روزشمار
يكشنبه
12 فروردين 1358
3 جمادي‌الاول 1399
1 آوريل 1979
560
با برگزاري رفراندوم عظيم دو روز گذشته در ايران ، انقلاب اسلامي يك مرحله حساس و اساسي را در راه " قانوني و نهادي كردن مشروعيت انقلابي " پشت سرگذاشت و استقرار قانوني و رسمي‌نظام مبعوث انقلاب ، " جمهوري اسلامي " ، در ايران اعلام گرديد .
امام خميني طراح ، برنامه‌ريز ، هادي و رهبر انقلاب اسلامي‌طي پيامي‌در گراميداشت روز 12 فروردين اظهار داشتند : « صبحگاه 12 فروردين كه روز نخستين حكومت الله است از بزرگترين اعياد مذهبي و ملي ماست . ملت ما بايد اين روز را عيد بگيرد و زنده نگهدارد . روزي كه كنگره‌هاي قصر 2500 سال حكومت طاغوتي فرو ريخت و سلطه شيطاني براي هميشه رخت بربست و حكومت مستضعفين كه حكومت خداست به جاي آن نشست . من در اين روز مبارك كه روز امامت است و روز فتح و ظفر ملت ، جمهوري اسلامي‌را اعلام مي‌كنم . به دنيا اعلام مي‌كنم كه در تاريخ ايران چنين رفراندومي‌سابقه ندارد كه سرتاسر مملكت با شوق و شعف و عشق و علاقه به صندوقها هجوم آورده و راي مثبت خود را در آن ريخته و رژيم طاغوتي را براي هميشه در زباله‌دان تاريخ دفن كنند . » ( 1 )
احمد صدرحاج‌سيدجوادي وزير كشور در اين باره گفت : بيش از 98 درصد از واجدين شرايط براي دادن رأي و نظرخواهي شركت كردند و بيش از 97 درصد آنها به جمهوري اسلامي راي دادند . در نتيجه از ساعت 12 شب يكشنبه 12 فروردين ماه 1358 هجري شمسي رژيم كشور ايران با پيام امام‌خميني رسماً " جمهوري اسلامي " اعلام مي‌گردد . ( 2 )
561
در پي توافق هيأت اعزامي وزارت كشور و هيأت نمايندگي اهالي تركمن گنبدكاووس در مورد برقراري آتش‌بس ، به گزارش مطبوعات علي‌رغم تيراندازي پراكنده ديشب ، آتش‌بس از ساعت 7 بامداد برقرار گرديد و بلافاصله پس از اعلام آتش‌بس ، مذاكرات هيأت اعزامي‌وزارت كشور با گروهي كه " نمايندگان خلق تركمن " خوانده شدند در داروخانه سينا در گنبد آغاز شد . ( 3 )
با وجود اين روزنامه كيهان به نقل از خبرنگار خود در گرگان خبر داد كه ساعت 30 : 8 صبح
نتيجه حاصله از برگزاري رفراندوم تعيين نظام جمهوري اسلامي‌و استقرار رسمي آن و تثبيت قانوني اسلاميت نظام جمهوري ، قم را به يك مركز بزرگ خبري تبديل كرده‌است .
11/1/58 - قم - مصاحبه با سفير فرانسه
12/1/58 - قم - مصاحبه با آيت‌الله روحاني
12/1/58 - مصاحبه با آيت‌الله منتظري
امروز تيراندازيهاي پراكنده‌اي در شهر گنبد صورت گرفته است و گفته مي‌شود افراد ناشناس دست به اين تيراندازيها زده‌اند . ( 4 ) در گزارش ساعت 30 : 10 صبح خبرنگار اين روزنامه آمده است كه تمام راههاي گنبد همچنان بسته است و دو گروه اعزامي‌براي رساندن كمكهاي دارويي و غذايي و تكنسينهاي ترميم تلفنهاي گنبد از نيمه راه اين شهر بازگشته‌اند … فضاي مناطق و بخشهاي آق قلعه ، پهلوي‌دژ ، بندر‌تركمن و گميشان متشنج است و هر آن بيم درگيري در اين مناطق مي‌رود . ( 5 )
در اين حال روزنامه كيهان نوشت : « به كليه هيأتهايي كه قبل از ورود هيأت اخير وزارت كشور به گنبد رفته‌اند ، غير از هيأت خليل رضايي دستور بازگشت داده شده است . همچنين گفته مي‌شود نيروهاي انقلابي مسلح كه از امام‌شهر ( شاهرود ) و بجنورد و ساير نقاط به گنبد وارد شده‌اند ، در درگيريها شركت نكردند . در اين باره فرمانده هنگ ژاندارمري گرگان در تماسي با خبرنگار روزنامه كيهان ضمن ابراز نگراني از وضع موجود گنبد ، گفت : « نيروهاي كمكي نظامي‌اعزامي‌به گنبد هيچ‌گونه دستور دفاعي ندارند و فرمانده اصلي عمليات ، ارتش است.» سرگرد ميربهبهاني افزود : « كه حدود 13 پاسگاه ژاندارمري مستقر در منطقه تركمن‌صحرا و نقاط مرزي سقوط كرده است و اگر اقدامات لازم و جدي به عمل نيايد بيم ناراحتي بيشتري براي شهرها و بخشهاي‌مجاور مي‌رود . » ( 6 )
از سوي ديگر روزنامه اطلاعات گزارش داد : « پيش‌ازظهر امروز يك گردان از نيروهاي ارتش ملي ايران و رزمندگان انقلاب اسلامي‌با تجهيزات نظامي‌شامل سه تانك و تعداد زيادي تيربار ، گازاشك‌آور و چند زرهپوش از طريق گرگان راهي گنبدكاووس شد . هدف گردان اعزامي‌به گنبدكاووس در وهله اول پاكسازي شهر گنبد و بازگرداندن آرامش به اين شهر است.» اين روزنامه به نقل از حبيب‌الله سهرابي يكي از پاسداراني كه از كميته انقلاب اسلامي ولي‌آباد تهران به گنبد اعزامي‌شده است ، نوشت : « تاكنون 18 پاسگاه ژاندارمري در نوار مرزي ايران و شوروي توسط تركمنها و با مساعدت چريكهاي فدايي خلق ، خلع سلاح شده است . ما از دولت آقاي بازرگان تقاضا مي‌كنيم هر چه زودتر نسبت به اعزام نيروهاي نظامي و تجهيزات كافي از ارتش ملي ايران به اين منطقه اقدام نمايند . » ( 7 )
در مورد عوامل و عناصر موثر در تشنج و بحران قومي‌گنبد ، حجت‌الاسلام حسين عمادي نماينده كميته عملياتي مشترك قم و مشهد در مصاحبه با روزنامه اطلاعات با ارائه مداركي از جمله نام و مشخصات كامل اعضاي سازمان چريكهاي فدايي خلق گنبد ، اين سازمان را به دست داشتن در حوادث گنبد متهم كرد . وي گفت : « در ميان مدارك ، نقشه كامل گنبد وجود دارد كه در آن مسير پيشروي و نقاط استراتژيكي و مناطقي كه بايد تيربار و ساير تجهيزات نظامي‌در آنجا كار گذاشته مي‌شد ، مشخص شده است … تمام اعلاميه‌ها و نشريات چريكهاي فدايي خلق توسط دفتر تبليغاتي اين سازمان به زبان تركمني تهيه و چاپ شده بود كه قرار بود بين مردم پخش شود . همچنين در يك كتابچه محرمانه مشخصات كامل روستاهايي كه قرار بود چريكهاي فدايي خلق در آن نقاط دست به فعاليتهاي گسترده‌اي بزنند ، نوشته شده بود . » حجت الاسلام عمادي اضافه كرد : « هدف دولت انقلاب اسلامي اين است كه با بررسيهاي لازم مشخص كند كه دشمن اصلي مردم كيست و پاسداران با چه گروهي در حال جنگ هستند . اگر كمونيستها باشند كه تكليف معلوم است اما اگر تركمنها باشند كه ما با آنها برادريم و اصولاً با هم اختلافي نداريم . » ( 8 )
562
حاج خليل‌الله رضايي نماينده اعزامي‌وزارت كشور در مورد نقش و دخالت چريكهاي فدايي و نيز وظايف و نحوة دخالت ارتش درحوادث گنبد گفت : « با اين كه [ سازمان چريكهاي فدايي ] در روزنامه‌ها اعلام مي‌كنند كه در جريان گنبد دخالتي نداريم ولي مداركي در دست است و اشخاصي از فداييان خلق اسير شده‌اند كه اين ادعاي آنها را رد مي‌كند . » وي در مورد مذاكرات انجام شده با فداييان در روزهاي گذشته اظهار داشت : « روز اول ورودمان به گنبد پس از چند ساعت تماس موفق شديم با شاخه نظامي فداييان و به خواست آنها در محلي كه مورد قبولشان بود در يك داروخانه شبانه‌روزي وارد مذاكره شديم . اول در مورد آتش‌بس صحبت شد كه با قبول آن ، ساعت 8 شب دوشنبه 7 فروردين آتش‌بس اعلام شد . آتش‌بس تا ساعت 10 صبح روز سه‌شنبه تا 95 درصد مراعات گرديد . بعد متاسفانه آتش‌بس توسط افراد غيرمسؤول شكسته شد و آنها هم متقابلاً شروع به تيراندازي كردند . به دنبال اين جريان يك هيأت نظامي‌از ارتش ملي ايران به سرپرستي تيمسار فلاح روز پنجشنبه وارد گنبد شد و گزارشهاي مربوط به اطلاع ايشان رسيد . تيمسار فلاح به اين علت كه مخابرات گنبد مختل بود و مكالمات بي‌سيم ارتش توسط تركمنها ضبط مي‌شد، روز جمعه براي گزارش و كسب تكليف به تهران رفت كه هنوز مراجعت نكرده است . »
وي در مورد احتمال دخالت ارتش گفت : « در حال حاضر نيروهاي نظامي‌ارتش زير نظر هيأت اعزامي‌از وزارت كشور قرار دارد و در صورتي كه موفق شويم از نظر سياسي به توافق برسيم ، ارتش دخالت نخواهد كرد ولي چنانچه توافقي صورت نگيرد چون وظيفه ارتش حفظ نظم در سراسر كشور است ، طبيعتاً دخالت خواهد كرد . » ( 9 )
563
امير انتظام سخنگوي دولت در مصاحبه مطبوعاتي امروز خود درباره وقايع گنبد گفت: گنبدكاووس تحت كنترل دولت است و ارتش دخالتي در ماجراي گنبد نكرده و تماشاچي است. وي افزود : از سوي امام خميني و دولت هياتي به گنبد رفتند ، شايد تا ظهر امروز مسأله را با مذاكره حل كنند و گزارش آن را به اطلاع خواهند رساند . امير انتظام تاكيد كرد كه در گنبد و كردستان هموطنان ما تقاضاهايي دارند كه دولت به تمام اين درخواستها رسيدگي مي‌كند و تصميمات لازم گرفته خواهد شد ولي گروهي ضدانقلاب از اين احساسات سوء استفاده مي‌كنند و موجب خونريزي مي‌شوند و فكر مي‌كنند ارتش و دولت ضعيف است. ارتش آن‌قدر قوي است كه مي‌تواند با افراد خرابكار بجنگد اگرچه نمي‌تواند با دولت شوروي بجنگد. وي اظهار اميدواري كرد هيأتي كه امروز مشغول مذاكره هستند به توافق برسند .
اميرانتظام افزود : عبور ساده مردم تا ديروز در خيابانهاي گنبدكاووس مشكل بود و به همين دليل هيأت اعزامي‌نمي‌توانست با نمايندگان واقعي مردم تماس بگيرد . اميدواريم با اخطاري كه شده است ، ظرف ديروز و امروز مذاكراتي انجام شده باشد . ( 10 )
احمد صدرحاج سيدجوادي وزير كشور نيز در اين خصوص گفت : « ما فعلاًً تا يكي دو روز ديگر صبر مي‌كنيم تا ببينيم آيا هياتي كه از مركز براي برقراري آرامش و ايجاد تفاهم به اين شهر عزيمت كرده است ، كاري از پيش مي‌برد يا نه ، در صورت عدم توفيق اين هيأت ، يا هيأتي ديگر اعزام خواهيم كرد و يا تصميمات ديگري اتخاذ مي‌شود . ( 11 )
564
در يك اقدام سياسي - تبليغاتي متقابل ، براي خنثي كردن تبليغات گروههايي كه درصددند مردم تركمن را حامي حركت مسلحانه اخير نشان دهند ، گروهي كه خود را « گروه نظامي‌نهضت اسلامي جوانان تركمن » خواند ، طي اعلاميه‌اي اعلام كرد :
« آنها كه عليه دولت انقلابي مي‌جنگند، تركمن نيستند … اكنون كه ايادي رژيم سابق با همكاري عناصر ضدانقلابي تمامي‌منطقه تركمن‌صحرا را براي ضربه‌زدن به انقلاب اسلامي‌ملّت ما انتخاب كرده و مردم مستضعف تركمن را سپر قرار داده‌اند ، نهضت اسلامي‌جوانان تركمن اعلام مي‌دارد تا آخرين قطره خون خود را براي دفاع اسلامي‌نثار كرده و از دولت موقت جمهوري اسلامي ايران نيز مي‌خواهيم براي جلوگيري از نابودي و به خاك و خون كشيده شدن مردم بيگناه تركمن ، در قطع دستهاي توطئه‌گران ما را ياري بدهد . » در اين اطلاعيه هشدار داده شده است كه اين تركمن نيست كه عليه دولت اسلامي‌و مسلمانان مي‌جنگد بلكه اين فداييان شبه تركمن و غيرمسلمان هستند كه مي‌خواهند جنگ تركمن و فارس را به راه بيندازند و از آن به سود خود بهره‌گيري كنند . روزنامه كيهان نوشت : « بيشتر افراد " نهضت اسلامي‌جوانان تركمن " از معلمين ، دانشجويان ، محصلين و نيز علماي تركمن هستند . » ( 12 )
565
روزنامه كيهان در مقاله‌اي به قلم " ابراهيم رستميان " تحت عنوان جنگ كور در تركمن‌صحرا به سود ضدانقلاب است " به بررسي تحليلي حوادث گنبد پرداخت . مواضع متخذه و نقطه نظرهاي مطروحه در اين مقاله شباهت زيادي به مواضع گروههايي مثل حزب توده دارد كه سعي مي‌كند : اولاً برخورد حادي با گروههايي چون سازمان چريكهاي فدايي خلق نداشته باشد و آنها را افشا و تضعيف نكند ( از اينرو هر اقدام غيرمعمول و آنارشيستي را به ضدانقلابيون وابسته به رژيم گذشته و بقاياي ساواك و … نسبت مي‌دهد ) ثانياً چنين گروههايي را به مواضع خود نزديك نمايد و نحوة برخورد آنها را با دولت جمهوري اسلامي‌تعديل و عاقلانه كند ؛ ثالثاً انتقادات بسيار ملايمي‌هم از مشي غيرانقلابي دولت و نظام داشته باشد و به راه حلهاي انقلابي از نوع سوسياليستي تشويق نمايد .
با توجه به نفود چشمگير و آشكار حزب توده در هيأت تحرير‌يه روزنامه كيهان ، مي‌توان مقاله مزبور را بخشي از " سهميه حزب توده در كيهان براي اعلام غيرمستقيم نظرات خويش " محسوب
كرد. در اين مقاله كه در واقع مروري است بر مواضع حزب توده ، چنين آمده است :
« برخي متعصبان و همه عوامل وابسته به رژيم سابق مايلند و مي‌كوشند ريشه‌هاي اين ماجرا را به مغرضانه‌ترين شكل ممكن تحريف كنند و مثلا چنين وانمود سازد كه گويا جنگي ميان تركمنهاي كمونيست با فارسهاي مسلمان در گنبدكاووس جريان دارد … آنها هر حركتي را با چسباندن انگهاي ضداسلامي‌وارونه جلوه مي‌دادند و بدين ترتيب احساسات مذهبي توده‌هاي مردم را عليه هموطنان ديگرشان بر‌مي‌انگيختند … اما گفتني است كه سكوت يا عدم صراحت دولت مركزي در تشريح اوضاع و احوال و ريشه‌هاي اساسي مسائل منطقه و دير جنبي در اعلام صريح اين نكته كه همه ملتهاي تحت ستم ايران حق دارند سرنوشت خود را خودشان تعيين كنند و نيز كج‌رفتاري و ناشيگري كساني كه به نام دولت مركزي در اين گونه مناطق عمل مي‌كنند ، در كنار بي‌مسؤوليتي كساني كه خود را هواداران برخي گروههاي سياسي معرفي كرده‌اند همه و همه دست به دست هم داده و با كبريتي از جانب ضدانقلابيون وابسته به رژيم سابق ، شعله جنگ كوري را در گنبدكاووس دامن زده‌اند .
… بدنبال پيروزي انقلاب ، خواستهاي ديرينه و برحق عرصه‌اي براي مطرح شدن يافت . وقايع كردستان هشداري بود براي دولت انقلابي ، اما آنچه كه به عنوان پيشگيري در تركمن‌صحرا انجام شد ، در حد اعزام يكي دو هيأت بود كه به تفاهم و برقراري رابطه اصولي با اكثريت تركمن منطقه نرسيدند . كميته انقلاب اسلامي‌شهر بي‌توجه به حساسيت اوضاع و سوء تفاهمهاي موجود به صورت آزادانه و براساس انتخابات واقعي با شركت همه مردم منطقه تشكيل نشد و اكثريت اعضاي كميته انقلاب مورد قبول اكثريت اهالي تركمن شهر قرار نگرفتند . همين نواقص ، تشنج را تشديد كرد . مرگ يك جوان تركمن كافي بود تا كبريت به انبار باروت كشيده شود . مرزبنديهاي مصنوعي ميان مردم تحت ستم ، تحت عناوين فارس و تركمن ، شيعه و سني ، مذهبي و غيرمذهبي به دست نفاق‌افكنان ايجاد شد و عناصر ضدانقلابي نيز با شايعه‌پراكني و شركت مسلحانه در كشمكشها ، جنگي كور را دامن زدند . اكنون خبر مي‌رسد كه اينجا و آنجا راه حل نظامي‌براي تحقق هرچه زودتر آرامش در منطقه مطرح مي‌شود . مردم منطقه از هم‌اكنون چنين راه حلي را رد مي‌كنند … اهالي تركمن و غيرتركمن بارها آمادگي خود را براي ملاقات با آيت‌الله طالقاني اعلام داشتند . پيداست تصريح اين نكته كه حقوق مردم تركمن و زحمتكشان منطقه تركمن‌صحرا به وسيله دولت انقلابي تامين خواهد شد و آنها حق تعيين سرنوشت خود را خواهند داشت و نيز تصريح اينكه اصلاحات ارضي واقعي از طريق مصادره اراضي بزرگ متعلق به سرمايه‌داران وابسته به شاه سابق خواهد شد ، خود مي‌تواند باعث دلگرمي‌دهها هزار تركمن و غيرتركمن زحمتكش باشد . تركمنها همچنين خواهان حفظ ويژگيهاي قومي، زبان ، فرهنگ و سنن ملي خود هستند … ادامه اعزام نيروهاي پاسدار انقلاب از شهرهاي مازندران به گنبدكاووس فقط و فقط به ادامه خونريزي خواهد انجاميد … حل مسأله ملي و ديگر مسائل مبرم ، به واقع‌بيني و اعتقاد عميق به دمكراسي نياز دارد . » ( 13 )
566
سازمان چريكهاي فدايي خلق ايران بار ديگر اعلام كرد كه اين سازمان در حوادث گنبد و كردستان هيچ نقشي نداشته است و جاسوسان سيا ، عوامل ساواك ، سرمايه‌داران و زمين‌داران بزرگ بودند كه مسائل كردستان و گنبد را به وجود آوردند . سخنگوي سازمان چريكهاي فدايي خلق ايران در يك مصاحبه مطبوعاتي در مورد حوادث گنبد و كردستان اظهار داشت : « نمي‌دانيم چه كساني ما را محكوم مي‌كنند . هنگامي‌كه جنگ تركمنها شروع شد ما اعلاميه‌اي در چهار سطر به راديو تلويزيون داديم و در آن گفته بوديم كه اين جنگ به ضرر انقلاب ايران است و هركس جنگ را ادامه دهد ضدانقلابي است ، ولي اين اعلاميه را از راديو تلويزيون پخش نكردند در حالي كه همين راديو تلويزيون از قول خبرگزاريهاي خارجي اخبار نادرست پخش مي‌كرد . »
سخنگوي سازمان چريكهاي فدايي ادامه داد : « ما اعلام مي‌كنيم كه در گنبد به هيچ روي زد و خوردي را شروع نكرديم و در ادامه آن نيز هيچ نقشي نداشتيم . ما معتقديم كه چنين جنگي به صلاح مردم نيست و هميشه براي جلوگيري از جنگ داخلي كوشش كرده‌ايم زيرا وقوع اين جنگها فقط براي تقويت و تحكيم سلطه امپرياليسم است . ضمناً براي حل صلح آميز مسأله گنبد ما شش نفر از اعضاي سازمان را به منطقه فرستاديم تا با ساير نيروها براي پيدا كردن راه حل صلح‌آميز همكاري كنند . آخرين خبرها حاكيست كه اعضاي سازمان براي حل صلح‌آميز مسائل با ساير نيروها در تلاشند . »
در اين جا سؤال شد كه ادعا شده چند چريك فدايي در گنبد دستگير شده‌اند ، آيا اين ادعا صحت دارد ؟ اين سخنگو گفت : « اين طبيعي است كه عده‌اي از اعضا و يا هواداران ما در آنجا باشند . هنگامي‌كه عده‌اي به كانون شوراي تركمن‌صحرا حمله كرده بودند ، احتمالاً عده‌اي از اين هواداران آنجا بوده‌اند و توسط نيروهايي كه به كانون حمله كرده‌اند ، بازداشت شده‌اند . » ( 14 )
567
در اجتماعي كه مطبوعات آن را " گردهمايي رهبران حزب دمكرات و كردهاي مقيم تهران و گروههايي از نمايندگان سازمانها و جمعيتهاي مختلف سياسي در دانشگاههاي صنعتي تهران " خواندند ، حزب دمكرات و كومه‌له به تشريح مواضع خود در قبال مسائل كردستان و خودمختاري آن پرداختند . گزارش كيهان در اين باره چنين است :
در آغاز غني‌بلوريان " يكي از رهبران برجسته حزب دمكرات كردستان ايران " طي سخناني گفت : « حزب دمكرات كردستان كه با شعار دمكراسي براي ايران و خودمختاري براي كردستان پيام خود را به همه ملت ايران رسانده ، پيامش پيامي‌حساب شده است . ما اول بايد به دمكراسي در ايران برسيم ؛ دمكراسي كه ضامن به دست آوردن خودمختاري در كردستان است . ضامن حقوق همه خلقهاي ايران است . خودمختاري در كردستان هم متقابلاً پايگاهي انقلابي براي استقرار دمكراسي در ايران است . اين دو تا هم از هم جدا نيست و جدايي ناپذيرند . بنابراين وقتي كه ما از خودمختاري در كردستان دفاع مي‌كنيم در حقيقت براي استقرار دمكراسي در ايران مبارزه مي‌كنيم .
به همين دليل بايد با تمام قوا ، برادران انقلابي ديگر در ساير نقاط ايران از ما حمايت و پشتيباني كنند . »
بلوريان در قسمت ديگري از سخنان خود اضافه كرد : « ما در كردستان تا جايي كه امكان داشته باشد، جلوي توطئه‌ها را گرفته‌ايم من خود در سنندج بودم كه چه كشتاري مي‌كردند و مردم بيگناه را به گلوله مي‌بستند و خانه‌ها را با خمپاره ويران مي‌كردند . ما رفته بوديم براي اينكه نگذاريم اين توطئه‌ها به ثمر برسد و خوشبختانه با حسن‌نيت آيت‌الله طالقاني و آگاهي تمامي‌نيروهاي مترقي ، اين توطئه خنثي شد . ولي اين نبايد ما را اغفال بكند كه تمام شده ، در اطراف رضاييه كه منطقه حساسي است ، باز هم دارند توطئه مي‌كنند . هم اكنون 200 نفر از روشنفكران مياندوآب فراري هستند و به مهاباد آمده‌اند .
سپس دكتر عبدالرحمن قاسملو دبير كل حزب دمكرات كردستان ايران درباره خودمختاري خلق كرد گفت : « هدف اساسي مردم كردستان تأمين دمكراسي براي ايران و خودمختاري براي كردستان است . حزب دمكرات از 33 سال فعاليت خود ، 32 سال در شرايط مخفي كار مي‌كرد . اكنون نيز دو ماه است كه فعاليت علني داريم . ما خواستار رفع ستم ملي هستيم . رفع ستم ملي يعني تامين حق تعيين سرنوشت براي خلق كرد . ما عقيده داريم وظيفه ارتش در يك جمله دفاع از مرزهاي كشور است . در كردستان پادگانها بايد به مرز منتقل شوند و در آنجا مستقر گردند . ما نمي‌خواهيم آنچه محمدرضاشاه مي‌كرد در آينده اجرا شود . مردم ما از اسم ژاندارمري و شهرباني مي‌ترسند و مردم بحق نمي‌خواهند نيرويي به عنوان ژاندارمري مستقر شود و در حفظ منافع طبقه حاكمه بكوشد . ما پيشنهاد مي‌كنيم نيروي جديدي با نام گارد ملي يا پاسداران انقلاب يا با هر نام ديگري تشكيل شود و به ارتش بپيوندد . به اين ترتيب مي‌بينيد كه خواست خودمختاري ما در داخل و چارچوب ايران تحقق‌پذير است . مي‌بينيد كه دمكراسي براي ايران يعني خودمختاري براي كردستان .
ما خواستهايمان را جمع‌بندي كرديم و تصميم گرفتيم كه آنها را مستقيماً با رهبري انقلاب ايران ، امام خميني مطرح كنيم . چهارشنبه گذشته نمايندگان حزب دمكرات كردستان به خدمت امام خميني رسيدند و خواستهاي اساسي را با ايشان مطرح كردند . مسائل ديگري نيز در زمينه تحريكات عناصر مرتجع داخلي يا تحريكات امپرياليستها و بازماندگان رژيم گذشته مطرح شد . امام با حسن برخورد ، يك بار ديگر ما را به وحدت كلمه دعوت كردند و اظهار داشتند كه هر ايراني صرف نظر از مذهب و مليتش بايد برابر قانون مساوي باشد . ما اميدواريم كه اين اولين برخورد كمك كند تا در آينده تفاهم بيشتري بين مردم كردستان و رهبري انقلاب بوجود آيد .
ما همين خواستها را بطور دقيقتر و مفصلتر به توصيه امام با مهندس بازرگان مطرح كرديم . آنچه مهندس بازرگان به ما گفت نشان از حسن‌نيت بسيار داشت ، البته ما در برابر مردم كردستان مسؤوليت داريم ، اما حسن‌نيت دولت بازرگان زماني كه خواسته‌هاي ما تحقق پذيرد ، عملاً ثابت شده است . اگر حقوق ملي خلق كرد و ديگر خلقهاي ايران تامين شود ، ديگر هيچ تحريك خارجي يا تحريك عناصر مرتجع داخلي نتيجه نخواهد داشت ، زيرا مردم كردستان و ساير خلقهاي ستمديده ايران چنين تحريكات و اقداماتي را در نطفه خفه خواهند كرد .
به اين نحو اگر كسي واقعاً به استقلال و تماميت ارضي ايران اعتقاد دارد ، بايد پيش از هر چيز با تامين حقوق ملي خلقهاي ايران به شكل خودمختاري يا حكومت فدراتيو فكر كند .
دكتر قاسملو در پاسخ سؤال يكي از حاضران كه پرسيد : آيا تا به حال از طرف دولت در مورد خودمختاري توضيحي داده شده است يا نه ؟ گفت : « از طرف دولت تا به حال رسماً هيچ توضيحي داده نشده است و تنها اينجا و آنجا كساني كه وابسته به دولت و يا وابسته به رهبري انقلاب هستند حرفهايي زده‌اند ، حرفهاي خوب و بد . به همين جهت يكي از خواستهاي ما اين بود و هست كه دولت موقت مهندس بازرگان رسماً در برابر مسأله كردستان موضعگيري كند . دولت تنها جواب داده است كه عجله نكنيد تا مسأله مورد بررسي و مطالعه قرار گيرد و براي اين بررسي نيز 3 نفر را انتخاب كرده است . ما با خوش‌بيني در انتظار پاسخ دولت بازرگان هستيم . »
سؤال شد كه اگر با خودمختاري موافقت نشود ، حزب دمكرات كردستان چه خواهد كرد ؟ دكتر قاسملو جواب داد : « حزب دمكرات كردستان براي خودمختاري مبارزه خواهد كرد . ما تا تأمين شعار حزبمان " دمكراسي براي ايران و خودمختاري براي كردستان " با ياري شما از پاي نخواهيم نشست . »
قاسملو در پاسخ به اين سؤال كه آيا مذاكرات حزب دمكرات كردستان با امام خميني با موافقت شيخ‌عزالدين حسيني بوده است يا نه ؟ گفت : « من اعلام مي‌كنم كه درباره مسائل كردستان و خودمختاري كوچكترين اختلافي ميان ما و شيخ‌عزالدين حسيني وجود ندارد و در جواب سؤال شما بايد بگويم حتي شيخ‌عزالدين حسيني ، نامه‌اي هم از طريق ما براي امام خميني فرستادند . »
پس از سخنان دكتر قاسملو يك دانش‌آموز كُرد ، گزارش سازمان انقلابي زحمتكشان كردستان ايران ( كومه‌له ) را درباره وقايع سنندج در ايام نوروز قرائت كرد . در اين گزارش ضمن برشمردن چگونگي آغاز درگيري سنندج آمده بود : « آيا قيام مردم سنندج يك حادثه بود ؟ مسلماً خير ، اين در حقيقت بازتاب يك نارضايتي عمومي‌است . خلق كرد بر خلاف انتظارش از موقعي كه دولت جديد قدرت را به دست گرفته است با سياستهايي از اين دولت برخورد نموده كه تشابه عجيبي با سياستهاي دولتهاي پيشين دارد . » ( 15 )
568
در مراسم سالگرد كشته شدن قاضي محمد كه روزنامه اطلاعات از وي با عنوان رهبر كردستان " و " بنيانگذار جمهوري مهاباد " ياد كرد ، " علي سيف قاضي " طي سخناني گفت : " روزي برما تلافي خون شهداي ارجمندمان خواهد بود كه خودمختاري كردستان و حق كردها جامه عمل بپوشد . اين حق كرد چنانچه شايسته است مي‌بايد از طرف رهبر انقلاب امام‌خميني و دولت بازرگان تمام و كمال اهداء شود . » ( 16 )
569
به گزارش يونسي استاندار كردستان خاك عراق به مركز توطئه افراد ضدانقلاب از جمله نظاميان فراري رژيم گذشته تبديل شده است . وي در تلفنگرامي‌به وزير كشور اعلام داشت : « اطلاع
مي‌دهند كه يك استوار بازنشسته به نام سيدعزالدين ابراهيمي افرادي را با مقرري ماهيانه چهل هزار ريال براي همكاري با فردي به نام سرهنگ ايوبي استخدام مي‌كند و اسلحه خريداري مي‌كنند و از طريق خاندان شيخ عثمان نقشبندي به " زلم " واقع در عراق كه پايگاه سرهنگ ايوبي است مي‌فرستند . رابطين را زير نظر گرفته‌ايم ، اطلاعي باشد متعاقباً به عرض خواهد رسيد . » ( 17 )
570
براساس اطلاعاتي كه به دولت رسيده است بعد از وقايع گنبد نوبت خوزستان است كه درگير بحران اقليتهاي قومي شود . اميرانتظام سخنگوي دولت با اعلام اين خبر گفت : « دولت پيش‌‌بيني‌هايي كرده است و بايد قبول كنيم و ترديد نيست كه توطئه‌هايي وجود دارد و ادامه خواهد داشت و افراد رژيم گذشته و ضدانقلابي ما را رها نكرده‌اند و بايستي در چند هفته و چند ماه آينده هم اين چنين وقايعي را انتظار داشته باشيم . ولي آنچه مسلم است همه اينها گذرا است و توطئه‌ها نقش بر آب خواهد شد . » ( 18 )
571
بنا بر سياستهايي كه مورد نظر دولت موقت است ، براي جلوگيري از كودتا توسط ارتش ، فرماندهي در ارتش شورايي مي‌شود و تخلفات اجتماعي شوراي ارتش نيز توسط سپاه انقلاب كنترل خواهد شد . امير انتظام سخنگوي دولت در اين باره گفت : از اين پس تمام ستمهاي فرماندهي در ارتش به عهده شوراها خواهد بود و شوراها هستند كه در ارتش ، ژاندارمري و شهرباني نقش فرماندهي را اجرا خواهند كرد . بنابراين هيچ‌كس در سمت فرماندهي قرار نخواهد گرفت و اين امكان براي هميشه از بين خواهد رفت كه يك نفر دست به كار خلافي بزند و يا تصميم‌گيري كند و سپاه انقلاب بدين جهت باقي خواهد ماند كه اگر روزي آن چند نفر فرمانده عضو شورا خواستند كاري خلاف بكنند ، سپاه انقلاب مانع آنها خواهد شد . سپاه پاسداران انقلاب كه كم كم با ديدن دوره‌هاي آموزشي كارآمد مي‌شوند ، وظيفه بسيار مهمي‌برعهده خواهند داشت زيرا كه ما نمي‌خواهيم 28 مرداد ديگري تكرار شود . ( 19 )
572
در پي استعفاي مدني از پست وزارت دفاع گروهي كه خود را " نظاميان و غيرنظاميان متعهد به انقلاب اسلامي " خواندند با صدور اعلاميه‌اي عنوان كردند كه براي ما ارتشيان آگاه و آزاده قبول استعفاي تيمسار مدني قابل توجيه نيست . آنها گفتند به منظور اعتراض به قبول استعفاي وزير دفاع از دانشگاه تهران تا ( ساختمان ) نخست‌وزيري ، راهپيمايي خواهند كرد . ( 20 ) به نوشته روزنامه كيهان معترضين در مقابل دانشگاه تهران اجتماع كردند و از آنجا به سوي نخست‌وزيري براه افتادند . در اين اجتماع كه اكثر اعضاي نيروي دريايي بودند ، شعارهايي با خود حمل مي‌كردند كه روي يكي از آنها نوشته بود : « ريشه اصلي استعفاي تيمسار دريادار مدني چه بوده است ؟ » راهپيمايان در مقابل نخست‌وزيري به مدت كوتاهي دست به تظاهرات زدند و از دولت خواستند كه توضيح روشني درباره علل و چگونگي استعفا اعلام كند . ( 21 )
573
ويليام سوليوان سفير آمريكا در تهران به واشنگتن احضار شد . تام رستون سخنگوي وزارت خارجه آمريكا گفت : سوليوان براي انجام برخي مشورتها ، واشنگتن باز خواهد گشت . ( 22 ) در همين حال روزنامه اطلاعات به نقل از " منابع مطلع " گزارش داد : « در حال حاضر دولت آمريكا در نظر ندارد سفير جديدي به ايران بفرستد ، بلكه منتظر خواهد شد تا قانون اساسي جديد به تصويب برسد و وضع كاملاً روشن گردد . طبق گفته منابع آمريكايي در حال حاضر روابط ايران و آمريكا در ركود كامل است و هر نوع تحول در آن فقط پس از روشن شدن كامل مشي سياسي اين كشور امكانپذير است . » ( 23 )
منابع و مآخذ 12/1/1358
1 - مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه نور ، مجموعه رهنمودهاي امام خميني ( تهران : وزارت ارشاد اسلامي، جلد پنجم ، سال 1361 ) ، ص ص 235 - 234 .
2 - روزنامه اطلاعات ، 12/1/1358 .
3 - سند شماره 3112586 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : مجموعه اسناد گنبد .
4 - روزنامه كيهان ، 12/1/1358 ، ص 4 .
5 - مأخد شماره 4 ، ص 2 .
6 - مآخذ شماره 4 ، ص 4 .
7 - مآخذ شماره 2 ، ص 2 .
8 - مآخذ شماره 2 ، ص 2 .
9 - پيشين .
10 - مآخذ شماره 2 ، ص 2 .
11 - پيشين .
12 - روزنامه كيهان ، 14/1/1358 ، ص7 .
13 - مآخذ شماره 4 ، ص 6 .
14 - مآخذ شماره 12 ، ص 8 .
15 - مآخذ شماره 12 ، ص 1 .
16 - مآخذ شماره 2 ، ص 3 .
17 - سند شماره 3112558 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: تلفنگرام شماره 106/م/12/1/58 استانداري كردستان به وزارت كشور .
18 - مآخذ شماره 12 ، ص 7 .
19 - مآخذ شماره 2 ، ص 1 .
20 - مآخذ شماره 2 ، ص 1 .
21 - مآخذ شماره 12 ، ص 8 .
22 - مآخذ شماره 4 ، ص 8 ، يونايتدپرس .
23 - مآخذ شماره 2 ، ص 2 .
