چرا ایران پس از آزادی خرمشهر و ایجاد شرایط مناسب برای صلح، باز هم به جنگ ادامه داد و وارد خاك عراق شد؟
یك اشكالی در این سؤال هست و آن اینكه اگر صلح را مجموعه‌ای از آتش‌بس، نحوه و شرایط آن، عقب‌نشینی و نحوه و شرایط آن، تعیین متجاوز، تأمین خسارت‌های وارده و ... بدانیم، باید گفت كه در آن زمان هیچ‌گونه پیشنهاد صلحی ارائه نشد و شورای امنیت و دیگران تنها آتش‌بس را توصیه می‌كردند. در آن زمان طرحی كه متضمن صلح واقعی باشد و مثلاً شناسایی متجاوز و پرداخت غرامت را نیز شامل شود وجود نداشت و پیشنهاد‌های ارائه شده تنها در حد آتش‌بس و مذاكره طرفین بود كه این امر با توجه به پشتیبانی بین‌المللی از عراق هیچ‌گاه نمی‌توانست شرایط ایران را برای یك صلح شرافتمندانه تحقق بخشد. به این ترتیب ایران دلایل منطقی و عقلانی برای ادامه جنگ داشت. این دلایل عبارت بودند از:
1ـ شرایط ایران برای صلح عبارت بود از: شناسایی و تنبیه متجاوز و پرداخت غرامت از سوی عراق كه این شرایط مورد قبول رژیم عراق و سازمان‌های بین‌المللی نبود.
2ـ مرزهای ایران تأمین نداشت. نقاطی در شلمچه، طلائیه و طول مرز از فكه تا قصرشیرین در اشغال عراق بود. شهرهای سومار، نفت‌شهر و مهران عملاً در اشغال دشمن بود. امكان آزادسازی این نقاط از راه مذاكره غیرمعقول به نظر می‌رسید و راهی جز ادامه جنگ وجود نداشت.
3ـ در حالی‌كه نیروهای خودی در دور پیروزی قرار داشتند، توقف در جنگ و چانه‌زنی در پشت میز مذاكره برای پس گرفتن مناطق اشغالی، صحیح نبود.
4ـ شهرهای آزاد شده همچون خرمشهر به علت حضور دشمن در شلمچه همچنان مورد تهدید بود.
5 ـ توانایی رزمی ارتش عراق اگر چه در طول جنگ آسیب دیده بود، ولی نه تنها كاملاً ترمیم شده، بلكه افزایش هم یافته بود.
6 ـ تنها چیزی كه ارتش عراق از دست داده بود، روحیه بود كه با توجه به روحیه فرماندهی آن (شخص صدام) این مسئله نیز پس از مدتی قابل ترمیم بود.
7ـ در حالی كه نیروهای جمهوری اسلامی در دور پیروزی بودند آیا توقف در اوج قدرت و دادن فرصت مجدد به عراق، نمی‌توانست مورد شماتت قرار گیرد؟ اگر آن روز جنگ متوقف می‌شد و تجربه‌ای چون مذاكرات سوریه و اسرائیل بر سر ارتفاعات جولان، فراروی ما قرار می‌گرفت و ما ناچار می‌شدیم بر سر ارتفاعات، پشت میز مذاكره با عراق چانه‌زنی كنیم، آیا امروز جامعه، مسئولان وقت را شماتت نمی‌كرد؟ با این استدلال كه "شما توان كافی برای رفع كامل تجاوز و بازپس‌‌گیری حقوق خود را داشتید، چرا در بهترین موقعیت نظامی، از تعقیب دست كشیدید؟"
8 ـ عراق در نظر داشت با برگزاری اجلاس سران جنبش غیرمتعهد در بغداد و كسب ریاست دوره‌ای این جنبش برای تحقق خواسته‌های خود، به ایران فشار بیاورد ولی ایران با حمله به داخل خاك عراق در عملیات رمضان، این امتیاز مهم و حیاتی را از عراق گرفت.
