اوضاع سیاسی عراق در آغاز جنگ، در سال 1359 چگونه بود و انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری در اوضاع سیاسی این كشور داشت؟
بافت اجتماعی و جمعیتی عراق به گونه‌ای است كه همواره حكومت‌های مستقر در این كشور را دچار بی‌ثباتی و بحران نموده است و تشدید همین بحران داخلی در عراق بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از جمله عوامل مؤثر در ایجاد جنگ تحمیلی بوده است. شیعیان این كشور به عنوان اكثریت مردم (بیش از 55 درصد) به دلایل ایدئولوژیك و سیاسی همواره با حاكمیت بعث در نزاع و ستیز بوده‌اند.
پیروزی انقلاب اسلامی در ایران موجب ایجاد موج اسلام‌خواهی در كشورهای منطقه گردید و گروه‌های شیعه عراقی را در مخالفت با حكومت جدی‌تر ساخت. مهم‌ترین گروه شیعة مخالف، "حزب الدعوه اسلامی" بود. شیعیان عراق با برگزاری تظاهراتی در مراسم محرم سال 1979 در این كشور، خواهان اصلاحات اجتماعی و استقرار حكومت اسلامی شدند. آقای "هرایر دكمچیان"، استاد دانشگاه نیویورك در كتاب خود به نام "جنبش‌های اسلامی در جهان عرب" كه در سال 1985 در نیویورك به چاپ رسید، می‌نویسد:
دولت عراق با توجه به الهاماتی كه مبارزان شیعه از جانب آیت‌الله خمینی می‌گیرند، حزب‌الدعوه را همچون ستون پنجمی می‌داند كه هدفش ادغام ایران و عراق است. دولت عراق در پاسخ، [آیت‌الله] محمدباقر صدر را در ژوئن 1979 دستگیر كرد و تظاهرات وسیع ناشی از آن در محلة شیعی الثوره بغداد را به شدت در هم كوبید. عظمت و گستردگی سركوب باعث بروز شكاف در شورای فرماندهی انقلاب (عراق) شد و همین موجب گردید تا اندكی پس از روی كار آمدن صدام حسین در 23 ژوئیه 1979، تعداد 22 مقام بلندپایه بعثی اعدام شوند. اعلام حمایت مطلق آیت‌الله صدر از انقلاب اسلامی ایران و تشویق مبارزه مسلحانه علیه بعث، رژیم عراق را واداشت تا او را به خاطر طرح‌ریزی تشكیل یك حكومت شیعه در عراق به خیانت متهم كند. آیت‌الله محمدباقر صدر و خواهر فعال او بنت‌الهدی صدر به بغداد منتقل و در آوریل 1981 (فروردین 1359) اعدام شدند.
در ماه‌های قبل از جنگ، تظاهرات و اعتراضات و در یك مورد سوء‌قصد علیه مسئولان بعثی در عراق به وقوع می‌پیوندد كه مقامات رژیم آنها را به عوامل جمهوری اسلامی ایران نسبت می‌دهند و این حوادث نشان‌دهنده این است كه اوضاع داخلی عراق تا چه میزان بر اثر انقلاب اسلامی آسیب‌پذیر شده است.
رژیم عراق همچنین شورش كردهای شمال عراق را بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، متأثر از انقلاب ایران می‌داند تا جایی كه رئیس‌جمهور [وقت] عراق به زعم خود یكی از دلایل لغو موافقت‌نامه الجزایر را دخالت جمهوری اسلامی ایران در قضیه اكراد می‌داند. وی در نطق 17 سپتامبر 1980 چند روز قبل از حمله سراسری عراق به ایران می‌گوید: ایران از پسران بارزانی دعوت نموده است و قصد دارد آنان را علیه عراق تحریك كند.
