روزشمــــار
سه شنبه
29 خرداد 1358
24 رجب 1399
19 ژوئن 1979
493
در خوزستان علي‌رغم پيدا شدن چشم‌انداز تفاهم در سران و بزرگان جريان‌هاي سياسي مهم ، تحركات خشونت بار همچنان خود را به عنوان يك تهديد نشان مي‌دهد . امروز در آبادان دو قبضه نارنجك گاز اشك آور را مهاجماني كه بر اتومبيل آرياي سفيد سوار بودند ، به طرف شهرباني و بازار كويتي‌ها ، پرتاب كردند و قبل از هر گونه اقدام براي شناسايي و دستگيري آنان ، متواري شدند . ( 1 )
494
در پي اظهارات عزالدين حسيني عليه آيت الله رباني شيرازي ( در روز شماره 28/3/58 درج شده است ) ، حزب دمكرات كردستان نيز طي اعلاميه‌اي اظهارات وي را درباره وقايع كردستان به شدت محكوم كرد . در قسمتي از اين اعلاميه آمده است : همه مي‌دانند طبق درخواست حزب ما آيت الله رباني شيرازي جهت تحقيق در مورد رويداد نقده و ايجاد راه‌حلي براي مشكل آوارگان به اين منطقه اعزام شده بود ، اما آيت الله رباني به جاي اين كه مستقيماً به ميان آوارگان برود و از نزديك با وضع رقت بار آنان آشنا شود و آن را مورد رسيدگي قرار دهد قبلاً به شهرهاي اروميه ، خوي ، سردشت ، اشنويه و پيرانشهر رفته و آنچه براي ايشان اهميت نداشت وضعيت يك هزار نفر آواره كرد بود كه ارتش و ژاندارمري و افراد مسلح به اصطلاح مجاهد اروميه آنان را بي خانمان كرده‌اند . در اعلاميه همچنين ضمن اشاره به سخنان آيت الله رباني درباره پادگان مهاباد اضافه شده است : نماينده امام هنوز هم اعتقاد ندارد كه انقلاب تا حدودي پيروز شده و مردم زحمتكش و استثمار شده ضد رژيم شاهنشاهي بپاخاسته‌اند و عليه ارتش ضدخلقي سلاح بدست گرفته‌اند و آن را از هم متلاشي نموده و تسليحات ارتش را تصاحب كرده‌اند . آيا جناب آيت الله رباني شيرازي و كسان ديگري نظير ايشان كه مي‌خواهند رفتار ضدانقلابي مرتجعين و ساواكي‌هايي كه خود را در كميته‌ها جا زده‌اند ، را زير پوشش غارت پادگان مهاباد ناديده بگيرند . ممكن است بگويند پادگان‌هاي تهران و شهرهاي ديگر دچار چه وضعي شده‌اند ؟ … آقاي
رباني شيرازي به عوض تعيين راه‌حلي براي مشكلات آوارگان نقده تهمت ايجاد كردستان مستقل و حمله به جاهاي ديگر را به خلق كرد وارد مي‌آورد . ايراد تهمت و افترا براي هيچ مسلماني جايز نيست . حال آنكه حزب دمكرات و مردم كردستان بارها اعلام كرده‌اند كه كردستان بخشي تفكيك ناپذير از ايران است . تصورات و اقدامات جناب آيت الله رباني جز با ملاقات با سران عشاير و چند نفر فرصت طلب فراهم نمي‌آيد . اين شيوه خاص رژيم طاغوتي بود كه توده‌هاي زحمتكش را ناديده مي‌گرفت و تنها به سازمان جهنمي اطلاعات و امنيت و بعضي سران عشاير تكيه مي‌كرد . ( 2 )
495
ژاندارمري مريوان گزارش داد : عده‌اي از اهالي مريوان كه عموماً مسلح بودند در جلو گروهان ژاندارمري اجتماع و ضمن اهانت به پرسنل ژاندارمري ، اعلام كردند كه ژاندارمري نمي‌خواهند ، زيرا ژاندارمري قدرت اجرايي ندارد و قادر به كنترل مرزها نيست و نمي‌تواند خارجيان را از كشور اخراج كند و جلو هواپيماهاي عراقي را بگيرد . و بدين وسيله از فرمانده گروهان و پرسنل ژاندارمري هتك حيثيت كرده‌اند .
در اين گزارش آمده است : اهالي مريوان دو دسته هستند و هر دسته وابسته به گروهي مي‌باشند كه هر گروه انتظاري درجهت مخالف گروه ديگر از ژاندارمري دارند . البته فرماندهي ناحيه ژاندارمري كردستان به هنگ ژاندارمري سنندج دستور داده است كه گروهان ژاندارمري مريوان را وادار به مقاومت در مقابل هر گونه تهديد گروه‌هاي مزبور نمايد و با مذاكره با لشكر28 كردستان‌ترتيبي بدهد كه قرارگاه گروهان ژاندارمري و پاسگاه مركزي را به پادگان مريوان انتقال دهند . ( 3 )
496
سازمان چريك‌هاي فدايي طي بيانيه‌اي درباره اتهامات وارده بر “ حماد شيباني “ با اشاره به اطلاعيه شماره 19 سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ( در روزشمار 24/3/58 آمده است ) ، اعلام كرد : اين افراد كه عالماً و عامداً جز توطئه چيني عليه جريان‌هاي انقلابي ، جز مخدوش ساختن و تيره كردن چهره فدايي در چشم خلق و جز پيش برد يك مبارزه ضد‌ترقي خواه ، تا كنون هيچ رسالتي براي خود قائل نبوده‌اند ، در اطلاعيه خود درباره رفيق ما حماد شيباني به زعم خود به دو مورد مشخص كه گويا اتهامات او است استناد مي‌نمايند : 1 ـ كوشش به خاطر فرستادن دو نفر از مخالفان رژيم فاشيستي بعث عراق به وسيله يك هواپيماي سوري به خارج . 2 ـ همراه داشتن پنج چمدان مهمات و اسلحه و اسناد به هنگام ورود به ايران پس از انقلاب .
سازمان ما پس از بازداشت حماد ، از طريق مطبوعات به اطلاع خلق قهرمان ايران رساند كه دو نفر عراقي كه زير پي گرد حكومت عراق بودند طبق اطلاع به دست آمده در عصر همان روز با همان پاسپورت‌ها از فرودگاه مهرآباد توسط پاسداران انقلاب بدرقه شده و به خارج مي‌روند و هيچ‌گونه اتهامي نيز به آنان وارد نمي‌آيد در حالي كه در اطلاعيه شماره 19 سازمان مجاهدين
انقلاب اسلامي‌كوشش جهت خارج نمودن اين دو نفر ، جزء اتهامات حماد شيباني ذكر شده است . در مورد سلاح‌ها و اسنادي كه حماد به هنگام بازگشت به ايران پس از انقلاب به همراه داشته است ، اين سلاح‌ها جزء سلاح‌هايي است كه رفقاي ما سال‌ها با آن در فلسطين عليه صهيونيسم اسرائيل جنگيده‌اند و ما داشتن آن را حق مسلم خود مي‌دانيم . همچنين ما مسلح بودن را حق تمامي ايران مي‌شماريم و خلع سلاح مردم را در شرايطي كه ارتجاع و امپرياليسم هر روز توطئه‌اي عليه انقلاب مي‌چينند ، خيانتي آشكار به انقلاب و دست آوردهاي مبارزات خونين خلق مي‌دانيم . ( 4 )
497
حزب ملت ايران كه در اوضاع كنوني به تدبير داريوش فروهر در موضع حمايت از نظام جديد قرار دارد ، از جبهه ملي جدا شد و به همكاري 29 ساله خود با اين جبهه پايان داد . داريوش فروهر رهبر حزب ملت ايران در مصاحبه‌اي با صداي جمهوري اسلامي ايران درباره علت اين جدايي گفت : با كمال تأسف جبهه ملي دچار ضربه‌هايي از درون شده و ديگر نتوانسته در زمينه فكري و نه در زمينه عملي به راه درستي كه در پيش گرفته بود ادامه بدهد و جهت گيري‌هاي خودسرانه فردي و از ميان بردن رهبري جمعي ، آن را از يك پايگاه مبارزاتي نيرومند بيرون آورده ، اكنون از آن جا كه از سوي اين جبهه در رابطه با دوران سازندگي انقلاب گه گاه حركت‌هاي فرصت طلبانه‌اي نمايان مي‌گردد و از لحاظ سازماني نيز تلاش‌هاي خرابكارانه‌اي به كار مي‌رود كه آن را صحنه برخورد شخصيت‌ها و باندهاي گوناگون بر سر كسب قدرت كرده است ، براي حزب ملت ايران وهمه كساني كه اعتقاد دارند انقلاب اسلامي ملت ايران تداوم تاريخي نهضت مردم اين سرزمين مي‌باشد ، زمان تصميم گيري قاطع فرارسيده است .
حزب ملت ايران از امروز همكاري خود را با سازماني كه عنوان جبهه ملي دارد ولي كارهاي سياسي و شكل سازماني آن در خور اين نام افتخارآميز نيست ، قطع مي‌كند . ( 5 )
498
به دنبال انتشار متن پيش نويس قانون اساسي ، امروز به طور جداگانه دو استفتا و در واقع سؤال سياسي با امضاي جمعي از بازرگانان تهران از آيت الله شريعتمداري پرسيده شد . متن استفتائات و جواب آنها به شرح زير است :
1ـ محضر مبارك آيت الله العظمي آقاي حاج سيدكاظم شريعتمداري ـ مدظله . نظريه حضرت عالي در مورد تصميم جديد دولت مبتني بر انتخاب 75 نفر افراد خبره و ذي صلاح كه مواد قانون اساسي جمهوري اسلامي را بررسي و تصويب نموده و بعداً به تأييد آراي عمومي ملت برسد ، چه مي‌باشد ؟
بسم الله الرحمن الرحيم
اگر 75 نفر خبره و ذي صلاحيت باشند و مواد قانون اساسي جمهوري اسلامي را بررسي كنند و تصويب نمايند به طوري كه قانون اساسي مزبور رسميت پيدا كند كه اگر رفراندوم هم نكنند
رسماً قانون اساسي مملكت باشد ، در اين صورت رفراندوم براي تقويت بيشتر و تأكيد مانعي ندارد و از اول هم نظر ما همين بود كه قانون اساسي به وضعي قبل از رفراندوم تصويب شود كه بعداً مورد ايراد قرار نگيرد .
2 ـ محضر مبارك حضرت آيت الله العظمي حاج سيدكاظم شريعتمداري ـ مدظله العالي . به طوري كه در خارج گفته مي‌شود و در افواه منتشر است ، گروه‌هايي از منحرفين از اسلام و بعضي از جرايد كه به اسلام و جمهوري اسلامي اعتقاد ندارند و با آن مخالفت مي‌كنند به حضرت عالي اظهار علاقه مي‌كنند و مي‌خواهند از وجاهت شما سو استفاده كنند . بديهي است كه ساحت قدس حضرت عالي مبرا است . متمني است نظر خودتان را به صراحت مرقوم فرماييد تا نگراني‌ها رفع شود .
جمعي از بازرگانان تهران
بسمه تعالي
اين جانب اطلاعي از اين جريان ندارم . البته اگر كسي مخالف اسلام يا مخالف جمهوري اسلامي‌باشد ، محكوم و مطرود است .
24 رجب ، سيدكاظم شريعتمداري ( 6 )
499
آيت الله محمدرضا مهدوي كني ( سرپرست كميته‌هاي انقلاب ) در يك مصاحبة مطبوعاتي دربارة وضع كميته‌ها در سطح كشور ، نحوه حضور اعضاي مجاهدين انقلاب اسلامي در ارگان‌هاي دولتي و نيز ماجراي دستگيري سعادتي به ابراز نظر پرداخت .
سؤال شد : شما نظر دولت را در مورد كميته‌ها و اصولاً اشكالاتي كه در اين زمينه‌ها مطرح مي‌شود چگونه مي‌بينيد ؟
آيت الله كني گفت : من از طرف امام به عنوان سرپرست كميته‌ها آيين‌نامه‌اي را منتشر كردم كه در اين آيين‌نامه ، هدف اصلي كميته‌ها پشتيباني و تقويت دولت است . هم ما در مسير تقويت دولت هستيم به خاطر اين كه دولت ، دولت قانوني است ، هم دولت در مسير تقويت كميته‌هاي مسئول و شناخته شده ، است منتهاي مراتب چون بعضي از افراد غير مسئول در بعضي از كميته‌ها پيدا شده و كارهاي غير مطلوب و ناصحيح انجام داده‌اند و يا گزارشات غير صحيح به دولت داده شده ، دولت را بر آن داشت تا حملاتي بر كميته‌ها بكند و آقاي بازرگان كميته‌ها را تأييد كرده‌اند و معمولاً در حوادثي كه پيش مي‌آيد از ما كمك مي‌گيرند ، چه در تهران و چه در ساير شهرستان‌ها .
آيت الله محمدرضا مهدوي كني
سرپرست كميته‌هاي انقلاب اسلامي
سؤال شد : تا چه زماني تصور مي‌كنيد ادامه كار كميته‌ها لازم باشد و چه زماني را مساعد مي‌دانيد كه كار كميته‌ها را به شهرباني محول نماييد ؟
آيت الله كني گفت : زمان را اگر بخواهيم محدود به روز و ماه بكنيم مسلماً اين كار را نمي‌توانيم انجام دهيم وليكن من مي‌توانم به طور كلي عرض كنم تا مادامي كه علت به وجود آمدن كميته‌ها باقي است ، كميته‌ها باقي خواهد ماند ؛ مادامي كه انقلابيون و مردم احساس خطر مي‌كنند در مقابل نيروهاي ضدانقلاب ، دولت را در مقابل آن نيروها ناتوان مي‌بينند ( مقصود از دولت يعني شهرباني و قواي انتظامي دولتي است ) ، كميته‌ها خواه‌ناخواه خواهند بود .
تنها ، مسئله كميته به دو صورت بايد مطرح بشود : يكي مسئله فعلي كه درهر شهري كميته يا كميته‌هايي موجود است كه غير از پاسداري كارهاي ديگري را هم انجام مي‌دهند مانند حل و فصل امور ، مراجعه كردن به ادارات براي رفع اشكالات كار مردم ، و براي حفظ امنيت هم افراد كميته پاسداري مي‌دهند . وظيفه كميته‌ها ممكن است تا يك يا دو ماه ديگر به سپاه پاسداران سپرده شود كه سپاه پاسداران از همين افراد كميته‌ها هستند با تفاوت به‌اينكه سپاه پاسداران تعليم ديده‌اند ، انضباط بيشتر دارند ، فرماندهي بهتري دارند و خواه ناخواه آنها مي‌توانند در آينده جاي كميته‌ها را بگيرند .
سؤال شد : اخيراً جزوه‌اي از طرف سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي در خصوص دو نفر منتشر شد كه يكي مربوط است به سازمان چريك‌هاي فدايي خلق و ديگري مربوط است به سازمان مجاهدين خلق ، نقش كميته‌ها در دستگيري اين دو نفر چه بوده و آيا اصلاً مسائل اين جزوه صحت دارد يا خير ؟
آيت الله كني گفت درباره دستگيري اين افراد من اطلاعي ندارم ، فقط مي‌دانم كه دست‌گير شده‌اند ، از كيفيت بازجويي آنها خبر ندارم چون در بازجويي نبوده‌ام و اين جزوه را هم كه منتشر كردند در مورد اين افراد ، اعترافات آنها بود .
سؤال شد : اين مدرك محرمانه مي‌باشد و مربوط به دولت است ، ممكن است ، بفرماييد چگونه آنها به دست سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي افتاد ؟
جواب داده شد : سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي در مراكز مختلفي مشغول كارند مثلاً در سپاه پاسداران ، در كميته‌ها ، در بازجويي‌ها ، در زندان و خواه ناخواه همان‌طور كه اسناد سرلشكر مقربي به دست آقاي سعادتي افتاده بود ، á اين اسناد هم به نحوي به دست مجاهدين انقلاب اسلامي افتاده است .
á پرونده سرلشكر مقربي را كه روس‌ها بسيار به داشتن آن مشتاق بودند ، عوامل مرتبط با مجاهدين خلق ، در اختيار سعادتي قرار داده بودند .
سؤال شد : كميته‌ها در خصوص شكنجه دخالتي داشته‌اند يا خير ؟
جواب داده شد : در اوايل انقلاب كه هر كسي وظيفه خود مي‌دانست كه متهمي را دست‌گير كند ، كميته‌ها هم بدون مجوز اين كار را مي‌كردند ، ولي بعد از گذشت ايام و بعد از اين كه وضع مملكت نظمي پيدا كرده ، كميته‌ها بدون دستور دادستان كسي را دست‌گير نكرده و نمي‌كنند ، شكنجه هم نداده و نمي‌دهند . حتي در مورد سعادتي هم كه گفته شد شكنجه شده است ، بنده تا آن جايي كه اطلاع دارم و سؤال كرده‌ام درباره‌ايشان ، در بازجويي نبوده و حتي گه گاهي در دنيا اين حد از شكنجه را مي‌پذيرند كه بي خوابي بدهند به كسي و در اثر بيخوابي از متهم اقرار بگيرند حتي اين كار را هم در مورد ايشان انجام نداده‌اند و پس از سه روز كه آقاي‌هادوي دادستان انقلاب با ايشان ملاقات كردند ، اثر شكنجه‌اي را از ايشان نديدند و پس از مدتي هم كه بعضي از دوستان با طبيبي به ملاقات رفته بودند باز هم آثار شكنجه روي بدن ايشان مشاهده نشد ولي احتمال اين هست كه در روز اولي كه مي‌خواستند ايشان را دست‌گير كنند در اثر مقاومت ايشان ، درگيري بين پاسداران و ايشان پيش آمده و ممكن است لگدي يا سيلي‌اي به ايشان زده باشند ، اين احتمال را من نفي نمي‌توانم بكنم ولي اين يك درگيري است و ممكن است باشد ولي بقيه‌اش مسلماً نيست .
سؤال شد : نقش كميته‌ها درجريانات مملكتي ، اكنون چگونه است ؟
آيت الله گفت : جريانات مملكتي بايد تقسيم بشود به جهات مختلف : يك جهت ، جهت امنيت و انتظامات است . به اعتراف مقامات دولتي و انتظامي باز مهمترين نقش را در حفظ انتظامات در تمام ايران كميته‌ها به عهده دارند ؛ يعني اين كه اگر شما به مرزها مراجعه بكنيد آن قسمت از مرزها كه كميته‌ها فعاليت دارند ، از هر جهت مصون از تعرض است و هر جا كه كميته‌ها ضعيف باشند ، فعاليت كمتر است ؛ اين چيزي است كه خود دولت هم به آن اعتراف دارد . كميته علاوه بر حفظ امنيت ، در امور عمراني ، تبليغاتي ، امداد ، بهداشتي ،ترويج كشاورزي ، نقش‌هاي اساسي را داشته و اكنون هم دارند . در به راه انداختن بسياري از واحدهاي توليدي و صنعتي باز هم كميته‌ها نقش فعالي را داشته‌اند . ( 7 )
500
امروز روزنامه انقلاب اسلامي به مديريت دكتر ابوالحسن بني صدر در 12 صفحه انتشار يافت . در سر مقاله اولين شمارة اين روزنامه به نوشته ابوالحسن بني صدر ، هدف از انتشار آن چنين بيان شده : « اين روزنامه ، زاده و زبان انقلاب اسلامي ايران به رهبري قائد دوران ، امام خميني است . » بني صدر در ادامه به نيروي جوان روزنامه اشاره كرد و آن را امتيازي براي روزنامه برشمرد .
در اولين شماره روزنامه انقلاب اسلامي ، اين مطالب به چشم مي‌خورد : دربارة 15 خرداد ، مصدق و خلع يد و مقاله‌اي درباره دكتر شريعتي به همراه گفت وگويي درباره “ مالكيت ” با شركت
سحابي ، بني صدر و موسوي اردبيلي . چاپ مقدمه و متن كامل قانون اساسي جديد نيز ديگر مطلب اين روزنامه است . مدير روزنامه انقلاب اسلامي ، ابوالحسن بني صدر است و سردبيري آن را عليرضا نوبري به عهده دارد . ( 8 )
روزنامه كيهان در توصيف روزنامه انقلاب اسلامي نوشت : اين روزنامه به قطع لوموند در12 صفحه و با تكيه بر اين كه زبان انقلاب اسلامي ايران به رهبري امام خميني است ؛ با شيوه‌اي نوين ، بدون تيترهاي جنجالي و با سرمقاله‌اي تحت عنوان “ تجربه پيروز ” به قلم آقاي بني صدر اولين شماره خود را آغاز كرد . ( 9 )
501
با گسترش تدريجي سازمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در سرتاسر كشور ، نقش اين
ابوالحسن بني‌صدر از اعضاي شوراي انقلاب و صاحب امتياز روزنامه انقلاب اسلامي
ارگان انقلابي در امور مختلف كشور نيز افزايش مي‌يابد . در تأييد اين مطلب ، اطلاعيه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي شيراز قابل ذكر است . در اين اطلاعيه آمده است : در جهت حمايت از خلق مستضعف ، از تاريخ 29/3/58 به كليه كساني كه به نوعي در به فساد كشاندن جامعه نقش دارند از قبيل گران فروشان ، مزاحمين معابر عمومي ، توزيع كنندگان مواد مخدر و امثال آن ، اخطارمي‌گردد [ كه ] در مرحله اول با اصلاح خود در جهت به ثمر رساندن انقلاب اسلامي ملت ايران گام بردارند ، در غير اين صورت به پيروي از حدود و احكام شرع مقدس اسلام در معرض عموم به كيفر اعمال ننگين خود خواهند رسيد و به تعطيل و تصفيه محل كسب آنها اقدام و در صورت تكرار جرم ، مجازات‌هاي شديدي اعمال خواهد شد . ( 10 )
502
عباس اميرانتظام سخن‌گوي دولت ، امروز در يك مصاحبه مطبوعاتي درباره سخنان آيت الله روحاني در خصوص حاكميت ايران بر بحرين ، اعلام كرد : مطالبي كه در چند روز گذشته درباره بحرين يا جزاير خليج فارس و يا كشورهاي مسلمان برادر در جنوب خليج فارس [ در روز شمار 25/3/58 درج شده است ] مطرح شده ، مسائلي نيست كه از طرف امام يا دفتر امام مطرح شده باشد . تمام اين مطالبي كه مطرح شده است جنبه شخصي دارد و نظريات افراد است و آزاد هستند كه بيان كنند و دولت به هيچ وجه اين نظريات را تأييد نمي‌كند و نظر خاصي هم مطلقاً ندارد ، اگر داشته باشد رسماً اعلام خواهد كرد .
وي در مورد جزاير خليج فارس گفت : جزايري كه ما در اختيار داريم مثل جزيره خارك ، قشم و تنب كوچك و تنب بزرگ كه در سال‌هاي قبل در اختيار دولت ايران بوده‌اند ، متعلق به دولت ايران است و فعلاً دولت ايران هيچ نظر خاصي به ساير جزاير خليج فارس ندارد .
سخن‌گوي دولت در مورد تشنجات مرزي ايران و عراق گفت : در چند روز گذشته چندين بار از طرف هواپيماها و هلي‌كوپترهاي عراقي به خاك ايران تجاوز شد كه شديداً مورد اعتراض دولت ايران قرارگرفت و دولت عراق قول داده است كه جلو اين كار را بگيرد و اين اقدامات تكرار نشود و آن را به عنوان اشتباهاتي ذكر كرد . اما در مورد اين شايعه كه ايران قوا ، لشكر و تجهيزات به منطقه فرستاده است ، بايد بگويم كه نيازي به اين كار نبوده است ، ارتش مواضع و پادگان‌هايي را كه در گذشته در مرز ايران داشته همچنان خواهد داشت . ( 11 )
503
به دنبال تجاوزات هواپيماهاي عراقي به حريم مرزي ايران ، هواپيماهاي نيروي هوايي ايران پروازهاي خود را بر فراز مرزهاي ايران و عراق در غرب كشور آغاز كردند . ( 12 ) به نوشته روزنامه كيهان ، تعداد چهار فروند جت فانتوم اف ـ 5 و تعدادي از هلي‌كوپترهاي ارتش جمهوري اسلامي ايران بر فراز شهر كرمانشاه و ساير مناطق مرزي به مانور پرداختند . عمليات پرواز هلي‌كوپترها تا ساعت 22 ادامه داشت و مسير حركت آنها مستقيماً برفراز كرمانشاه به سوي منطقه مرزي قصرشيرين بود . ( 13 )
سرلشكر فربد رئيس ستاد ارتش جمهوري اسلامي ايران در اين باره گفت : پرواز هواپيماهاي ارتش جمهوري اسلامي ايران براي اين بود كه به ملت پاسخ داده شود كه ايران آمادگي لازم را براي هر نوع عمل متقابل دارد و عراق هم بداند كه علي الاصول ملت ايران و ارتش ايران با همبستگي كامل آمادگي دارند با هر گونه فعاليت‌هاي ضدانقلابي در داخل و خارج مبارزه كنند . ( 14 )
در اين باره خبرگزاري رويتر گزارش داد : « در حالي كه جنگ لفظي بين ايران و عراق شدت بيشتري گرفته است ، نيروي هوايي ايران كه تا قبل از انقلاب فوريه پرقدرت‌ترين نيروي هوايي در خليج ( فارس ) بود ، براي نشان دادن آمادگي ، قدرت خود را به نمايش گذاشت . هواپيماهاي جنگي و حمل و نقل از سراسر پايگاه‌هاي ايران در اولين نمايش هوايي پس از سرنگوني شاه شركت كردند . اين نمايش به دنبال حملات اخير هواپيماهاي عراق به خاك ايران صورت گرفت . » رويتر افزود : در زمان شاه نيروي هوايي ايران 459 هواپيماي جنگنده داشت كه شامل هواپيماهاي تامكت اف ـ14 مجهز به موشك‌هاي سري فونيكس بودند . ( 15 )
504
اداره دوم ستاد كل ارتش جمهوري اسلامي ايران در گزارشي به نخست وزير دربارة وضعيت مرزي ايران با عراق ، چنين اعلام نظر كرد :
1ـ پس از انعقاد قراردادهاي روابط حسن همجواري بين كشور ايران و عراق ، دولت عراق
مبادرت به يك سري اقدامات وسيع در زمينه ايجاد شبكه جاده‌ها و پاسگاه‌هاي جديد در نوار مرزي نموده كه از لحاظ نظامي حائز اهميت فراواني مي‌باشد .
2ـ با بررسي و تجزيه و تحليل اقدامات فوق ، كشور عراق در شرايط كنوني قادر به هر گونه نقل و انتقالات نظامي و تقويت نيروهاي خود در نوار مرزي مي‌باشد .
3ـ با توجه به مراتب فوق و به منظور مقابله با هر نوع اقدامات احتمالي كشور عراق در نوار مرزي و همچنين جلوگيري از‌ترددهاي غيرمجاز ، ستاد كل ارتش جمهوري اسلامي ايران ايجاد شبكه جاده‌هاي عملياتي را ـ كه مورد استفاده مرزنشينان نيز خواهد بود ـ در منطقه مرزي كشور ايران و عراق ضروري دانسته و همچنين به طور همزمان لازم است ژاندارمري كل كشور نيز پاسگاه‌هاي مرزي خود را در اين مناطق حداقل به تعداد پاسگاه‌هاي مرزي عراق افزايش دهد . ( 16 )
505
درگيري‌ها و روابط تيره ايران و عراق در محافل گوناگون از زوايا و جنبه‌هاي مختلف مورد بررسي قرار مي‌گيرد . در مورد تحركات ايذايي نيروهاي مرزي و تجاوزات نيروي هوايي عراق در مناطق مرزي ايران و نيز تاثير انقلاب اسلامي ايران در عراق ، آيت الله حاج سيد محمد شيرازي از علماي حوزه علميه كربلا كه در قم به سر مي‌برد ، گفت : « اين تعدي‌ها كه به حدود ايران مي‌شود تجاوزاتي است كه به دست استعمار شرق و غرب به وسيله رژيم عراق صورت مي‌گيرد كه مي‌خواهند رژيم جمهوري اسلامي ايران را از بين ببرند ، لكن خود رژيم بعث هم مي‌داند كه اين كار ممكن نيست . » وي در مورد سرنوشت رژيم عراق گفت : اين رژيم فعلي عراق در مدت بسيار كوتاهي ساقط خواهد شد و جمهوري اسلامي كه مانند ايران خواهد بود ، در آن جا تشكيل مي‌شود . ( 17 )
در همين زمينه مجله المصور چاپ قاهره نيز نوشت : « صدام حسين سعي مي‌كند ملت عراق را با درگيري با رژيم ايران سرگرم كند تا ملت از جناياتي كه رژيم وي مرتكب مي‌شود غافل بماند . » مجله فوق تأكيد كرد كه ناظران سياسي در مورد نزديك شدن زمان درگيري رژيم تكريتي با رژيم جديد ايران متفق القولند . ( 18 )
راديو قاهره نيز طي گفتاري به نقل ازيك مجله فرانسوي گفت : « نگراني دولت عراق از انتقال خصومت انقلاب ايران به عراق روز به روز بيشتر مي‌شود . » به گفته راديو قاهره ، شيعيان 60 درصد ساكنان عراق را تشكيل مي‌دهند در حالي كه رهبران سني بر اين كشور حكومت مي‌كنند . ( 19 )
از سوي ديگر ، راديو بغداد در حمله به رهبران ايران گفت : كنار آمدن با آمريكا وبحران‌تراشي با اعراب از همان نخستين لحظاتي كه حكم رانان جديد ايران زمام داري را از شاه به ارث بردند براي اكثر ناظران واقع بين كه به تجزيه و تحليل پديده‌ها مي‌پردازند روشن بود كه راه سوداگري اين حكم رانان با در پيش كشيدن برخي از شعارهاي انقلابي و پنهان شدن زير لفافه‌هاي اسلامي
چيزي جز يك فوران ساختگي نمي‌باشد كه توسط آن ، احساسات و عواطف مردم ايران را به بازي گيرند و توده‌هاي مردم را فريب داده و هدف‌هاي بسيار خطرناكي را پرده پوشي كنند . اين حكم رانان داراي گرايشي شوونيستي و توسعه گرانه مي‌باشند و با در پيش گرفتن چنين روشي معلوم مي‌گردد كه اين حكم رانان فقط از شيوه ترور و‌ترساندن منطقه استفاده مي‌كنند تا به اجراي يك نقشه توطئه گرانه و تجاوز كارانه‌اي بپردازند كه هدف آن ، تحت فشار قرار دادن ملت عرب و تضعيف نيروي پايداري و مقاومت در برابر توطئه سادات ، صهيونيسم و آمريكاست كه قرارداد كمپ ديويد و معاهده صلح فيمابين رژيم سادات خائن و صهيونيست دشمن ، مظهر نموداري از آن است . ( 20 )
506
در بخش عربي راديو لندن اعلام شد : وزير خارجه بريتانيا به زودي رهسپار خاورميانه خواهد شد و نخستين كشوري كه وي از آن ديدن خواهد كرد عراق مي‌باشد . گفته مي‌شود از زمان به سركار آمدن حزب محافظه كار ، اين نخستين ديداري است كه از يك كشور عربي به عمل مي‌آيد . ناظران بر اين عقيده‌اند كه اين ديدار نشانه علاقه‌مندي عراق براي نزديك كردن روابطش با بريتانيا است . گفته مي‌شود كه در ماه ژوئيه سال گذشته هنگامي كه بريتانيا يازده ديپلمات و يك سرمايه دار عراقي را اخراج كرده بود ، روابط دو كشور رو به وخامت گذاشته شده بود . ناظران مي‌گويند عراق براثر اختلافاتي كه با ايران دارد ، قصد دارد روابط مستحكم‌تري با كشورهاي غربي داشته باشد . ( 21 )
507
براساس گزارش خبرگزاري فرانسه ، دولت‌هاي عراق و سوريه سرانجام تصميم گرفتند اتحاد دو كشور را به مرحله عمل در آورند و يك دولت واحد با يك قدرت مركزي ، يك رئيس كشور ، يك هيئت دولت و يك ارتش واحد تشكيل دهند . به گزارش اين خبرگزاري ، وزير اطلاعات عراق ايجاد اين اتحاد را رسماً اعلام كرد و خبرگزاري رسمي عراق خبر تشكيل دولت واحد را در ساعت 16 و 22 دقيقه به وقت گرينويچ به سراسر جهان مخابره كرد .
سعد قاسم حمودي وزير اطلاعات عراق به خبرگزاري عراق ( ينا ) گفت كه دولت متحد عراق ـ سوريه يك رئيس جمهوري بيشتر نخواهد داشت و دو كشور تحت نظارت يك دولت مركزي با يك پرچم و يك سرود ملي ، يك ارتش اداره خواهد شد و شخصيت بين‌المللي آن همين دولت متحده خواهد بود ، به علاوه فقط يك مجلس اداره قوه مقننه دو كشور را زير نظر خواهد داشت .
در مذاكرات و مباحثي كه روزهاي آينده بين مقامات دوكشور صورت خواهد گرفت جزئيات مربوط به تشكيل اين دولت واحد بررسي خواهد شد .
اعضاي هيئت دولت واحد از شخصيت‌هاي سوري و عراقي خواهند بود و اين هيئت اداره قوه مجريه دو كشور را در دست خواهد داشت ، به علاوه فقط يك قانون اساسي براي اين دو
كشور متحد تدوين خواهد شد . كشور واحد عراق ـ سوريه به صورت يك جمهوري فدرال اداره خواهد شد . انتخابات ، همزمان در دو كشور برگزار خواهد شد ولي فقط يك مجلس به وجود خواهد آمد . ارتش‌هاي دوكشور زير يك پرچم و تحت يك فرماندهي درخواهند آمد . ( 22 )
508
سفارت آمريكا در تهران در گزارشي به امضاي “ ناس ” به وزارت امورخارجه آن كشور با طبقه‌بندي محرمانه و موضوع “ روابط ايران و عراق “ به تاريخ 19 ژوئن 1979 نوشت : اميرانتظام در خداحافظي‌اش در 18 ژوئن ( 28/3/58 ) ، از كاردار اطلاعاتي را در مورد مقاصد عراق نسبت به ايران جويا شد . كاردار در ابتدا اظهار داشت كه نمي‌داند كدام طرف باعث ناراحتي‌هاي موجود شده است . كاردار انواع نگراني‌هاي موجود را كه در اثر انقلاب ايران به وجود آمده‌اند ، برشمرد و تذكر داد كه شايد عراقي‌ها با به راه‌انداختن ناراحتي‌هاي مرزي بخواهند از سياست انگلستان در مورد خط دوران استفاده كنند . انتظام دربارة اين موضوع چيزي براي گفتن نداشت ولي وقتي كاردار به او تذكر داد كه برنامه‌هاي راديويي عربي ايران روش غيردوستانه‌اي را نسبت به عراق پيش گرفته‌اند ، به شدت تعجب كرد و يادداشتي برداشت و ظاهراً درآينده سعي خواهد كرد كه اين برنامه‌ها تعديل بشود . ما اميد و خوشحالي از موفقيت انتظام در اين باره نداريم ، ولي اين را خاطرنشان مي‌سازيم كه اين نشان مي‌دهد كه اعضاي دولت موقت حتي در دايرة محدود دولت از هماهنگي برخوردار نيستند و به اين نتيجه رسيديم كه صادق قطب زاده مديرعامل جنجالي صدا و سيماي ايران ممكن است بدون آگاهي دولت موقت سياست خارجي ايران را ديكته كند . ( 23 )
در گزارش ديگر سفارت امريكا در تهران كه به امضاي ناس به وزارت امورخارجه آن كشور با طبقه‌بندي محرمانه و موضوع “ روابط ايران و آمريكا ” مورخ 19 ژوئن 1979 ( 29/3/58 ) ارسال شد نيز درباره همين جلسه آمده است : اميرانتظام گفت كه در نظر دارد علاقه دولت ايران را براي داشتن يك رابطه خوب با آمريكا بازگو كند . او اضافه كرد كه خودش و بقيه همكارانش دردولت اميد پيشرفت روابط بين دو كشور را دارند ، هر چند كه عقيده دارند اين امر مدتي طول خواهد كشيد . او گفت كه اين امر ممكن است هفته‌ها و يا ماه‌ها به طول بينجامد ولي ما مي‌دانيم كه منافع مشترك خيلي زيادي داريم . من جواب دادم كه ما حداكثر سعي
صادق قطب‌زاده مدير عامل صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران
خويش را خواهيم نمودكه با توجه به اين كه ما اختلاف عمده‌اي در خط مشي نداريم ، جريان را عادي كنيم .
او از من راجع به طرح‌هايمان براي سفير سؤال كرد . من در جواب با صراحت گفتم كه عدم قبول كاتلر به عنوان سفير از طرف دولت ايران ، مسائلي را در واشنگتن به وجود آورده كه فعلاً بايد حل شود ، بنابراين امكان جايگزيني فوري براي وي وجود ندارد . در هر صورت من اضافه كردم كه انتصاب و تأييد آن ، جرياني نسبتاً طولاني است لذا دولت ايران بايد صبور باشد و بيان داشتم كه نبايد انتظار پيشرفت مهمي تا پاييز داشته باشد . در حالي كه به وضوح تمايلي جهت جايگزيني سفير داشت ولي به نظر مي‌رسيد كه انتظام مشكلات را درك مي‌كند .
در طول گفت وگوهايمان ( كه رئوس گوناگوني را كه در تلگراف‌هاي ماه سپتامبر ذكر شده ، شامل مي‌شد ) انتظام با موضعي كه در مقابل من گرفت نشان داد كه او و بقيه اعضاي دولت از ناراحتي‌هايي كه در رابطه با سيستم دوگانه دولت برايشان پيش آمده ، رنج مي‌برند . او چندين بار بيان داشت كه وقتي كه افراد غيرمسئول ولي سياسي كار ، اظهارات عجولانه‌اي مي‌كنند ، كار دولت را سخت‌تر مي‌كنند . ( او گفت بعد از سال‌ها ديكتاتوري ، مردم آزاد شده‌اند ، آنها فكر مي‌كنند حق دارند هر چه مي‌خواهند بگويند و هر كس مي‌خواهد يك رهبر باشد ) .
از او در مورد انتصابش به سفارت ايران در سوئد پرسيدم . جواب داد اين براي ما ساده‌تر است تا با يكديگر در استكهلم صحبت كنيم . مقدمتاً فكر مي‌كرديم كه بيشتر از چند ماه به طول نخواهد انجاميد تا مسائلمان را حل كنيم ولي اين مردم دخالت‌هايشان را ادامه مي‌دهند . ما اميدواريم كه فرصت داشته باشيم كه مسائلمان را حل كنيم . ما در اين جهت به كمك‌هاي شما نياز داريم . ما بايد صبر كنيم ، هر چند ممكن است يكي دو سال به طول بينجامد .
در حالي كه انتظام ظاهراً خالصانه كوشش‌هايش را در جهت بهبود رابطه با ما نشان مي‌دهد و به نظر مي‌رسد مانند تعداد كمي از ايرانيان اهميت روابط ايران و آمريكا را در اين روزها درك مي‌كند ، وقتي كه يادآور شدم ( به او و خودم ) كه ايران يك انقلاب سياسي خيلي شديد را تجربه كرده و اين ، زمان و صبر فراواني مي‌خواهد تا اوضاع دوباره مرتب شود ، نااميدي‌اش راجع به عدم پيشرفت فقط مقداري تقليل پيدا كرد . ( 24 )
509
وزارت امورخارجه ، وزارت دفاع و شركت‌هاي سازنده هواپيماهاي نظامي آمريكا مراجعت 40 كارشناس نظامي آمريكا به ايران را رسم تكذيب كردند . به گزارش خبرگزاري فرانسه ، مقامات آمريكايي اذعان دارند كه هنوز هفتاد تن ديگر از مستشاران نظامي سابق در محل سفارت آمريكا در تهران سكونت دارند ولي كوچك‌ترين دخالت آنها را در امر تعمير و سرويس وسايل نظامي و كوچك‌ترين شركت آنها را در همكاري نظامي با ايران تكذيب مي‌كنند . مقامات وزارت دفاع آمريكا نيز يادآور شدند كه دولت جديد ايران چندي قبل اظهار علاقه كرده بود كه قسمتي از اسكادران‌هاي اف ـ14 و موشك‌هاي مدرن فونيكس را كه مربوط به اين بمب افكن‌هاست ، به
دولت آمريكا بفروشند زيرا دولت ايران ديگر به اين نوع وسايل جنگي نيازي ندارد ولي هنوز هيچ‌گونه تصميمي در اين مورد اتخاذ نشده و مذاكراتي نيز صورت نگرفته است . ( 25 )
منابع و مآخذ روزشمار 29/3/1358
1 ـ روزنامه انقلاب اسلامي ، 30/3/1358 ، ص 11 .
2 ـ روزنامه آيندگان 29/3/1358 ، ص 4 .
3 ـ سند شماره 21307 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش ژاندارمري مريوان 29/3/1358 .
4 ـ مأخذ شماره 2 ، ص 12 .
5 ـ روزنامه كيهان ، 29/3/1358 ، ص 4 .
6 ـ مأخذ شماره 5 ، ص 2 .
7 ـ روزنامه كيهان ، 30/3/1358 ، ص 8 .
8 ـ روزنامه انقلاب اسلامي ، سال اول ، شماره اول ، 29/3/1358 ، ص ص 1 تا12 .
9 ـ مأخذ شماره 7 ، ص 2 .
10 ـ مأخذ شماره 7 ، ص 7 .
11 ـ مأخذ شماره 7 ، ص 3 .
12 ـ روزنامه انقلاب اسلامي ، سال اول ، شماره 3 ، 31/3/1358 ، ص 11 .
13 ـ مأخذ شماره 7 ، ص 2 .
14 ـ روزنامه بامداد ، 29/3/1358 ، ص 1 .
15 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 88 ، 30/3/1358 ، ص 2 .
16 ـ سند شماره 33649 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش ستاد كل ارتش جمهوري اسلامي به نخست وزيري 29/3/1358 .
17 ـ مأخذ شماره 5 ، ص 2 .
18ـ روزنامه جمهوري اسلامي ، 29/3/1358 ، ص 2 .
19 ـ مأخذ شماره 15 ، ص 14 ، راديو قاهره .
20 ـ مأخذ شماره 15 ، ص ص 5 تا 6 ، راديو بغداد .
21 ـ مأخذ شماره 15 ، ص 11 ، راديو لندن .
22 ـ مأخذ شماره 7 .
23 ـ دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي ، امريكا ، جلد 10 ( تهران : نشر لانه ، بي تا ) ص 70 .
24 ـ مأخذ شماره 23 ، ص ص 67 تا 69
25 ـ مأخذ شماره 7 ، ص 8 .
