روزشمار
سه‌شنبه
10 ارديبهشت 1358
3 جمادي‌الثاني 1399
30 آوريل 1979
917
اعضاي شوراي شهر سنندج در اولين مصاحبه اختصاصي خود با روزنامه كيهان نظر شورا را در مورد مسائل و مشكلات شهري و محتواي برنامه‌هاي اجرايي مورد نظر نشريح كردند . بنا برگزارش روزنامه مزبور ، اعضاي شورا گفتند :
كليه سازمان هاي سياسي - مردمي‌در سنندج مي‌تواند آزادانه فعاليت كنند و هر گروه و سازمان سياسي نيز مي‌تواند تظاهرات و اجتماعات برپا كند و سنديكاهاي كارگري و شوراهاي گوناگون در سطح شهر ايجاد خواهد شد . در ابتداي گفتگو چند تن از اعضا دربارة ستم ملي و تاريخي برملت كرد و بي‌توجهي و ظلم رژيم سابق به اين مردم و به كارگيري شيوه‌هاي استعماري جهت تداوم فقر و محروميتهاي اقتصادي و فرهنگي در كردستان مطالبي بيان داشتند و گفتند كه دولت بايد توجه خاصي به اين استان و به طور كلي مناطق كردنشين داشته باشند .
احمد خليقي ( از گروه اسلامي ) با اشاره به فساد دستگاه حاكمه سابق گفت : در گذشته بيش از بيست درصد اعتبارات تخصيصي به مصرف عمران و رفاه مردم نرسيده است و اكثر آن حيف و ميل مي‌شد .
يوسف اردلان ( از گروه پيشرو ) ضمن اشاره به جلوگيري رژيم گذشته از بوجود آمدن كانونهاي مترقي سابق گفت : اين كار باعث شد كه زمينه دلخواه براي انحراف و هرز نيروها به وجود آيد .
اسدالله پورقباد ( از گروه پيشرو ) با اشاره به نفوذ امپرياليسم گفت : دامپروري كردستان را نابود كردند و اين منطقه مستعد به سرنوشتي دچار شد كه زماني گوشت منجمد در اين استان مصرف مي‌شد .
هادي مرادي ( از گروه اسلامي ) با اشاره به انقلاب ايران كه قدرت حق را بر باطل پيروز كرد ، گفت : محو آثار گذشته در يك زمان كوتاه غيرممكن است و بايد سعي كرد آگاهيها فزوني يابد .
ابراهيم شاه‌غيبي ( از گروه اسلامي ) در مورد شورا گفت : شورا يك پديده انقلابي نوظهور در كشور ماست و اعضاي آن نمي‌توانند مانند نمايندگان رستاخيزي فرمايشي باشند و " بلي و چشم " تحويل مردم دهند . اعضاي شورا با انتخاب راستين مردم بر سر كار آمده‌اند ، اما در حال حاضر
شورا عامل اجرايي و اعتبار در اختيار ندارد كه بايد به اين دو اهرم تجهيز شود .
… هنوز آيين‌نامه تفصيلي وظايف شورا از وزارت كشور ارسال نشد . فوري‌ترين برنامه‌هاي شورا ، به كارگماري كارگران و سازماندهي مجدد شهرباني جهت برقراري نظم و امنيت در شهر است . شهرباني سنندج بايد از نظر سلسله مراتب اداري و انضباطي و مالي تابع شهرباني كل كشور باشد ، اما از جهت چگونگي حفظ امنيت زير نظر و صلاحديد شورا عمل كند و براي تامين كادر نزير توافق شده است [ كه ] افراد خوشنام و مطمئن شهرباني و پاسداران‌انقلاب به كار دعوت شوند . »
اسدالله پورقباد گفت : اعتبارات در جهت پروژه‌هاي خدماتي براي افراد كم‌درآمد اختصاص مي‌يابد .
جبار آريانژاد ( از گروه اسلامي ) با اشاره به انتقال كارمندان غيربومي‌گفت : در رابطه با احقاق حقوق قوميتها توهماتي براي كارمندان غيربومي‌به وجود آمده كه غيراصولي است و تا زماني كه آنان در خدمت مردم باشند ، در امان خواهند بود .
وي سپس ريز برنامه‌هاي شورا را به اين ترتيب برشمرد : مبارزه با گرانفروشي و تورم و تشكيل شوراي بازار ؛ ايجاد تعاونيهاي مصرف ؛ تضمين فعّاليت سياسي سازمان هاي سياسي و اجتماعي مردمي‌با هر نوع ديدگاه و ايدئولوژي مردمي؛ مبارزه با هر نوع فساد مانند : سرقت ، فحشا ، قمار ، ميخوارگي و اعتيادات مضره ، تعقيب و معرفي عناصر ضدانقلابي وابسته به رژيم سابق و …
آريانژاد افزود : با استقرار شهرباني ، به كار كميته‌هايي كه در شهر حضور نظامي‌دارند پايان داده مي‌شود و از پاسداران قدرداني خواهد شد .
فواد روحاني ( از گروه اسلامي ) در مورد تدريس زبان كردي و احياء فرهنگ قومي‌گفت : تدريس زبان كردي بايد در يك مقياس وسيع پياده شود كه خود در رابطه با مسائل سياسي و خودمختاري است كه در چارچوب قانون اساسي ايران مشخص مي‌شود .
يوسف اردلان در مورد خودمختاري گفت : ما وظايف سنگيني در مورد اداره شهر داريم و بايد اذعان كرد كه شورا فرصت و قدرت اين را ندارد كه برنامه شكل‌يافته‌اي براي تحقق خودمختاري كردستان ارائه دهد و اين وظفه به عهده سازمانهاي مختلف سياسي فعال است كه در راه كسب حقوق ملت كرد قدم بردارند ، ولي شورا از هر طرح جامعي كه بتواند حقوق مليتها را در درون مرز ايران به بهترين نوع برآورده كند ، حمايت و پشتيباني و پيگيري خواهد كرد .
سيد زاهدي ( از گروه اسلامي ) تركيب و ديدگاههاي سياسي شورا را مورد بحث قرارداد و گفت : « منتخبين شورا مانند شركت‌كنندگان در انتخابات كه از گروهها و دسته‌هاي مختلف با ايدئولوژي متفاوت بودند ، از عقايد مختلفي برخوردار هستند ، اما چون شورا يك ارگان سياسي نيست نمي‌تواند يك ايدئولوژي و نظر خاصي سياسي را اعمال و دنبال كند و به همين جهت اعضا از فعاليتهاي سياسي و نمود ديدگاههاي ايدئولوژيكي در درون خود پرهيز مي‌كنند ، اما سعي و تلاش مي‌كنند كه تقاهم و نزديكي صميمانه‌اي بين گروههاي سياسي فعال شهر به وجود آورند تا زمينه مساعدي براي رهبران مذهبي و سياسي به وجود آيد كه در جهت تحقق آرمانهاي مردمي گامهاي موثري بردارند .
فريده قريشي ( از گروه پيشرو ) نيز در مورد مسائل زنان و خانواده‌هاي بي‌سرپرست گفت : حمايت از خانواده‌هايي كه سرپرستي آنها به عهده زنان است ، براي شورا اهميت فراوان دارد و براي تحقق اين امر بايد امكانات اقتصادي و مادي شهر افزايش يابد و در اين راه ، كارگاههاي قالي‌بافي ، بافندگي و مراكز كارآموزي براي آشنايي زنان مورد نياز است و سازمان زنان نيز كه تاكنون برنامه قاطع و ثمربخشي براي زنان اجرا نكرده است بايد منحل شود و شوراي زنان در محله‌هاي مختلف تشكيل شود . وي در مورد آن دسته از زنان كه از دامان عفت جدا افتاده‌اند ، گفت كه بايد براي آنان امكانات به وجود آيد تا به زندگي آبرومندانه برگردند .
معروف شبلي ( از گروه اسلامي ) نيز مساله بيكاران را خاطر نشان كرد و گفت : كارگران در جريان اعتصابها و مبارزه حقوق دريافت نكرده‌اند و نقش ارزنده‌اي نيز داشتند و به همين علت دچار خسارتهايي شده‌اند و حتي اثاثيه و لوازم زندگي خود را فروخته‌اند و اكنون بدهكار هستند و بايد به آنها كمكهاي بلاغوض پرداخت شود تا بدهكاريهاي خود را بپردازند . ( 1 )
918
" جمعيت كردهاي مقيم مركز " اعلام كرد : روز دوازدهم ارديبهشت ماه جاري به مناسبت يازدهمين سالروز شروع مبارزه مسلحانه پيشتازان خلق كرد برضد رژيم پهلوي و شهادت اسماعيل شريف‌زاده و چهار تن ديگر از يارانش مراسمي در تهران و شهرهاي كردنشين برگزار مي‌شود .
جمعيت دفاع از آزادي و انقلاب در سنندج نيز به همين مناسبت اطلاعيه‌اي منتشر كرد كه در آن آمده است : دوازدهم ارديبهشت ماه سالروز شهادت اسماعيل شريف‌زاده و همرزمانش و يازدهمين سالروز قيام مسلحانه پيشتازان خلق كرد مي‌باشد . هدف اين قيام برانداختن رژيم پهلوي و برقراري حكومت زحمتكشان و كسب حقوق ملي خلق كرد بوده است . به همين جهت ساعت چهار بعدازظهر روز چهارشنبه 12/2/58 برمراز اين شهيدان راه رهايي خلقهاي ايران را گرامي مي‌داريم . از عموم هم‌ميهنان مبارز دعوت مي‌شود كه با شركت در اين مراسم بار ديگر همبستگي تمامي‌خلقهاي تحت ستم ايران را گرامي‌بدارند . ( 2 )
919
آيت‌الله شبيرخاقاني در پيامي‌به آيت‌الله شريعتمداري انصراف خود‌را از ترك كشور اعلام كرد . ( 3 ) متن پيام عيناً همان جوابيه و پيام به آيت‌الله‌طالقاني است كه در روزشمار 8/2/1358 درج‌گرديد .
920
گروهي كه در مطبوعات با عنوان " هيأت نمايندگان خلق عرب مسلمان ايران اعزامي‌به تهران " معرفي شده‌اند ، امروز در نامهاي به مهندس بازرگان ( نخست‌وزير ) ، درخواستهايي كه آنها را "خواسته‌هاي خلق عرب " ناميدند ، مطرح كردند . آن چه در اين نامه آمده است به گفته نويسندگان آن ، مورد تائيد آيت‌الله شبيرخاقاني مي‌باشد . در نامه پس از مقدماتي در توضيح تقسيم وظايف منطقه خودمختار و دولت مركزي و نيز اعلام برخي مواضع نويسندگان نامه از جمله اشاره به اينكه نام تاريخي خوزستان عربستان مي‌باشد( ! ) ، در دوازده بند خواسته‌هايي مطرح شده است ؛ از جمله اعتراف دولت به مليت خلق عرب و درج آن در قانون اساسي ، تشكيل دادگاههاي عربي و مجلس محلي خودمختار عربي ، پذيرش زبان عربي به عنوان زبان رسمي‌منطقه خودمختار و فارسي به عنوان زبان رسمي‌سراسري ، آموزش زبان عربي در مدارس ، تاسيس دانشگاه عربي ، چاپ كتاب و روزنامه به زبان عربي ، اولويت استخدام خلق عرب در منطقه خودمختار و … در آخر از دولت آقاي بازرگان با تاكيد خواسته شده است كه براي حل مسائل خلق عرب از مذاكره با عناصر مرتجع و فرصت‌طلب خودداري نمايد . ( 4 ) ( خبر ضميمه دارد . )
921
در كنار جريانهاي فعال موسوم به " خلق عرب " كه از پشتيباني آيت‌الله شيخ محمدطاهر آلشبيرخاقاني برخوردار است، جريان ديگر كه ماهيت اسلامي- انقلابي دارد ، به منظور حمايت از نظام جديد و دولت انقلاب و انتقاد از جريان اول ، تلاشهايي انجام مي‌دهد كه مراسم امروز اهواز نمونه‌اي از آن است. در اين مراسم عده‌اي بسيار از عشاير عرب خوزستان " هرگونه نغمه تجزيه‌طلبي " را محكوم كردند . براساس گزارش روزنامه اطلاعات ، رؤساي عشاير عرب شهر و روستاهاي سروسنگرد ، بستان ، هويزه و اهواز در " مدرسه علميه آيت‌الله شيخ كرمي " اهواز اجتماع كردند و ضمن پشتيباني از نظام جمهوري اسلامي‌هرگونه توطئه تجزيه‌طلبي را محكوم ساختند . در اين اجتماع شيخ كرمي‌گفت : « ما اعراب ساكن خوزستان افتخار مي‌كنيم كه مسلمان هستيم و زير پرچم اسلام و در پناه جمهوري اسلامي‌در كنار ساير برادران ايراني چه كرد و ترك و بلوچ و غيره براي سربلندي و پيشرفت اين مملكت حتي جانفشاني خواهيم كرد و هرنوع نغمه تجزيه‌طلبانه را در نطفه خفه مي‌كنيم . » ( 5 )
اين گروه اعلام كردند : اعضاي هيأت سي نفري اعزامي‌به تهران مورد تاييد مردم خوزستان نيستند و خواسته‌هاي آنها از جمله : 1 - عزل تيمسار مدني ؛ 2 - استاندار بايد عرب باشد ؛ 3 - مبلغ هنگفتي نزديك به چند ميليارد تومان از پول نفت براي عمران و آبادي خوزستان در اختيار عربها گذاشته شود ؛ همگي برخلاف خواسته‌هاي ماست . ( 6 )
922
در گزارشي كه " عباس اديب‌زاده " از اعضاء واحد هماهنگي امور مناطق سپاه پاسداران انقلاب اسلامي‌براي اين نهاد ارسال كرده ، كانونهاي فرهنگي فعال در اهواز مورد بررسي قرار گرفته است . متن كامل اين گزارش چنين است :
به طور كلي مي‌توان گفت كه سه گروه يا انجمن تشكيلاتي در سطح اهواز فعاليت دارند :
1 ) انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه جندي شاپور : اين انجمن تشكيل شده از يك عده جوانان فعال و زحمتكش كه ولايت فقيه امام خميني را همگي قبول دارند و آن را برنامه كار خود قرار داده‌اند . با استانداري و فرمانداري نيز رابطه و همكاري دارند . به طور كلي جوانها و دانش‌آموزان اهواز نسبت به اين انجمن حسن نظر دارند و در سطح شهر نيز از محبوبيت خوبي برخوردار است . اشكال اين انجمن ، نداشتن رابط مناسب با روحانيت شهر اهواز است كه حاضر نيستند با آنها همكاري كنند ، زيرا معتقدند كه روحانيت ( آقاي موسوي ) مي‌خواهد آنها را تحت نفوذ و كنترل خود در آورد و رهبري خود را بر آنها تحميل كند . البته ما با بعضي افراد متنفذ اين انجمن صحبتهايي در زمينه لزوم همكاري با روحانيت كرده‌ايم ، ولي از نتيجه آن فعلاً اطلاعي نداريم . بسياري از افراد اين انجمن مشتاق ديدن دوره‌هاي نظامي‌در سپاه در خلال تعطيلات تابستان مي‌باشند و حاضر شده‌اند كه همه نوع همكاري در زمينه تحقيقات و اطلاعات در صورت تشكيل سپاه در اهواز بنمايد و مي‌توانند در عضوگيري و تحقيق كمك خوبي براي ما باشند . از افراد اين انجمن مي‌توان در صورت لازم براي اعزام نيروهاي كمكي در صورت اغتشاش و زد و خورد در منطقه استفاده كرد .
2 - مركز الثقافه‌الاسلامي( مركز فرهنگي اسلامي ): اين مركز بعد از پيروزي انقلاب به وجود آمد و در حال حاضر فعاليتهاي صرفا فرهنگي و تبليغاتي اسلامي‌براي برادران عرب اهواز و ديگر مناطق خوزستان دارد . در حقيقت علت به وجود آمدن اين مركز ، مقابله كردن با تبليغات و فعاليتهاي مركز الثقافه الشعب العربي المسلم و خنثي كردن آن است كه تبليغات قومي‌و نژادي دارد ( خبر ضميمه دارد . )
3 ) مركز الثقافه الشعب‌العربي المسلم ( مركز فرهنگي خلق عرب مسلمان ) : نام اوليه‌اي اين مركز " مركز الثقافه العربي " بوده كه در ابتداي تشكيل اين مركز در اهواز گروههاي مذهبي كه مخالف قوميت هستند ، به آن حمله كردند و شايع شد كه اينها كمونيست هستند ، لذا براي آنكه اين شايعه را رد بكنند نام خود را به " مركز الثقافه الشعب العربي المسلم الايراني " تغيير دادند و حقيقت مطلب اين است كه افراد اين مركز ايدئولوژي برايشان مطرح نيست و قوميت مهمترين مسألة آنها است ، لذا از افراد كمونيست ، مسلمانان ( آگاه و ناآگاه ) و حتي افراد مرتجع و وابسته به رژيم قبلي در آن عضويت دارند ، همچنين افراد تجزيه‌طلبي كه فعلاً مسأله تجزيه‌طلبي را نمي‌توانند مطرح كنند و در زير لواي قوميت عربي و خودمختار كارشان را انجام مي‌دهند ( خبر ضميمه دارد . ) . ( 7 )
923
جنبش انقلابي مردم مسلمان ايران ( جاما ) ضمن صدور اطلاعيه‌اي تشكيل شوراهاي ايالتي و ولايتي را نقطه عطفي در تاريخ جنبش مردم و تحقق شيوه‌هاي دمكراتيك اسلامي‌خواند . در اطلاعيه " جاما " آمده است :
" و شاورهم في‌الامر ، " و امرهم شوري بينهم " . براي جنبش انقلابي مردم مسلمان ايران " جاما " اعمال حاكميت مردم از طريق شوراهاي خلقي مبتني بر رهنمود رهبر انقلاب امام خميني و تحت توجهات مجاهد بزرگ حضرت آيت‌الله طالقاني نقطه عطفي در تاريخ جنبش انقلابي مردم ايران و تحقق شيوه‌هاي دمكراتيك حكومت‌اسلامي است .
" جاما " همواره با اتكاء به مباني ايدئولوژيك و با توجه به تجارب تاريخي جنبشهاي آزاديبخش مردم ايران ، معتقد بوده است كه تنها از طريق تشكيل شوراهاي محلي و حرفه‌اي و هماهنگي اين شوراها در سطح شهر و روستا و سرانجام انتخاب شوراهاي شهري مي‌توان وحدت همه نيروهاي
تحركات " كانون فرهنگي خلق عرب مسلمان " درخرمشهر
اصيل و مبارز را تامين و از انقلاب و دستاوردهاي آن پاسداري كرد . اكنون كه شاهد تحقق آرزوي ديرين خود از طريق تصميم امام‌خميني و هدايت آيت‌الله طالقاني هستيم ، به خود و به همه مجاهدان خلق ايران و به همه مسلمانان مبارز اين پيروزي را تبريك گفته و اميدواريم كوششهاي صادقانه خود را همچنان پشتوانه پيروزي اين تصميم و پيام قرار دهيم . ( 8 )
924
سازمان فرهنگيان جبهه ملي ايران با صدور اعلاميه‌اي پيشنهاد كرد كه روز دوازدهم ارديبهشت سالروز مرگ دكتر خانعلي به عنوان روز معلم نامگذاري شود . در اين اطلاعيه آمده است : روز دوازدهم ارديبهشت سال 1340 نقطه عطفي در مبارزات صنفي و سياسي معلمان سراسر كشور است . در اين روز سرهنگ شهرستاني ( رييس كلانتري بهارستان ) بدون هيچ اخطار قبلي شخصاً مبادرت به تيراندازي به سوي اجتماع معلمان كرد كه در نتيجه دكتر خانعلي ( دبير دبيرستان جامي ) به شهادت رسيد . در ادامه اعلاميه پيشنهاد شده است :
1 - اين روز به پاس همبستگي بزرگ معلمان و دانش آموزان سراسر كشور " روز معلم " نامگذاري شود .
2 - با توان هرچه بيشتر از معلمان دلسوز و آگاه تجليل به عمل آيد . به همين مناسبت مجلس بزرگداشت معلم در دفتر تشكيلات مركزي جبهه ملي ايران واقع در سي متري ، مقابل ژاندارمري ، روز پنجشنبه سيزدهم ارديبهشت ماه از ساعت چهار بعدازظهر برگزار مي‌شود . ( 9 )
925
اميرانتظام ( معاون نخست‌وزير و سخنگوي دولت ) در مورد نگرش دولت به مسأله كاهش نيروهاي نظامي‌و دلايل آن گفت : ارتش در حال حاضر بيش از 530 هزار نيرو دارد كه اين تعداد از نظر هزينه بسيار سنگين است و حالا هم كه ديگر ايران ژاندارم خليج‌فارس و اقيانوس هند نيست ، ديگر به اين همه ارتش احتياجي نيست ، لذا وزارت دفاع در حال مطالعه در اين زمينه است . ( 10 )
در همين مورد راديو لندن اعلام كرد : دولت ايران تحقيقات وسيعي به عمل آورده تا در اين باره كه چگونه مي‌تواند تعداد نيروهاي مسلح خود را بشدت كاهش دهد ، راه‌حلي پيدا كند . راديو لندن به نقل از سخنگوي وزارت دفاع ايران گفت : قراردادهاي نظامي‌با غرب لغو شده و پول آنها صرف توسعه كشاورزي و صنعت خواهد شد . به گفته اين راديو رهبران جديد ايران چندين بار اين مسأله را روشن كردند كه در نظر ندارند ايران را آن طور كه شاه مي‌خواست به صورت ژاندارم خليج‌فارس اداره كنند . ( 11 )
926
سرهنگ عزت‌الله ممتاز ( فرمانده ژاندارمري كشور ) دربارة خلع سلاح عمومي‌گفت : براي جمع‌آوري سلاحهايي كه در دست مردم است و همچنين جلوگيري از ورود اسلحه و خريد و فروش آن در نقاط مختلف كشور ، مقامات نظامي‌طرحي تهيه كرده‌اند كه به موجب آن ، سلاحهايي كه در ماههاي اخير در جريان حمله به پادگانهاي نظامي‌به دست مردم افتاده و يا از خارج وارده شده است ، جمع‌آوري خواهد شد . وي افزود : مناطقي را كه محل ورود اسلحه به كشور است ، مقامهاي انتظامي بدقت شناسايي كرده‌اند و به همين جهت به كليه نيروهاي ژاندارمري كه در مرزهاي كشور مستقر هستند و همچنين به آنهايي كه در پاسگاهها انجام وظيفه مي‌كنند ، دستور داده شده است كه براي جلوگيري از ورود اسلحه و خريد و فروش آن و دست به دست گشتن سلاحهاي گرم در مناطق كوهستاني در روستاها و بويژه در مرزهاي كشور ، اقدامهاي لازم را انجام دهند . ماموران ژاندارمري كليه كاميونها و وسايل نقليه را در جاده‌هاي مرزي و راههايي كه به مرزهاي كشور منتهي مي‌شود ، بازرسي مي‌كنند و اسلحه‌هايي را كه در جريان حمله به پادگانها به دست برخي از افراد بيصلاحيت افتاده است ، جمع‌آوري مي‌كنند . از سوي ديگر ، كساني كه مبادرت به خريد و فروش اسلحه مي‌كنند نيز به دست ماموران ژاندارمري خلع سلاح و دستگير مي‌شوند .
فرمانده ژاندارمري گفت نيروهاي ژاندارمري در سرتاسر كشور براي جلوگيري از ورود اسلحه و خلع سلاح افراد بيصلاحيت بسيج شده‌اند و مراقبتهاي لازم را انجام مي‌دهند . علاوه بر اين ، براي جمع‌آوري سلاحهايي كه در دست افراد بيصلاحيت است و همچنين جلوگيري از ورود اسلحه و خريد و فروش آن در سرتاسر كشور ، طرحي تهيه شده است كه به موجب آن ، نيروي زميني ارتش در مرزهاي زميني ، كوهستانها ، كوهپايه‌ها و نقاط مختلف شهرها و روستاها ، نيروي
دريايي در مرزهاي آبي و نيروهاي شهرباني در شهرها مراقبتهاي لازم را انجام خواهند داد . ( 12 )
دادستان تهران ( ميرشمس شهشهاني ) نيز با صدور بخشنامه‌اي خطاب به شهرباني و ژاندارمري اعلام كرد : هيچ دسته و گروه سياسي در قلمرو حاكميت ملي ايران مجاز به تشكيل گروه مسلح و استفاده از اسلحه و پيشبرد مقاصد سياسي خود نمي‌باشد . اسلحه پليس قدرت قانون است كه براي استقرار نظم و امنيت و حفظ نظام جمهوري اسلامي‌در اختيار آنان قرار گرفته است ، لذا هيچ فرد يا گروه و دسته‌اي مجاز به مقاومت و يا مقابله با پليس و نيروهاي مسلح نيست . ( 13 )
927
امام‌خميني درخواست سازمان عفو بين‌المللي را در مورد متوقف كردن كار دادگاههاي انقلاب در محاكمه سران و كارگزاران گناهكار رژيم پهلوي رد كردند . ايشان در پي درخواست سازمان عفو بين‌المللي كه در نامهاي نوشته بود : « از آيت‌الله به خاطر مسائل انساني خواسته مي‌شود كه اعدامها را متوقف سازد و اجازه داده شود كه محاكمه‌ها علني گردد و همچنين آيين دادرسي به طور صحيح در اين محاكمه‌ها اجرا شود . » چنين پاسخ دادند :
« آيا شما مي‌دانيد كه اين آدم‌كشها سال گذشته بيش از پنجاه هزار تن از مردم را زير تانكها و در مقابل رگبار مسلسلها به قتل رسانده‌اند ؟ آيا شما مي‌دانيد در طول پنجاه سال گذشته اين قاتلين شيطان‌صفت بهترين و عزيزترين جوانان ما را تحت شرايط غيرانساني و در سلولهاي زندان كشتند ؟ ايا شما لحظه‌اي به هزاران خانواده كه بدون نان‌آور شده‌اند و هزاران پدر و مادري كه داغدار شده‌اند ، انديشيده‌ايد ؟ آيا اينها انسان نبودند ؟ آيا اينها سزاوار غم‌خواري نيستند ؟ آيا راجع به هزاران نفري كه به وسيله اين جانيان ناقص‌العضو شدند و مجبورند تا آخر عمر با اين وضع بسازند ، فكر كرده‌ايد ؟ » امام در پايان نامه افزودند : « به جاي نوشتن نامه به ما بهتر است كه كمي‌فكر كنيد . » ( 14 )
928
به فرمان امام‌خميني ، جمهوري اسلامي ايران روابط ديپلماتيك خود را با مصر قطع كرد . متن فرمان امام‌خميني به وزارت خارجه چنين است :
بسم الله الرحمن الرحيم
جناب آقاي دكتر ابراهيم يزدي وزير خارجه ! با در نظر گرفتن پيمان خائنانه مصر و اسرائيل و اطاعت بي‌چون و چراي دولت مصر از آمريكا و صهيونيست ، دولت موقت جمهوري اسلامي ايران قطع روابط ديپلماتيك خود را با دولت مصر بنمايد . ( 15 )
در پي صدور اين نامه ، امروز وزارت امورخارجه ايران در مورد قطع روابط ايران با مصر بيانيه‌اي منتشر كرد كه در آن پس از تحليلي دربارة درگيريهاي اعراب و اسرائيل و محكوم كردن قرارداد خائنانه بين مصر و اسرائيل ، اعلام كرده است :
در ملاقاتي كه سفير مصر در روز دوشنبه 10/2/58 با وزير امورخارجه نمود ، دولت ايران نظر خود را در مورد سياست ضداسلامي‌و ضدعربي دولت كنوني مصر بيان داشت و تصميم خود را دائر بر قطع روابط ديپلماتيك به اطلاع سفير مصر رسانيد . اين تصميم كه از آرمانهاي انقلاب
عظيم اسلامي‌مردم ايران الهام مي‌گيرد ، با اساسي‌ترين مباني ايدئولوژي اسلامي‌منطبق بوده و در جهت اجراي نظر رهبري عاليقدر انقلاب امام‌خميني مي‌باشد كه طي فرماني به وزارت امورخارجه ابلاغ شده است . دولت موقت جمهوري اسلامي ايران لازم مي‌داند اين مطلب را تاكيد كند كه قطع رابطه با دولت كنوني مصر به هيچ‌وجه عملي برعليه ملت دوست و برادر مصر نمي‌باشد . ملت ايران ضمن ابراز همدردي با ملت مبارز و غيور برادر ، مصر بار ديگر پشتيباني خود را از مبارزات برحق مردم فلسطين ابراز مي‌دارد و اميدوار است كه اقدامات ملت برادر ، مصر همگام با ديگر برادران مسلمان و عرب راهگشاي ايجاد تفاهم و صلح پايدار واقعي و دايمي‌در منطقه بشود . ( 16 ) ( خبر ضميمه دارد )
929
ايران براي مقابله با اقدام عراق در حفر چاههاي نفت در مرز دو كشور ، مقابله به مثل مي‌كند . به نوشته روزنامه كيهان ، با ادامه حفر چاههاي جديد نفت توسط عراق در مرز ، ايران نيز بتازگي مقدمات حفر دو چاه جديد نفتي را در منطقه " نفت‌شهر " و " امام‌زاده‌حسن " آغاز كرده است . براساس اين گزارش ، در جريان انقلاب اسلامي ايران ، عراقيها براي جذب منابع نفتي ايران ، در خط مرزي بويژه در منطقه نفتخيز كركوك ، چاههاي جديد حفر كرده‌اند و چون رگه‌هاي نفتي دو كشور در خط مرزي به هم مربوط است ، اين عمل عراقيها باعث خشك شدن منابع نفتي نفت‌شهر كه تامين‌كننده نفت پالايشگاه كرمانشاه است ، شده است . علاوه بر اين ، اقدامات عراقيها در نوار مرزي نه فقط به صدور نفت به پالايشگاه كرمانشاه لطمه زده ، بلكه ادامه چاه‌‌زني به طور بي‌سابقه‌اي رگه‌هاي نفتي ايران به مخاطره‌انداخته است . طبق اطلاعات به دست آمده ، بتازگي تعدادي از فرماندهان پاسگاههاي ژندارمري واقع در نوار مرزي ايران و عراق در اين مورد گزارشهايي به فرماندهي ژاندارمري ايلام و كرمانشاه فرستاده‌اند و همگي از اين موضوع اظهار نگراني كرده‌اند . ( 17 )
ضميمه خبر شماره 920
متن كامل نامه گروهي كه در مطبوعات با عنوان " هيأت نمايندگان خلق عرب مسلمان ايران اعزامي‌به تهران " خوانده شدند ، خطاب به مهندس بازرگان ( نخست‌وزير دولت موقت ) در مورد " خواسته‌هاي خلق عرب " به شرح زير است :
بسم الله الرحمن الرحيم
نخست‌وزير محترم آقاي مهندس مهدي بازرگان
هيأت نمايندگان خلق عرب مسلمان ايران خواسته‌هايي را كه همه طبقات خلق عرب در تظاهرات و راه‌پيماييهاي عظيم خود در شهرها و روستاها آنها را تاييد نموده ، به هيأت دولت تقديم مي‌نمايد . اين خواسته‌ها مورد تاييد حضرت آيت‌الله‌العظمي‌شيخ‌محمدطاهر آلشبيرخاقاني نيز واقع شده و عامل حقوق مشروع خلق عرب ايران و حق داشتن خودمختاري در محدوده جمهوري‌اسلامي‌با حفظ تامين ارضي ايران مي‌باشد . خلق ما تاكيد مي‌نمايد كه امور مربوط به ارتش در دفاع از مرزهاي كشور ، برنامه‌هاي اقتصادي درازمدت ، سياست خارجي ، پول و عقد قراردادهاي
بين‌المللي از وظايف و اختيارات حكومت مركزي است . خلق ما هرگونه توطئه تجزيه‌طلبانه و جدايي‌خواهانه را در سرتاسر ايران محكوم مي‌نمايد . همچنين امپرياليسم ، صهيونيسم ، نژادپرستي و ارتجاع را محكوم كرده ، از سياست عدم تعهد پشتيباني [ مي‌كند . ] پيمانها و قراردادهاي استعماري را كه به استقلال ملي ايران زيان برساند مردود مي‌داند . خلق ما منطقه خود ، خوزستان را كه نام تاريخي آن عربستان مي‌باشد و از نظر جغرافيايي دربرگيرنده خلق ماست به عنوان منطقه خودمختار مي‌شناسد . اساسي‌ترين خواسته‌هاي خلق عرب اسلامي ايران به شرح زير است :
1 - اعتراف به مليت خلق عرب ايران و درج آن در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران .
2 - تشكيل دادگاههاي عربي جهت حل مشكلات خلق عرب ايران مطابق با قوانين جمهوري اسلامي.
3 - تشكيل مجلس محلي در منطقه خودمختار كه مسؤوليت قانونگذاري محلي و نظارت براجراي قوانين را دارا باشد و مشاركت خلق عرب ايران در مجلس مؤسسان و مجلس شوراي ملي و نيز مشاركت در هيأت وزيران ( دولت مركزي ) نسبت به جمعيت آن .
4 - زبان عربي زبان رسمي‌منطقه خودمختار باشد با تاكيد به اينكه زبان فارسي ، زبان رسمي‌در سرتاسر ايران است .
5 - آموزش به زبان رسمي‌عربي در مدارس ابتدايي و نيز آموزش زبان فارسي همراه با زبان عربي در ديگر مراحل آموزشي . لازم به تذكر است كه حقوق ديگر اقليتهاي ملي و مذهبي در منطقه خودمختار محفوظ خواهد بود .
6 - تاسيس دانشگاه به زبان عربي در منطقه كه پاسخگوي نيازهاي خلق عرب ايران باشد . ايجاد مدارس و آموزشگاهها در تمام شهر و روستاها و نيز توجه لازم براي استفاده از بورسهاي خارج از كشور جهت اعزام جوانان خلق عرب ايران .
7 - آزادي بيان ، انتشار و چاپ كتاب و روزنامه به زبان عربي و ايجاد برنامه‌هاي راديويي و تلويزيوني به زبان عربي و مستقل از برنامه شبكه سراسري . در اين زمينه وجود سانسور به هر شكل و صورت مردود است .
8 - اولويت استخدام در بخش دولتي و خصوصي با خلق عرب ايران ، در مرحله بعد با ديگر اقليتهاي ملي متولد و ساكن در منطقه خودمختار مي‌باشد .
9 - تخصيص مقدار كافي از درآمد نفت براي آباداني منطقه و شكوفايي صنعت و كشاورزي آن .
10 - نامگذاري شهرها ، روستاها ، منطقه‌ها و خود منطقه به نامهاي تاريخي عربي آنها كه رژيم فاشيستي پهلوي آنها را تغيير داده است .
شركت فرزندان خلق عرب در ارتش و نيروهاي انتظامي‌محلي در چارچوب منطقه خودمختار و امكان ارتقاء آنان به مناصب و مقامهاي عالي نظامي‌كه از دستيابي به آنها محروم بوده‌اند .
12 - تجديد نظر در تقسيم اراضي دهقانان طبق قوانين جمهوري اسلامي‌با رعايت اصل " زمين از آن كسي است كه آن را مي‌كارد . "
در خاتمه از دولت آقاي بازرگان انتظار داريم كه در رابطه با حل مسائل خلق عرب ايران از مذاكره و سازش با عناصر مرتجع و فرصت‌طلب خودداري نمايد . ( 18 ) :
ضميمه اول خبر شماره 922
مطالب اين ضميمه خلاصه‌اي است از گفتگوي تهيه‌كنندگان گزارش مزبور با چند نفر از اعضاي اين مركز
درباره ماهيت ، مواضع و ديدگاههاي آن :
هدف اين مركز شناساندن اسلام واقعي به افراد ، بالا بردن سطح آگاهي مردم ، تدريس ادبيات عربي ، تدريس مفاهيم قرآن ، خدمات عمومي‌از قبيل اعزام پزشكان به روستاها به طور رايگان مي‌باشد .
درباره وضع اعراب منطقه و نظر آنان ، جمع‌بندي و ديدگاه اعضاي مركز چنين است : اكثريت مطلب [ آنها ] شيعه اثني‌عشري هستندكه عمده كارشان كشاورزي و دامداري است . در زمان طاغوت براي از هم‌پاشيدگي عشاير سعي بسيار شد ، فقر بين آنها بسيار است و دولت بايد به وضع آنها رسيدگي كند . آيت‌الله شيخ محمد كرمي‌اقدامهايي در اين زمينه انجام داده است كه به ايشان گفته شده كه حقوقتان محترم خواهد بود و در اين زمينه ايشان به امام خميني نيز نامهاي نوشته‌اند .
اعضاي مركز اشاره مي‌كنند به اينكه تاكنون در هيچ يك از منصبهاي مهم دولتي عربها سركار نبوده‌اند و حال آنكه آنان خواهان شركت در كارهاي اداري ، سياسي ، اجتماعي ، نظامي‌هستند و مي‌خواهند خودشان براي سرنوشتشان تصميم بگيرند .
در ادامه گزارش آمده است : البته براي اين مركز ، اول اسلام مطرح است و بعد مسأله قوميت . اصولاً در اهواز مسأله قوميت زياد مطرح نبوده و نيست و اين صحبتها در خرمشهر و آبادان بوده كه به اينجا سرايت كرده و مركز الثقافه الشعب العربي المسلم به وجود آمد كه طرفدار ندارد و فعال نيست . به طور كلي كار اين مركز مبارزه با قوميت و مطرح كردن اسلام به جاي آن است . اولين نشريه اين انجمن - كه به زبان عربي است - بتازگي منتشر شده است . ( 19 )
ضميمه دوم خبر شماره 922
تهيه‌كنندگان گزارش مزبور ، در معرفي بيشتر مركز فرهنگي خلق عرب مسلمان نوشته‌اند : در گفتگويي كه با جمعي بيش از بيست نفر در اين مركز انجام داده‌ايم ، چنين گفتند : « حكومت پهلوي به طور فجيعي روي خلق عرب فشار آورد و فرهنگ آنها را از بين برد و امكان هر رشدي را از آنها گرفت و صرفاً به دليل اينكه عرب بودند ، قادر نبودند كه در مناصب دولتي قرار بگيرند و هرگز به آنها اجازه داده نشد كه در ارتش وارد شوند و در حقيقت به خلق عرب ظلم مضاعف شده است . هم‌اكنون نيز امكان رشد براي همه خلقها هست ، مگر خلق عرب . برخلاف خواست مردم ، دولت حاضر نشده اسم شهرها را به اسم اوليه‌اش برگرداند و در يك مورد كه اسم سوسنگرد را به اسم اوليه‌اش ( خفاجيه ) برگرداندند ، آن را دوباره تبديل به سوسنگرد كردند و حال آنكه درباره اروميه و ديگر شهرها چنين نكردند . اسم سابق خوزستان چنانكه در " تاريخ پانصد ساله خوزستان " احمد كسروي در سفرنامه خوزستان نوشته ، عربستان بوده است . اين مركز در شهرهاي شوش ، خفاجيه ، فلاحيه ( شادگان ) ، دهستان الهايي ( بين شوش و اهواز ) ، خرمشهر ، آبادان شعبه دارد . تمام اين مراكز زير نظر آيت‌الله شبيرخاقاني است .
مسأله ديگر اينكه خواسته‌هاي ما را رسانه‌هاي گروهي منعكس نمي‌كنند ، في‌المثل تظاهرات هفتاد هزار نفري كه براي تاييد آيت‌الله شبيرخاقاني و تاييد سي نفر نمايندگان آيت‌الله شبيرخاقاني براي اعزام به تهران [ انجام شد . ] را راديو تلويزيون منعكس نكرد و حتي اين مطلب در روزنامه‌ها هم منعكس نشد و لذا مردم خشمگين شده و دفتر روزنامه اطلاعات را در خرمشهر ويران كردند . »
در جواب اين سؤال كه خواسته‌هاي شما چيست ؟ گفتند : « همان خواسته‌هايي كه در حضور آقاي بازرگان و اميرانتظام در سيزده ماده مطرح شد و در روزنامه‌ها نيز منعكس گرديد . » در شهر شايع است كه اينها مسلح هستند ، ولي افراد حاضر اين شايعه را قوياً تكذيب كردند . ( 20 )
ضميمه خبر شماره 928
در مورد چگونگي برخورد وزارت امورخارجه با اين پيام امام و واكنش ايشان ، حجت‌الاسلام اسماعيل فردوسي‌پور ( از اعضاي دفتر امام در قم ) بعد ها در مصاحبه‌اي با مجله " مشكوه " گفت : امام عزيز دستور دادند رابطه با مصر را قطع كنيد . » ما پيام را از دفتر قم به وزارت امورخارجه كه آقاي دكتر يزدي وزير امورخارجه بود ، داديم ، لكن در اخبار گفته نشد . فرداي آن روز هم اعلام نشد . امام ناراحت شدند ؛ ما را خواستند و فرمودند : « چرا اين مطالب اعلام نشد ؟ ! » عرض كرديم : « سؤال مي‌كنيم . » از آقاي دكتر يزدي پرسيديم : « چرا اعلام نشد ؟ امام نگرانند ! » دستپاچه شد و گفت : « چشم اعلام مي‌كنيم . دير نمي‌شود … » امام فرمودند : « بگوييد اعلام كنند وگرنه مستقيماً از دفتر به صدا و سيما اعلام مي‌كنيم كه خبر را پخش كنند . » وقتي به آقاي يزدي گفتيم امام اين طور فرمودند ، گفت : « نه ، ما خودمان اعلام مي‌كنيم . » كه بعد اعلام شد . ( 21 )
منابع و مآخذ 10/2/1358
1 - روزنامه كيهان ، 10/2/1358 ، ص 7 .
2 - مآخذ شماره 1 ، ص 2 .
3 - مآخذ شماره 1 ، ص 8 .
4 - سند شماره 114631 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : نامه هيأت نمايندگان خلق عرب مسلمان ايران اعزامي‌به تهران به نخست‌وزير دولت موقت به تاريخ 3 جمادي الثاني1399 [ ه . ق ] ، 10/2/1358 ، ص 33 .
5 - روزنامه اطلاعات ، 10/2/1358 ، ص 2 .
6 - سند شماره 090201 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش آقاي خواجه ( رييس اوقاف اهواز ) دربارة منطقه .
7 - سند شماره 090224 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش رسيده به واحد هماهنگي مناطق سپاه مركز .
8 - مآخذ شماره 1 ، ص 8 .
9 - پيشين .
10 - مآخذ شماره 1 ، ص 4 .
11 - نشريه ويژه خبرگزاري پارس ، 11/2/1358 ، ص 1 ، راديو لندن .
12 - مآخذ شماره 1 ، ص 2 .
13 - پيشين .
14 - پيشين
15 - مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه نور ، مجموعه رهنمودهاي امام خميني ( تهران : وزارت ارشاد اسلامي، جلد 6 ، سال بهمن 1361 ) ، ص 108 .
16 - روزنامه كيهان ، 12/2/1358 ، ص 3 .
17 - مآخذ شماره 1 ، ص 7 .
18 - مآخذ شماره 4 .
19 - مآخذ شماره 7 .
20 - مآخذ شماره 7 .
21 - مجله مشكوه، شماره 24 -3 ، تابستان و پاييز 1368 ، ص 209 .
