيرا كه ما بر اين اعتقاد هستيم كه اكنون وقت سازندگي است ، نه متشنج نمودن محيط و اكنون كه ديديم گروه تحقيق حقوقدانان و حقوق بشر و كانون وكلا در تدوين مقاله خود ، حقايق را ذكر ننموده‌اند ، وظيفه خود دانستيم كه قسمتي از اين حقايق رابيان نماييم . به اميد آنكه بيش از اين مسأله گنبد با ارائه مطالب عاري از حقيقت دامن زده نشود .
تحقيقات محلي گروهي از دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف ( 1 )
687
امام خميني ( بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران ) در جمع پرسنل نيروي هوايي با بيان اين نكته كه ارتش ما پشتوانه ملت ماست ؛ ارتش ضامن استقلال كشور ماست ؛ ارتش ما از ماست و ما از ارتش ؛ ملت و ارتش از هم جدايي ندارند ، فرمودند : « در زمان طاغوت بود كه بين اقشار ملت جدايي انداختند ؛ ارتش را از مردم جدا كردند و مردم را از ارتش ؛ فرهنگيان را از روحانيون جدا كردند و روحانيون را از آنها ؛ بازاريها را از احزاب سياسي جدا كردند و آنها را از آنها ؛ براي اين كه استفاده كنند و از اختلاف ما نتيجه ببرند . » ( 2 )
همچنين امام خميني در ديدار گروهي از پاسداران انقلاب اسلامي‌با ايشان فرمودند : « من از ملاقات شما جوانهاي برومند و چهره‌هاي تابناك خوشحال هستم و مايلم به ملاقات شماها ، مايلم كه با شما مصافحه كنم ولكن وضع مزاجي من و كارهاي زياد من اين فرصت را به من نمي‌دهد . من از همه شما تشكر مي‌كنم كه پاسداران اسلام هستيد و براي اسلام و براي كشور خدمت مي‌كنيد و در اين موقع سخت ، شما زحمت مي‌كشيد . من اجر شما را از خداي تبارك و تعالي مي‌طلبم و براي شما سعادت و سلامت مي‌خواهم . ما از اين به بعد هم احتياج به شما داريم ؛ هميشه محتاج به شما جوانان هستيم ؛ ما بعد ها هم براي كشورمان احتياج به فعاليت شما جوانهاي برومند داريم و من اميدوارم كه در همه مراحل شما با مردانگي با ما همراهي كنيد و اين نهضت را به پيش ببريد . امروز كشور مال شماست و شما بايد مال خودتان را حفظ كنيد . مثل زمان طاغوت نيست كه شما زحمت بكشيد و ديگران بهره ببرند . » ( 3 )
688
با وجود تلاش گسترده دولت موقت براي جلوگيري از ادامه محاكمه‌ها بويژه پس از اعدام هويدا و نيز فشار غرب و آمريكا براي قطع محاكمه و اعدام وابستگان به رژيم گذشته كه در پي اعدام نخست‌وزير سيزده ساله دوران پهلوي بشدّت افزايش يافت ، همچنين در ميان جنجالهاي تبليغاتي رسانه‌هاي غربي در مورد " نقض حقوق بشر " در ايران ، دادگاه انقلاب اسلامي‌همچنان به فعاليت خود ادامه داده و به نوشته مطبوعات امروز نيز يازده نفر ديگر از سران رژيم شاه سابق را محاكمه و محكوم به اعدام كرد . اعدام‌شدگان عبارتند از : سپهبد ناصر مقدم ( آخرين رئيس سازمان ساواك ) ، سپهبد مجيدي ( رئيس دادگاه فدائيان اسلام ) ، سرلشكر نشاط ( فرمانده سابق گارد جاويدان ) ، سرلشكر حسن پاكروان ( رئيس اسبق ركن 2 ارتش ، معاون كل و رئيس اسبق ساواك ، وزير
اطلاعات هويدا و سفير شاه در پاكستان و فرانسه ) ، عباسعلي خلعتبري ( وزير اسبق امور خارجه ) ، حسينعلي بيات ( نماينده مجلس منحله و عامل كشتار سالهاي 46 و 47 كردستان با همكاري اويسي ) ، سناتور علامه وحيدي ( سناتور مجلس فرمايشي ، متولي مسجد سپهسالار و يكي از اعضاء مشورتي فرمانداري نظامي ) ، سپهبد علي حجت‌كاشاني ( رئيس سازمان تربيت بدني سابق و معاون نخست‌وزير ) ، منصور روحاني ( وزير اسبق برق و كشاورزي و عامل نابودي كشاورزان ايران ) ، غلامرضا نيك‌پي ( معاون اسبق هويدا و شهردار 7 ساله تهران ) . ( 4 )
به نوشته روزنامه كيهان دادگاه پس از محاكمه ، اين گروه را به اتهام فساد در زمين و خيانت به اعدام محكوم كرد و ساعت 2 بامداد اين يازده نفر پس از قرائت حكم در برابر جوخه اعدام قرار گرفتند . ( 5 )
اين روزنامه در يادداشت روز خود تحت عنوان " دادگاههاي انقلاب تجلي خشم انقلابي ملت " نوشت : « مردي در رأس اين دادگاهها قرار دارد كه از ايمان انقلابي برخوردار است و به جز خداي خود و خلق مسلمان خود به هيچ‌كس ديگري نمي‌انديشد و اين ايمان كه بر همه دست‌اندركاران دادگاههاي انقلابي و كميته‌هاي انقلابي حاكم است ، ايمان برآمده از انقلاب مردم است و اين ايمان سبب ادامه فعاليت انقلابي دادگاههاست . » ( 6 )
689
سفارت آمريكا در تهران در گزارشي به تاريخ 11 آوريل 1979 با طبقه‌بندي سرّي به وزارت خارجه آن كشور به بررسي مسائل گوناگون داخلي ايران و نيز پيش‌‌بيني آينده پرداخت . در اين گزارش آمده است :
« ما انتظار داريم دولت بازرگان براي مدت ديگري به كار ادامه دهد ، چون بتدريج كنترل امور كشور را به دست مي‌گيرد ، ولي بهبودهاي چشمگيري وجود ندارد . يك تهديد جدي از سوي مشكلات اقتصادي در حال رشد است .
… نفوذ خميني - در صورت زنده بودن - از سرنگوني دولت در اثر تشنجات چپ و راست جلوگيري مي‌كند ، در حالي كه انقلاب راه خود را مي‌رود .
بهتر است با مسائلي كه مي‌دانيم شروع كنيم :
الف ) بنا به قول انقلابيون ، بازرگان و افراد او اساساً محافظه‌كارند . در ميان همكاران نزديك او [ بازرگان ] ، يزدي تندروتر ( راديكال ) از همه است ، ولي ظاهراً اين از نقش او به صورت پلي بين كميته‌ها و دولت ناشي مي‌شود .
ب ) نهضت اسلامي، بسياري ديگر از رهبران محافظه‌كار دارد ( شريعتمداري ) كه برخي از آنها كمتر محافظه‌كارند ( طالقاني ) و برخي عقايد راديكال اجتماعي و متعصبانه مذهبي دارند ( قسمتي از مجاهدين - تحصيلكرده‌ها ) . خميني و دستياران نزديك او مثل دكتر بهشتي آرزومند تنبيه تبهكاران گذشته بوده و قصد بازگشت به اسلام اصيل مكتبي را دارند ، ولي بعضي از آنها در اهداف محافظه‌كارانه سهيمند . آنها با انقلابيون تندرو همكاري مي‌كنند و در عين حال به دولت اجازه
مي‌دهند كه خط مشي نسبتاً محافظه‌كارانه خود را ادامه دهد .
ج ) ملاها توده را كاملاً در اختيار دارند و اكثر آنها نيز خود در كنترل آيات هستند . خميني كنترل فوق‌العاده‌اي در اين لحظه داشته ، ولي ديگران مثل طالقاني و شريعتمداري حدوداً نفوذ گوناگون قابل ملاحظه دارند .
د ) چپ توده پشتيباني ندارد ؛ حزب توده ضعيف است . ديگر كمونيستها و ماركسيستها ضدروسي‌اند . چريكهاي فدايي شروع به ايجاد تشكيلات سياسي كرده‌اند . آنها جوان و اغلب تحصيلكرده بوده و خوب سازمان يافته‌اند . آنها مسلح بوده ، ولي تعداد پيروانشان در قياس با جنبشهاي اسلامي‌قابل توجه نيست .
هـ ) نهايتاً خميني با وضع ساده زندگي و سرمايه‌اي‌اندك و تاكيدش بر ارزشهاي معنوي ، نمونه‌اي است براي دولت و مردم كه از او پيروي كنند . نخست‌وزير ، رئيس شركت نفت و ديگر مقامات عالي‌رتبه درصدد اعلان كم كردن حقوق خويشند . اين حركتي است كه ظاهراً روز به روز بيشتر معتقدان آن را پيگيري مي‌كنند . پيروي از اين خط مشي ، فشار انفجارآميز وضعيت اقتصادي را مهار خواهد كرد . تقليل تورم كل اقتصادي ( اجارة كمتر ، ماليات كمتر و شايد هم قيمتهاي كمتر ) هم به عنوان شيوه مؤثري اتخاذ شده . همچنين دعوت از طبقات مرفه به اهداء كمك به دنبال درخواست خميني در جهت كمك به خانه‌سازي براي فقرا شروع شده و انتظارات همكاري بيشتري مي‌رود .
و ) از طرفي مسائلي هست كه هنوز اطلاعي از آن نداريم [ كه به شرح زير است ] :
1 ) خميني كي وفات خواهد كرد ؟ اگر بزودي اتفاق بيفتد ، قابل تصور است كه رهبري جنبش اسلام شديداً از ناحيه رهبريت داخلي صدمه ديده و مخالفان ( چپي ها ) حتي برخي از بازماندگان پادشاهي راست ، بهره‌برداري خواهند كرد .
2 ) تا چه حدي ماركسيستها در ميان كارگران در منطقه نفتي و ساير جاها نفوذ كرده‌اند ؟ بررسيهاي فعلي مشكلاتي را نشان مي‌دهد ، ولي آيا ريشه‌هاي آن ( چپ ) بيش از آنچه تصور مي‌كنيم عميق مي‌باشند ؟ اين مسأله‌اي است كه نمي‌توان بدون كسب اطلاعات همه جانبة از آن گذشت .
3 ) بورژوازي غيرمسلح ولي متخصص چه نقشي در تركيب قانون اساسي و انتخابات مجلس خواهد داشت ؟ تا حدود زيادي اغلب آنها با اهداف متين دفتري در جبهه دمكراتيك ملي همدردي كرده‌اند ؛ يا اعضاي گروههاي متفكري هستند كه از استيلاي درازمدت ملاها به‌اندازة غلبه كمونيستها وحشت دارند . اگر اين طبقه مؤثر در انقلاب به كار‌گرفته نشوند ، اقتصاد كشور دچار ضعف مي‌شود . چپها با توجه به اتحاد خاموش با ميانه‌روها عليه جنبش اسلامي‌و دولت بازرگان ، به ظاهر قويتر ( از اين دسته ) به نظر مي‌آيند .
اين عوامل بر چه چيزي دلالت دارند ؟
الف : اولاً اين احتمال وجود دارد كه بازرگان به اهداف دولت خود ( تهيه قانون اساسي ، تشكيل مجلس جديد ، بازسازي ارتش و غيره ) يكي پس از ديگري دست يابد . واقعيت قدرت خميني و جنبش اسلامي، بازرگان را از ضربات جدي ناآراميهاي بالقوه چپ و راست حفظ خواهد كرد . با اين حال نبايد مترصد گشايش چشمگيري در مسائل امنيتي ، كارايي يا ثبات اجتماعي و سعادت جامعه باشيم ؛ اين روند احتمالاً براي ماهها و حتي سالها ادامه دارد ، تا زماني كه سلامتي بازرگان ادامه داشته باشد و خستگي بر وي چيره نشود ، كسي براي جايگزيني او به عنوان نخست‌وزير وجود ندارد .
ب : بسياري از مردم هنوز اعتقاد دارند كه انقلاب بايد استمرار يابد . فشار بر خميني در واقع بر بازرگان براي ايراد بيانات مناسب انقلابي و انتشار بيانيه‌هايي درباره برخي مسائل خارجي و امور داخلي به منظور جلوگيري از سرخوردگي پيروان پاكباخته آنان ، ادامه خواهد داشت …
ج : نارساييهاي اقتصادي و فقدان پاداش مادي براي فرزندان انقلاب ، بدون ترديد توطئه‌هاي بالقوه‌اي را در پي خواهد داشت بويژه در جايي كه سازمانهاي كمونيستي و چپ‌گرا در بين كارگران ايجاد شده است . اين مسأله خطر بالقوة بسياري در بر دارد و مي‌تواند منجر به سقوط دولت بازرگان شود . با اين حال ما ترديد داريم كه چنين مخالفتهايي در اثر اقدامات متقابل دولت اسلامي، كه مُبَلّغ يك زندگي ساده و پرهيزكارانة دور از اثرات فساد برانگيز ماديگري غربي است ، به تعارضات حاد منجر نشود … » [ ترجمه - مركز ] ( 7 )
690
دولت آمريكا ادعا كرد كه تا پايان سال جاري مي‌تواند پايگاههاي از دسته‌رفته خود در ايران را از راههاي ديگري جبران كند . به گزارش آسوشيتدپرس ، آمريكا از پايگاههاي داخل خاك ايران به كمك پيشرفته‌ترين ابزارهاي جاسوسي ، عمليات موشكي شوروي را دقيقاً زير نظر داشت . براساس اين گزارش ، راههايي كه براي آمريكا باقي مانده است يكي استفاده از خاك تركيه و پايگاههاي استراق سمع در آن كشور است كه اين امر هم‌اكنون بين دو دولت مورد مذاكره است . ديگر استفاده از نوع جديد هواپيماهاي يو - 2 كه در ارتفاعات زياد پرواز مي‌كند و نيز به كار بردن قمرهاي مصنوعي براي جاسوسي برفراز خاك شوروي . اينها راههايي است كه آمريكا مي‌خواهد به كمك آنها از دست رفتن پايگاههاي خود را در ايران جبران كند . ( 8 )
از سوي ديگر آسوشتيدپرس گزارش مي‌دهد كه يك هيأت نظامي‌آمريكا براي مذاكره دربارة سرنوشت فروش 50 فروند جنگنده اف - 5 آمريكايي به مصر وارد عربستان سعودي شده است . بنابراين گزارش ، عربستان تعهد كرده است كه 523 ميليون دلار بهاي اين جنگنده‌ها را بپردازد تا مصر آنها را جايگزين ميگهاي روسي نمايد . ( 9 )
691
روزنامه پراودا ( ارگان حزب كمونيست شوروي ) اعلام كرد : تلاشهايي جريان دارد تا ايران به اتخاذ سياست تندتر " ضدافغاني " وارد گردد . به ادعاي اين روزنامه در نزديكي مشهد پايگاهي براي آموزشهاي جنگي مخالفان رژيم كابل ايجاد شده و جنگجويان را به افغانستان فرستاده‌اند . ( 10 )
692
صدام حسين ( نايت رياست‌جمهوري عراق ) در يك چرخش سياسي نسبت به شوروي اعلام كرد كه با دشمنان ملت عرب - حتي اگر شوروي باشد - خواهد جنگيد . بنا به گزارش خبرگزاري يونايتدپرس ، صدام حسين گفته است : « ما با هر نوع اجنبي صرفنظر از رنگ سياسي او در صورتي كه بر ضد حاكميت عرب قيام كند ، مي‌جنگيم . » وي افزود : « عراق اجازه نمي‌دهد شوروي بر منابع نفت عربستان سعودي پنجه افكند . »
در پي انتشار اين خبر ، آسوشيتدپرس طي تفسيري نوشت : « دولت عراق با آنكه همپيمان شوروي است اما با كمونيستهاي عراق اختلافهاي متعدد دارد . عراق در اين هفته ، روزنامه طريق‌الشعب ( ارگان حزب كمونيست عراق ) را به اتهام تخلف از قانون مطبوعات عراق تعطيل كرد . عراق نيرومندترين كشور عرب از لحاظ نظامي‌و متحد نزديك شوروي ، تغيير روش جزئي اما با اهميت نسبت به ايالات متحده از خود بروز داده است . » ( 11 )
منابع و مآخذ 22/1/1358
1 - روزنامه كيهان ، 22/1/1358 ، ص 2 .
2 - مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه نور ، مجموعه رهنمودهاي امام خميني ( تهران : وزارت ارشاد اسلامي، جلد پنجم ، سال 1361 ) ص 284 .
3 - مآخذ شمره 2 ، ص 285 .
4 - مآخذ شماره 1 ، ص 1 .
5 - مآخذ شماره 1 ، ص 6 .
6 - مآخذ شماره 1 ، ص 1 .
7 - دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي جلد
16 ، دخالتهاي امريكا در ايران ( 6 ) ، ( تهران : نشر لانه جاسوسي ، بي‌تا ) ، ص ص 112 - 107 .
8 - روزنامه اطلاعات ، 22/1/1358 ، ص 8 . آسوشيتدپرس .
9 - مآخذ شماره 8 ، ص 8 ، آسوشيتدپرس .
10 - نشريه ويژه خبرگزاري پارس ، 22/1/1358 ، رويتر ، روزنامه پراودا .
11 - مآخذ شماره 8 ، ص 8 ، يونايتدپرس و آسوشيتدپرس .
