روز بيست و چهارم
پيشروي دشمن در محور سوسنگرد اهواز
23 مهر 1359
5 ذيحجه 1400
15 اكتبر 1980
در آخرين ساعات بيست و چهارمين روز ، با وجود مقاومت سخترزمندگان خرمشهر ، نيروهاي عراقي كوي طالقاني ، ادارة بندر ، گمرك ،راه‌آهن ، قسمتي از پادگان دژ و بخش اعظم جاده كمربندي را به اشغالدرآوردند . در محور آبادان تلاش دشمن براي رسيدن به آبادان ادامه يافت ،طوري كه پل ايستگاه 7 و ايستگاه 12 را به كنترل خود درآورده ، جاده آبادانـ ماهشهر را مسدود كرد . اهواز امروز زير آتش شديد توپخانه قرار داشت و به نقاط مختلف آن آسيب وارد شد . بعدازظهر امروز نيروهاي زرهي دشمنجاده حميديه سوسنگرد را مسدود كردند و نيروهاي خودي به مقابله شديدبا آنها پرداختند .
در اين روز هواپيماهاي دشمن به چند شهر خوزستان و تعدادي شهرهايديگر و نقاط مسكوني ، تاسيسات اقتصادي و نظامي حمله كردند . درجريان اين تجاوزات چند هواپيماي دشمن سرنگون گرديد . از سويديگر ، هواپيماهاي جنگندة جمهوري‌اسلامي ، تاسيسات نظامي و اقتصادي دشمن را در خاك عراق هدف قرار دادند . ميگهاي عراقي دو كشتي خودي را غرق كردند .
حملات و درگيريهاي زميني
جبهه جنوبي
در استمرار فشارهاي دشمن و پيشروي نيروهايش در روز گذشته ، امروز تلاش نيروهاي عراقيبراي پيشروي در عمق خرمشهر ادامه يافت و اين امر منجر به كاهش مقاومت رزمندگان خودي در بندر و توجه بيشتر به مركز شهر شد ، ولي با وجود ايستادگيها ، تا شب حدود يك‌سوم خرمشهر در اشغالدشمن قرار گرفت . كوي طالقاني ، اداره بندر ، گمرك ، راه‌آهن ، قسمتي از پادگان دژ و چهار پنجمجاده كمربندي به تصرف دشمن درآمد و نيروهاي عراقي تا فلكه آتش‌نشاني پيش رفتند . پادگان دژ نيزتوسط نيروهاي خودي تخليه شد 1 . سپاه آبادان طي گزارشي در ساعت 35/6 صبح اعلام كرد كه هماكنون آبادان از چهار طرف در محاصره و دشمن با تانكهاي زيادي قصد ورود به شهر را دارد و پلايستگاه 7 و ايستگاه 12 در دست دشمن است .»
سپاه آبادان هشدار مي‌دهد كه آبادان و خرمشهر به زودي سقوط خواهند كرد . 2 گزارش ديگر حاكي است كه در روستاي جنب ايستگاه 7 ، تعدادي از خانه‌ها بربام خود پرچم سفيد آويخته‌اند . 3 به هرحال ، در طول روز تلاش دشمن براي رسيدن به آبادان و تنگ‌تر كردن محاصرة اين شهر ادامه يافت . در تمام روز آبادان زير آتش و بمباران دشمن قرار داشت . 4 تانكهاي عراقي علاوه بر استقرار در جاده اهواز آبادان ، امروز توانستند خود را به جادة ماهشهر آبادان برسانند و تنها جاده ارتباطي را مسدود نمايند .برابر گزارش سپاه خوزستان : «دشمن از محور ماهشهر ، آبادان را محاصره نموده و از طرف ديگر قوايمتجاوز عراقي تا 4 3 كيلومتري شهر آبادان رسيده و در حال پيشروي است . 5 به گزارش ستاد مشتركارتش : «يك گردان تانك از تيپ 26 زرهي دشمن و يك گردان توپخانه از توپخانه لشكر 5 مكانيزهدشمن ماموريت دارند ظرف روز جاري و فردا در منطقه دارخوين مستقر شوند و عمليات تهاجمي خودرا به مورد اجرا درآورند . 6
«در شمال آبادان نيروهاي خودي با سلاحهاي سبك در ده سلمانيه مستقر شده‌اند و ميگهاي دشمنمرتب بر فراز ده پرواز مي‌كنند . 7 همچنين نيروهاي خودي طي يك شبيخون به نيروهاي دشمن در جادهدارخوين 40 تانك دشمن را منهدم كردند و چند نظامي عراقي را به هلاكت رساندند . 8
امروز نقاط مسكوني و ديگر نقاط اهواز زير آتش توپخانه و بمباران دشمن قرار داشت كه در جريانآن عده زيادي شهيد و مجروح شده ، خسارات بسياري به بار آمد . 9 علاوه بر اين ، با تمام مهلت سه
روزه اي كه دولت عراق براي تخليه شهرهاي منطقه داده ، وحشت بين مردم افزايش يافته و گروه گروهشهر را ترك مي‌كنند . 10 به گزارش سپاه خوزستان : «فئودالها و سران عشاير از جنگيه ( حدود 15كيلومتري جنوب اهواز ) ، به طرف جنوب ، شبانه از رود كارون عبور نموده ، دربارة نيروهاي خودي به نيروهاي عراقي اطلاعات مي‌دهند . 11
بنا به گزارش تيم شناسايي سپاه : «ستون زرهي دشمن با 50 تانك در منطقه فارسيات ، پشترودخانه كارون مستقر شده‌اند . 12
به گزارش شهرباني سوسنگرد : «حدود 150 تانك عراقي در نزديك قريه كوت ( 20 كيلومتريشرق سوسنگرد ) در عمق 3 كيلومتري عمود بر جاده اهواز به سوسنگرد ، سمت چپ جاده مستقر و از صبح امروز تعدادي تانك به طرف جاده آمده و آن را مسدود كردند كه براثر آتش توپخانه خودش تاحدودي عقب‌نشيني نمودند . هرچند جاده باز شده ، تردد ممكن نيست . اين جبهه براي اهواز خطربزرگي است .» 13
به گزارش سپاه خوزستان : «قبل از ظهر امروز دشمن از طريق كرخه كور به جاده حميديه سوسنگرد آمده و جاده را مي‌بندد كه با اجراي آتش شديد توپخانه خودي ، عراقيها به صورت كماني به هويزه فرار مي‌كنند و دوباره منسجم شدند كه برادران سپاه سوسنگرد با آرپي‌جي 7 به مقابله پرداخته ، با منهدم كردن 6 تانك آنها ، دشمن را حدود 9 كيلومتر عقب راندند . در اين درگيري 4 تن از برادران سپاهاز جمله فرمانده سپاه سوسنگرد به شهادت رسيد .» 14
برابر اعلام شهرباني دزفول : «40 نفر از نيروهاي دشمن و عوامل محلي آنها در بيشه توسط سپاهدستگير و به پايگاه اعزام شدند . همچنين 3 نفر از عوامل خودي به جاسوسي مي‌كردند ، توسط سپاهدستگير شدند .» 15
جبهه مياني
شهرباني كرمانشاه اعلام كرد : «عده‌اي از چريكهاي حزب كومله در بيشه‌هاي واقع در سمتراست جاده كامياران ، پايين‌تر از گردنة مرواريد كمين كرده‌اند و قصد حمله به ستونهاي ارتش و سپاه را دارند .» 16
به گزارش نيروي زميني ارتش : «قرار بود ساعت 4 بامداد امروز عملياتي در منطقه لشكر 81 در 3محور صورت گيرد كه سپاه پاسداران در محور سرپل‌ذهاب در كنار گردان تانك ، ماموريت عملياتيداشتند ، ولي در ساعت 30/3 از سپاه اطلاع دادند كه نمي‌توانيم در عمليات شركت كنيم . بنابراين تك
در دو محور ديگر آغاز شد دشمن تمام نيروهاي خود را در دو محور ديگر مقابل نيروهاي خودي قرار دادكه به خاطر احتمال انهدام نيروهاي خودي ، دستور توقف تك و گرفتن موضع دفاعي داده شد .» 17
در گزارشي از وضعيت منطقه سرپل‌ذهاب و گيلانغرب آمده : «منطقه سرپل نيرو و به اندازه كافيدارد ، ولي فرماندهي و سازماندهي ندارد كه باعث عدم پيشروي شده است . نيروي پياده به اندازه كافيسلاح سنگين ندارد و از پشتيباني توپخانه برخوردار نيست و ارتش با سپاه هماهنگي ندارد . در گيلانغرب كمبود نيرو وجود دارد و فرماندهي ضعيف است .» 18
جبهه شمالي
به گزارش ستاد مشترك ارتش : «30 نفر از افراد گروههاي سياسي غيرقانوني كه در پاسگاه تمرچين( مرز پيرانشهر ) مستقر هستند ، تجهيزات و مواد خوراكي و سوختي از دولت عراق دريافت كرده ، بيناهالي پيرانشهر توزيع مي‌كنند . نيروهاي عراقي تا نزديكي پاسگاه تمرچين پيشروي كرده‌اند و حتي به روستاي تمرچين رفت و آمد مي‌كنند .» 19
حملات و درگيريهاي هوايي و موشكي
اهواز : بعدازظهر امروز هواپيماهاي دشمن ضمن مانور 20 دقيقه‌اي در آسمان اهواز ، چند نقطهشهر را بمباران كردند .20
آبادان : هواپيماهاي دشمن چهار بار قصد تجاوز داشتند كه توسط پدافند هوايي دفع گرديدند . 21
دزفول : شب گذشته دشمن يك موشك زمين به زمين به دزفول پرتاب كرد كه به خارج شهر اصابتكرد . 22
ماهشهر : در نبرد هوايي يك جنگنده خودي با يك ميگ عراقي ، ميگ در جاده ماهشهر سقوط كردو خلبانش به هلاكت رسيد .23
مسجد سليمان : صبح امروز دو هواپيماي دشمن سد كارون ( هفتاد كيلومتري مسجد سليمان ) را هدف راكتهاي خود قرار دادند . 7 راكت شليك شده ، 5 راكت عمل كرد ، ولي خسارتي در برنداشت . 24
پيرانشهر : بعدازظهر امروز دو هواپيماي عراقي به پادگان جلديان ( شمال منطقه پيرانشهر ) جمله و 8 بمب به پادگان پرتاب نمودند كه 5 بمب در محوطه پادگان و 3 بمب به بيرون آن اصابت كرد ، وليتلفات جاني به بار نياورد . 25
اروميه : بعدازظهر امروز دو هواپيماي دشمن به اروميه حمله و تعدادي بمب‌پرتاب كردند كه به تصفيه‌خانه آب‌شهر خسارات جزيي وارد كرد . رادار فرودگاه اروميه اين هواپيماها را خودي اعلام كردهبود . 26
اصفهان : هواپيماهاي دشمن ، خانه‌هاي مسكوني هوانيروز شاهين‌شهر را هدف قرار داد كه در اثرآن 8 تن شهيد شدند . 27
خلاصه اطلاعيه‌هاي ستاد مشترك ارتش
اطلاعيه 185
... رزمندگان غيور هوانيروز طي روز جاري در نبرد با مزدوران عراقي موفق شدند دو پاسگاهدشمن ، يازده تانك ، كاميون و خودروي دشمن را از بين برده ، پنج سنگر جنگ‌افزار متجاوزين را تخريب و بيش از يك هزار نفر از مزدوران بعثي را هلاك كنند ...
اطلاعي 187
... پرسنل ژاندارمري امروز در يك نبرد موفقيت‌آميز 15 نفر از نيروهاي دشمن را اسير و يك دستگاه بي‌سيم و يك قبضه خمپاره‌انداز را به غنيمت گرفته ، يك خمپاره‌انداز ديگر را منهدم كردند ...در حمله هوايي دشمن به پالايشگاه تبريز تلفات و خساراتي به بار آمد . 25
اطلاعيه 192
... مورخه 23/7/59 ، دو ميگ مهاجم عراقي در منطقه شمال غربي خليج‌فارس به يك كشتيتجاري و يك يدك‌كش حمله و كشتيهاي مزبور را غرق كردند كه در جريان آن يك سرنشين كشتي تجاريشهيد و يازده نفر ديگر مفقود‌الاثر گرديدند ... . 26
اطلاعيه 194
... .مبارزان هوانيروز در تاريخ 23/7/59 در عمليات بر‌عليه نيروهاي كفر در منطقه دزفول ،تلفات زير را به آنان وارد آوردند : توپ كاليبر كوچك و بزرگ 7 قبضه ، خودروي سبك و سنگين 5دستگاه ، تانك 10 دستگاه ، توپ ضدهوايي يك قبضه . تلفات پرسنلي دشمن در اين عمليات بالغ بر100 نفر است . 27
اطلاعيه 201
... . برابر گزارشهاي واصله نيروهاي مستقر در محور گيلانغرب در روز 23/7/59 به دشمن
حمله كرده ، مزدوران بعثي را هفت كيلومتر وادار به عقب‌نشيني كردند . در اين رزم پرسنل فداكارژاندارمري شايستگي رزمي خود را آشكار ساختند . 28
خلاصه بيانيه‌هاي نظامي عراق
بيانيه 80
... شب گذشته و بامداد امروز نيروهاي تقويتي دشمن را منهدم كردند و اقدامات او را براي مقاومت خنثي نموده ، خسارات فراواني وارد ساختند . خسارات دشمن : 52 كشته و تعداد زيادياسير ، انهدام 4 توپ 175 ميلي‌متري و مقداري سلاح متوسط ، انهدام 2 نفربرو 4 سلاح ضدتانك ،انهدام يك ساختمان با نيروهاي مستقر در آن ، انهدام يك خودرو حامل سرباز ، به دست آوردن 2 تانك و 2 خودرو حامل مهمات و 3 توپ 106 ميلي‌متري و مقادير زيادي مهمات و موشك . سرنگون كردنيك جنگنده در منطقه جنوب .
خسارات ما : 9 كشته و 36 زخمي . سوختن 2 خودرو .
هوايي : هواپيماهاي دشمن بامداد امروز به هدفهاي غيرنظامي و اقتصادي زير حمله كردند ، امّاآتشبارهاي ما آنها را مجبور به فرار كردند .
در ساعت 10/7 ، حمله به مناطق آزادي و جمال در استان اربيل . در ساعت 25/7 ، حمله به بغداد و فلوجه . در ساعت 30/7 ، حمله به جومان و رانيه . در ساعت 15/9 ، حمله به واسط و حاجعمران . در اثر اين حملات 14 نفر كشته و 24 نفر زخمي شدند و آسيبهايي به چند منزل مسكوني واردشد . دو هواپيماي دشمن در بغداد سرنگون گرديد .
هواپيماهاي ما بامداد امروز پالايشگاه تبريز را بمباران كردند . همچنين هواپيماهاي ما يك ستون از خودروهاي حامل سرباز را در راه دزفول ملاوي نابود كردند . كليه هواپيماهاي ما به سلامتبرگشتند . 29
بيانيه 81
. . نيروهاي ما بعدازظهر امروز خسارات سنگيني به دشمن وارد كردند : 106 كشته و تعدادبسياري اسير ، انهدام 27 تانك ، 14 نفربر ، 4 پايگاه موشكي و يك توپخانه ، سرنگون ساختن يك هلي‌كوپتر ، به غنيمت‌گرفتن مقادير زيادي سلاحهاي سبك و سنگين .
تلفات ما : 6 كشته ، 18 مجروح ، انهدام يك تانك .
نيروي هوايي : هواپيماهاي دشمن در ساعت 30/9 به المشرح در العماره به مناطق غيرنظاميحمله كردند كه ضدهوايي يك فروند از آنها را سرنگون كرد .
نيروي دريايي : واحدهاي دريايي ما بامداد امروز دو كشتي دشمن را در راس خليج‌عرب غرقكردند . 30
بازتاب حملات و درگيريها
خبرگزاري آسوشيتدپرس : سربازان و نيروهاي زرهي عراق با عبور از خرمشهر و حركت به سويشمال ، ارتباطات و خطوط لوله به داخل را قطع كرده ، با استفاده از پلهاي موقت پيشروي خود را از رودكارون به سوي خرمشهر شروع كردند . نيروهاي عراقي كنترل بزرگراه و خط‌آهن خرمشهر اهواز و نيزبزرگراه آبادان اهواز را در دست دارند . 31
راديو لندن : نيروهاي عراقي كه شهر آبادان را در محاصره دارند ، نيروهاي كمكي بيشتري وارد صحنهكرده‌اند . عراقيها مدعي‌اند كه به آبادان نزديك‌تر شده‌اند و در حومه آبادان قرار دارند . مسلماً تسخيرآبادان از خرمشهر راحت‌تر است . 32
راديو لندن : ايرانيان شديداً در نزديكي پلي كه بر رودخانه كارون واقع است ، مقاومت مي‌كنند .آتش‌سوزيهاي تازه در خرمشهر حادث شده است ... پيشروي عراقيها كند است ، ولي عراقيها معتقدندجنگ به سود آنها خواهد بود . 33
راديو آلمان : تلويزيون سراسري اروپا ، شب گذشته ( 23/7/59 ) ، فيلمي از ساختن پل نظامي توسطعراقيها بر رود كارون نمايش داد . 34
راديو اسرائيل : نيروي هوايي ايران روز گذشته ( 23/7/59 ) ، شهر بغداد و شهرهاي شمال اينكشور را بمباران كرد . ستاد مشترك ارتش ايران اعلام كرد پيش‌از ظهر ديروز ( 23/7/59 ) ، يك جنگنده ايراني 4 ميگ عراقي را تعقيب كرد و موفق شد يكي از آنها را سرنگون كند . 35
راديو آمريكا : ... شهر بندري خرمشهر در كنار شط‌العرب كه مورد ادعاي ايران و عراق است ، اكنونتقريباً به تصرف عراقيها درآمده است . نيروهاي زرهي عراق كه با سلاحهاي روسي مجهزند ، بر رويكارون در جنوب خرمشهر پل زده‌اند و به سوي آبادان كه اندكي بيش از ده كيلومتر با محل احداث پلنظامي فاصله دارد ، درحركتند . نيروهاي عراقي همچنان به سوي دو شهر ديگر خوزستان ، يعني اهواز
و دزفول پيش مي‌روند . با فتح اين دو شهر ، عراقيها كنترل حوزه‌هاي نفتي ايران را به دست خواهندگرفت . مقاومت ايرانيها نيز بي‌فايده است ، زيرا ايران قادر نيست نيروهاي كمكي موثري به منطقهبفرستد . 36
راديو لندن : با نزديك شدن عراقيها به آبادان ، سقوط آنجا احتمالاً بيشتر از آنچه عراقيها مي‌پندارند ، طول خواهد كشيد . بعيد است نيروهاي ايراني تسليم شوند . سربازان ايراني كماكان در مركز خرمشهرمستقرند . 37
راديو لندن : ... عراقيها مصمم به تصرف آبادان هستند . تنها راه گريز از آبادان اكنون در جهت جنوباست ، چون راه اصلي به اهواز را عراقيها سد كرده‌اند . قطع جاده آبادان اهواز هنگامي رخ داد كه سربازان عراقي موفق شدند از رود كارون عبور كنند . از آن زمان تاكنون عراقيها مشغول انتقال توپخانه و ادوات زرهي براي حمله بزرگ به آبادان هستند . تصرف آبادان عراقيها را بر مركز عمده نفت‌رساني ايرانمسط خواهد كرد . به اين ترتيب عراقيها اميدوارند مذاكرات صلح تسهيل شود . امّا تضميمي وجودندارد ، زيرا مقامات ايراني گفته‌اند تا وقتي نيروهاي عراقي از ايران عقب‌نشيني نكنند ، مذاكره‌اي انجامنخواهد گرفت . 38
روز شمار سياسي 23/7/59
محافل سياسي و خبري جهان كه در تحليل و تفسيرهاي خود ، بر برتري عراقتأكيد مي‌كردند و حملة غافلگيرانة عراق را به ايران امتيازي براي بغداد به حسابمي‌آورند اينك با طولاني شدن جنگ و عدم توفيق صدام در دستيابي به پيروزيقاطع ، سعي دارند دلايل عدم پيروزي قطعي عرارق را ، در مقاومت ايرانيان و اشتباهصدام در محاسبة ضعف نظامي ايران جستجو نمايند ، دلايلي كه هر‌كدام بخشي از حقيقت جنگ را آشكار مي‌سازد .
تلاشهاي صلح
. . شورايامنيت امشب براي رسيدگي به اختلافهاي ايران و عراق ، جلسه علني تشكيل خواهدداد . در اين جلسه براي نخستين‌بار نمايندگان دو كشور ديدگاههاي خود را درباره حوادث اخير تشريحخواهند كرد .
... نماينده ايران در سازمان‌ملل متحد از رئيس شورايامنيت خواست كه روز جمعه ( فردا ) شورايامنيت را به تشكيل يك جلسه علني براي استماع سخنان آقاي محمدعلي رجايي ، نخست‌وزير فراخواند . رئيس شورا پس از دريافت درخواست اعلام كرد كه شورا در ساعت 24جلسه علني خواهدداشت . 39
... آقاي حبيب‌شطي دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي قرار است امروز براي از سرگرفتنتلاشهايش براي پايان دادن به جنگ ايران و عراق ، عازم بغداد شود . وي پس از ملاقات با ژنرالضيا‌ءالحق در اسلام‌آباد به تهران خواهد رفت . 40
معاون سازمان آزاديبخش فلسطين : روسيه از ساف براي خاتمه جنگ درخواست كمك كرده و ماهم مشغول تهيه طرح صلح هستيم . مفاد طرح ، شامل عقب‌نشيني عراق از قلمرو ايران و موافقت ايرانبراي شركت در مذاكرات ترك مخاصمه است . 41
... . ايران به اطلاع سازمان‌ملل رسانيد كه حاضر است عبور و مرور كشتيها را در شط‌العربهمچنان آزاد بگذارد . 42
مواضع و اقدامات كشورها
ادموند ماسكي ، وزير خارجه امريكا : گرچه امريكا در قبال جنگ ايران و عراق بي‌طرفي اختيار كرده ،ولي دركمك به كشورهاي دوست ، بي‌تفاوت نيست . 43
وزير خارجه امريكا : در حال حاضر نمي‌توان پايان جنگ عراق عليه ايران را به دقت پيش‌بيني كرد .امريكا با فرستادن رادار به عربستان‌سعودي كه جنبة دفاعي دارد ، از راه بي‌طرفي منحرف نشده است ... .خيال نمي‌كنم گسترش اين جنگ به نفع ملتي باشد .44
وزارت دفاع آمريكا : آمريكا در حال حاضر دو ناو هواپيمابر « ميدوي » و « آيزنهاور » را در درياي عرب ،6 كشتي را در خليج‌فارس و 7 كشتي حمل و نقل با محموله ، در نزديكي جزيره ديه‌گو گارسيا دراقيانوس‌هند مستقر كرده است . 45
يكي از مقامات وزارت دفاع آمريكا : نسبت به توانايي ايران در بستن تنگه‌هرمز با مين ، ترديد وجوددارد . معلوم نيست ايران مقدار كافي مين دريايي براي بستن تنگه‌هرمز در اختيار داشت باشد . اگر ايرانتنگه‌هرمز را مين‌گذاري كند ، هليكوپترهاي مين جمع‌كن كه روي عرشه‌هاي ناوهاي آمريكا در دريايعرب هستند ، اين مينها را جمع مي‌كنند . 46
برژنف ( صدر هيأت رئيسة شوروي ) : ما قصد مداخله در اختلاف ايران و عراق را نداريم و خواستارحل و فصل سياسي و هرچه زودتر اين اختلاف هستيم و با قاطعيت به ديگران مي‌گوييم كه از مداخله در اين حوادث خودداري كنند . 47
... نزديك به 40 كشتي متعلق به شوروي و ساير متحدانش در بندر عقبه به سر مي‌برند تا براي دولت عراق اسلحه و لوازم يدكي جنگي تخليه كنند . 48
سخنگوي وزارت دفاع انگليس : بريتانيا نيروي دريايي خود را در خليج‌عمان افزايش مي‌دهد . يكناوچه انگليسي از سنگاپور به طرف خليج‌فارس در حركت است . اين ناوچه به ناو مجهز به موشكهاي
هدايت شونده «گاونتري» كه از قبل در عمان بود ، ملحق خواهد شد . از اين كشتيهاي جنگي در صورتلزوم براي كمك به كشتيهاي تجاري متعلق به بريتانيا استفاه خواهد شد . 49
قرار است فرانسه 4 ميليارد دلار اسلحه و مهمات به عربستان تحويل دهد . سلاحهاي فرانسوي كه قرار است به عربستان صادر شود ، عبارتند از هواپيماهاي ميراژ ، تانك ، زره‌پوش ، موشك‌انداز و رادار . 50
فين اولاف گوند لاخ ، عضو كميسيون اروپا به پارلمان اروپا اطمينان داد . بازار مشترك اروپا تحريماقتصادي عليه ايران را به دليل گروگانگيري اين كشور همچنان اجرا مي‌كند . 51
عربستان سعودي قرارداد عظيم خريد تجهيزات نيروي دريايي را با فرانسه امضا كرده است . اين قراردادبزرگ‌ترين قراردادي است كه فرانسه تاكنون در مورد فروش اسلحه به امضاء رسانده است . ارزش اينتجهيزات بالغ بر 3 ميليارد و 500 ميليون دلار است . فرانسه طبق اين قرارداد 4 كشتي حامل موشك ، 2كشتي كمكي و هلي‌كوپتر و سيستم تسليحاتي در اختيار سعودي‌ها خواهد گذاشت . 52
شاه اردن : حقوق عراق در آب و خاكش هميشه با خودخواهي ، بلند‌پروازيها و جاه‌طلبيهاي رهبرانايراني مواجه شده است . ايرانيها موجب بروز مشكلات داخلي كشورهاي خليج‌فارس شده‌اند . 53
ابواياد : عضو كميته مركزي سازمان فلسطيني الفتح : فلسطينيها شديداً مخالف جنگ عراق با ايرانهستند و نمي‌توانند به عنوان ميانجي‌ميان دو كشور دخالت كنند ، زيرا آنها هم طرفدار عراق و همطرفدار انقلاب ايران هستند . ما از طرفين متخاصم مي‌خواهيم با هم به گفتگو بنشينيد ، زيرا اين جنگتنها به نفع آمريكا و اسرائيل است . 54
تحليلها و تفسيرها
هفته‌نامه اشپيگل ( چاپ آلمان ) : به ظن قوي حسابهاي رئيس جمهوري عراق كه تصور مي‌كرد ارتشايران به علت انقلاب ضعيف شده ، اشتباه بوده است . رئيس جمهوري عراق بيش از حد به افسران سابقشاه كه به عراق پناهنده شده‌اند . اطمينان كرده . 55
راديو كلن : ... . . رژيم صدام برخلاف اصول بين‌المللي عليه جمهوري‌اسلامي ايران به جنگ پرداختو برخلاف آنچه در ابتدا به نظر مي‌رسيد ، اين جنگي نبود كه به زعم صدام ، ايران را همان سه روز اولبه زانو درآورد و خود به قدرت درجه اول منطقه تبديل شود . 56
راديو آمريكا : تحليل‌‌گران دستگاه اطلاعات و ضداطلاعات آمريكا نشان از تحويل مقادير معتنابهي
سلاح از كشورهاي خارجي به عراق و ايران مشاهده نمي‌كنند ... . تجهيزاتي كه اكنون از كشتيها در بندرعقبه در اردن و از اردن به عراق حمل مي‌شود ، ماهها پيش خريداري شده و مدتها در راه بوده و سفارشجديد محسوب نمي‌شود . 57
راديو آلمان : ... ... جنگ بي‌حاصل عراق كه قصد آن تصرف شط‌العرب و كنترل آن بود ، در اثر بمبارانكارخانه‌ها ، صنايع و تأسيسات نظامي ، مراكز توليد نفت ، پالايشگاهها و ترمينالهاي اين كشور باعثنارضايتي شديد مردم عراق و موجب انزواي اين كشور در بين همسايگان خود شده است . عراق در جنگ بي‌حاصل فعلي كه هدف آن سرنگوني رژيم خميني بود ، به نتيجه نرسيده است . در اين جنگ جزملك‌حسين كس ديگري به پشتيباني از عراق برنخاسته است ، در مقابل سوريه ، ليبي ، الجزاير ، يمنجنوبي اين كشور را نكوهش كرده‌اند . اين جنگ برعكس تصور عراق ، وضع ايران را تحكيم بخشيدهاست . 58
مآخذ 23/7/59
1 « بولتن خبري » اطلاعات سپاه خوزستان . سند001211 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ
2 ستاد مركزي سپاه ( دفتر اطلاعات ) . سند 050493
3 ستاد مركزي سپاه ( مركز فرماندهي ) . سند 050522
4 ، 5 ماخذ 1 ، همان
6 سماجا 2 ، سند 050508
7 ماخذ 1 ، همان
8 ماخذ 3
9 روزنامه جمهوري‌اسلامي ، 24/7/59
10 « گزارشهاي روز » استانداري خوزستان ، به نقل از شهرباني خوزستان . سند 001220
11 ، 12 ماخذ 1 ، همان
13 ماخذ 10 ، همان
14 سپاه خوزستان ( اطلاعات ) . سند 050495
15 ماخذ 10 ، همان
16 سماجا 3 ( مركز فرماندهي ) . سند 050507
17 سماجا ( مركز فرماندهي ) . سند 050491
18 سپاه غرب ( فرماندهي ) . سند 041878
19 ماخذ 2 ، سند 041875
20 ماخذ 10 ، همان
21 ماخذ 9 ، همان
22 ماخذ 10 ، سند 001219
23 روزنامه انقلاب اسلامي ، 24/7/59
24 شهرباني مسجد سليمان . سند 001217
25 ، 26 ، 27 روزنامه جمهوري‌اسلامي ، 24/7/59
28 روزنامه اطلاعات ، 27/7/59
29 ، 30 خبرگزاري پارس ، نشريه ويژه ، 24/7/59راديو صوت‌الجماهير ( 23/7/59 )
31 ، 33 خبرگزاري پارس ، نشريه ويژه ، 24/7/59
32 ، 34 ، 35 ماخذ 23
36 ، 38 ماخذ 31
37 روزنامه اطلاعات ، 23/7/59
39 پيشين . خبرگزاري فرانسه
40 ماخذ 31 ، راديو لندن
41 روزنامه جمهوري‌اسلامي ، 23/7/59 .خبرگزاري يونايتدپرس
42 روزنامه انقلاب اسلامي ، 23/7/59 . راديو مسكو
43 ماخذ 31 . . راديو امريكا
44 ماخذ 37 ، خبرگزاري فرانسه
45 ماخذ 42 . خبرگزاري يونايتدپرس
46 ماخذ 31 . خبرگزاري يونايتدپرس
47 ماخذ 31 . . راديو مسكو
48 ماخذ 31 . خبرگزاري فرانسه
49 ماخذ 31 . راديو لندن
50 ماخذ 42 ، راديو اسرائيل
51 ماخذ 41 . خبرگزاري فرانسه
52 ماخذ 31 . راديو لندن
53 ماخذ 41 . خبرگزاري رويتر
54 ماخذ 31 . خبرگزاري فرانسه
55 ماخذ 37
56 روزنامه كيهان 4/7/59
57 ماخذ 31
58 ماخذ 23
