روزشمار
شنبه
11 فروردين 1358
2 جمادي‌الاول 1399
31 مارس 1979
550
درگيري مسلحانه در سرتاسر گنبد با شدت ادامه دارد . امروز روزنامه اطلاعات از اوضاع گنبدكاووس چنين گزارش داده است : « رفت و آمد به شهر گنبد فقط با داشتن اجازه عبور كتبي با مهر و امضاي مخصوص امكانپذير است و از ورود اشخاص متفرقه حتي خود اهالي گنبد به داخل شهر جلوگيري به عمل مي‌آيد . ارتباط تلفني گنبد با تهران و چند شهر ديگر قطع شده است . هم‌اكنون عدهاي از مردم فارسي‌زبان گنبد شروع به تخليه خانه‌هاي خود كرده‌اند . در يك درگيري شديد در خيابان كسري ، يك پاسدار انقلاب اسلامي‌كشته و 2 نفر ديگر به سختي مجروح شدند . به دنبال اين حادثه مواضع تركمنها واقع در منطقه كوي طبياتي به دست پاسداران انقلاب اسلامي تسخير شد ولي در چند محل هنوز سنگربندي و تيراندازي ادامه دارد . ده نفر ديگر از پاسداران انقلاب اسلامي ايران با تجهيزات نظامي‌براي كمك به نيروهاي مدافع انقلاب ، وارد گنبد شدند و در نقاط مختلف شهر مستقر گرديدند . از ظهر تيراندازي شديد در سطح شهر درگرفت كه دست كم شش نفر كشته و عدهاي زخمي‌شدند . با تشديد درگيريها هياتي مركب از طباطبايي استاندار مازندران ، دكتر علي رسولي ، دكتر منصور گرگاني و ابوالقاسم خادم وارد گنبدكاووس شدند و در فرمانداري مستقر گرديدند . اين هيأت در تلاش است ضمن مذاكره با نمايندگان گروههاي مختلف ، آتش‌بس را در منطقه به اجرا درآورد . ( 1 )
551
همزمان با نبردهاي خونين بعدازظهر گنبد ، مذاكرات سياسي براي آتش‌بس بين هيأت اعزامي وزارت كشور و عدهاي كه مطبوعات آنها را نمايندگان اهالي تركمن گنبدكاووس " خواندند ، در محل فرمانداري ادامه يافت . يكي از روحانيون معروف و مورد احترام تركمن به نام " عيدجان آخوند " كه ساكن گوميشان است رهسپار گنبد شد تا در مذاكرات شركت كند . با ادامه مذاكرات ، ساعت 11 شب ، متن اعلاميه آتش‌بس در گنبدكاووس در محل فرمانداري اين شهر به امضاء رسيد . در اين اعلاميه مشترك كه چندين بار به زبان تركمني و فارسي از راديو گرگان پخش شد ، آمده است :
« به خاطر خاتمه‌دادن به درگيريهاي تحميل شده به مردم شريف گنبدكاووس و يافتن راه‌حلهاي قابل قبول و آزادي زندانيان طرفين و مداواي مجروحان مقرر مي‌گردد از ساعت 7 صبح روز يكشنبه 12/1/58 مقررات آتش‌بس اعلام و اجرا گردد . لازم به يادآوري است كه هرگونه نقض آتش‌بس به مثابه ضديت با انقلاب‌اسلامي ايران است ، لذا از عموم مردم شرافتمند گنبدكاووس تقاضا مي‌نمايد براي استقرار هرچه سريعتر نظم و آرامش نهايت همكاري را به عمل آورند . » ( 2 )
552
در كنار راه‌اندازي درگيري در گنبد، براي توجيه آن و ابراز مظلوميت و تبرئه گردانندگان اين حركت قومي‌و همچنين براي ايجاد انگيزه برخورد در تركمنهايي كه خارج از درگيري شاهد ماجرا هستند ، فعاليتهاي سياسي و تبليغاتي نيز انجام مي‌شود كه به دو نمونه آن اشاره مي‌شود :
گروهي كه خود را روحانيون مترقي تركمن و معتمدان محلي معرفي كرده‌اند با ارسال تلگرافي براي مهندس بازرگان نخست‌وزير و آيت‌الله طالقاني ادعا كردند پاسداران انقلاب و سربازان ارتش به كشتار تركمنها مي‌پردازند . در اين تلگرام آمده است : اطلاع دادند تبليغات و تحريكات عمال ساواك و دسيسه غاصبين رژيم طاغوتي كه خود را در قالب انقلابيون جلوه مي‌دهند ، سبب شده پاسداران انقلاب و سربازان ارتش را به جان مردم مسلمان و زجر‌كشيده تركمن در گنبدكاووس بيندازد كه بي‌رحمانه به كشتار مشغول مي‌باشند . نه تنها از پذيرفتن بيماران در بيمارستان جلوگيري مي‌شود بلكه حاملين مجروحين را بازداشت و براي مشوب كردن اذهان عمومي‌به كذب شايعه مي‌نمايند كه آورنده مجروح ، سلاح و نارنجك همراه داشته است كه براي هيچ حقيقت‌بيني باوركردني نيست . آيا نتيجه و جواب خواسته‌هاي مشروع مردم مسلمان و ستمديده تركمن از ثمره انقلاب اسلامي‌همين برادركشي با گلوله است ؟ آيا نخست‌وزير تصديق خواهد فرمود رژيم استبداد و جبار زمينهاي ما را با زور شكنجه گرفته بود نه اين‌طور با فرستادن ارتش و كشت و كشتار جابرانه . آقاي نخست‌وزير آيا مفهوم آزادي در زير پرچم انقلاب اسلامي‌اين‌گونه خونريزي خواهد بود يا اين كه به اسم اصولي ديگر . لذا استرجاعاً استدعا داريم انصاف كرده عاجلاً پاسداران و سربازان خود را فراخوانده ، جلوي اين برادركشي را بگيريد . » ( 3 )
از سوي ديگر عدهاي نيز تحت عنوان " قاطبه خلق تركمن " طي تلگرامي‌به امام خميني ، آيت‌الله طالقاني ، مهدي بازرگان و كانون حقوقدانان ايران اعلام كردند : « كشتار بي‌رحمانه‌اي كه در منطقه گنبدكاووس به تحريك و خرابكاري عوامل ضدانقلابي كه در كميته انقلاب اسلامي‌به نام پاسدار آمده‌اند ، در اثر خطاي نابخردانه آنها در قبال خواسته‌هاي برحق خلق تركمن ، منجر به قتل و جرح عدهاي از افراد بي‌گناه تركمن گرديد و هنوز هم با قساوت تنفرآميز ادامه دارد را شديداً محكوم مي‌كنيم . لذا قاطبه منطقه بندر تركمن ضمن ابراز تنفر از وقوع چنين حادثه و اعمال نابخردانه و مزورانه كه از ناحيه عدهاي به نام اعضاي كميته انقلاب اسلامي‌گنبدكاووس بر عليه خلق تركمن صورت گرفته ، تقاضا مي‌نماييم هرچه زودتر ضمن مجازات مرتكبين ، اقدام لازم درباره رفع اين برادركشي مبذول داشته و نسبت به تامين خواسته‌هاي برحق خلق تركمن اقدام مقتضي معمول دارد . » ( 4 )
553
در حالي كه پادگان مهاباد از 30 بهمن 57 تحت كنترل عناصر مسلح حزب دمكرات كردستان قرار دارد و اين امكانات و موقعيت علاوه بر تقويت موضع حزب در قبال حاكميت ، برتري آن را بر رقباي محلي نيز در پي دارد ، مسأله‌اي كه نمي‌تواند مورد رضايت گروههاي مختلف محلي باشد . به همين خاطر از بين بردن انحصار اين اهرم قدرت و توزيع امكانات و اعتبار آن در بين همه گروهها ، طبعاً مطلوب رقباي حزب مي‌باشد . در واقع حزب دمكرات با اين تناقض و مشكل مواجه است كه در همه جا صداي تصرف پادگانها و توزيع سلاح آن بين مردم را تاييد مي‌كند به جز مهاباد ؛ در نتيجه حزب بايد اين موقعيت را براي خود حفظ و آن را براي مردم توجيه كند . مثلا وانمود كند كه حزب قدرتمندانه طرف مذاكره دولت براي خودمختاري است و نظاير آن . به هر صورت اقداماتي هرچند بي نتيجه عليه اين انحصارطلبي حزب دمكرات انجام مي‌شود . از جمله امروز تظاهراتي در اطراف پادگان سازمان داده شد . روزنامه‌هاي كيهان و اطلاعات در گزارشي حساب شده ، جانبدارانه و كاملاً مشابه كه نشان مي‌دهد از يك منبع اطلاعاتي گرفته شده و يا توسط يك فرد يا گروه تهيه شده است ، در اين باره نوشتند : « عدهاي در اطراف پادگان اجتماع كردند و اعلام داشتند كه عدهاي افراد مشكوك از پادگان اسلحه خارج مي‌كنند . » براساس همين گزارش ساعتي بعد شيخ‌عزالدين حسيني امام‌جمعه مهاباد در پادگان حضور يافت و اجتماع‌كنندگان را تشويق به متفرق شدن نمود . در اثر اين اقدام ، عدهاي به شهر بازگشتند اما جمعي دوباره در اطراف پادگان اجتماع و تظاهرات كردند .
به دنبال اين ماجرا حزب دمكرات كردستان با صدور بيانيه‌اي در 15 ماده كه بيشتر رفع اتهام تخليه اسلحه پادگان از سوي عناصر حزب بود ، انتشار داد كه در آن آمده است : « به اطلاع عموم مي‌رساند عدهاي ماجراجو كه معلوم نيست وابسته به چه سازماني هستند ، دست به اقدامات زير زده‌اند : 1 - پخش اعلاميه و شعار ضدملي و پخش عكس شاه سابق در ميان مردم كه يك نفر آنان در حين ارتكاب عمل دستگير شد . 2 - پخش شعار بر عليه حزب دمكرات كردستان به منظور از بين بردن اعتبار حزب . 3 - عدهاي از محركين ساواكي و ضدملي در ميان اين عناصر مشهود گرديده‌اند . 4 - تحريك مردم از جانب اين عناصر همچنان ادامه دارد . 5 - اين عناصر بي‌تجربه به منظور اغفال و تحريك افكار عمومي‌همچنان در اطراف سربازخانه در كمين نشسته و دست به غارت مي‌زنند . 6 - اين مردمان از خدا بي‌خبر كه تنها مايه زندگي و معاش خود را در غارت چپاول مي‌دانند ، همچنان به كار خود ادامه مي‌دهند . 7 - ما از عموم تمنا داريم كه وضع حساس فعلي را در نظر گرفته به آرامش عمومي‌كمك نمايند . 8 - اطراف پادگان و بعضي از تأسيسات مين‌گذاري شده و نزديك شدن به آن خطر مرگ دارد . 9 - در بين عناصري كه هم‌اكنون در پادگان خدمت مي‌نمايند تعدادي ضدانقلابي موجود و عامل اصلي تحريك مي‌باشند . 10 - حزب دمكرات كردستان به باندي دسترسي پيدا كرده كه وابسته به سازمانهايي است كه به موقع افشاء خواهد شد . اينها به طور محرمانه دست به تخليه اسلحه‌خانه‌ها زده‌اند و براي گم كردن رد خود به حزب دمكرات تهمت مي‌زنند . 11 - تعدادي از عناصر شناخته شده كه در سنندج عامل تحريك وسپس دست به گريز زده‌اند ، هم‌اكنون عاملين اين تحريكات مي‌باشند . 12 - بزودي اين عاملين با مدارك و دلايل كافي به عموم معرفي خواهند شد . 13 - عدهاي از اشخاص به نام آيت‌الله شيخ‌عزالدين به دروغ اظهاراتي مي‌نمايند كه كذب محض و فقط نظر تحريك افكار عمومي‌را دارند و مطلقاً صحت ندارد . 14 - هم‌اكنون مذاكرات حزب دمكرات كردستان ايران در مورد خودمختاري به نقطه حساس رسيده و دولت در اين مورد نظر موافق دارد . 15 - بزودي هيأتي به رهبري آيت‌الله شيخ‌عزالدين حسيني به منظور توافق كامل با دولت به تهران خواهند رفت . » ( 5 )
554
عبدالرحمن قاسملو دبيركل حزب دمكرات كردستان در يك مصاحبه مطبوعاتي با شركت خبرنگاران داخلي و خارجي به تشريح مواضع حزب در قبال " خودمختاري كردستان " پرداخت و گفت: «حزب دمكرات كردستان نزديك به 33 سال است كه در كردستان ايران مبارزه مي‌كند و يك حزب مردمي‌و اصيل ايراني است . شعار اصلي ما دمكراسي براي ايران و خودمختاري براي كردستان است. اين شعار نتيجه مبارزات طولاني و خواسته دائمي‌مردم كردستان است . ما خودمختاري را در چارچوب كشور ايران مي‌خواهيم و فكر مي‌كنيم كه هيچ‌گونه تناقضي مابين خودمختاري و تماميت ارضي ايران و استقلال ايران وجود ندارد . برعكس تأمين خودمختاري و ارضاي حقوق ملي خلق كرد ، اتحاد واقعي خلقهاي ايران را مستحكمتر خواهد ساخت و ضامن حفظ استقلال و آزادي ايران خواهد بود . ما هرگونه اتهام تجزيه‌طلبي را قوياً و شديداً رد مي‌كنيم و يك بار ديگر اعلام مي‌كنيم كه هيچ نيروي تجزيه‌طلبي در كردستان ايران وجود ندارد . »
وي افزود: « در آينده نبايد اجازه داد كه به هيچ‌وجه ارتش ، چماق دست دولت براي سركوب جنبش خلق گردد … ما معتقديم ژاندارمري و پليس كه البته اين دو اسم در كردستان ايران بويژه ايجاد نفرت مي‌كند بايد تبديل به يك سازمان ديگر شود . مثل گارد ملي پاسداران انقلاب و براي حفظ امنيت داخلي و اين البته بايد در صلاحيت سازمان هاي خودمختار باشد . »
وي در پاسخ يكي از خبرنگاران كه پرسيد شايع شده است كه به كردهاي ايران براي تضعيف دولت انقلابي كمك مي‌شود ، گفت : « ما ديروز وقتي خدمت امام خميني رسيديم به اين مسأله اساسي توجه خاص كرديم . ما به امام گفتيم كه براي جلوگيري از تحريكات ديگران و ارتجاع داخلي و امپرياليسم در كردستان بايد حقوق ملي مردم كردستان در چارچوب ايران تأمين شود . وقتي كه مردم كردستان احساس كنند كه حاكم بر سرنوشت خود هستند ، احساس كنند كه اداره امور كردستان به خود آنها واگذار شده است و انقلاب ايران كه به حق به رهبري امام خميني يك انقلاب اصيل ملي است ، اين انقلاب حقوق آنها را تأمين كرده در چنين صورتي ما به عنوان يك سازمان مسؤول سياسي اينجا اعلام مي‌كنيم هيچ قدرت خارجي و هيچ نيروي ارتجاعي داخلي نخواهد توانست از تحريكات خود در كردستان نتيجه مثبتي بگيرد چون در اين صورت همه افراد كرد
يكپارچه از انقلاب ايران و دستاوردهاي آن در مقابل ارتجاع داخلي و تجاوز خارجي دفاع خواهند كرد . سياست آينده ما در واقع بطور كلي تغيير نكرده و با سياست گذشته ما فرقي ندارد . سياست ما پشتيباني از انقلاب ايران است . ما از انقلاب ايران به رهبري آيت‌الله خميني پشتيباني مي‌كنيم ولي خوب ، پشتيباني كردن بطور كلي به اين معني نيست كه خواسته‌هاي خودمان را مطرح نكنيم و يا در مسائل مشخص و معيني با دولت و رهبري انقلاب اختلاف نظر نداشته باشيم . »
قاسملو افزود : « حتما شما در روزنامه‌ها خوانديد كه در زمان انقلاب ايران سرلشكر قره‌ني در گفته‌ها و اعلاميه‌هايش شيوه‌هايي را به كار مي‌برد كه در زمان رژيم شاهنشاهي معمول بود و ما خيلي خوشحاليم كه سرلشكر قره‌ني از كار بركنار شد . به اين ترتيب تحريكات هم از كساني است كه باقيمانده‌هاي رژيم سابق هستند و هم نيروهاي ارتجاعي داخلي و امپرياليستي خارجي »( 6 )
555
حدود 150 نفر از افسران ، درجه‌داران و سربازان كرد پادگان و ژاندارمري سقز كه از روز دوم فروردين در مسجد‌جامع اين شهر متحصن شده‌اند ، خواسته‌هاي خود را طي اعلاميه‌اي 8 ماده‌اي اعلام كردند . در اين اعلاميه تعيين سرهنگ ذكاوت و سرگرد غيابي به ترتيب به فرماندهي پادگان و ژاندارمري ، بازگشت سربازان ، درجه‌داران و افسران كرد از ساير مناطق در صورت تمايل به خدمت در پادگانهاي كردستان ، تصفيه پادگان از افراد ضدخلقي با تشخيص افراد متحصن ، همكاري بين پادگان و كميته انتظامات شهر و تعيين سرهنگ صفري به فرماندهي لشكر 28 سنندج خواسته شده است . ( 7 )
556
تيمسار احمد مدني وزير دفاع از اين پُست استعفا داد . در استعفانامة وي آمده است : « چون من به تنهايي قادر نيستم بار سنگين وزارت دفاع و نيروي دريايي را بكشم ، لذا اجازه مي‌خواهم در رشته‌اي كه در آن متخصص هستم انجام وظيفه كنم و اين تخصص من در نيروي دريايي است . »
با پذيرش استعفاي مدني ، سرلشكر تقي رياحي ( ضميمه دارد . ) از سوي دولت عهده‌دار وزارت دفاع شد . در اعلاميه دفتر نخست‌وزير در اين باره آمده است : « نظر به اينكه تيمسار دكتر مدني وزير دفاع ملي كه عهده‌دار فرماندهي نيروي دريايي بوده‌اند ، ترجيح دادند و تقاضا كردند كه با توجه به وظايف سنگين و مسائل مربوط به نيروي دريايي كشور از مسؤوليت وزارت دفاع فارغ باشند ، با تيمسار تقي رياحي مذاكره به عمل آمد و اينك پس از تأييد شوراي انقلاب و اجازه امام خميني ، تيمسار تقي رياحي از روز شنبه 11 فروردين ماه جاري وزير دفاع ملي دولت موقت انقلاب اسلامي‌خواهند بود . »
وزير دفاع جديد پس از انتصاب ايجاد تغييرات وسيعي را در ارتش وعده داد . وي در اين باره اظهار داشت : « بزودي در وظايف ستاد كل ارتش تجديد نظر خواهد شد و تغييرات وسيعي در زمينه نحوه كار ايجاد مي‌شود . براساس اين تغييرات ستاد ارتش از اين پس زير نظر مستقيم وزارت دفاع انجام وظيفه خواهد كرد و تمام اطلاعات ارتش كه در ستاد ارتش جمع‌آوري مي‌شود ، بايستي
از طريق وزارت دفاع به اطلاع آقاي نخست‌وزير برسد . در زمينه‌هاي مختلف تصميم گيرنده نهايي نخست‌وزير خواهد بود . »
تيمسار رياحي در مورد وضعيت ارتش گفت : « اينك ارتش به صورت ماشيني بزرگ درآمده كه تعدادي از پيچ و مهره‌هاي حساس آن را برداشته‌اند … بايد هرچه زودتر اين مهره‌ها را به كار گيريم و اين ماشين بزرگ را به تحرك بيشتر و سازنده تر بيندازيم . البته اگر ضرورت ايجاب كند از افسراني كه بازنشسته شده‌اند چنانچه خوش‌نام و مبرا از هرگونه اشتباهي باشند ، به كار دعوت خواهيم كرد . »
سرلشكر رياحي با اشاره به اينكه « ارتش هميشه داراي قدرت بوده و در زمان انقلاب نيز قدرت خود را حفظ كرده است . » در مورد بازسازي و ايجاد اعتماد به نفس در ارتش گفت : « به اعتقاد من تنها راهي كه سبب مي‌شود ما در اين شرايط حساس ارتشي منظم و با انضباط داشته باشيم و ديسيپلين در همه ارگانهاي ارتشي و نيروهاي مسلح برقرار شود ، فرمايشات امام خميني است . تنها فرمايشات مكرر و مجدد ايشان خواهد بود كه اعتماد از دست‌رفته را به ارتش و همة افراد نيروهاي مسلح باز خواهد گرداند … از حضور امام استدعا خواهم كرد كه در زمينه اعتماد هرچه بيشتر ارتش فرمايشاتي بفرمايند تا روحيه ارتش براي بازسازي ايران انقلابي و براي حفظ و حراست از مرزهاي كشور كه در برخي نقاط با تحريكاتي هم روبه‌روست ، قويتر از گذشته بشود.» (8)
تيمسار تقي رياحي در دومين مصاحبه مطبوعاتي خود با اشاره به بازسازي ارتش گفت : « ارتشي كه شاه مخلوع ادعا مي‌كرد بزرگترين و مجهزترين ارتش دنياست ، بايد بازسازي شود و ارتشي نوين
11/1/58 - تهران - وزارت‌دفاع - مصاحبه سرلشكر رياحي وزير دفاع جديد در كنار مدني وزير دفاع قبلي
متناسب با داراييهاي ما به وجود آيد . اگر به هزينه‌هاي گذشته ارتش توجه كنيم ، متوجه مي‌شويم كه هزينه‌هاي متفرقه ارتش بيش از نصف درآمد مملكت را به خود جذب مي‌كرد . » وزير دفاع اضافه كرد : « به نظر من بايد ما يك ارتش ملي داشته باشيم . در اين مورد هيچ ترديدي وجود ندارد ولي خواستهاي محلي در زمينه داشتن يك ارتش ملّي يك موضوع كاملاً سياسي است كه مربوط مي‌شود به خط مشي امام خميني و نخست‌وزير و هر تصميمي‌كه ايشان بگيرند وزارت دفاع تابع است . » وي در بخش ديگري از سخنان خود تصريح كرد : « در بازسازي ارتش و ايجاد ارتش ملي بايد امكاناتي بوجود آوريم كه جوانها سربازخانه را به عنوان يك مدرسه خوب تلقي كنند و براي پرورش جوانها ديسيپلين و انضباطي كه شايسته سرباز است در نظر گرفته خواهد شد . تيمسار رياحي افزود : « افراد ارتش مثل ساير افراد اجتماع هستند و مي‌توانند در انتخابات شركت كنند و ضرورت ايجاب مي‌كند كه در اين سير سياسي جديد كه پيش پاي ارتشي‌ها قرار داده شده است ، آنها مرام سياسي نيز داشته باشند ، اما اين مرام سياسي را بايد هنگام ورود به سربازخانه جلوي در بگذارند و وقتي كه وارد محيط سربازي مي‌شوند ، روحيه سربازي داشته باشند و مرامشان را در سربازخانه اعمال نكنند . بدينسان بايستي افراد ارتش را طوري تعليم داد كه از فردپرستي و نفرپرستي و داشتن بت در بالا ، دور كرد و به جاي آن ميهن‌پرستي و ملت‌دوستي داشته باشند . در چنين شرايطي است كه هيچ‌گونه اشكالي براي افراد ارتش پيش نخواهد آمد . » ( 9 )
557
اظهارات مقامات آمريكا در مورد آيندة روابط با ايران داراي ابها م و بعضاً متناقض است . به گزارش رويتر جيمي‌كارتر رئيس جمهوري آمريكا در مورد آينده روابط با ايران گفته است : « ما از رژيم ايران مأيوس شديم اما اين مسأله است كه به مردم آنجا مربوط مي‌شود . ما نه ميل داشتيم و نه مي‌توانستيم رژيم شاه را برخلاف ميل مردم ايران براي هميشه حفظ كنيم . » وي افزود : « نفوذ آمريكا در اطراف و اكناف جهان در سالهاي اخير افزايش يافته اما تغيير رژيم در ايران باعث سرخوردگي دولت وي شده است . » ( 10 )
در همين حال درياسالار ترنر رئيس سازمان سيا اظهار داشت : « به رغم موضع ضد آمريكايي انقلاب ايران در پي سقوط شاه ، باز ممكن است آمريكا ايران را به عنوان يك‌دوست از دست نداده باشد . » وي اضافه كرد : « فكر‌نمي‌كنم ايران را از دست داده باشيم » . ترنر با اشاره به انقلاب مردم ايران گفت : « انقلاب ايران يك انقلاب راستين است . » ( 11 )
558
به نظر مفسرين غربي ، خليج‌فارس و درياي عمان كانون جديد رويارويي نظامي‌دو ابرقدرت شده است . آسوشيتدپرس طي گزارشي در خصوص رويارويي نظامي‌شوروي و آمريكا در خليج‌فارس و درياي عمان گزارش داد :
« در پي ورود ناو هواپيمابر 80 هزار تني آمريكايي كانستليشن به آبهاي درياي عمان و تصميم آمريكا به حضور دائمي‌نظامي‌در خليج‌فارس ، دولت شوروي نيز ناوگان نيرومندي به اين منطقه
اعزام داشته است . براساس اين گزارش به گفته مقامهاي وزارت دفاع آمريكا يك ناو موشك‌انداز شوروي وارد درياي عمان شد و اينك در نزديكي ناو كانستليشن و 5 رزمناو ناوشكن همراهش خودنمايي مي‌كند و بزودي ناوهاي ديگري در اين منطقه به اين ناو شوروي ملحق مي‌شوند . اين مقام وزارت دفاع آمريكا گفته است : شوروي دو بمب‌افكن شناسايي دورپرواز از نوع تي يو - 95 را در فاصله دو كيلومتري از ناو كانستليشن به پرواز در آورده است و دست به شناسايي ناوگان آمريكا زده است . اين دو هواپيما از آسياي مركزي به درياي عمان اعزام شده بودند و جتهاي اف - 14 آمريكايي پس از نخستين پرواز مانع نزديك شدن مجدد آنها به ناو كانستليشن و كشتيهاي جنگي همراهش شده‌اند . اين هواپيماها در كنار بمب‌افكنهاي روسي به پرواز درآمدند و مانع شديد كه به كانستليشن نزديك شوند .
مقامهاي پنتاگون گفته‌اند اعزام ناو موشك‌انداز " كريواك " مجهز به موشك هدايت‌شونده توسط شوروي ، از درياي مديترانه و از راه كانال سوئز به درياي عمان ، واكنش تند دولت شوروي نسبت به اعزام ناوگان آمريكا به اين منطقه بوده است . گفته مي‌شود علاوه بر كريواك ، ناوگان ضربتي كانستليشن را در درياي عمان يك ناوشكن شوروي تحت مراقبت قرار داده است . كانستليشن از خاك شوروي كمتر از دو هزار كيلومتر فاصله دارد .
دولت آمريكا از آغاز بحران ايران ، نظر به منافع عظيمي‌كه در منطقه خليج‌فارس دارد با اعزام ناوگان ، حضور نظامي‌خود را تثبيت كرده است . كاخ سفيد و پنتاگون حاضر نشده‌اند مدت قطعي اقامت كانستليشن را در منطقه درياي عمان تعيين كنند ، اما قرائن حاكي از آن است كه آمريكا مي‌خواهد براي مدت نامعلوم در منطقه حضور نظامي‌داشته باشد و به عربستان و ساير دوستان خود يعني كشورهاي نفت‌خيز خليج‌فارس اطمينان بدهد كه از آنها حمايت خواهد كرد .
اكنون آمريكا در منطقه خليج‌فارس و درياي عمان 11 ناو مستقر كرده است . ورود كريواك موشك‌انداز شوروي كه يك ناو فوق‌العاده مجهز توصيف شده باعث نگراني پنتاگون شده است . اينك تعداد ناوهاي شوروي در اقيانوس هند به 22 فروند بالغ مي‌شود كه يكي از آنها يك زيردريايي ديزلي است . » ( 12 )
559
به دنبال امضاي پيمان صلح كمپ ديويد بين مصر و اسرائيل ، 18 كشور عرب با مصر قطع رابطه كردند . به گزارش خبرگزاريها وزراي عرب شركت‌كننده در كنفرانس بغداد اعلام كردند كه تحريم كامل اقتصادي از جمله تحريم نفتي را در مورد مصر اجرا مي‌كنند و سفراي خود را به منظور تنبيه انورسادات رئيس جمهوري مصر از قاهره فراخواهند خواند . مقر جامعه عرب از قاهره به تونس منتقل خواهد شد و عضويت مصر در جامعه عرب به حال تعليق در خواهد آمد .
منابع نزديك به كنفرانس گفتند كه با ملاقات بين سعودالفيصل وزير خارجه عربستان سعودي با صدام حسين معاون شوراي فرماندهي انقلاب عراق بود كه بن‌بست حاكم در كنفرانس شكسته شد و عربستان سعودي با گنجاندن ماده توصيه به قطع رابطه با مصر ، رضايت داد . مفاد اعلاميه
نهايي كنفرانس وزراي عرب در بغداد به شرح زير است :
1 - كشور عرب سفيران خود را فوراً از مصر فراخوانند . 2 - عضويت مصر در جامعه عرب تعليق مي‌شود . 3 - تونس مقر جامعه عرب مي‌شود . 4 - عضويت مصر در تمام سازمان هاي عربي لغو مي‌شود . 5 - اقداماتي به عمل خواهد آمد تا مصر از جنبش كشورهاي غيرمتعهد اخراج شود و از سازمان هاي كشورهاي اسلامي‌نيز تقاضاي اخراج مصر خواهد شد . 6 - مراوده و معامله با مردم مصر ادامه مي‌يابد اما با كساني كه با اسرائيل دشمن رابطه برقرار كنند هر نوع مراوده قطع خواهد شد . 7 - از تمام كشورهاي جهان خواسته مي‌شود كه از پيمان صلح مصر و اسرائيل حمايت نكنند . 8 - نقش آمريكا در حصول توافق مصر و اسرائيل محكوم مي‌شود . 9 - اين اقدامات تا زماني معتبرند كه امضاي پيمان صلح مصر و اسرائيل به قوت خود باقي است و در صورت لغو آن ، اعتباري ندارد . 10 هر كشور عربي براي اجراي اين قطعنامه قوانين مناسب تدوين خواهد كرد . 11 - هر نوع كمك ، وام و اعانه مالي حكومتهاي عرب به مصر بايد قطع شود . 12 - كمكهايي كه از صندوقها يا بانكها و تاسيسات عربي به مصر مي‌شود بايد قطع شود . 13 - اعراب هيچ‌گونه كمكي به پرداخت وامهاي مصر نخواهند كرد . 14 - چون بنا به قرارداد مصر و اسرائيل ، مصر به اسرائيل نفت خواهد داد ، اعراب صدور نفت را به مصر قطع خواهند كرد . 15 - سازمان هاي دولتي و غير‌دولتي مصر كه با صهيونيسم رابطه و معامله برقرار كنند از معامله با كشورهاي عرب ممنوع مي‌شوند . 16 - تحريم و اجراي كامل آن ، از طريق دفتر تحريم در دمشق صورت مي‌گيرد . 17 - از سازمان ملل خواسته مي‌شود دفاتر و شعب خود را از مصر به يك پايتخت عربي منتقل كند . 18 - كميته‌اي براي اجراي اين قطعنامه به وجود مي‌آيد و به شوراي عرب گزارش مي‌دهد . ( 13 )
ضميمه خبر شمارة 556
تيمسار سرتيپ رياحي پس از وقايع نهم اسفند 1331 از طرف دولت دكتر مصدق به رياست ستاد ارتش تعيين شد و تا ساعت 2 بعدازظهر روز 28 مرداد 1332 در اين سمت بود . پس از كودتاي 28 مرداد ، سرتيپ رياحي دستگير شد و در دادگاه نظامي‌به سه سال زندان محكوم گرديد . سرتيپ رياحي هنگامي‌كه رئيس ستاد ارتش بود ، شب 25 مرداد از جريان كودتا عليه دكتر مصدق آگاه شد و به دستور وي سرهنگ نصيري [ ارتشبد نصيري معدوم ] كه قصد كودتا داشت دستگير شد و شاه از ايران فرار كرد . اما سه روز بعد سرلشكر زاهدي با كمك سيا و عوامل داخلي دست به كودتا زد و حكومت دكتر مصدق را سرنگون كرد و شاه را به تهران بازگرداند . ( 14 )
منابع و مآخذ 11/1/1358
1 - روزنامه اطلاعات ، 12/1/1358 ، ص 2 .
2 - روزنامه كيهان ، 12/1/1358 ، ص 4 .
3 - كانون فرهنگي و سياسي خلق تركمن ، زندگي و مبارزه خلق تركمن ( گنبدكاووس : كانون فرهنگي - سياسي خلق تركمن ، سال 1358 ) ص 69 .
4 - مآخذ شماره 1 ، ص 2 .
5 - روزنامه اطلاعات ، 14/1/1358 ، ص 3 و روزنامه كيهان ، 15/1/1358 ، ص 7 .
6 - مآخذ شماره 2 ، ص 3 .
7 - روزنامه كيهان ، 11/1/1358 ، ص 3 .
8 - مآخذ شماره 7 ، ص 1 .
9 - مآخذ شماره 1 ، ص 7 .
10 - مآخذ شماره 2 ، ص 8 ، رويتر .
11 - روزنامه اطلاعات ، 11/1/1358 ، ص 8 ، آسوشيتدپرس .
12 - مآخذ شماره 11 .
13 - مآخذ شماره 7 ، ص 8 ، خبرگزاريها .
14 - روزنامه اطلاعات ، 11/1/1358 ، ص 2 .
