روزشمــــار
شنبه
12 خرداد 1358
7 رجب 1399
2 ژوئن 1979
288
هرچند اوضاع در خرمشهر روبه آرامش گذاشته است ، ولي تحريكات و تحركات عوامل داخلي و خارجي در جهت تداوم بحران ، به انحاء مختلف همچنان وجود دارد . “ آيت الله شبيرخاقاني “ در ديدار فرمانده لشكر92 زرهي خوزستان ضمن تهديد دولت گفت : « روشي كه دولت در خوزستان پيش گرفته ، خطرناك و ناصحيح است . چنانچه روش دولت و اعمال آن بدين شدت ادامه يابد ، عواقب وخيمي براي دولت و ملت دربر خواهدداشت . » وي همچنين در مورد قطع‌نامه متحصنان در مسجد امام صادق ( ع ) ، گفت : « من قطع‌نامه دوازده ماده‌اي خلق عرب را به جز مواد يك و دوازده آن تاييد مي‌كنم . من خواهان بركناري و محاكمه “ تيمسار مدني “ نيستم ولي مدني بايد از خوزستان منتقل شود و جاي خود را به شخص ديگري واگذارد . من همچنين به جاي 48 ساعت مهلت به دولت پنج روز مهلت مي‌دهم تا آقاي “ بازرگان “ خواست‌هاي خلق عرب را در فرصت كافي بررسي كند و نظر خود را اعلام نمايد . » ( 1 )
از سوي ديگر ، عناصر وابسته به جريان موسوم به “ خلق عرب “ ، خط مشي برخورد عملي خشونت بار را نيز در پيش گرفته‌اند ؛ از جمله اقدامات آنان ، خرابكاري در خطوط راه آهن خوزستان است كه ضمن آن ، چند نقطه از خطوط اهواز ـ بندرشاهپور و اهواز ـ خرمشهر آسيب ديد . ( 2 )
در اين حال راديو عراق نيز با نقل اخبار تحريك آميز تلاش مي‌كند تا بر اختلافات دامن بزند ، با اين هدف ، راديوي مذكور به نقل از “ شبير خاقاني “ اعلام كرد : دولت ايران مردم خوزستان را به جرم عرب بودنشان مي‌خواهد مجازات كند در حالي كه اعراب حقوق مشروع و ملي خود را خواستارند . ( 3 )
289
در خرمشهر امروز ادارات دولتي و مدارس ، بازار و كليه حرفه‌ها و مغازه‌ها وارد چهارمين روز تعطيلي خود شدند . در حال حاضر اوضاع آرام است و رفت و آمد در شهر تقريب به صورت
عادي درآمده است . همچنين متحصنان مسجد امام جعفرصادق ( مسجد آيت الله شبيرخاقاني ) وارد دومين روز تحصن خود شدند . امروز برق قسمتي از شهر قطع گرديد كه بر اثر آن ، تنها پمپ بنزين واقع در مدخل شهر از كار بازماند و صدها دستگاه اتومبيل كه براي بنزين مراجعه كرده بودند ، منتظر ماندند . كمبود بنزين به شدت محسوس است چون كليه مراكز بنزين شهر ويران شده و يا آتش گرفته‌اند . ( 4 )
امروز صداي تير به گوش نمي‌رسيد و در چهار روز گذشته اين آرام‌ترين روز خرمشهر بود ، ( 5 ) اما شب هنگام صداي تيراندازي‌هاي پراكنده‌اي در سطح شهر و نخلستان‌هاي اطراف ، آرامش موجود را اندكي بر هم مي‌زد . با وجود اين كه ادارات ، مدارس و بازار ـ به جز چند مغازه ميوه فروشي و نانوايي ـ تعطيل بود ، رفت و آمد بيشتري در شهر به چشم مي‌خورد . پاسداران و گروه‌هاي ضربت در هواي گرم از سنگرها مراقبت مي‌كردند و رفت و آمدها را به دقت زير نظر داشتند ولي كمتر به بازرسي مي‌پرداختند ؛ سعي مي‌شد چهره شهر به حالت عادي باز گردد . در 48 ساعت گذشته گروه ديگري دست گير شده‌اند كه نماينده دادستان انقلاب مشغول بازجويي از آنان است . در ساعت 11 صبح گروهي به قصد راهپيمايي ، از مسجد امام جعفرصادق ( ع ) به سمت فرمانداري روانه شدند كه پاسداران و نگهبانان ساختمان فرمانداري براي مقابله با حمله احتمالي آنان ، حالت آماده باش به خود گرفتند اما راهپيمايان قبل از رسيدن به فرمانداري ، به سمت مسجد برگشتند .
با وجود آرامش در شهر ، مردم كوچه و بازار از اعلاميه شب قبل متحصنان در مسجد امام جعفرصادق ( ع ) كه 48 ساعت در مورد خواسته‌هايشان به دولت موقت مهلت داده‌اند ، سخن مي‌گويند و اظهار نگراني مي‌كنند . بازرسي در مدخل شهر از اتومبيل ها و مسافران ورودي و خروجي به شدت ادامه دارد . پاسداران در اين محل موفق شدند در 24 ساعت گذشته تعدادي اسلحه گرم و سرد كشف نمايند . طبق يك اطلاع قرار است تعداد بسياري اسلحه به خرمشهر وارد شود . پاسداران و مرزبانان در خشكي و مرزهاي آبي به شدت مراقب اوضاع مي‌باشند . كيهان به نقل از منبعي كه آن را “ يك مقام مطلع و مسئول “ خواند خبر داد كه گروهي تصميم دارند به مسئله خرمشهر بعد سياسي داده ، مردم را به تحصن در راهپيمايي‌ها دعوت نمايند ولي مردم خرمشهر از نزديك شاهد واقعيات مي‌باشند . ( 6 )
290
با گذشت چند روز از درگيري‌هاي خرمشهر و وقايع خوزستان ، در اين باره كه مسائل اخير في الواقع درگيري انقلاب و ضدانقلاب است نه درگيري عرب و عجم و نيز در توضيح چگونگي بروز واقعه و ماهيت عوامل آغازكننده آن از جمله نقش برخي گروه‌هاي سياسي داخلي و نيز عراق ، افراد مختلف مطالب تازه طرح و اعلام مي‌كنند ؛ از جمله “ حجت الاسلام موسوي جزايري “ از روحانيون سرشناس اهواز بدون اين كه به نام سازمان خاصي اشاره كند گفت كه در ميان تظاهركنندگان شهرهاي خوزستان چند نفر با لباس عربي دستگير شده‌اند و در
بررسي‌هاي بعدي معلوم شد كه آنها اصلا زبان عربي نمي‌دانند و با پوشيدن لباس عربي به نام برادران عرب دست به تظاهرات و خرابكاري مي‌زنند . وي افزود : براساس اطلاعاتي كه داريم متاسفانه برخي از كشورهاي همسايه با ايران رفتار دوستانه‌اي نشان نمي‌دهند ، من جمله كشور عراق كه طبق گزارش‌هاي واصله ، از طريق مرزهاي اين كشور شب ها با استفاده از تاريكي در برخي نقاط اسلحه به رايگان و به طور هديه توزيع مي‌شود . از سوي ديگر ، عراق در رسانه‌هاي گروهي خود خوزستان را “ عربستان “ نام مي‌برد . ما از آنها مي‌خواهيم كه اين كشور رفتارمغرضانه را كنار گذارد و با رعايت حسن همجواري با هم و در كنار هم زندگي كنيم . ( 7 )
ناخدا خوشنام نماينده استاندار و فرمانده پايگاه دريايي خرمشهر نيز در اين باره گفت : مسئله عرب و عجم مسئله‌اي است كه ضدانقلاب مي‌خواهد از عنوان آن بهره گيري كند . سال‌هاست در كنار هم زندگي مي‌كنيم ، بياييد ببينيد كه‌امروز سخت‌ترين پاسداري‌ها را جوانان و برادران عرب ما در گوشه و كنار شهر به عهده گرفتند . در حمله و يورش به كانون فرهنگي و نظامي جوانان مسلمان خرمشهر در تاريخ 23/2/58 ، سيزده گروگان از پاسداران گرفته شد كه اكثر آنان عرب بوده‌اند . اگر حمله كنندگان به عنوان خلق عرب به كانون حمله ور شدند ، چرا پاسداران عرب زبان را به گروگان گرفتند ؟ چرا ما با مذاكرات فراوان و تلاش زياد مي‌بايست گروگان‌ها را آزاد كنيم ؟ ما با ضدانقلاب سرو كار داريم ، با كساني كه گروهي را تحريك كرده‌اند و خود در خانه‌ها پنهان هستند . اين افراد كساني هستند كه در زمان انقلاب هم چماق به دست افرادشان دادند ، همان افراد دو روز بعد پشيمان و نادم به دست بوسي و پابوسي روحانيون شهر آمدند . ( 8 )
سرپرست شهرباني خرمشهر نيز با اشاره به حوادث خوزستان ، در تشريح چگونگي حادثه و شدت برخوردها گفت : ما از همان اول تهاجم به شهرباني از پاسداران انقلاب و از كماندوهايي كه به منظور حفظ امنيت به اين منطقه‌امده بودند كمك خواستيم كه به شهرباني كمك برسانند زيرا كه شهرباني چنين حمله‌اي را انتظار نداشت و ما توقع نداشتيم كه شهرباني به اين شكل و با اين شدت و حدت مورد تهاجم قرار بگيرد به صورتي كه اكثر نقاط شهرباني در اثر تيراندازي شكسته شده و متاسفانه با پرتاب مواد آتش زا و كوكتل مولوتف ، آتش‌سوزي در شهرباني ايجاد شد كه خوشبختانه با مقاومت سرسخت برادران همكار من و كمك بجاي پاسداران انقلاب و كماندوهاي عزيز ما ـ كه براي حفظ امنيت به منطقه‌امده بودند ـ مشكلات برطرف شده و شهر به تدريج آرامش پيدا كرد . ( 9 )
همچنين به گزارش روزنامه كيهان ، يك مقام مسئول در شوراي تامين شهر خرمشهر گفت : « ما با ياغيان و مرتجعين و گروهي بسيار قليل تجزيه طلب درگير مي‌باشيم و مسلم آنان را نابود و سركوب خواهيم كرد . » وي افزود : عرب و عجم سال‌هاست برادروار كنار هم زندگي كرده و از اين به بعد زندگي خواهندكرد . مشكل ما كساني هستند كه با انقلاب ايران مخالف بوده و سعي به غارت ، آتش‌سوزي و چپاول منازل مردم را دارند ؛ درگيري ما با اين افراد است . گروهي سعي
دارند درگيري‌هاي سه روز گذشته را به مسئله عرب و عجم ارتباط دهند در صورتي كه اين مسئله به هيچ وجه صحت ندارد . ( 10 )
در همين حال ، اخبار از وجود عناصر و گروه‌ها و جريان‌هاي مشكوك در منطقه و حتي دست‌گيري برخي از اعضا و فعالان آنها حكايت دارد ؛ از جمله به نوشته روزنامه كيهان ، هيئت اجرائيه يك گروه تروتسكيست موسوم به “ حزب كارگران سوسياليست “ در اطلاعيه‌اي اعلام كرد : « طي چند روز گذشته حملات شديدي عليه حزب كارگران سوسياليست در اهواز آغاز شده است . مقامات كميته‌ها ، پاسداران و استانداري تا كنون حداقل 9 نفر از رهبران و اعضاي اين حزب در اهواز را دست گير كرده‌اند . جان همگي اين مبارزين انقلابي در خطر است و از محل نگه‌داري و سرنوشت هيچ يك از اين انقلابيون دربند خبري در دست نيست . اين دست‌گيري‌ها و حملات بلافاصله پس از بروز تخاصمات در خرمشهر و حمله به خلق عرب در اين شهر شروع شده و تاكنون منجر به دست‌گيري و ضرب و شتم تعداد زيادي از اعضاي اين حزب شده است . » در پايان اين اطلاعيه خواسته شده است : مسئولين ضرب و شتم و دست‌گيري اعضاي حزب كارگران سوسياليست در اهواز را معرفي و مجازات كنيد . ( 11 )
291
براي پايان دادن به غائله خرمشهر و رسيدگي به اوضاع آن ، اقدامات مختلفي را مقامات محلي و كشوري انجام داده‌اند ؛ از جمله به منظور سرعت و سامان دادن و تمركز كافي امور قضايي ، “ هادوي “ دادستان كل انقلاب كه به خوزستان آمده است ضمن انتصاب “ ابوالقاسم ستاريان “ به نمايندگي دادستان كل انقلاب در استان خوزستان ، با انتشار اطلاعيه‌اي اعلام كرد : از سپاه پاسداران و دادسراي انقلاب اسلامي‌خوزستان خواسته شده است كساني را كه عليه انقلاب اسلامي ملت ايران توطئه مي‌كنند ، سركوب و تعقيب كرده و به دادگاه‌هاي انقلاب اسلامي تسليم نمايند تا حكم خداوند درباره آنان اجرا شود و به مردم اطمينان مي‌دهم كه اين توطئه در نطفه از بين رفته است . ( 12 )
از سوي ديگر ، عبدالحميد زرگر دادستان دادگاه انقلاب اسلامي آبادان با شبيرخاقاني ملاقات و مذاكره كرد و قرار شد شيخ عيسي خاقاني برادر شبيرخاقاني به نمايندگي وي ظرف امروز با مدني استاندار خوزستان ملاقات و گفت وگو كند . ( 13 )
از مسائل مورد توجه عموم ، حضور غيرمنتظر آيت الله خلخالي از روز گذشته در اهواز است كه با توجه به سوابق برخوردهاي جريان‌هاي خلق عرب و نام برده و به طور كلي به دليل نقش خاص وي در دادگاه‌هاي انقلاب ، اين حضور خواه ناخواه حاوي پيامي است كه براي اقدام كنندگان به اعمال ضدانقلابي خشونت بار ، نامفهوم نيست . خلخالي طي مصاحبه‌اي مطبوعاتي در پاسخ به اين سوال كه به چه منظور به خوزستان آمده‌ايد ؟ گفت : به دستور امام آمده‌ام و آن هم براي انجام كارها و رسيدگي به وضع دادگاه‌هاي انقلاب اسلامي اين استان و جهت سبك كردن كارهاي آن ، اقدام به اين سفر كرده‌ام . ( 14 )
از سوي ديگر ، جامعه مدرسين حوزه علميه قم با انتشار اعلاميه‌اي سخنان “ آيت الله خلخالي “ را تكذيب كرد . در اين اعلاميه‌امده است :
« بسمه تعالي . نظر به اين كه اخير روزنامه‌ها مطالبي از قول جناب آقاي “ شيخ صادق خلخالي “ نقل كرده‌اند كه به هيچ وجه با واقعيت تطبيق ندارد از قبيل اين كه « من به دستور امام به امارات متحده عربي رفتم » و « به دستور امام خميني به خوزستان آمده‌ام و آن هم براي انجام كارها و رسيدگي به وضع دادگاه‌هاي انقلاب اسلامي و سبك كردن كار اين دادگاه‌ها » ، از اين رو جامعه مدرسين حوزه علميه قم لازم مي‌داند با صراحت هرچه تمام تر به اطلاع عموم برساند كه نه مسافرت آقاي خلخالي به‌امارات متحده عربي به دستور امام بوده است و نه مسافرتشان به خوزستان و دخالتشان در دادگاه انقلاب اسلامي به‌امر معظم له انجام گرفته است . ( 15 )
اما به نوشته مطبوعات : آيت الله خلخالي حاكم شرع دادگاه‌هاي انقلاب ايران به اتفاق آقاي هادوي دادستان كل انقلاب و آقاي كريمي رئيس انتظامات زندان قصر ، قبل از ظهر روز جمعه ( 11/3/58 ) با هواپيماي نظامي وارد اهواز شدند . اين ماموريت از طرف رهبر انقلاب اسلامي ايران امام خميني صورت گرفته است . ( 16 )
همچنين گزارش‌ها حاكي است : با ورود آيت الله خلخالي و همراهان به اهواز ، دادگاه انقلاب اسلامي اهواز و مسجدسليمان به رياست آيت الله خلخالي و به دادستاني ابوالقاسم ستاريان از ساعت 2 بعدازظهر جمعه ( امروز ) محاكمات خود را آغاز كرده كه در نتيجه 8 تن به اعدام محكوم شدند . محكومان عبارتند
از : 1 ـ سرلشكر “ غلامحسين شمس تبريزي “ ، 2 ـ سرتيپ “ هاشم هوشمندهمداني “ ، 3 ـ سرهنگ “ مقدم حسيني “ ، 4 ـ سرهنگ “ حسين كاوه‌اي “ ، 5 ـ سرهنگ “ داود صادقي “ ، 6 ـ استوار يكم “ تقي افتخاري “ ، كه به جرم سركوبي و تعقيب افراد بي گناه و دستور تيراندازي مستقيم منجر به قتل و ضرب و جرح مردم اهواز و سركوبي قهرآميز تظاهرات حق طلبانه مردم مجاهد استان خوزستان و سلب آزادي و حقوق اوليه و طبيعي و شرعي آنان و محاربه با خدا و رسول خدا و امام زمان و ملت مسلمان ، به اعدام محكوم شدند . حكم اعدام در ساعت 5 و 45 دقيقه بامداد امروز ( شنبه 12/3/58 ) در مورد نام بردگان اجرا شد . همچنين سرتيپ “ غلامحسين علايي “ به همان اتهامات محكوم به اعدام شد ولي چون محل وقوع جرائم مهم او در مسجدسليمان بوده است ، جهت اجراي حكم به مسجدسليمان اعزام شد تا در آن محل حكم اعدام در مورد مشاراليه اجرا شود . همچنين استوار دوم “ الله وردي يعقوبي “ نيز به اتهام جرائم مذكور محكوم به اعدام شد و حكم درباره وي نيز به اجرا درآمد . ( 17 )
292
به منظور مقابله با تلاش ضدانقلاب داخلي و خنثي كردن توطئه كشورهاي همسايه و رسانه‌هاي خبري خارجي جهت ايجاد و گسترش شكاف عرب و فارس ، طرف‌داران انقلاب و نظام در منطقه ، اقداماتي را انجام مي‌دهند ، مانند عشاير عرب خوزستان كه به انحاء مختلف وفاداري
خود را به انقلاب اسلامي و آمادگي خود را براي سركوب ضدانقلاب اعلام مي‌كنند ، از جمله سران عشاير يك صد هزار نفري طايفه باوي براي دومين بار ظرف يك هفته با استاندار خوزستان ديدار و اعلام كردند : ما براي خودنمايي و مداهنه به اين جا نيامده‌ايم ، آمده‌ايم تا دستور بگيريم و از سرزمين خود دفاع كنيم تا اگر كسي بخواهد كج برود ، به فرمان دولت او را به راه راست آوريم . ما در دوران انقلاب شهيد داديم و عرب ايراني و عجم ايراني را يكي مي‌دانيم . دشمنان ما مي‌خواهند با به راه‌اندازي داستان عرب و عجم براي ما بدنامي به وجود آورند و ديگر اين براي ما قابل تحمل نيست و صبر ما لبريز شده است .
عشاير بوهرز نيز طي پيامي‌كه به حجت الاسلام خزعلي ، تسليم شد اعلام كردند : « ما افراد عشيره مسلمان آل بوهرز همبستگي خود را به دولت جمهوري اسلامي به رهبري امام خميني مجدد اعلام مي‌داريم و هر نوع خرابكاري و عمل ضدانقلابي از هر مقام و هر حزب را محكوم مي‌كنيم و آماده دستور امام هستيم . » اين عشاير اعلام كردند : « 1 ـ مسببين حوادث خرمشهر در هر لباس بايد مجازات شوند . 2 ـ ما خواهان حفظ همبستگي همه آحاد هستيم . 3 ـ حكم دادگاه‌هاي انقلاب را تاييد مي‌كنيم و هرگونه دخالت اجنبي را شديد محكوم مي‌كنيم و آماده هر نوع فداكاري در راه اسلام هستيم . »
عشاير دشت آزادگان هم در اطلاعيه‌اي كه حجت الاسلام علي كرمي آن را امضا و تاييد كرده است و در آن به آيه “ ان اكرمكم عندالله اتقيكم “ و حديث نبوي “ لافضل لعربي علي العجمي الا بالتقوي “ استناد شده ، تاكيد كردند : ما اعراب و اقشار مختلف مسلمانان عرب منطقه دشت آزادگان با ايمان و اعتقاد كامل كه به حقوق شرعي خود مانند ديگر افراد ملت ايران در سايه نظام جمهوري اسلامي به راهبري امام خميني از راه مشروع به خواست خداوند متعال خواهيم رسيد ، كليه توطئه‌هاي ارتجاعي امپرياليستي و ضدانقلابي و خلقي را در خوزستان مخصوصاً خرمشهر محكوم مي‌كنيم . ما هرگونه تجزيه طلبي و اخلالگري را محكوم كرده ، تا پاي جان از نظام جمهوري اسلامي و وحدت كلمه و استاندار دفاع خواهيم كرد . ( 18 )
293
سرلشكر فربد رئيس ستاد كل ارتش جمهوري اسلامي ايران در گزارشي به وزارت كشور اقدامات و فعاليت‌هاي نيروهاي مسلح ارتش جمهوري اسلامي را در مقابله با تحركات ضدانقلاب در خرمشهر از تاريخ 8/3/1358 تا 11/3/1358 به شرح زير گزارش داده است .
الف ) اقدامات نيروي زميني از ساعت 18 : 00 روز 8/3/1358 تا ساعت 12 : 00 روز 11/3/1358 درباره رويدادهاي خوزستان :
1ـ ابلاغ آماده باش به لشكر 92 زرهي خوزستان و احضار كليه پرسنل لشكر و متوقف كردن فعاليت‌هاي آموزشي لشكر براي حضور احتمالي در مرزهاي باختري و حضور نظامي در منطقه خرمشهر به صورت عامل بازدارنده بنابه دستور رئيس دولت .
2ـ اعزام تيم‌هاي اطلاعاتي به مناطق مرزي و منطقه عمومي‌خرمشهر جهت گردآوري
اطلاعات .
3ـ اعزام فرمانده لشكر به منطقه خرمشهر جهت بررسي اوضاع از نظر نظامي و تهيه طرح حضور نيروي نظامي بنابه دستور دولت .
4ـ تهيه طرح محاصره خرمشهر و آبادان به منظور كنترل و تامين منطقه و آمادگي اجراي طرح بنابه دستور رئيس دولت .
5ـ اعزام 5 دستگاه‌تانك و 5 دستگاه سربازبر از اهواز به خرمشهر جهت تقويت روحيه پاسداران انقلاب و تضعيف روحيه ضدانقلابيون .
6ـ گشت زني مداوم 24 ساعته در طول مرز از جنوب هورالعظيم تا پاسگاه خين به طول 120 كيلومتر .
7ـ تقويت پرسنل گردان دژ مستقر در خرمشهر و آمادگي گردان جهت كنترل و تامين خرمشهر و احيانا اشغال مناطق حساس به‌امر دولت .
8ـ پذيرفتن 200 نفر پاسداران اعزامي از تهران در گردان دژ خرمشهر و فراهم نمودن تسهيلات ماموريت آنان و حتي تعيين ماموريت آنان در شب هنگام و اشغال نقاط حساس خرمشهر .
9ـ شركت فرمانده لشكر در كميته هماهنگي خرمشهر و فعاليت‌هاي فرمانده لشكر دائر به دعوت آيت الله موسوي از اهواز براي ايجاد تفاهم و سازش .
10ـ تجهيزات مشروحه زيرين از نيروي زميني به پاسداران انقلاب و فرماندهي خرمشهر واگذار گرديده است : 16 دستگاه بي سيم ، 20 دستگاه خودرو سبك و سنگين با راننده ، 300 قبضه تفنگ ، 75000 تير فشنگ ، 500 نارنجك و تعدادي تيربار و تجهيزات از انواع مختلف .
ب ) اقدامات نيروي دريايي از تاريخ 5/3/1358 الي ساعت 12 : 00 روز 11/3/1358 به شرح زير مي‌باشد :
1ـ اعزام 45 نفر تكاوران نيروي دريايي به ساختمان مركزي رزمندگان و كانون خلق عرب در خرمشهر و تخليه ساختمان و تحويل آن به پاسداران انقلاب اسلامي ايران .
2ـ پاكسازي اداره بندر خرمشهر از عوامل ضدانقلاب و استقرار 50 نفر پاسداران انقلاب در اين اداره .
3ـ پاكسازي نقاط حساس شهر از عوامل ضدانقلاب كه مسلحانه مقاومت مي‌كردند و اماكن عمومي را به آتش مي‌كشيدند .
4ـ اعزام جمعا 167 نفر تكاوران نيروي دريايي با سلاح و تجهيزات مربوطه از بوشهر به پايگاه دريايي خرمشهر جهت پاكسازي منطقه آبادان ـ خرمشهر از عوامل ضدانقلاب .
5ـ تامين حفاظت ساختمان فرمانداري خرمشهر و بعضي از تاسيسات شركت ملي نفت ايران در محل .
6ـ انجام گشت در رود كارون و شط العرب ( از خرمشهر تا آبادان ) توسط ناوچه‌هاي 65 پايي
و 18 تني كه مجهز به سلاح‌هاي كاليبر 50 و 20 ميليمتري مي‌باشند .
7ـ سركوبي لنج ها ، دوبه‌ها و هرگونه شناورهايي كه در اختيار عوامل ضدانقلاب بوده و از داخل رود كارون به سوي مردم و شهر خرمشهر تيراندازي مي‌نمايند .
8ـ پاكسازي جاده آبادان ـ خرمشهر و پل خرمشهر از عوامل ضدانقلاب .
9ـ نقل و انتقال و استقرار پاسداران انقلاب ـ كه از تهران اعزام گرديده‌اند ـ در تاسيسات شركت ملي نفت ايران در منطقه .
10ـ حمل دكتر ، دارو ، وسايل و تجهيزات و همچنين نفرات پاسداران انقلاب از تهران به آبادان توسط هواپيماهاي فرندشيپ نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران .
پ ) فعاليت‌هاي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران تا ساعت 12 : 00 روز 11/3/1358 :
1ـ اعزام دو فروند هلي‌كوپتر به اهواز و خرمشهر .
2ـ اعزام دو فروند هواپيماي سي ـ130 از تهران به اهواز به منظور حمل پاسداران انقلاب .
3ـ اعزام دو فروند هواپيماي سي ـ130 از بوشهر به آبادان به منظور حمل پاسدار .
4ـ اعزام يك فروند هواپيماي 707 از تهران به آبادان به منظور اعزام نيرو .
5ـ اعزام يك فروند هواپيماي سي ـ130 از بوشهر به آبادان جهت حمل تكاوران دريايي .
6ـ اعزام يك فروند هواپيماي سي ـ130 از تهران به آبادان به منظور حمل تعداد 100 نفر پاسدار .
7ـ اعزام دو فروند هواپيماي اف ـ5 به منظور شناسايي منطقه آبادان و خرمشهر .
8ـ اعزام يك فروند هواپيماي اف ـ27 از تهران به اهواز به منظور حمل دادستان انقلاب و همراهان .
9ـ حمل 91 نفر زنداني از خرمشهر به دزفول با يك فروند هواپيماي سي ـ130 . ( 19 )
294
به دنبال تحركات ناوچه‌هاي عراقي در اروندرود ، يكي از افسران ژاندارمري خرمشهر گفت : ناوچه‌هاي مسلح عراقي در رودخانه اروندرود روبه روي پايگاه و بندر به گشت پرداخته‌اند . با تماسي كه با مرزبانان عراق به عمل آمد ، گفتند : « ما مشغول پاسداري از مرزهاي خود مي‌باشيم . » ( 20 ) از سوي ديگر ، در مرزهاي خاكي نيز بعض وضعيت نسبت حساسي حاكم است ؛ في المثل خبرگزاري پارس گزارش داد كه يك اتومبيل عراقي در حين فرار به خاك عراق به سوي گشتي‌هاي گروهان ژاندارمري “ موسيان “ آتش گشود كه بر اثر آن يك درجه دار و يك سرباز ايراني مجروح شدند . ( 21 )
295
در حالي كه فضاي شهر مهاباد به سبب تحصن بي كاران در فرمانداري و ركود كارها متشنج است ، “ عزالدين حسيني “ با سخنان تحريك آميز ، بر تشنج دامن مي‌زند . براساس گزارش مطبوعات ،
ديپلمه‌هاي بي كار شهرستان مهاباد كه در فرمانداري اين شهر متحصن هستند ، كاركنان شهرداري و فرمانداري مهاباد را به اداره راه ندادند . آنها در اعلاميه‌اي اعلام كردند كه « اعتصاب ما مورد پشتيباني تام سازمان‌هاي مترقي است و ما از كارمندان شهرداري و فرمانداري مهاباد مي‌خواهيم كه از امروز تا زمان رسيدگي به خواست‌هاي قانوني و پايان اعتصاب و تحصن ما ، به اداره نيايند . » در پي اين اقدام ، آيت الله عزالدين حسيني در تلگرامي به نخست وزير و وزير كار ، متذكر شد كه تحصن حدود 350 فارغ التحصيل در فرمانداري و شهرداري مهاباد باعث ركود كارها شده و با توجه به اهميت موضوع لازم است كه با اعزام نماينده ، در خصوص تحقق خواست‌هاي مشروع اين عده اقدام شود . وي كه از شهرهاي بانه و سردشت به مهاباد بازگشته است ، همچنين در اجتماع مردم اين شهر گفت : « من در اين مسافرت به مردمان بسيار پراحساس و خوش قلب و كودكان زردرنگ و بيچاره برخوردم . » وي افزود : مردم كردستان هيچ چيز ندارند جز يك قلب پر از احساس و عشق به ايران و كردستان . ارتجاع در اين منطقه براي ما هيچ چيز نگذاشته است و مردم اين منطقه از همه چيز محروم هستند . ( 22 )
296
در پي بروز يك قتل در سنندج اوضاع اين شهر متشنج شد . به گزارش مطبوعات ، به دنبال وقوع قتلي كه در محله “ بهارمست “ واقع در انتهاي خيابان سيروس سنندج روي داد ، ناگهان در شهر شايع شد كه اين كار به دست يكي از پاسداران انقلاب صورت گرفته است . به دنبال اين شايعه ، عده‌اي به كميته انقلاب اسلامي واقع در روبه روي مسجدجامع سنندج حمله بردند و ساختمان محل و ميني‌بوس كميته را به آتش كشيدند . در جريان آتش‌سوزي ، زندانيان كميته ـ كه 6 نفر آنها متهم به قتل هستند ـ با استفاده از موقعيت گريختند . اين واقعه آرامش سنندج را به هم زد و عده‌اي با تظاهرات و راهپيمايي ، به روش كميته‌ها و “ احمد مفتي‌زاده “ اعتراض كردند . با بالا گرفتن تشنج در سنندج چهار تن از اعضاي شوراي اداره اين شهر در يك مصاحبه تلويزيوني گفتند كه متهم ، به قتل اعتراف كرده است ، بنابراين پدر وي كه پاسدار انقلاب است در قتل دخالتي نداشته و متهم نيز در كميته‌هاي انقلاب اسلامي سنندج هيچ گونه سمتي نداشته و ندارد . با اين حال گروه‌هاي كثيري از مردم سنندج خواستار رسيدگي به جريان امر و مجازات قاتل شدند . ( 23 )
297
امروز ، روزنامه اطلاعات از يك درگيري مسلحانه در غرب كشور بين پاسداران و قاچاقچيان و راهزنان مسلح خبر داد كه بعدها نوعي ارتباط بين اين درگيري با گروه‌هاي مسلح منطقه‌اي آشكار گرديد .
به نوشته اين روزنامه : ساعت 1 : 30 بامداد به پاسداران انقلاب اسلامي سلماس اطلاع داده شد كه عده‌اي راهزن مسلح در 10 كيلومتري جاده سلماس ـ خوي به سوي مسافران تيراندازي مي‌كنند . بلافاصله چند تن از پاسداران به محل عزيمت كردند و بين آنان و راهزنان تيراندازي شد . در اين درگيري دو پاسدار به شهادت رسيدند و دو تن ديگر مجروح شدند . راهزنان مسلح
سپس گريختند و پاسداران تا روستاي سيلاب ، آنان را تعقيب كردند . در يكي از خانه‌هاي اين روستا ، علي‌رغم هويدا شدن آثار خون يكي از راهزنان كه در جريان درگيري توسط يك پاسدار مجروح شده بود ، “ محرم محمدپور “ صاحب خانه حاضر نشد در اين باره و همچنين شخص مجروح اطلاعاتي در اختيار پاسداران بگذارد .
بيش از يك صد مرد مسلح با شنيدن خبر ورود پاسداران انقلاب اسلامي به روستاي سيلاب از روستاهاي اطراف بسيج شدند و در ضمن موضع گرفتن در ارتفاعات “ اوربان “ ، به سوي پاسداران آتش گشودند و پاسداران نيز متقابلا به سوي اين گروه تيراندازي كردند ، در نتيجه اين تيراندازي ، “ حاج جميل “ ساكن روستاي “ هدر “ با اسبش كشته شد و از وي يك قبضه تفنگ ميشل با 23 تير فشنگ و يك قبضه اسلحه كمري “ لاما “ با 3 تير فشنگ به دست آمد .
زد و خورد پاسداران انقلاب با اشرار مسلح تا ساعت 2 بعدازظهر ادامه يافت و عاقبت اشرار به اطراف گريختند . به دنبال اين واقعه ، در حدود يك صد نفر در ارتباط با راهزنان مسلح دستگير شدند و كليه نقاط حساس شهر و جاده‌هاي سلماس نيز در كنترل پاسداران انقلاب است . ( 24 )
از سوي ديگر ، حزب دمكرات كردستان در بيانيه‌اي ماجرا را به نحو زير توصيف كرد :
روز شنبه مورخه 12/3/58 پاسداران كميته سلماس با قاچاقچيان و خرابكاران برخورد مي‌كنند . در پي اين حادثه كميته سلماس بدون تحقيق در اطراف اين حادثه به كمك ارتش و توپ و تانك و بسياري از افراد غيرمسئول مسلح شهري و حومه ترك نشين ـ كه قبلا از كميته اسلحه دريافت داشته بودند ـ به روستاهاي كردنشين حمله ور شده و ساكنين اين روستاها را غافلگير نموده‌اند و در حدود يك صد و ده نفر از كشاورزان و دام داران و روحانيون اين آبادي‌ها را دست گير كرده و به زندان انداخته‌اند . با توجه به اين امر ادامه چنين وضعي سراسر منطقه را به سوي فاجعه‌اي عظيم سوق مي‌دهد . خواستار رسيدگي فوري و مجازات فوري مسببين ضدانقلابي هستيم . ( 25 )
298
سازمان چريك‌هاي فدايي خلق ايران طي بيانيه‌اي سياست دولت در قبال شوراهاي دهقاني تركمن صحرا را ـ كه عمدت توسط عناصر سازمان مذكور اداره مي‌شوند ـ تقبيح كرد . در اين بيانيه در پاسخ به اعلاميه وزارت كشور مبني بر اين كه شوراهاي دهقاني تركمن صحرا را به رسميت نمي‌شناسد ، هشدار داده شده و آمده است : « اولا معلوم نيست چنانچه دولت در مورد جمع آوري و تقسيم محصول ، دهقانان را به رسميت نشناسد ، چه كسي را به رسميت خواهد شناخت . ثانياً از هم اكنون پيش‌بيني مي‌شود چنانچه دولت نخواهد از طريق شوراهاي دهقاني براي جمع آوري محصول و تقسيم عادلانه آن اقدام نمايد ، زمينه تركتازي و آتش افروزي زمين داران بزرگ را فراهم آورده و آنها اين بار با دلگرمي از حمايت دولت ، يك بار ديگر روستاها را به خاك و خون خواهند كشيد . دولت بايد از طريق به رسميت شناختن شوراهاي دهقاني ـ كه در بسياري مناطق
تشكيل شده است ـ كار مردم را واقعا به خود مردم واگذار كند . اما از يك سو برخي مقامات رسمي ظاهر از ضرورت تشكيل شوراهاي دهقاني سخن مي‌گويند و با كمال تاسف از سوي ديگر عملا دولت هر كجا شورا تشكيل شده است آن را غيرقانوني اعلام مي‌كند و به اعتقاد ما اين سياست اولا به سود سرمايه داران و مالكين بزرگ است ، ثاني بزرگترين مانع پيشرفت جريان برداشت محصول است ، ثالث مي‌تواند منشا خون ريزي و جنايات فجيع تر از گنبد و نقده گردد . » بيانيه سازمان چريك‌هاي فدايي خلق با تاكيد بر ضرورت اجراي اصلاحات ارضي واقع انقلابي و حمايت دولت از شوراهاي دهقاني ، هشدار داد كه هنگام برداشت محصول به احتمال قوي عوامل وابسته به رژيم سابق و زمين داران بزرگ خواهند كوشيد وقايع خونين گذشته را تكرار كنند . ( 26 )
299
كميته مركزي حزب توده ايران در نامه سرگشاده‌اي خطاب به “ همه نيروهاي علاقه مند به پيروزي انقلاب ضدامپرياليستي و دمكراتيك خلق ايران “ با تاكيد بر “ ضرورت اتحاد براي مقابله با تحريكات ضدانقلاب و پيدا كردن راه حل انقلابي مشكلات كنوني “ ، اعلام كرد : « به نظر ما ويژگي‌هاي لحظه كنوني در كشور چنين است كه :
ـ عوامل گوناگون بحران در همه زمينه‌هاي زندگي اجتماعي شدت مي‌يابد .
ـ ضدانقلاب ( يعني امپرياليسم و ارتجاع داخلي ) با بهره برداري از نابساماني‌ها هر روز گستاخ تر مي‌گردد .
ـ سازشكاران ، نبرد نيروهاي انقلابي خلق را عليه ضدانقلاب فلج مي‌كنند .
ـ تفرقه‌اندازان و انحصارطلبان ، مبارزه مردم را از سمت گيري اصلي منحرف مي‌سازند .
ـ بخش‌هاي مهمي از نيروهاي راستين انقلاب ، ضروريات حياتي و عمده پيروزي انقلاب را يا فراموش كرده‌اند و يا بدان كم بها مي‌دهند و خود را با مسائل فرعي و درجه دوم مشغول مي‌سازند . »
در بخش ديگري از اين نامه سرگشاده تحت عنوان “ هدف نيروهاي امپرياليستي “ چنين آمده است :
1ـ جلوگيري از تثبيت اوضاع اقتصادي ، جلوگيري از به كار افتادن كارخانه‌ها و كارگاه‌ها ، دامن زدن به هرج و مرج اقتصادي ، بالا بردن قيمت‌هاي خواربار و وسايل مصرفي مورد احتياج مردم .
2ـ جلوگيري از تثبيت اوضاع اجتماعي و دامن زدن به هرج و مرج ، مشغول كردن مردم به مبارزات خانگي ، منحرف كردن مردم از مبارزه عليه دشمن اصلي .
3ـ ترويج ناامني ، ترور ، كشتار ، دزدي ، غارتگري ، پخش مواد مخدر و قاچاق .
4ـ به جان هم انداختن احزاب ، سازمان‌ها و گروه‌هاي سياسي و ايجاد تفرقه . ( 27 )
300
“ سرلشكر فربد “ رئيس ستاد ارتش جمهوري اسلامي امروز در جمع پرسنل ارتش در پادگان لويزان سخناني ايراد كرد . به گزارش روزنامه اطلاعات وي چنين گفت : « ما الان بايد افتخار كنيم كه اجازه نداديم ارتش در گنبد و ساير جاها در مقابل مردم بايستد ؛ ما در آن جا به گونه‌اي عمل كرديم كه فقط امنيت برقرار شود . من معتقدم كه براي حفظ انقلاب ، حتي المقدور بايد از مردم انقلابي و پاسداران استفاده كرد چون ما كاري براي اين انقلاب نكرديم پس حفظ انقلاب را به عهده خود مردم بگذاريم . ارتش بايد براي حفظ امنيت مرزها باشد ، ارتش نبايد با مردم روبه رو شود . فردا مبهم است ، كسي نمي‌تواند چيزي را پيش‌بيني كند . مطمئن باشيد كه برگشت به عقب امكان پذير نيست ، پل‌هاي پشت سر ما خراب شده است و توقف نيز حكم مرگ را دارد . امروز ما مي‌خواهيم كه ارتش بين مردم باشد و مردم ، ما را در ميان خود جاي دهند . امروز ما از تمام احزاب و روزنامه نگاران و گروه‌هاي مردم دعوت كرده‌ايم كه بيايند و در مورد مسائل گوناگون با هم بحث كنيم . من از آنها حتي در مورد ارتش خلقي و راه بازسازي ارتش سوال مي‌كنم . هنوز به ما رسم نگفته‌اند كه ما غيرمتعهد هستيم ، اين فقط استنباط ما است ، هنوز براي ما چيزي در سياست خارجي دولت روشن نيست . من اين جا فقط به شما هشدار مي‌دهم كه ما جزئي از كل هستيم ، اين جزء بايد به كل كمك كند .
فربد در پاسخ يكي از درجه داران كه سوال كرد : حالا نظامي‌ها را به جرم كشتن مردم محاكمه مي‌كنند ، اكنون هم شما ما را به گنبد و نقده يا خرمشهر مي‌فرستيد ، چه تضميني وجود دارد كه
فردا ما متهم محاكمات ديگري نباشيم ؟ آيا ما حق داريم در مورد اين تصميم‌ها سوال كنيم ؟ گفت : « موقعيت الان با گذشته فرق مي‌كند . اينك شما در جهت خواست اكثريت مردم پيش مي‌رويد ، تصميم دولتي را كه منتخب ملت است اجرا مي‌كنيد . » سرلشكر فربد خبر اعزام 5 هزار نفر تكاوربه خرمشهر و نيز بمباران دهكده‌ها با هلي‌كوپتر را كه خبرگزاري‌هاي خارجي مخابره كرده‌اند ، تكذيب كرد . وي افزود : ارتش متعلق به ملت ايران و زير فرمان دولت جمهوري اسلامي است ودولت هر وقت بخواهد ارتش در اختيار اوست . ( 28 )
301
در ادامه مذاكرات اتحاد دو كشور عراق و سوريه ، “ عبدالحليم خدام “ وزير امورخارجه
حافظ اسد رئيس جمهور سوريه
سوريه و “ طارق عزيز “ عضو شوراي انقلاب عراق در دمشق مذاكرات مهمي درباره مراحل مختلف طرح وحدت عراق و سوريه انجام دادند . خدام و عزيز از جانب دو كشور رياست كميته امور سياسي ، فرهنگي و اطلاعاتي عراق و سوريه را به عهده دارند . اين كميته پس از امضاي معاهده وحدت عراق و سوريه در اكتبر 1978 بعد از بازديد حافظاسد رئيس جمهور سوريه از عراق تشكيل شد . مذاكرات امروز 3 ساعت طول كشيد و قرار است روز بعد ادامه يابد . ( 29 )
از سوي ديگر ، روزنامه كويتي “ السياسه “ نوشت : “ حافظاسد “ رئيس جمهوري سوريه احتمالا طي روزهاي آينده ميان ايران و عراق ميانجي گري خواهدكرد تا اختلافات موجود ميان دو كشور را بهبود بخشد . ( 30 )
در اين حال ، صدام حسين معاون صدر شوراي فرماندهي انقلاب عراق در اعلاميه‌اي كه به مناسبت سالروز ملي شدن نفت اين كشور منتشر كرد ، در كنار اعلام مواضع ضدامريكايي و ضداسرائيلي به ابراز خصومت با انقلاب اسلامي پرداخت . وي از يك طرف آمريكا را به ارعاب كشورهاي عرب به منظور كشاندن آنها به معامله جداگانه با مصر و اسرائيل متهم كرد و از طرف ديگر ، با اشاره به انقلاب اسلامي اذعان كرد : در حال حاضر تهديدهايي عليه ملل عرب و كشورهاي توليد كننده نفت براي تضعيف ساختن آنها در برابر توطئه‌امريكا و مصر و اسرائيل صورت مي‌گيرد . صدام اخطار كرد در صورتي كه‌امريكا به فكر تهاجم به يك كشور عربي و يا كشورهاي صادر كننده نفت باشد ، آنها تمام چاه‌هاي نفت را در منطقه به آتش خواهند كشيد . صدام افزود : امپرياليسم جهاني و در راس آن امريكا در حال حاضر از بحران نفتي جاري ـ كه طبق نقشه كارتل‌هاي نفتي امريكا به وجود آمده است به سود خود بهره برداري كرده و از آن براي تهديد كشورهاي عربي و صادر كننده نفت و تضعيف قدرت مخالف نسبت به توطئه‌امريكا ، مصر و اسرائيل عليه مردم فلسطين استفاده مي‌كند . ( 31 )
در همين حال ، سعدون حمودي وزير امورخارجه عراق نيز ادعا كرد : فعاليت‌هاي خرابكارانه‌اي از داخل خاك ايران بر عليه عراق انجام مي‌شود كه هدف آن ايجاد مشكلاتي در روند انقلابي اين كشور و منحرف كردن توجه آن از وظايف ملي خويش در قبال توطئه‌هاي كارتر ، سادات و بگين است . ( 32 )
منابع و ماخذ روزشمار 12/3/1358
1 ـ روزنامه اطلاعات ، 13/3/1358 ، ص 2 .
2 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 71 ، 13/3/1358 ، ص 5 .
3 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 72 ، 14/3/1358 ، ص 11 ، راديو بغداد .
4 ـ روزنامه كيهان ، 12/3/1358 ، ص 8 .
5 ـ روزنامه كيهان ، 13/3/1358 ، ص 3 .
6 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 3 .
7 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 2 .
8 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 3 .
9 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 3 .
10 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 7 .
11 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 3 .
12 ـ ماخذ شمراه 5 ، ص 3 .
13 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 2 .
14 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 2 .
15 ـ روزنامه اطلاعات ، 14/3/1358 ، ص 13 ، خبرگزاري پارس .
16 ـ ماخذ شماره 4 ، ص 2 .
17 ـ ماخذ شماره 4 ، ص 1 .
18 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 3 .
19 ـ سند شماره 134352 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش رئيس ستاد ارتش به وزارت كشور .
20 ـ ماخذ شماره 4 ، ص 8 .
21 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 72 ، 14/3/1358 ، ص 1 .
22 ـ روزنامه اطلاعات ، 12/3/1358 ، ص 3 .
23 ـ ماخذ شماره 22 ، ص 3 .
24 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 3 .
25 ـ روزنامه بامداد ، 21/3/1358 ، ص 2 .
26 ـ ماخذ شماره 22 ، ص 8 .
27 ـ روزنامه مردم ارگان حزب توده ايران ، سال اول ، شماره 21 ، 12/3/1358 ، ضميمه ، ص 1 .
28 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 2 .
29 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 8 ، خبرگزاري فرانسه .
30 ـ ماخذ شماره 21 ، ص 6 ، خبرگزاري فرانسه .
31 ـ روزنامه جمهوري اسلامي ، 13/3/1358 ، ص 8 و روزنامه كيهان ، 14/3/1358 ، ص 8 ، خبرگزاري فرانسه .
32 ـ ماخذ شماره 27 ، صفحه آخر ، خبرگزاري فرانسه ، راديو بغداد .
