روزشمــــار
شنبه
26 خرداد 1358
21 رجب 1399
16 ژوئن 1979
444
آيت الله شبيرخاقاني با صدور اعلاميه‌اي از مردم خواست : « براي نيل به آرمان‌هاي مترقيانه اسلام ، صفوف خود را بيش از پيش مستحكم‌تر كرده و صرفاً در راه اسلام و صرف نظر از مصالح شخصي گام برداريم . » در اين اعلاميه آمده است : چون اسلام واقعي ضامن حقوق تمام خلق‌ها و اقليت‌هاست ، بر تمام مسلمانان واجب است كه براي اتحاد اقشار ملت كوشش نمايند و منافقين را كه موجبات تشنج جامعه و از هم گسيختگي آن شده و مي‌شوند ، از صفوف خود طرد كنند . ملت ايران با كوشش خستگي ناپذير و اراده پولادين توانست رژيم طاغوتي را از ميان بردارد ، بايد در راه اعتلاي كلمه توحيد و تحقق عدالت اسلام واقعي و نيز برقراري جمهوري اسلامي ، بيشتر مجاهدت نماييد .
وي در بخش ديگري از اعلاميه خود نوشت : از سنة 42 كه مبارزات ملت شريف ايران در مقابل بيدادگري رژيم منحط پهلوي آغاز گرديد ، اين جانب به عنوان يك مرجع ديني مجاهدت‌هاي فراواني در جهت برانداختن كاخ ظلم معمول داشته و بدبختي‌ها و مشقت‌هاي فراواني جهت به ثمر رسانيدن انقلاب اسلامي ايران متحمل گرديده‌ام و پس از پيروزي انقلاب براي سوق دادن مسلمانان به سوي يك جامعه توحيدي ، آرا و نظريات خود را از طريق رسانه‌هاي گروهي ابراز نمودم تا بدين وسيله دين خود را نسبت به اسلام ادا نموده و تكليف شرعي متوجه خود ملت گردد . ( 1 )
445
در تداوم تلاش براي ايجاد فضاي برخوردار از تفاهم و مسالمت ، به گزارش مطبوعات ، حجت الاسلام شيخ عيسي خاقاني طي ملاقاتي با مدني استاندار خوزستان درباره مسائل عمراني خرمشهر مذاكره كردند .
به گزارش كيهان ، در اين ملاقات استاندار خوزستان درباره پل دوم خرمشهر گفت : اين پل از همه چيز براي شهرستان مهمتر است ، زيرا مي‌دانيم پل فلزي خرمشهر به علت رفت و آمدهاي
زياد وفشار بي حد كاميون‌هاي سنگين ، نمي‌تواند دوام زيادي داشته باشد و همچنين‌ترافيك سنگيني در شهر ايجاد شده است . ما سعي مي‌نماييم براي بهبود اين اوضاع و رفاه حال خرمشهري‌هاي عزيز ، اين پل را احداث نماييم . همچنين من درباره‌اين پل با امام صحبت‌هايي كرده‌ام و بودجه آن براي ساختن آماده است . سعي خواهيم كرد ، در اولين فرصت ممكن پل دوم را بر كارون و مقابل كوت شيخ بنا كنيم .
استاندار درباره اوضاع زندانيان گفت : در اين مورد بيش از 42 زنداني در دزفول نيست كه امروز 20 نفر را با اتوبوس روانه منزل‌هايشان خواهيم كرد و بقيه را به خرمشهر مي‌فرستيم تا دادستان انقلاب درباره پرونده آنها رسيدگي نمايد . اميدواريم آنها را تا پس فردا آزاد نماييم .
حجت الاسلام خاقاني نيز گفت : ناگفته نماند كه شهرستان خرمشهر كه يكي از بزرگترين بنادر موجود كشور مي‌باشد و اين شهر با سالي 450 ميليون تومان درآمد خالص از بارگيري و تخليه بندر ، هنوز يك پل كه يكي از واجب‌ترين كارهاي اين شهر مي‌باشد ، نتوانسته است بسازد و در زمان گذشته هر روز به يك عنوان اين مسئله به عقب مي‌افتاد ، يا نقشه آن آماده نيست ، يا مهندسين نيامده‌اند . زيرا پل موجود غيرممكن است بتواند با اين همه فشاري كه از كاميون‌هاي سنگين كه بيش از هزاران تن وسايل كارخانجات سنگين اين مملكت را جابه‌جا نمايند ، حتي يك روز را با اين فشار سنگين ديگر نمي‌تواند به سر رساند . خرمشهر نه پل بلكه هيچ چيز از خود ندارد ، در صورتي كه‌اين شهر به علت گرماي طاقت فرسايي كه در آن موجود است و همچنين ميزبان بزرگترين كشتي‌هاي دنيا مي‌باشد ، لااقل بايد خياباني آسفالت شده و سر و وضع مرتب داشته باشد . استاندار قول داده‌اند كه شهرمان را بسازند و ما هم منتظر قول استاندار خوزستان خواهيم بود . من مي‌دانم با فرماندار دلسوزي كه خرمشهر نصيبش شده حتما بعد از انقلاب گامي به جلو خواهيم گذاشت . تا اين جا كه با رشادت آن مرد بزرگ گذاشته‌ايم و به اميد شهردار جوان و فعال شهرمان ، زيرا آقاي علوي فرماندار و حقاني شهردار هر دو از زحمت‌كشان خرمشهر مي‌باشند و تنها اميد ما به اين دو است . ( 2 )
446
سپاه پاسداران انقلاب اسلامي‌خوزستان در گزارشي به سپاه مركز تحت عنوان “ ورود اسلحه و عوامل دولت عراق به خاك ايران “ نوشت :
طي گزارش‌هاي رسيده از شيوخي كه طرف‌دار دولت بازرگان مي‌باشند و طي تعهدنامه‌اي كه بر روي قرآن مجيد نوشته شده و به امضاي آنان رسيده ، حفظ قسمت‌هايي از مرزهاي خوزستان [ در ] منطقه شوش ، با دخالت و كنترل مستقيم فرماندار دزفول به آنان واگذار شده و همچنين به آنان اسلحه و مهمات داده شده تا بتوانند مرز محوله را كنترل نمايند . نتيجه خيلي موفقيت آميز بوده است ؛ از جمله [ اطلاعات مهم حاصله از اين فعاليت جديد به قرار زير است ] :
1ـ تعداد اسلحه‌هايي كه به اين منطقه از طريق دولت عراق وارد شده و پخش شده حدود 30 هزار قبضه كلاشينكف روسي نو با مهمات مي‌باشد .
2ـ عده‌اي از افسران عراقي به خاك ايران آمده و افراد مسلح شده را تعليم نظامي مي‌دهند .
3ـ شيوخ و عوامل وابسته به ساواك منحله و افرادشان داراي اردوگاه نظامي مخفي مي‌باشند كه در حال حاضر نيروهاي ما مشغول كشف آن مي‌باشند .
4ـ دولت عراق به شيوخ گفته است تا تعداد 10 هزار قبضه اسلحه را اگر كميته‌ها كشف كردند ، دولت عراق آنها را تأمين خواهد نمود .
5ـ به علت باز بودن مرزها و نداشتن كنترل ، شيوخ و عوامل ساواكي هر چند يك بار با اتومبيل سواري به خاك عراق رفته و كسب دستور مي‌نمايند . ( 3 ) ( خبر ضميمه دارد )
447
ركن دوم ژاندارمري كل كشور در گزارشي به وزارت كشور اعلام كرد : سپهبد پاليزبان با تعداد400 نفر چريك ايراني و عراقي در “ هلاله “ عراق مجاور مرز ايران متمركز و به منظور خرابكاري و اغتشاش به ايران وارد شده است . براساس اين گزارش ، تقويت و پشتيباني و حقوق و مزاياي آنها را سازمان سيا و شاه سابق به وسيله ارتشبد اويسي فراري پرداخت مي‌كند .
در ضميمه‌اين گزارش آمده است : در ارتفاعات “ بمو “ در مرز قصرشيرين ، در حدود 1500 نفر مسلح كه طبق شايعات از افراد سپهبد پاليزبان مي‌باشند ، مستقر شده و از طرف يكي از احزاب عراق پشتيباني مي‌شوند . ( 4 )
448
شيخ عزالدين حسيني امام جمعه مهاباد از رياست شوراي انقلاب شهرستان مهاباد استعفا كرد و دليل استعفا را اشتغال به كارهاي سياسي و شخصي ذكر نمود . پس از اين استعفا ، حجت الاسلام ملا رحيم عباسي رياست و حجت الاسلام ماوراني نيابت رياست شوراي انقلاب مهاباد را به عهده گرفتند . “ غني بلوريان ” نيز سمت مشاور شورا را به عهده گرفت . ( 5 )
عزالدين حسيني در يك گفت‌وگوي تلفني با خبرگزاري فرانسه از توطئه احتمالي ايران ، تركيه و عراق عليه مردم كُرد اظهار نگراني كرد و گفت : من همواره نسبت به بعضي از ملاقات‌ها نظير ملاقاتي كه وزير امورخارجه تركيه با مقامات ايران انجام داد ، مشكوك بوده‌ام . چنين ملاقات‌هايي ممكن است توطئه‌هايي عليه ملت كرد درپي داشته باشد . ( 6 )
449
گروهي كه مطبوعات آنها را “ اعضاي هيئت حسن نيت‌تركمن صحرا ” خوانده‌اند ، با امام خميني در قم و وزير كشور در تهران ملاقات كردند . “ ولي محمد ارزانش ” عضو هيئت پس از بازگشت به منطقه در اجتماع گروهي در گنبد اين سفر را بسيار سودمند خواند و متذكر شد كه در اين سفر سوءتفاهمات مرتفع گرديد و مسائل و مشكلات روستاييان و بخصوص اراضي غصب شده بررسي گرديد . وي افزود : براي دولت مسلم گرديد كه ستاد مركزي و شوراهاي دهقاني منطقه نه تنها هيچ‌گونه تضاد با سياست دولت ندارد بلكه براي به ثمر رساندن اهداف انقلاب ايران بسيار سودمند نيز است . ( 7 )
از سوي ديگر ، مسئله تقسيم اراضي ، به صورت معضل عمده‌اي در منطقه درآمده است . بلاتكليفي نظري و اجرايي مالكيت اراضي كشاورزي و وجود نظرهاي متفاوت در اين باره به دليل قدرت مندي تمايلات عدالت خواهانه انقلابي در سطح كشور درباره نحوه حل انقلابي مسئله و نيز قدرت مندي نظرهاي سنتي مخالف راه‌حل‌هاي مزبور ، همچنان ادامه دارد كه در منطقه حساس گنبد خسارات بيشتري به بار مي‌آورد ؛ في المثل عده‌اي خودسرانه و يا از طريق “ ستاد شوراهاي‌تركمن صحرا ” زمين‌هاي به جا مانده از وابستگان به رژيم سابق را به تصرف درآورده و به زير كشت مي‌برند كه مورد اعتراض عده ديگري واقع مي‌شود . در اين حال به منظور جلوگيري از تشديد اختلافات ، امروز دادستاني گنبد كاووس اطلاعيه‌اي به شرح زير انتشار داد : 1ـ نظر به‌اين كه در رابطه با احقاق حق مستضعفين ، با پيشنهاد دادستان انقلاب گنبد كاووس مالكان با رغبت و ميل حاضر شوند ميزان 20% محصول گندم بهاره خود را به طور اماني در اختيار دادستاني انقلابي گنبد قرار دهند ، لذا چون اين 20% امانت و مربوط به بيت المال است ، هرگونه تعدي و تجاوز و حيف و ميل آن ، خلاف قانون و شرع بوده و مرتكبين تحت تعقيب قرار خواهند گرفت .
2ـ چنانچه شخصي در مورد زمين كشت شده ديگري ادعايي داشته باشد و مستقيماً و خودسرانه ايجاد مزاحمت در درو و در برداشت محصول نمايد ، اقدام وي مردود بوده و اين قبيل اشخاص قبلا بايد با دادستاني انقلاب تماس حاصل نموده و كسب تكليف نمايند . ( 8 )
450
سازمان چريك‌هاي فدايي خلق با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد : “ بدون مجلس مؤسسان ، قانون اساسي منشور آزادي خلق‌هاي ايران نخواهد بود . ” در اين بيانيه آمده است : « زحمت‌كشان ، زباني جز صداقت و صراحت را به رسميت نمي‌شناسند . آنها مي‌خواهند كه انقلاب در پاسخ به اساسي‌ترين خواسته‌هاي آنها زباني روشن و گويا داشته باشد . بدين لحاظ انقلاب قوانين خود را به شيوه‌هايي تنظيم نمايد كه توده‌ها در آن تحقق عملي فداكاري‌ها و جانبازي‌هاي خود را مشاهده كنند ، كه هدف مجلس مؤسسان و قانون اساسي است . » در ادامه بيانيه ، اين سازمان چنين اذعان مي‌كند : در فروردين ماه 58 هنگامي كه بدون بيان محتواي جمهوري اسلامي ، از مردم خواستند تا نظر خود را نسبت بدان بيان كنند ، از شركت در رفراندوم خودداري كرديم زيرا اعتقاد داريم مردم حق دارند درباره مسئله‌اي كه راي مي‌دهند ، ديد منطقي داشته و آن را بشناسند . به اعتقاد ما اين مجلس مؤسسان است كه صلاحيت تدوين قانون اساسي ، انتخاب يك يا چند نوع از جمهوري اسلامي را دارد . ( 9 )
451
دكتر يزدي وزير امورخارجه در مصاحبه مطبوعاتي ، درباره مسائل خوزستان و خرمشهر و ساير مناطق كشور به اظهارنظر پرداخت و گفت : « اين مسئله كاملاً روشن است و نشانگر اضطراب و تحريكات دشمن است . ما در اين مرحله از انقلاب به تاكتيك دشمن كاملاً آگاه هستيم و مي‌دانيم
كه با گذشته متفاوت است . در گذشته با “ جاويد شاه ” به انقلاب ما حمله مي‌كردند و بعد از فرار شاه در زمان بختيار ، زير پوشش قانون اساسي دست به اين كار مي‌زدند اما بعد از پيروزي انقلاب ، ضدانقلابيون نمي‌توانند تحت چنين عنوان‌هايي با ما بجنگند و حالا با نقاب به اصطلاح چپ در گوشه و كنار كشور ظاهر مي‌شوند و خرمشهر نيز از موارد ديگر جدا نيست . » يزدي درباره روابط با آمريكا گفت : « اين براي مردم ما بسيار مشكل است كه درگيري عميق آمريكا را با رژيم شاه فراموش كنيم ؛ براي مثال قراردادهاي نظامي به ارزش 20 ميليارد دلار است كه خيلي از اين لوازم فرسوده و براي ما بي مصرف است . در واقع اين وزارت دفاع آمريكا بود كه در مورد خريد اسلحه ، نوع و قيمت آن را تصميم مي‌گرفت . » وي در مورد خط مشي سياست خارجي ايران گفت : ما از يك سياست خارجي مستقل پيروي مي‌كنيم ، به‌اين معني كه در درگيري‌هاي قدرت‌هاي بزرگ شركت نمي‌كنيم . ( 10 )
452
عباس اميرانتظام معاون نخست وزير و سخن‌گوي دولت در گفت وگويي با خبرنگاران راديو و تلويزيون و خبرگزاري پارس به سوالات آنان درباره مسائل مختلف پاسخ داد ؛ از جمله در مورد اين كه ايران و شوروي در تدارك انعقاد قراردادهايي هستند ، سخن‌گوي دولت گفت : « ايران و شوروي از چندين سال قبل داراي قراردادهاي مشتركي بودند در كارهاي عمراني مملكت و ما در مدت چند ماه گذشته كه دولت موقت انقلاب و دولت جمهوري اسلامي روي كار آمده دائماً با سفير شوروي و هيئت‌هاي اقتصادي كه به ايران مي‌فرستند در تماس بوديم و اميدوار هستيم به نتايجي برسيم تا اين همكاري ادامه داشته باشد . و اصولاً دولت جمهوري اسلامي علاقه‌مند است كه با كليه كشورها روابط اقتصادي خودش را توسعه بدهد و پروژه‌هاي مشترك را كه از قبل وجود داشته و يا مورد احتياج است ، در آينده بتوانيم اجرا بكنيم . » در مورد مبارزه با قاچاق اسلحه و ساير اقلام قاچاق كه به طور مداوم از مرزهاي كشور وارد مي‌شود ، معاون نخست وزير گفت : « از مدتي پيش اين مشكل مطرح بود و دولت به فكر پيدا كردن راه‌حل براي اين مشكل بوده و من فكر مي‌كنم تا دو هفته آينده بتوانيم قوانيني را كه وجود دارد يا در دست مطالعه است ، پس از تصويب هيئت وزيران و شوراي انقلاب به مرحله اجرا درآوريم . با اجراي اين قوانين ، به شدت جلو قاچاق اسلحه و ورود غير مجاز به كشور و كارهاي قاچاق و غيرقانوني را خواهيم گرفت . » در مورد مقاله‌اي كه الثوره در زمينه پس گرفتن تنب بزرگ و كوچك و جزيره ابوموسي انتشار داده ، سخن‌گوي دولت گفت : « اين جزاير متعلق به دولت و ملت ايران است و به هيچ وجه دولت ايران تصميمي ندارد كه تجديد نظر در مالكيت خودش بكند . » در مورد اين كه سرنوشت سفير آمريكا براي ايران به كجا انجاميد ، معاون نخست وزير گفت : اعتراضات شديدي كه در كنگره امريكا نسبت به انقلاب ، به نتايج انقلاب شده بود مقداري روابط را تيره كرد ولي من اميدوار هستم كه گردانندگان سياست و دولت آمريكا ـ نه اعضاي كنگره‌امريكا ـ به‌اين مسائل توجه داشته باشند و اجازه ندهند كه روابط بين ملت ايران و ملت آمريكا بيش از اين تيره بشود و
احساس خود من اين است كه در چند ماه آينده اين مسائل حل خواهد شد . ( 11 )
453
محكوميت رژيم عراق به دليل دست‌گيري آيت الله صدر و حملات هوايي و زميني به مرزهاي ايران را برخي از شخصيت‌هاي سياسي و مذهبي و جريان‌هاي داخلي امروز نيز ابراز كردند . در اين خصوص ، عباس اميرانتظام معاون نخست وزير و سخن‌گوي دولت در گفت وگويي با خبرنگاران راديو و تلويزيون و خبرگزاري پارس گفت :
اطلاع داريد كه ديروز سفير عراق در ايران نامه‌اي به وزارت امورخارجه نوشت و از اتفاقاتي كه رخ داده معذرت خواست و اظهار داشت اين كار به دليل اشتباهاتي بوده كه انجام شده است . به هر حال اين اتفاقاتي كه برخلاف حسن همجواري و روابط صميمانه و برادرانه است كه بين دو ملت وجود دارد و ما اميدوار هستيم كه اين روابط روز به روز تحكيم پيدا كند و سست نشود . اما به هر صورت چنين اعمال تجاوزكارانه‌اي را محكوم مي‌كنيم و انتظار نداريم كه تكرار بشود و اميدوار هستيم كه تكرار نشود و اگر خداي نكرده تكرار بشود ، آن وقت دولت ايران تصميمات جدي‌تري در اين مسئله خواهد گرفت . ( 12 )
حجت الاسلام سيدعلي نقي طبسي حائري نيز از مشهد طي تلگراف شادباشي به‌آيت الله سيد محمد باقر صدر به جهت آزادي ايشان از زندان ، به دولت عراق تذكر داد . جامعه روحانيت ايلام نيز طي تلگرافي حمله قواي حكومت بعث عراق به مرزهاي كشور و به خصوص پاسگاه‌هاي مرزي استان ايلام را محكوم نمود و از اسائه ادب مقامات عراق در مورد آيت الله صدر ابراز تاسف كرد . در قزوين نيز هزاران نفر در يك راهپيمايي حملات جنگنده‌هاي عراق به خاك ايران را محكوم كردند . ( 13 )
454
عبدالملك الياسين [ آل ياسين ] سفير عراق در تهران پس از ملاقات با دكتر يزدي وزير امورخارجه‌ايران ، تهران را به قصد بغداد ترك كرد . دفتر خبرگزاري عراق در تهران اعلام كرد كه عزيمت سفير قبلي عراق در تهران به علت پايان مأموريت ده ماهه او بود . به دنبال پايان ماموريت سفير قبلي عراق در ايران سفير جديد اين كشور ظرف چند روز آينده وارد تهران خواهد شد . دولت جمهوري اسلامي ايران نيز قبلاً با آمدن احمدحسين السامرائي سفير جديد عراق به ايران موافقت كرده است .
در ارتباط با عزيمت سفير عراق از تهران روزنامه كيهان نوشت : الياسين سفير عراق پس از اولين تجاوز و حمله جنگنده‌هاي عراق به نواحي مرزي ايران در مقابل اخطار و اعتراض دولت ايران كوشش ناموفقي در توجيه اين حمله و تجاوز داشته است و با پوزش به دولت ايران اطلاع داد كه اين تجاوز در اثر عمليات درون مرزي و فصلي نيروهاي عراق به هنگام تعقيب اكراد شورشي در عراق ، انجام گرفته است . اين استدلال سفير عراق نتوانست در بهبود تيرگي روابط دو كشور كه در اثر بمباران روستاهاي سردشت ايجاد شده بود مؤثر واقع شود . از سوي ديگر ، حمله
مجدد نيروهاي مرزي عراق به مرز ايلام همزمان با حملات خصمانه راديو و روزنامه‌هاي عراقي به انقلاب اسلامي ايران ، بي اساس بودن استدلال الياسين را تأييد كرد و بر بحران روابط ميان دو كشور افزود . با اين كه از سوي خبرگزاري عراق و يكي از مقامات وزارت خارجه ايران تغيير سفير عراق و بازگشت زود هنگام الياسين به بغداد با ماموريت نام برده مرتبط دانسته شده است ، مع الوصف وقايع اخير مرزي ايران و عراق نمي‌تواند بي ارتباط با اين تغيير باشد . ( 14 )
455
به دنبال اظهارات آيت الله صادق روحاني در مورد مالكيت ايران بر بحرين [ در روز شمار 25/3/1358 آمده است ] ، روزنامه‌هاي كشورهاي عرب حملات گسترده‌اي را عليه‌اين گفتار آغاز كردند . در اين باره روزنامه كويتي الانباء نوشت : « كساني كه فكر مي‌كنند با سرنگوني شاه طرز تفكر شاهنشاهي و نظرهاي افراطي در مورد خليج از ميان رفته است اشتباه بزرگي مرتكب مي‌شوند . » الانبا هشدار داد : « اگر ايران بر ادعاي خود پافشاري كند ، دولت‌هاي عرب در حق حاكميت ايران به استان نفت‌خيز خوزستان ترديد خواهند كرد . » به گزارش آسوشيتدپرس ، اين روزنامه اضافه كرد : « روحاني بايد بداند ميليون‌ها عرب اعتقاد دارند در موافقت نامه‌هاي كهنه‌اي كه به موجب آن انگليسي‌ها و‌ترك‌ها ، عربستان ( خوزستان ) را ضميمه‌ايران كردند ، بايد تجديد نظر شود . در عربي بودن بحرين هيچ شكي نيست و دست كسي كه اين حقيقت را مورد سؤال قرار دهد ، قطع خواهد شد و اعراب براي مبارزه برخاسته‌اند . » ( 15 ) بنا به گفته راديو صوت الجماهير ، اين روزنامه كويتي نوشته است : « به عربيت بحرين و خليج كسي نمي‌تواند لطمه بزند و دستي كه به سوي بحرين دراز شود ، قطع خواهد شد و هركس باور نمي‌كند ، بيايد تجربه كند ما از مبارزه‌طلبي استقبال مي‌كنيم و شايد اين مژده بازگشت همه سرزمين‌هاي غصب شده باشد و آغاز قيام انسان عرب عليه خود و عليه گذشته نزديك خود كه مملو از شكست‌هاست . ما براي بحرين عربي شمشير مبارزه و جهاد را تا آخرين وجب سرزمين آماده كرده‌ايم . » ( 16 ) به گزارش رويتر ، روزنامه بحريني “ اخبارالخليج ” نيز نوشته است : « هنگامي كه رهبران ايران بهبود و توسعه مناسبات با كشورهاي عربي همجوار را توصيه مي‌كنند انتشار اين گونه سخنان مخالفت‌آميز آميخته به تهديد ، دخالت در امور داخلي بحرين محسوب مي‌شود . در حالي كه سياست كلي بحرين در مورد هر مسئله براساس مذاكرات سازنده و صريح استوار است . » ( 17 ) از سوي ديگر ، روزنامه الوحده چاپ ابوظبي درباره مناسبات ايران و عراق نوشت : « آنچه كه اخيراً ميان ايران و عراق اتفاق افتاده نياز به يك اقدام گسترده جهان عرب دارد . ما مطمئن هستيم چنين اقدامي موفقيت آميز خواهد بود ، زيرا اختلاف ميان دو كشور ، جزئي از رشته‌هاي ارتباطي است كه اعراب را با انقلاب اسلامي ايران پيوند مي‌دهد . تحول معكوس و در جهت منفي مناسبات ميان دو كشور همسايه به نفع مردم عرب و ايران نيست . » اين روزنامه افزود : رژيم آيت الله خميني بايد اين مطلب را درك كند كه هر گونه خدشه‌اي در مناسبات با يك كشور عربي منجر به اقدام ديگري از سوي يك متحد ( عراق ) داراي موقعيت استراتژيك
خواهدشد كه در تمايلات انقلاب ايران و مردم مسلمان اين كشور سهيم است . ( 18 )
456
حافظ اسد رئيس جمهوري سوريه امروز براي مذاكراه با احمد حسن البكر رئيس جمهوري عراق در مورد وحدت دو كشور وارد بغداد شد . يونايتدپرس در اين باره گزارش داد : « عراق و سوريه كه زماني بر سر سياست خاورميانه‌اي با يكديگر اختلاف نظر داشتند ، در ماه اكتبر [ مهرـ آبان ] گذشته توانستند اختلافات خود را رفع كنند . اين آشتي به دنبال اقدام انور سادات رئيس جمهوري مصر براي صلح با اسرائيل به وجود آمد . از اكتبر گذشته رهبران دو كشور براي طرح‌ريزي خطوط اصلي وحدت دو كشور همسايه چندين بار با يكديگر ملاقات كردند . » در حالي كه جرايد بغداد و دمشق خبر دادند كه مذاكرات اسد و البكر در مورد جزئيات وحدت سياسي دو كشور و مكمل مذاكرات قبلي خواهدبود و آنها را خاتمه خواهد داد ، گزارش روزنامه‌هاي لبناني حاكي است كه دو رهبر وحدت وزارت‌خانه‌هاي خارجه ، دفاع ، اطلاعات و آموزش دو كشور را اعلام خواهند كرد . ( 19 )
457
دكتر صادق طباطبايي معاون سياسي وزير كشور در يك مصاحبه اختصاصي با روزنامه كيهان به تشريح ديدگاه‌هاي دولت موقت درباره مجلس خبرگان ، انتخابات مجلس خبرگان و ضرورت سرعت در انجام دادن انتخابات پرداخت . از وي سوال گرديد : چطور شد كه تشكيل مجلس مؤسسان به صورتي كه قبلاً اعلام شده بود ، منتفي گرديد و تشكيل مجلس به صورت سابق چه مشكلاتي ايجاد مي‌كرد ؟
جواب : البته مجلس مؤسسان به آن فرضي كه در نظر و يا در واقع در اذهان مردم هست ، يك مرتبه منتفي نشده ، اگر به خاطر بياوريد سؤال از مردم در رفراندوم گذشته به اين صورت مطرح شده بود كه “ تغيير رژيم سابق به جمهوري اسلامي كه قانون اساسي آن از تصويب ملت خواهد گذشت ، آري يا نه ؟ “ آن جا گفته نشد كه از تصويب مجلس مؤسسان خواهد گذشت يا نه . تصور مي‌كنم امام در آن موقع هم احياناً در ذهنشان اين بوده كه ممكن است مجلس مؤسسان به آن صورتي كه متداول بوده مانند صدر مشروطيت ، شرايط مملكت ايجاب نكند كه مجلس مؤسسان تشكيل شود و اگر بر اين اساس از مردم سوال مي‌كرديم كه قانون اساسي از تصويب مجلس مؤسسان خواهد گذشت آري يا نه ؟ آن وقت مي‌بايست حتماً مجلس مؤسسان تشكيل مي‌داديم ، حالا هيچ راهي وجود نداشت به جز اين كه مجلس مؤسسان تشكيل شود ، بنابراين دست و پا بسته مي‌شد . ولي فكر مي‌كنم امام همان موقع به اين نكته توجه داشته‌اند كه ممكن است شرايط مملكت طوري شود كه ما نتوانيم ششصد هفتصد نفرنماينده دور هم جمع كنيم و انتخابات را خيلي راحت و بدون اصطكاك با اين درگيري‌هايي كه امروز در سراسر ايران وجود دارد برگزار كنيم و كار تصويب قانون اساسي به درازا بكشد و فكر ايشان كاملاً هم درست بود . فكر ملغي كردن مجلس مؤسسان به آن فرمي كه قبلاً گفته شده بود از قبل هم مورد توجه بود اما
چطور شد كه يك مرتبه عوض شد .
آن چيزي كه الان به جاي آن خواهد آمد زياد با مجلس مؤسسان تفاوتي ندارد با يك تفاوت كه مقدار اختيارات آن كمتر شده : اولاً اين مجلس نهايي تصميم گيري نيست ، در حالي كه مجلس مؤسسان مجلس تصميم گيري نهايي بود ؛ يعني نمايندگاني كه مي‌آمدند و قانون اساسي را مورد مطالعه قرار مي‌دادند و تصويب مي‌كردند ، ديگر تمام شده بود . اين جا اين عده كه مي‌آيند ، اولاً منتخب مردم هستند ، مثل مجلس مؤسسان كه نمايندگانش را مردم تعيين مي‌كنند ، با حقوقي كمتر كه تصميم نهايي را باز تك تك افراد ملت خواهند گرفت با تعداد كمتر كه هم انتخابات آسان‌تر است و هم بحث و بررسي پيرامون قانون اساسي سريع‌تر جلو مي‌رود و سريع‌تر به پايان مي‌رسد . بنابراين ، هدف در اين پيشنهاد ، تغيير آن روش به روش جديد علي‌رغم محدود كردن اختيارات اين مجلس ، سرعت و تصويب قانون اساسي بود . حال كه مي‌خواهيم در تصويب قانون اساسي سرعت به خرج دهيم چگونه عمل كنيم كه اصول دمكراسي خدشه‌دار نشود و اين روش توأم با هم ، از طرف امام پيشنهاد شد . ملت خبرگان و صاحب نظران را خودشان انتخاب كنند و افرادي كه مردم به شايستگي و صلاحيت و لياقت آنها اعتماد دارند مي‌توانند بيايند و نظرات مردم را مورد تبادل نظر قرار داده ، با متن پيشنهادشده تلفيق دهند و به صورت نهايي درآورند و بعد آن را دوباره از تك تك مردم نظرخواهي كنند كه آن را مي‌خواهند يا نمي‌خواهند . … اين راه به ذهن امام رسيده است و هم به تصويب شوراي انقلاب رسيده و دولت هم پذيرفته است .
طباطبايي افزود : من اول خودم هم به مجلس مؤسسان معتقد بودم ولي موقعي كه دلايل را شنيدم براي اين فرم مجلس خبرگان يا مجلس برگزيدگان يا هر اسم ديگر كه زياد با مجلس مؤسسان فرق ندارد ، اين راه منطقي‌تر به نظر مي‌رسد ، بنابراين به نظر من اين خود يك شيوه جديد در تصويب قانون اساسي است كه در هيچ جاي دنيا سابقه ندارد ، چون در كشورهاي غربي كه قانون اساسي تصويب شده ، يا مجلس مؤسسان بوده يا رفراندوم برگزار شده است . تصويب قانون اساسي در فرانسه و اسپانيا ( بعد از سقوط فرانكو ) به صورت رفراندوم برگزار شد . براي غرب زده‌هاي ما يا برخي از حقوق‌دان‌هاي ما كه غرب براي آنها الگوي دمكراسي است ، آنها اين كار را كردند . و آنهايي كه به اردوهاي شرق چشم دوخته‌اند ، بايد بدانند كشورهايي نظير روسيه ، شوروي ، كوبا ، يوگسلاوي ، آلمان شرقي ، مجارستان و چين اصلاً قانون اساسي را به رأي مردم نگذاشته و رفراندوم هم نكردند كه بخواهيم آنها را مورد ملاك و الگو قرار دهيم . شيوه‌اي كه ما به كار برديم و انتخاب و تعيين افراد صاحب صلاحيت را به عهده آنها گذارديم ، يعني برگزيدگان خودشان را براساس صلاحيت و خبرگي و توانايي و لياقت علمي انتخاب مي‌كنند و رأي نهايي خودشان را نسبت به قانون اساسي و پيش نويس آن ، عنوان مي‌كند و آن چيزي است كه هركس با آن مخالفت كند ، به نظر من واقعاً عناد دارد و يا مي‌خواهد مخالف باشد .
سؤال : قانون اساسي قبل از تصويب امام و شوراي انقلاب به آراي عمومي گذاشته مي‌شود
يا پس از تصويب ؟
جواب : پس از اين كه مجلس خبرگان تصويب نمود ، امام و شواري انقلاب نظر نهايي را خواهند داد و سپس به آراي عمومي گذاشته مي‌شود . ( 20 )
458
امروز متن قانون اساسي جديد را به طور رسمي دفتر دكتر سحابي وزير مشاور در طرح‌هاي انقلاب ، در اختيار مطبوعات قرار داد . اين متن در 12 فصل و 151 ماده تنظيم شده است . به نوشته مطبوعات ، متن قانون اساسي از امروز به مدت يك ماه به نظرخواهي عمومي گذاشته مي‌شود . ( 21 ) دكتر سحابي در اين باره گفت : امام جهت احترام گذاشتن به رأي مردم ، در جريان يك ماهه بررسي قانون اساسي قرار خواهند گرفت . ( 22 ) ( خبر ضميمه دارد )
ضميمه خبر شماره 446
درباره ورود غيرقانوني اسلحه عراقي به داخل خاك ايران در اولين ماه‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي در يكي از اسناد مركز مطالعات و تحقيقات جنگ به نقل از برادر غلامعلي رشيد مسئول وقت اطلاعات و عمليات سپاه دزفول چنين آمده است : اين جانب سرتيپ پاسدار غلامعلي رشيد در اين ايام ( اوايل سال 1358 ) مسئول عمليات و مسئول اطلاعات ( دو واحد از واحدهاي 7 گانه هر سپاه ) سپاه دزفول بودم و شاهد و ناظر بودم كه در منطقه تحت مسئوليت سپاه دزفول و شوش و‌انديمشك در مرز مشترك ايران و عراق در پاسگاه‌هاي فكّه و ربوط عراقي‌ها تريلي كانكس‌دار آورده بودند كه پر از اسلحه ، مهمات و نارنجك نو بود و به سران شيوخ عرب مي‌گفتند هر شيخ هر چند نفر را كه مي‌تواند مسلح كند ، بيايد اسلحه بگيرد . خيلي‌ها رفتند و در روز روشن با وانت اسلحه آوردند . تعدادي از سران شيوخ عرب آمدند و اسلحه‌هايشان را به سپاه دزفول تحويل دادند . حتي خود من يك نفر را كه معروف بود فرستادم و رفت يك وانت پر از اسلحه آورد . به هر حال در سال 58 ما خيلي سلاح جمع كرديم و بسياري از آنها را به سپاه مركزي و ابوشريف ( فرمانده سپاه مركز ) داديم و به مهدي‌هاشمي معدوم كه به مصرف “ نهضت‌ها “ برساند . ( 23 )
ضميمه خبر شماره 458
در 29 خرداد روزنامه انقلاب اسلامي متني را با توضيح زير منتشر كرد : متن زير پيش نويس كامل قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و مقدمه آن است كه به حضور رهبر عالي قدر انقلاب اسلامي ايران حضرت آيت الله العظمي امام خميني تقديم شده است . اين متن با متون منتشره در روزنامه‌هاي ديگر تفاوت‌هايي دارد و صورت نهايي آن است .
دو تفاوت عمده متن منتشره در روزنامه انقلاب اسلامي با ساير متن‌ها عبارت بود از :
1ـ مقدمه ايدئولوژيك مفصل با مضامين و محتواي نزديك به بينش بني صدر
2ـ حذف اصل 109 در خصوص مسئوليت وزرا در برابر مجلس ( 24 )
منابع و مآخذ روزشمار 26/3/1358
1ـ روزنامه اطلاعات ، 26/3/1358 ، ص 10 .
2ـ روزنامه كيهان ، 26/3/1358 ، ص 2 .
3ـ سند شماره 090299 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش سپاه خوزستان به ستاد مركز .
4ـ سند شماره 033646 ـ 1 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش ركن دوم ژاندارمري كل كشور به وزارت كشور .
5ـ مأخذ شماره 1 ، ص 3 .
6ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ نشريه شماره 85 ، 27/3/1358 ، ص 15 ، خبرگزاري فرانسه .
7ـ مأخذ شماره 1 ، ص 3 .
8ـ روزنامه كيهان ، 27/3/1358 ، ص 11 .
9ـ مأخذ شماره 1 ، ص 2 .
10ـ مأخذ شماره 1 ، ص 4 .
11ـ مأخذ شماره 2 ، ص 5 .
12ـ مأخذ شماره 2 ، ص 5 . خبرگزاري پارس .
13ـ روزنامه اطلاعات ، 27/3/1358 ، ص ص 2 تا 3 .
14ـ مأخذ شماره 8 ، ص 2 .
15ـ مأخذ شماره 6 ، ص 4 ، آسوشيتدپرس .
16ـ مأخذ شماره 6 ، ص 5 ، راديو صوت الجماهير .
17ـ مأخذ شماره 6 ، رويتر .
18ـ روزنامه بامداد ، 26/3/1358 ، ص 12 ، يونايتدپرس از كويت .
19ـ خبرگزار ي پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 85 ، 27/3/1358 ، ص 12 . يونايتدپرس .
20ـ مأخذ شماره 8 ، ص 3 .
21ـ مأخذ شماره 2 ، ص 6 .
22ـ روزنامه كيهان ، 28/3/1358 ، ص 1 .
23ـ سند شماره 450807 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ ، توضيحات سردار غلامعلي رشيد ( معاون اطلاعات عمليات فرماندهي كل قوا ) .
24ـ روزنامه انقلاب اسلامي ، 29/3/1358 ، ص 5 .
