روزشمــــار
چهارشنبه
6 تير 1358
2 شعبان 1399
27 ژوئن 1979
615
درپي يك عمليات خرابكارانه در ايستگاه تقويتي برق خرمشهر ـ آبادان ، برق خرمشهر به كلي قطع شد . علي‌رغم كوشش‌هاي ماموران برق ، قسمت‌هاي مهمي از شهر در خاموشي فرو رفت . همزمان با خاموشي خرمشهر گروهي از مهاجمان در نخلستان‌هاي “ كوت شيخ “ مبادرت به تيراندازي‌هايي كردند و درپي آن ، يك دستگاه يدك‌كش در آب‌هاي كارون به آتش كشيده شد . ( 1 )
616
حجت الاسلام “ شيخ عيسي خاقاني “ طي مصاحبه‌اي اختصاصي با روزنامه كيهان درباره مسائل جاري مملكتي و حوادث خوزستان مطالبي گفت كه متن كامل آن چنين است :
س : اوضاع فعلي منطقه را چگونه مي‌بينيد ؟
ج : متاسفانه وضع كنوني نامساعد بوده و احتمال خطراتي نيز هست . علت اصلي وضع كنوني را من بي توجهي دولت مركزي نسبت به اوضاع منطقه مي‌دانم .
س : توافق نامه اخير آيا اجرا شده است و چه نتايجي داشته ؟
ج : توافق نامه شامل هشت ماده است كه سه ماده آن در حال اجرا است : يكي بررسي اوضاع مجروحين و مقتولين مي‌باشد كه جهت آن كميته‌اي مركب از سه نفر عرب و سه نفر عجم تشكيل شده و كار رسيدگي به پرداخت خون بها و تامين حقوق بازماندگان آنان را شروع كرده . كميته ديگري جهت بررسي وضع مستضعفين مركب از سه نفر عرب و دو نفر عجم تشكيل و مشغول به كار شده است . متاسفانه مهمترين اصل قرارداد كه تشكيل دادگاه جهت محاكمه مسببين حادثه اخير مي‌باشد ، تاكنون اقدامي نشده و اين خود باعث تشنج و تظاهرات اخير گشته است .
س : شما علت اصلي نگراني مردم را فقط عدم تشكيل دادگاه مي‌دانيد ؟
ج : خير ، وضع عمران و آباداني منطقه هم مهم است كه آقاي مدني اخيرا در ملاقاتي با امام مسئله ساختمان پل دوم خرمشهر را مطرح كردند و بودجه آن تامين و اكنون در حال اجرا است . ولي عامل اصلي جريان همان محاكمه مسببين بوده و در ثاني مسئله بي حرمتي به آيت الله
شبير خاقاني از طريق آقاي خلخالي و عدم ذكر حقوق عرب در قانون اساسي نيز از عوامل مهم است .
س : نقطه ضعف قانون اساسي در قبال حقوق عرب و عجم كدام است ؟
ج : قبلا ما رئوس خواسته‌هايمان را در دوازده ماده به نخست وزير ارسال [ كرديم ] و مورد تاييد نخست وزير قرار گرفت و قول رسيدگي داده شد . مسئله مهم مورد تقاضا ، خودمختاري است ؛ به‌اين معني كه از زبان عربي در مدارس و راديو تلويزيون استفاده شود . شما مي‌دانيد كه اهالي منطقه از رسانه‌هاي گروهي كشورهاي عربي مي‌توانند استفاده كنند ولي اينها خواستار برنامه به زبان عربي از صدا و سيماي جمهوري اسلامي هستند ، روزنامه و مجله عربي مي‌خواهند ، دادگاه بايستي به زبان عربي باشد و ضمنا شركت عرب‌ها در سازمان‌هاي دولتي مخصوصا ارتش كه در رژيم سابق نبود ، خواست عرب‌ها مي‌باشد و بايستي در قانون اساسي منعكس شود .
س : تحريكات خارجي و نقش عراق را چگونه مي‌يابيد ؟
ج : تا حدي كه من اطلاع دارم اجانب نقشي نداشته‌اند و به طور عمده عناصري بي مسئوليت از عرب و عجم اين جريان را به وجود آوردند ، ولي اخيرا عراق در فرستادن سلاح نقشي نداشت و ما نمونه‌اي نديديم . [ ايشان تحريكات عناصر خارجي را انكار نمود و از دولت در اين مورد خواستار روشن نمودن نقش خارجي‌ها شد . ]
س : نقش عناصر تحريك شده چگونه است ؟
ج : افرادي داخلي هستند كه خرمشهري الاصل هم نبوده‌اند و در اين جريانات نقش اساسي داشتند ولي اين را هم بگويم كه‌اين جريان بعد از ورود اسلحه به وسيله اعراب مرزنشين از عراق بوده است .
س : گروه‌هاي داخلي هم نقشي داشته‌اند ؟
ج : يقينا ضدانقلاب و گروه‌هاي چپ در اين جريان سهيم بوده‌اند .
س : خلع سلاح اكنون در چه مرحله‌اي است ؟
ج : در حال اجرا است و كانون فرهنگي ـ نظامي كه متشكل از عرب و عجم است اعلام كرده اند كه خلع سلاح شده‌اند . ولي متاسفانه افرادي از آنها هنوز مسلح مي‌باشند . حكومت نظامي در مرز برقرار [ است ] و از ساعت 8 شب دقيقا بازرسي به عمل مي‌آيد . در جزيره “ سلبوح “ و منطقه “ شادگان “ و مرز خرمشهر مراقبت دقيق به عمل مي‌آيد . دولت اعلام نموده مالكين اسلحه مي‌توانند جواز بگيرند ولي اسلحه‌هاي دولتي بايد مسترد شود .
س : تحريكات را چگونه مي‌توان خنثي نمود ؟
ج : رسيدگي به وضع مستضعفين و محرومين و لغو هر نوع تبعيض نژادي بين عرب و عجم و تشكيل دادگاه جهت رسيدگي به جرائم مسببين حوادث اخير ، كمك زيادي خواهد كرد .
س : شما شخصا تيمسار مدني را تاييد مي‌كنيد و نظر اهالي منطقه راجع به‌ايشان چگونه
است ؟
ج : عده‌اي چون ايشان منصوب امام هستند تاييدشان مي‌كنند و عده‌اي مخالف سرسخت مي‌باشند . تا ديروز تمام ديوارها پوشيده از شعار بر عليه‌ايشان بود و عده‌اي معتقدند ولو اين كه ايشان منصوب امام هستند چون كه نظامي مي‌باشند ، نبايد استاندار باشند چون دو حساسيت به وجود آمده : يكي اين كه‌اين بدبيني را به وجود آورده كه نكند دولت نسبت به منطقه حساسيت خاصي دارد كه فردي نظامي را به آن جا گمارده است و در ثاني يك عنصر نظامي شايستگي سياسي ندارد . ولي من شخصا ايشان را ذاتا آدم خوبي مي‌دانم ضمن اين كه‌ايشان خشن بوده و از اين بابت گلايه دارم . قبل از وقوع حادثه خرمشهر با هم بوديم و قول دادند كه مسئله مسالمت آميز حل شود ولي ساعتي بعد از پايان مذاكره ، درگيري مسلحانه شروع شد البته‌ايشان گفتند : “ من در جريان اين عمل نبوده‌ام . “ ولي ما مي‌دانيم كه‌اين عمل نتيجه فشار بازاري‌ها بوده و اكنون هم همان افرادي كه دست به سركوب مسلحانه زدند ، بر شهر حكومت مي‌كنند . من به آقاي مدني اميد دارم و ايشان هم به تشخيص ناصحيح خود از وضع منطقه اعتراف دارند . به افراد پاسدار گفته شده بود اينها عراقي ، ساواكي و ضدانقلاب هستند و در نتيجه ، در كشته شدن پيرزن‌ها ، اطفال ، جوانان ، آقاي مدني هم مسئول هستند . البته‌اين را هم بگويم كه طرف‌داران آقاي “ محمد كرمي “ هم از ايشان حمايت مي‌كنند . ( 2 )
617
ماجراي درگيري‌هاي ارضي در مناطق كردنشين ، همچنان بخشي از اخبار اين مناطق را تشكيل مي‌دهد ؛ از جمله ، زد و خورد مسلحانه‌اي در قريه “ آمد “ واقع در پانزده كيلومتري مهاباد روي داد كه برخي مقامات محلي و مطبوعات ، آن را “ زد و خورد مسلحانه كشاورزان و مالكين “ ناميدند . در اين زد و خورد كه به طور متناوب چند روز ادامه داشت ، به نوشته اطلاعات ، دو پيش مرگ به اسامي “ ملا قادر عباسي “ و “ سيد قادر “ كشته و چند نفر آسيب ديدند . براساس همين گزارش ، هيئتي با عضويت “ حجت الاسلام ملارحيم عباسي “ رئيس شوراي انقلاب مهاباد “ و “ باباطاهري “ فرماندار اين شهر به قريه “ آمد “ رفته و با طرف‌هاي مخاصمه مذاكره كردند . حجت الاسلام عباسي در يك گفت وگوي تلفني با اطلاعات ، گفت : مسئله در “ آمد “ فيصله داده شده و قرار شد كه مالكين “ منگور “ سلاح‌هايي را كه اخيرا گرفته‌اند ، تحويل دهند . ( 3 )
در اين باره باباطاهري فرماندار مهاباد نيز گفت : « اخيرا از طريق يك كميته مقدار زيادي اسلحه در اختيار فئودال‌هاي منطقه گذاشته شده تا آنان با استفاده از زور اسلحه ، روستاييان را سركوب كنند و بدين‌ترتيب امتيازات از دست رفته خود را دوباره به دست آورند ، ولي روستاييان به خواسته‌هاي آنان توجه نكردند تا اين كه برخورد مسلحانه بين دهقانان و مالكان روي داد كه منجر به كشته شدن و جراحت چند نفر شده است . » وي خاطر نشان كرد : مردم كرد منطقه از دولت خودمختاري مي‌خواهند و برخلاف بعضي اظهارنظرها ، نه با خارجي در تماس هستند و نه تجزيه طلبند ، بلكه مي‌خواهند در تعيين سرنوشت خود دخالت نمايند . ( 4 )
در منطقه “ منگور “ پيرانشهر نيز درگيري مسلحانه‌اي بين زارعان و خرده مالكان روي داد . به نوشته كيهان ، جنگ مزبور هنگامي‌روي داد كه عده‌اي از خرده مالكين قصد تصاحب زمين‌هاي روستاييان را داشتند . بر اثر تيراندازي بين روستاييان و مالكان ، شماربسياري كشته و مجروح شدند . در بين كشته شدگان عده‌اي از مالكان ديده مي‌شدند . اصناف پيرانشهر نيز مغازه‌هاي خود را به عنوان اعتراض عليه تجاوز خرده مالكان به زمين‌ها تعطيل ، كردند و در خيابان‌هاي شهر دست به راهپيمايي زدند . عده‌اي از مردم نيز در اعتراض به اعزام تانك‌هاي ارتش به منطقه نبرد ، در اداره مخابرات دست به تحصن زدند . ( 5 )
در اين حال ، مسئله ارضي و نابساماني‌هاي آن را جريانهاو گروه‌هاي كرد مخالف نظام جديد به عنوان ابزاري براي توسعه نفوذ و قدرت خود ، مورد بهره برداري قرار مي‌دهند . فقدان شبكه خبري منظم نيز باعث عدم گردآوري ، تجزيه و تحليل و انتقال صحيح و بموقع اخبار به مراكز ذي ربط و مردم است . در اين زمينه افكار عمومي در اختيار اخبار پراكنده و به خصوص شايعاتي است كه به نحوي سازمان دهي شده‌ترويج مي‌شود . در اين اوضاع گزارشي كه در روزنامه انقلاب اسلامي‌با عنوان “ آيا درست است كه فئودال‌ها در كردستان حادثه آفريني مي‌كنند ؟ “ درج شده است ، از معدود گزارش‌هاي خبري است كه به بررسي جوانبي از اين مسئله پرداخته است . در اين گزارش آمده است : حزب دمكرات كردستان طي اطلاعيه‌اي عنوان كرده است : … صدها قبضه تفنگ برنو توسط رئيس پاسداران انقلاب و فرماندهي لشكر اروميه در ميان مالكان و روساي عشاير ضدانقلابي براي اجراي يك توطئه ضدخلقي توزيع شده است … در حالي كه بسياري از دهقانان نيز ماه‌هاست براي دفاع از منافع حقه ، اجبارا مسلح شده‌اند .
سوال : در جمله آخر اين اطلاعيه نهفته است : “ دهقانان اجبارا مسلح شده‌اند . چرا و چگونه مسلح شده‌اند ؟ “ در حالي كه حزب دمكرات مدعي است كه دولت عوامل ضدانقلابي را در كردستان مسلح مي‌كند ؛ در اين رابطه با مسئول ژاندارمري استان آذربايجان غربي تماس گرفتيم و سرهنگ مقدم به ما گفت كه خير ، مسلح كردن فئودال‌ها كاملا دروغ است و چنين چيزي صحت ندارد . و چون ژاندارمري ، شهرباني و ارتش كمبود پرسنل دارند ، ما از طريق استخدام افراد بومي به عنوان و به نام “ جوان مرد “ اين كمبود نفرات را جبران مي‌كنيم و بي شك كليه جوان مردان بومي هستند و از اهالي روستاها و ماهيانه به هر يك 1500 تومان حقوق مي‌دهيم و حالا اينها از اين موضوع استفاده كرده و عنوان مي‌كنند كه دولت فئودال‌ها را مسلح مي‌كند .
در همين زمينه با آيت الله " غلامرضا حسني " امام جمعه و رئيس كميته اروميه صحبت كرديم و بيان حقيقت را از زبان ايشان خواستار شديم ، در پاسخ گفتند : اصولاً اين موضوع دروغ است و پاسداران هيچ سلاحي را در اختيار فئودال‌ها قرار نداده‌اند و تنها جوان‌مرداني كه داوطلبانه به خدمت نيروهاي مسلح درآمده‌اند ، دوشادوش برادران ارتشي خود به پاسداري از پاسگاه‌ها مشغولند .
امام جمعه اروميه گفت : « شيخ عزالدين حسيني » اخيرا حزبي به نام حزب “ خلق
زحمت‌كشان “ تشكيل داده‌اند كه از جانب حزب دمكرات هم تقويت مي‌شود . همچنان كه مي‌دانيم روال كار اين حزب هميشه‌اين بوده است كه اقشار مختلف مثلا مالكين و زارعين را به جان هم بيندازد . در چند روز گذشته شخصي به نام “ حسامي “ از نزديكان شيخ عزالدين حسيني در قريه “ نالوس “ بين شهرستان اشنويه و پيرانشهر براي روستاييان سخن‌راني و آنان را تشويق به شورش عليه مالكين نموده است . »
شايسته است كه سخن شيخ عزالدين حسيني را نيز به عنوان شاهد بر اين جريان و ساير مسائل روز عنوان كنيم . وي گفت :
« … من نمي‌دانم كه لشكر اروميه فئودال‌ها را مسلح كرده است يا نه ، اما مي‌توانم بگويم كه متاسفانه كميته‌ها در تحريك فئودال‌ها نقش بزرگي داشته‌اند ؛ مثلا شنيده‌ام كميته شيخ “ گزگز “ در پيرانشهر دست به تحريكات فراواني زده است كه مردم شهر ناگزير تلگرافي هم به‌امام خميني فرستاده و جريان را شرح داده‌اند . خبر داريم كه فئودال‌ها در شهر به استخدام افراد مسلح پرداخته‌اند . در تظاهراتي كه ديروز از طرف مردم عليه كميته‌ها در پيرانشهر صورت گرفت ، مردم خواستار انحلال كميته‌ها شدند . افراد كميته شيخ گزگز و كميته اسلامي پيرانشهر هر دو متفقا به سوي مردم تيراندازي كرده و در نتيجه دو نفر كشته مي‌شوند . جريان امر از اين قرار بوده است كه مردم پيرانشهر اعتراض مي‌كنند كه چرا فئودال‌ها از طرف كميته رضائيه مسلح شده‌اند و 1200 قبضه اسلحه در اختيارشان قرار گرفته است . در درگيري پيرانشهر متاسفانه دو تانك از پادگان جلديان به كمك كميته‌هاي يادشده مي‌روند كه سخت مورد اعتراض مردم پيرانشهر قرار مي‌گيرند .
و اما حزب خلق زحمت‌كشان كه گفته‌اند من تاسيس كرده‌ام ، كاملا دروغ است و اولين بار است كه آن را مي‌شنوم . اما از اين كه از دهقانان خواسته‌ام متحد شده و شوراهاي دهقاني تشكيل داده و در برابر ارتجاع بايستند ، طبيعي است كه من اين كار را كرده‌ام چرا كه‌اين خواست مشروع و اسلامي‌دهقانان است . »
از سوي ديگر ، رئيس شهرباني مهاباد در اين باره گفت :
« … شكي نيست كه فئودال‌ها را مسلح مي‌كنند و اين تنها براي خرابكاري است تا مخصوصا روستاييان را سركوب كنند … و اين كه‌ايا چه كساني هستند كه سلاح‌ها را بين فئودال‌ها تقسيم مي‌كنند ؟ پاسخ مي‌دهد : قاعدتا بايستي مقامات دولتي باشند و شايد هم بعضي كميته‌ها … »
در ادامه گزارش روزنامه انقلاب اسلامي اضافه شده است :
آنچه مسلم مي‌باشد اين است كه فئودال‌ها پس از انقلاب دست به تحريكاتي در منطقه زده‌اند و در مناطق روستايي به سركوب روستاييان پرداخته‌اند و افراد ناباب كميته نيز در اين امر دست دارند . و اين به هيچ وجه قابل انكار نيست كه فئودال‌ها از اوضاع ناآرام فعلي و فرصت‌هاي مناسب به غارت كشاورزان پرداخته و در خيال استقرار رژيم ارباب و رعيتي باشند . و اما آيا حزب دمكرات هم راست مي‌گويد ؟
سخن در آن بود كه چگونه روستاييان اجبارا مسلح شده‌اند ؟ در اين هم شكي نيست كه حزب دمكرات هم درپي ايجاد تحريكاتي در منطقه است ، چنان كه در مناطق نقده و ساير جاها دست آنان را به وضوح مي‌شود ديد . در اين ميان دولت مي‌بايستي به دور از هرگونه زد و بند ، با قاطعيت جلو هرگونه تفرقه و توطئه را در منطقه بگيرد و دست آتش افروزان را كوتاه كند به فرصت طلبان حرفه‌ايي مجال اغتشاش ندهد وگرنه ، در زماني نه چندان دور شاهد حوادث تلخ ترور دردناك‌تري در منطقه كردستان خواهيم بود . ( 6 )
618
گروهي كه در مهاباد با عنوان كميته آوارگان نقده مستقر است ، با صدور اطلاعيه‌اي اعلام كرد : با توجه به مذاكرات اميدواركننده هيئت نمايندگي آوارگان با مقامات دولتي و استاندار استان آذربايجان غربي در تهران و موافقت مقامات با پيشنهادات آوارگان نقده و تلگرام جبهه دمكراتيك ملي به آقاي بازرگان ، مسئله پناهندگي سياسي به يكي از كشورهاي همسايه فعلا منتفي و منتظر ورود هيئتي از جانب دولت جهت اجراي طرح‌هاي پيشنهادي هستيم . ( 7 )
619
در بازتاب درگيري‌هاي اخير قومي در ايران ، راديو آمريكا گفت : « دولت موقت اسلامي ايران با مشكلات تازه‌اي ناشي از درخواست خودمختاري از طرف مردم كردستان مواجه گرديده است . » راديو لندن نيز با اشاره به ناآرامي‌هاي استان‌هاي كردستان و خوزستان ، اعلام كرد : علت اساسي اين اختلافات در اين واقعيت نهفته است كه اقليت‌هاي قومي ايران از فقدان حكومت مركزي قوي استفاده كرده و خواسته‌هاي ديرين خود را در جهت خودمختاري مطرح ساخته‌اند .
اقليت‌هاي قومي ايران كه نيمي از جمعيت كشور را تشكيل مي‌دهند از اين كه در قانون اساسي خواسته‌هاي آنان به حد كافي ملحوظ نگرديده ، ناراضي‌اند . به علاوه كردها ،تركمن‌ها و بلوچ‌ها كه بيشترشان سني هستند ، از اين كه مذهب شيعه رسمي شمرده شده و به آن مذهب نفوذ بيشتري داده شده است ، ناخشنودند . » ( 8 )
620
در يك كنفرانس مطبوعاتي كه به دعوت اعضاي حزب “ كارگران سوسياليست “ با شركت احمد شاملو ، غلامحسين ساعدي ، بابك زهرايي و هرمز رحيميان در دفتر اين حزب در تهران برپا شد ، افراد شركت كننده درخصوص مسائل جاري كشور به اظهارنظر پرداختند . گزارش كيهان در اين باره حاكي است :
ابتدا رحيميان يكي از دبيران حزب كارگران سوسياليست چگونگي زنداني شدن 16 تن از اعضاي اين حزب را تشريح كرد و گفت : « 7 نفر از اين عده صرفا به خاطر پخش اعلاميه‌هايي درباره 9 نفر قبلي كه در خوزستان زنداني شده‌اند ، به زندان افتاده‌اند . »
وي افزود : در شرايطي كه قانون اساسي به بحث گذاشته شده و جز اين هيچ‌گونه مسئله ديگري نيست ، كساني كه نظرياتي مخالف قانون اساسي پيشنهاد كنند ، دست‌گير مي‌شوند . در هر
صورت هيچ دليلي براي دست‌گيري اين 9 نفر وجود ندارد . [ ضميمه دارد ]
سپس غلامحسين ساعدي در مورد مسئله خوزستان گفت : اين كه دولت با شوراي انقلاب جداست و دولت دخالت ندارد ، در واقع اين يك خدعه است و كاملا موضعشان مشخص است كه دارند از كدام طبقه دفاع مي‌كنند و تنها راهش مقاومت شديد در مقابل اين قضيه است . به نظر من تنهابه افشاگري نبايد پرداخت ، دولت سكوت مي‌كند و هيچ چيز هم نمي‌گويد .
وي با اشاره به گروه‌هاي فشار ، گفت : آنها كه ناگهان در مسير راهپيمايي‌ها و اجتماعات ظاهر مي‌شوند و آنها را به هم مي‌زنند ، اعضاي گروهي سازمان يافته‌اند و شعارهايشان هم مشخص است و عموما آدم‌هاي هم سن و سال هستند كه تشكيلات دارند .
در اين جا به آقاي ساعدي اين تناقض گوشزد شد كه : شما گفتيد ( فقط ) يك مشت آيات عظام ، قطب زاده ، بني صدر حق صحبت كردن دارند ( در رسانه‌هاي گروهي ) ، ولي شما اكنون در مقابل رسانه‌هاي گروهي قرار داريد ! ساعدي جواب داد : منظورم رسانه‌هاي گروهي وسيع‌تر مانند راديو و تلويزيون مي‌باشد .
سپس احمد شاملو طي سخناني گفت : « آقاياني كه‌امتيازاتي در انقلاب براي خودشان قائل هستند ، اتكايشان به ناآگاه‌ترين افراد جامعه است . آنها اتكا مي‌كنند به كساني كه مار كشيدن را به عنوان سواد قبول مي‌كنند و اگر مار بنويسيد قبول نمي‌كنند . » وي افزود : اگر پيش نويس قانون اساسي تصويب شود ، خواهيد ديد كه هفتاد درصد همين قانون اساسي را به راست گرايش خواهند داد .
در اين جلسه بابك زهرايي نيز با ذكر جزئيات بازداشت 16 تن از اعضاي حزب كارگران سوسياليست و با اشاره به حرف‌هاي تهراني ( جلاد ساواك ) ، گفت : « همه گفته‌هاي او از قبل تهيه شده و مي‌خواهند بدين وسيله نيروهاي چپ را سركوب كنند . » وي درباره مسائل سياسي جامعه‌ايران گفت : توده مردم اگر به طور دمكراتيك اين مسائل را بحث كنند ، از صنايع گرفته تا كشاورزي و مسكن و بهداشت به‌اين نتيجه خواهند رسيد كه ثروت كشورهاي امپرياليسم در اين مملكت و ثروت سرمايه داران را بايد بگيرند و در مسير عام المنفعه به كار بيندازند . وي افزود : از شعارهايي كه در ايران داده مي‌شود اين است كه “ نه شرقي نه غربي “ اين نشان مي‌دهد كه هم شرقي است و هم غربي و دقيقا كاري كه دارند مي‌كنند بازگشت به قرون وسطي است . ( 9 )
بابك زهرايي رهبر حزب كارگران سوسياليست
621
به نوشته روزنامه جمهوري اسلامي ، “ حجت الاسلام والمسلمين سيدعلي خامنه‌اي “ يكي ازاعضاي كادر مركزي حزب جمهوري اسلامي در مصاحبه‌اي با خبرنگار اين روزنامه ديدگاه‌هاي خود را درباره قانون اساسي ، وقايع خرمشهر و اقدامات مرزي عراق ، اوضاع سيستان وبلوچستان و نكات مهم ديگر اعلام كردند . بخش‌هاي مهم اين مصاحبه چنين است :
برنامه حزب جمهوري اسلامي درخصوص قانون اساسي : دو هيئت از شوراي مركزي حزب در حال مطالعه و بررسي مواد و اصول قانون اساسي و چگونگي تصويب آن
آيت الله سيد علي خامنه‌اي
از مؤسسين حزب جمهوري اسلامي
است . درمورد اصول قانون اساسي در مجموع آنچه كه در اختيار است ، از نظر حزب پذيرفته است . اما درمورد دخالت در انتخابات ، حزب تصميم دارد يك عده كانديدا را اعلام كند در سراسر ايران و ازگروه‌هاي هم فكر و مترقي بخواهد كه كانديداهاي او را تاييد كند البته اين كانديداها همه حزبي نيستند .
درباره وقايع خرمشهر : وقايع خرمشهر نيز جزئي از يك توطئه‌امپرياليستي ـ صهيونيستي است و جدا از وقايع همسان خودش از قبيل نقده ، سنندج و‌تركمن صحرا نيست . يك طرح كلي امپرياليسم دارد در مورد ايران و در رابطه با حكومت ايران ، اين طرح دو جانب دارد : يكي جانب اقتصادي و يكي جانب سياسي و نظامي . در جانب اقتصادي طرح اين است كه به طور خيلي آرام و نامحسوس مملكت را به محبسه شديد اقتصادي بكشانند از طريق به اعتصاب كشاندن كارخانجات و ايجاد تورم كمرشكن و از طريق اخلال در كار كشاورزي ؛ مثل آتش زدن غله در تركمن صحرا . يك طرف ديگر قضيه‌ايجاد ناآرامي و ناامني است ؛ به عنوان نمونه ، ناآرامي در سنندج ، نقده ،تركمن صحرا و اخيرا خرمشهر كه از طريق رودررو قرار دادن مردم با يكديگر ، برادران كرد را با فارس ،ترك را با كرد ، عرب را با عجم ،تركمن را با ساير اقوام ساكن در تركمن صحرا ، به وجود آوردند .
اوضاع سيستان و بلوچستان : در بلوچستان عمال خوانين داراي ايدئولوژي چپ هستند و اين پديده بامزه‌اي است مثل آن ميلياردر كمونيست در تهران كه خيلي دم از خلق و دمكراسي مي‌زند ! اينها هم خوانين كمونيست هستند .
درباره انگيزه حملات مرزي عراق : عراق در حدود 15درصد از مردم شايد طرف‌دار حزب بعث باشند ، 85درصد ديگر شيعه هستند . اينها با مسائل ايران به شدت به هيجان آمده‌اند . همان‌طور كه‌امام در پاسخ تلگراف “ حسن البكر “ اشاره كرده بودند ، سرنوشتي كه طاغوت ايران داشت ، مي‌تواند براي طاغوت‌هاي عراق يك تجربه غم انگيز باشد . بنابراين آنها سعي مي‌كنند انقلاب ايران را به چشم مردم خودشان يك انقلاب نافرجام نشان بدهند .
انگيزه دوم ، انگيزه كلي است . حكومت‌هاي مرتجع منطقه آلت دست قدرت‌هاي بزرگ قرار مي‌گيرند و امروز حكومت رژيم عراق تقريبا‌ترديدي نداريم كه وابسته به قدرت‌هاي بزرگ است . اين قدرت‌هاي بزرگ روسيه نيستند ، به خاطر اين كه عراق بعد از تجربه افغانستان به شدت از روس‌ها‌ترسيده است و به همين دليل هم ارتش را از كمونيست‌ها تصفيه كردند و تعدادي از كمونيست‌ها را كشتند . بنابراين بعد از كودتاي افغانستان در سال گذشته ، از روس‌ها يك مقدار سرد هستند و چون نمي‌توانند روي پاي خودشان بايستند ، پس ناگزير پناه مي‌برند به قدرت ديگر كه آن قدرت ديگر مي‌تواند قدرت‌هاي اروپاي غربي باشد .
انگيزه ديگر عراق براي دخالت در مسائل ايران و اين قدرت نمايي نشان دادن صلاحيت خود براي ژاندارم شدن در خليج فارس است . امروز عراق وقتي كه قدرت ايران را در اين جا نمي‌بيند و مي‌بيند كه سياست دولت كنوني ايران اين نيست كه ژاندارم منطقه باشد و عربستان سعودي هم الان اوضاعش آماده نيست كه ژاندارم باشد ، مي‌تواند فرض كند كه مي‌تواند منطقه را آرام كند . ( 10 )
622
به دنبال صدور حكم تخليه يكي از ساختمان‌هاي تحت اشغال “ سازمان مجاهدين خلق “ در تهران ، اين سازمان نامه سرگشاده‌اي خطاب به نخست وزير به‌اين شرح انتشار داد :
آقاي مهندس بازرگان نخست وزير ، رونوشت آقاي وزير دادگستري
محترما چنان كه استحضار داريد ، پس از انقلاب ، بسياري از احزاب و جمعيت‌هاي سياسي و مذهبي در برخي از ساختمان‌هاي رژيم پيشين و ايادي وابسته به آن مستقر گرديده‌اند ، به همين روال يكي از ساختمان‌هاي تحت اختيار “ مجاهدين “ ، ساختمان شكنجه گاه خراب شده و آتش گرفته سرهنگ زيبايي ( سرهنگ ساواك ) است كه در جريان قيام قهرمانانه مردم دلير تهران آزاد شد و بعدا بي سرپرست مانده بود . اين ساختمان پس از انقلاب براي ايجاد يك مركز امداد پزشكي توسط “ مجاهدين خلق ايران “ در اختيار گرفته شده و تاكنون براي قابل استفاده كردن آن بيش از يك صد هزار تومان نيز هزينه شده است .
ليكن متاسفانه اخيرا “ آقاي‌هادوي “ ـ كه به نظر مي‌رسد اين روزها از تحت فشار قرار دادن “ مجاهدين خلق “ به هر نحو ابايي ندارند ـ حكمي به شماره 12283 مورخ 2تير58 خطاب به كميته مركزي انقلاب و افراد تحت السلاح آن صادر و بدون هيچ مذاكره قبلي با خود ما ، چنين مرقوم داشته‌اند :
به موجب اين حكم به شما و افراد مسلح تحت سرپرستي آن كميته ماموريت داده مي‌شود كه به منزل سرهنگ زيبايي رفته و منزل را از افراد غيرمسئول تحويل گرفته و صورت برداري كنيد و نتيجه را به دادستاني كل انقلاب گزارش نماييد .
دادستان كل انقلاب اسلامي ايران ـ مهدي‌هادوي
اكنون ضمن ارسال فتوكپي حكم مزبور كه توسط كميته مركزي براي “ مجاهدين خلق ايران “ نيز ارسال شده است ، از شخص نخست وزير و همچنين آقاي وزير دادگستري مي‌خواهيم تا با بذل توجه به مسئوليت‌ها و صلاحيت‌هاي شناخته شده دولت ، مشخص فرمايند كه آيا محدوديت اختيارات شما تا به آن جاست كه صدور چنين احكامي نيز در حيطه “ آقاي‌هادوي “ است ؟
بديهي است از آن جا كه مسائل مربوط به مراكز استقرار گروه‌ها و جمعيت‌هاي مختلف الزاما ربطي به مقاماتي كه اساسا مسئول جرائم ضدانقلاب هستند ، ندارند و با سهولت كامل و بدون گسيل داشتن افراد مسلح ، در يد اختيار دولت قابل حل است ، مجاهدين خلق ايران منطقا خود را در همين رابطه مسئول مي‌شمارند . ( 11 )
در همين حال ، امروز سازمان مزبور به يك اقدام تشكيلاتي ـ تبليغاتي جديد در مورد مسئله “ سعادتي “ دست زد ؛ به‌اين‌ترتيب كه به نوشته روزنامه اطلاعات ، در اعتراض به زنداني شدن محمدرضا سعادتي و براي رهايي او از حبس ، عده‌اي در طبقه چهارم كاخ دادگستري متحصن شدند و اعلام كردند : ما خانواده‌هاي شهداي سازمان مجاهدين خلق ايران به عنوان اعتراض به بازداشت غيرقانوني ، شكنجه و نحوه بازجويي فرزند مجاهدمان سيد محمدرضا سعادتي و به خصوص عدم توجه و رسيدگي مقامات مسئول به وضع ايشان ، با توجه به‌اين كه مجاهد اسير مدت 25 روز است در سياه چال اوين در اعتصاب غذا به سر مي‌برد و رو به شهادت است ، ناگزير از امروز در دادگستري متحصن شده و خواستار آزادي بدون قيد و شرط هرچه سريع‌تر فرزند مجاهدمان هستيم و تا آزادي ايشان به تحصن ادامه خواهيم داد . ( 12 )
623
وزارت امورخارجه‌امريكا در نامه‌اي به‌امضاي وارن كريستوفر براي سفارت آن كشور در تهران ، مسائل جالب و محرمانه‌اي درباره “ متين دفتري “ ، “ اميرانتظام “ و “ علي اميني “ در اختيار قرار داد . در اين نامه با طبقه‌بندي خيلي محرمانه و موضوع “انديشه‌هاي وطني از خارج “ چنين آمده است :
ما نظرات و شايعات زير را در مورد شخصيت‌هاي مختلف ايراني تبعيدي و ديگر ناظراني كه اخيرا از ايران بازگشته‌اند ، جمع‌آوري كرده‌ايم .
“ متين دفتري “ : به طوري كه گزارش شده ، به‌ايرانيان در لندن گفت كه مطمئن است ملاهاي تندرو سرانجام از موضع خود عقب خواهند نشست و بر سر مواضع با رهبران غيرروحاني مصالحه خواهند نمود . مشاهدات او از ايران كلا خوشبينانه‌تر از مواضع عمومي انتقادي‌اش كه عليه خميني اتخاذ كرده ، بوده است .
“ اميرانتظام “ : دو روزنامه نگار بازگشته‌امريكايي او را به عنوان سخن‌گوي دولت به طور استثنايي بي اثر مي‌دانند . يكي از آنها گفت كه وي حتي قادر نبود تكبري را كه درپي ارائه‌اش بود ، نمايش دهد . يك روزنامه نگار گفت : انتظام در يك مهماني در حالي كه تحت تاثير الكل بود شكايت كرد كه وي به خاطر موانعي كه به وسيله ديگر رهبران ايراني جلو او گذاشته مي‌شود ، قادر نيست به عنوان يك سخن گو به طور موثر انجام وظيفه نمايد . اين روزنامه نگار فكر مي‌كرد كه انتظام به خاطر نااميدي‌هايش به طور داوطلبانه از دولت بيرون خواهد آمد .
“ علي اميني “ : گفته مي‌شود كه وقتش را در پاريس به انتظار مي‌گذراند و تظاهر به داشتن نقش يك “ كارامانليس “ ايراني كه سرانجام از او خواسته مي‌شود كه كشور را نجات دهد ، مي‌نمايد . گفته مي‌شود اميني معتقد است كه ملاها به طور تاريخي لبه تيز در انقلاب سياسي ايران بوده‌اند و سپس خارج شده و اداره‌امور روزانه را براي سياست مداران و متخصصين غيرروحاني گذاشته‌اند . ( 13 )
624
با وقوع انقلاب اسلامي و ثبات روزافزون نظام اسلامي و انقلابي جديد در ايران ، مسئله نفت و بهاي آن از مهمترين مسائل جاري اقتصاد جهاني به شمار مي‌آيد ، از اين رو اجلاس اخير وزيران كشورهاي صادركننده نفت ( اوپك ) كه براي تعيين بهاي جديد تشكيل شده است ، بسيار مهم و در عين حال جنجالي توصيف مي‌شود و اخبار آن در راس اخبار خبرگزاري‌هاي ديگر محافل خبري جهاني قرار دارد ؛ از جمله ، به گزارش يونايتدپرس ، اين اجلاس بعد از اجلاس سال 1973 كه منجر به دو برابر شدن بهاي نفت شد ، مهمترين گردهم آيي اوپك است كه براي قيمت گذاري نفت تشكيل شده است . وزراي اوپك در هتل “ اينتركنتينانتال “ ژنو و در پس درهاي بسته به بحث و مذاكره پرداختند . رياست كنفرانس ژنو را “ مانع سعيد العتيبه “ وزير نفت امارات عربي متحده برعهده دارد .
عتيبه قبل از شروع اجلاس به خبرنگاران گفت كه وي درصدد است پيشنهادي براي افزايش قيمت پايه نفت ( براساس نفت خام سبك عربستان سعودي ) كه احتمالا 50/18 دلار براي هر بشكه به اضافه يك قيمت حداكثر كه مي‌تواند حدود 50/21 دلار براي هر بشكه باشد ، ارائه كند .
يادآوري مي‌شود قيمت پايه نفت در ماه مارس گذشته براي هر بشكه 54/14 دلار تعيين شد لكن اكثر هيئت‌هاي شركت كننده ضمن اين كه مايل به بازگشت به سيستم قيمت گذاري واحد هستند ، خواهان آنند كه قيمت نفت پايه به ميزان بيشتر و تا حد 20 دلار براي هر بشكه افزايش يابد .
عتيبه رئيس كنفرانس در سخنان افتتاحيه خود گفت : وزيران شركت كننده در اين كنفرانس اين واقعيت را درك مي‌كنند كه جهانيان متوجه آنها هستند . مايلم به اطلاع برسانم كه اوپك همچنان نقش سازنده خود را به عنوان عضوي فعال در جامعه جهاني ايفا خواهد كرد و ما سهم خود را همراه با همه جهانيان در دست يابي به يك نظام نوين اقتصادي موجه‌تر ، ادا خواهيم كرد .
من اميدوارم كنفرانس ما قطع‌نامه‌اي صادر كند كه مورد تحسين ديگران قرار گيرد . ما در اوپك به اهميت كالايي كه توليد و صادر مي‌كنيم وقوف كامل داريم و همواره با آغوشي باز از برقراري روابطي دوستانه با جهان خارج براساس عدالت و رفتار برابر استقبال مي‌كنيم .
پس از سخنان عتيبه ، كنفرانس رسما كار خود را در پشت درهاي بسته آغاز كرد . “ عزالدين مبروك “ وزير نفت ليبي قبل از ورود به سالن كنفرانس به خبرنگاران گفت كه كشور متبوعش خواهان تعيين قيمتي واحد به ميزان 27 دلار براي هر بشكه است .
از طرفي “ شيخ احمد زكي يماني “ وزير نفت عربستان نيز به خبرنگاران گفت وي قيمت پايه 19 دلار براي هر بشكه نفت خام را به دليل زياد بودن آن نخواهد پذيرفت .
راديو لندن در گزارشي درباره كنفرانس اوپك گفت : بازار نفت جهان در هرج و مرج به سر مي‌برد ، قيمت‌هايي كه كشورهاي عضو اوپك مطالبه مي‌كنند ، خيلي بيشتر از قيمت تعيين شده بشكه‌اي 5/14 دلار مي‌باشد . از اينها گذشته بازاري به نام “ فروش آني “ و به صورت مزايده در محل توزيع وجود دارد كه نفت خام براي تحويل آني به مقادير كم خريد و فروش مي‌شود . در اين بازار قيمت‌ها از بشكه‌اي 30 دلار به بالا مي‌باشد . از اين رو بعضي از وزرايي كه در ژنو حضور به هم رسانده‌اند اظهار مي‌دارند كه در كنفرانس ژنو تعيين دوباره يك قيمت واحد براي نفت به مراتب با اهميت‌تر از مذاكره در مورد افزايش قيمت نفت مي‌باشد . آنها همچنين مخالف با فروش از راه مزايده يا فروش آني در محل توزيع هستند .
خبرگزاري فرانسه نيز گزارش داد : ديروز قبل از شروع جلسه ، “ خليفه آل ثاني “ وزير نفت قطر و شيخ “ خليفه الصباح “ وزير نفت كويت در مصاحبه‌اي كه با حضور 400 خبرنگار در محوطه بيرون جلسه برگزار شد ، خاطرنشان ساخته كه قطر و كويت با افزايش قيمت نفت به بشكه‌اي 20 دلار موافق بوده و در حالي كه‌ايران قيمت را با بشكه‌اي 22 تا 23 دلار پيشنهاد كرده است ، عربستان سعودي با هرگونه افزايش قيمتي بالاي 16 يا 17 دلار براي هر بشكه مخالف است .
مانع العتيبه رئيس سازمان كشورهاي صادركننده نفت در مورد تثبيت قيمت نفت در كنفرانس جاري اوپك ، گفت كه كشورهاي عضو را تشويق خواهد كرد تا بر سر يك قيمت واحد به توافق برسند زيرا بدون چنين تصميمي ، رسيدن به ثبات امكان ندارد . وي گفت كه پيشنهاد مي‌كند قيمت 20 دلار براي هر بشكه يعني 5/37 درصد بيشتر از قيمت پايه فعلي 55/14 دلار براي هر بشكه ، ملاك قرار گيرد .
العتيبه افزود كه كشورهاي صنعتي در كمبود بين‌المللي نفت مقصرند زيرا آنها براي ايجاد انبارهاي استراتژيك ، روزانه 5/1 ميليون بشكه نفت از بازار جهاني به سوي خود جذب مي‌نمايند . وقتي اين مقدار نفت از بازارهاي جهاني گرفته شود ، كمبود به وجود مي‌آيد . وي سپس درخواست كرد كه بين توليدكنندگان و مصرف كنندگان گفت وگو به عمل آيد و افزود : ما به سهم خود سعي خواهيم كرد كنترل دقيقي به عنوان توليدكننده به عمل آوريم و براي يافتن راه‌حلي با كشورهاي صنعتي غرب بايد به مذاكره بنشينيم . ( 14 )
625
امروز يك گروه 16 نفري از روحانيان و علماي حوزه علميه نجف كه رژيم بعث عراق آنان را از اين كشور اخراج كرده است ، وارد خاك ايران شدند . خبرنگار كيهان در كرمانشاه با “ محي الدين مازندراني “ از همراهان آيت الله حاج " سيد عباس خاتم يزدي " يكي از اعضاي هيئت استفتائيه امام خميني در نجف ، مصاحبه‌اي انجام داد ، نام‌برده در اين مصاحبه گفت : " بعد از مسافرت امام خميني و ترك حوزه علميه نجف اشرف ، دولت بعث عراق فشار خود را متوجه علما و روحانيون كرد و چندي پيش عمال بعث عراق به منازل آقايان علما يورش برده و آنها را بازداشت كردند . در پي بازداشت حضرت آيت الله صدر و تظاهراتي كه منجر به آزادي ايشان شد ، حضرت آيت الله حاج سيد عباس خاتم يزدي را نيز در حالي كه زيرپوش بر تن داشت ، بازداشت كردند و پس از شش روز بازداشت به همراه گروه 16 نفري همراهان ـ كه قبلاً بازداشت شده بودند ـ به مرز خانقين آورده و آنها را وادار به ترك خاك عراق نمودند .
فشار حكومت بعث عراق تنها متوجه‌ايرانيان مقيم آن كشور نيست ، بلكه آنها به مسلمانان افغاني و پاكستاني و هندي نيز حمله كرده و آنها را بازداشت و وادار به‌ترك خاك اين كشور مي‌كنند . »
وي با اشاره به وضع متشنج عراق گفت : در عراق 60% مردم شيعه مذهب و ساير برادران مسلمان عراقي از خفقان نگران هستند و هم اكنون وضع اكثر شهرهاي اين كشور متشنج است . هم اكنون در زندان خانقين صدها نفر بازداشت هستند . مقامات دولت بعثي در مقابل اعتراض ما تنها گفتند : چون شما ايراني هستيد ، ما شما را بازداشت مي‌كنيم . ( 15 )
از سوي ديگر ، آيت الله " شيخ غلامرضا رضواني " نماينده امام خميني در نجف اشرف ، درباره علت بازگشت خود به ايران ، گفت : مقامات عراقي از بودن من در عراق احساس نگراني كردند به گمان اين كه من در اوضاع عراق دخالت دارم . روحانيون در عراق ناراحت هستند و به جز عده معدودي ، بقيه در فشار و ناراحتي به سر مي‌برند . مقتضيات دولت عراق اختصاص به شيعيان ندارد . تحت عنوان حريت ، از طرف مقامات عراق حريتي مشاهده نمي‌شود .
وي در مورد برخورد حكام عراق با انقلاب اسلامي ، گفت : از ابتداي انقلاب ايران اينها به طور ظاهري روي خوش نشان مي‌دادند و مي‌خواستند در لفافه كار خودشان را بكنند . ( 16 )
منابع و ماخذ روزشمار 6/4/1358
1 ـ روزنامه اطلاعات ، 7/4/1358 ، ص 3 .
2 ـ روزنامه كيهان ، 6/4/1358 ، ص 5 .
3 ـ روزنامه اطلاعات ، 10/4/1358 ، ص 3 .
4 ـ روزنامه بامداد ، 7/4/1358 ، ص 2 .
5 ـ ماخذ شماره 2 ، ص 1 .
6 ـ روزنامه انقلاب اسلامي ، 6/4/1358 ، ص 11 .
7 ـ روزنامه‌ايندگان ، 7/4/1358 ، ص 1 .
8 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه ، “ نشريه شماره 96 ، 7/4/1358 ، ص 11 ، راديو صداي آمريكا ، ص 11 ـ 12 ، راديو لندن .
9 ـ ماخذ شماره 2 ، ص 4 .
10 ـ روزنامه جمهوري اسلامي ، 6/4/1358 ، ص 7 .
11 ـ سازمان مجاهدين خلق ايران ، مجموعه اعلاميه‌ها و موضعگيري‌هاي سياسي سازمان مجاهدين خلق ايران ، ( 1 ) ( تهران : انتشارات سازمان مجاهدين خلق ايران ، چاپ اول ، 1358 ) ص 182 .
12 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 1 .
13 ـ دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي ، جلد28 ( تهران : نشر لانه ، بي تا ) ص ص 75 ـ 76 .
14 ـ ماخذ شماره 2 ، ص 8 .
15 ـ روزنامه كيهان ، 7/4/1358 ، ص 7 .
16 ـ ماخذ شماره 15 ، ص 2 .
