آیا سازمان ملل قبل از شروع جنگ و یا در آغاز آن برای پیشگیری از درگیری عراق و ایران اقدامی كرد؟
پاسخ به این سؤال مستلزم این است كه ما شناختی راجع به اهداف و اقدامات سازمان ملل برای جلوگیری از به خطر افتادن صلح و امنیت بین‌المللی كه یك اقدام پیشگیرانه را نیز شامل می‌شود، پیدا كنیم تا بهتر بتوانیم بر اساس آن اقدامات سازمان مذكور را درك نماییم. سازمان ملل متحد بر اساس منشور، «به منظور تأمین اقدام سریع و مؤثر از طرف ملل متحد، مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به شورای امنیت واگذار كرده است. شورای امنیت نیز بر اساس ماده 39 ملزم است وجود هر گونه تهدید علیه صلح، نقض صلح و یا عمل تجاوز را احراز كرده و توصیه‌هایی نماید و یا تصمیمی اتخاذ كند.»
با كمی دقت می‌توان گفت كه منشور، نه تنها شورا را مسئول حفظ صلح بعد از احراز تجاوز می‌داند، بلكه مسئولیت جلوگیری و پیشگیری از تهدید صلح و امنیت بین‌المللی را نیز مدنظر داشته است. یعنی اینكه سازمان ملل این اركان را ملزم نموده است كه اقدامات پیشگیرانه را نیز برای جلوگیری از نقض صلح انجام بدهند؛ زیرا اعتقاد بر این است كه وجود زمینه‌های بحران باعث ایجاد بحران و در نهایت به خطر افتادن صلح و امنیت بین‌المللی می‌شود و لازم است علل ریشه‌ای تجاوز مورد توجه قرار گیرد تا با اقدامات پیشگیرانه به موقع و كافی بتوان از آن جلوگیری كرد. سازمان ملل متحد وظیفه دارد تا تهدیدهای بالقوه صلح و امنیت بین‌المللی را شناسایی و اقدامات بازدارنده را در مقابل مناقشاتی كه به نقض صلح منجر می‌شود انجام دهد كه این امر خود مستلزم تماس مستقیم با شورای امنیت و همكاری مستحكم‌تر با دولت‌ها، به ویژه آنان كه توانایی‌های خاص دارند و نیز با سازمان‌های فراملی و فرامنطقه‌ای یا سازمان‌های غیر دولتی و نهادهای دانشگاهی و غیره است.
اما مشاهده شد كه سازمان ملل متحد با وجود آگاهی از تحركات نظامی عراق در مرزهای ایران قبل از آغاز جنگ و اطلاع كافی كورت والدهایم از تجاوزات مرزی عراق قبل از شروع جنگ و حتی پس از شروع جنگ، اقدامات پیشگیرانه لازم را برای جلوگیری از جنگ انجام نداده است و دبیركل نقش مؤثری برای جلب توجه شورای امنیت ایفا ننموده و خود شورا نیز قطعنامه یا بیانیه‌ای برای جلوگیری از جنگ صادر نكرده است.
