در شروع جنگ عراق علیه ایران، کار امداد و انتقال مجروحین حالت متمرکز و منسجمی نداشت. با تشکیل قرارگاه‌های عملیاتی، ستاد امداد و درمان در قرارگاه‌های جنوب، غرب و شمال غرب ایجاد شد و به دنبال آن بهداری قرارگاه‌ها به وجود آمد. در سال 1364 فکر تشکیل یک سیستم متمرکز امداد و انتقال قوت گرفت و در سال بعد (1365) به علت ضرورت‌های جنگ، تیپ امداد و انتقال با هدف سازمان و سامان‌دهی و هدایت منسجم و متمرکز امور مرتبط با امداد، درمان و انتقال نیروهای عملیاتی در مناطق جنگی ایجاد گردید و در طول جنگ با ایجاد ستادهای امداد و انتقال زمینی و هوایی و نیز گردان‌های امداد و انتقال زمینی، هوایی و دریایی، با بهره‌گیری از نیروهای مختلف تخصصی و مردمی توانست خدمات شایان توجهی به مجروحین و مصدومین جنگ نماید. در این راه نیز شهدای زیادی تقدیم اسلام و انقلاب نمود. هدف این مقاله بیان تاریخچه، علل، روند و چگونگی تشکیلات تیپ امداد و انتقال در طول جنگ عراق علیه ایران می‌باشد.
روش انجام کار: جهت انجام این تحقیق، ضمن مراجعه به افراد مسئول و دست‌اندرکار ایجاد و شکل‌گیری و مسئولین اجرایی آن و انجام مصاحبه حضوری با آن‌ها و پرسشنامه محقق ساخته و اسناد موجود در بهداری نیروی زمینی سپاه، قرارگاه‌های عملیاتی، مرکز اسناد جنگ، ادارات بهداری، طرح و برنامه و عملیات ستاد مشترک رجوع گردید و با بررسی منابع و اطلاعات موجود، روش‌های به کار گرفته‌شده در طول جنگ مورداستفاده قرار گرفت.
نتایج: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده مشخص گردید که روند امداد و انتقال مجروحین و مصدومین از ابتدای جنگ تحمیلی تا پایان آن (مخصوصاً بعد از تشکیل تیپ امداد و انتقال در سال 65) تغییرات بسیار اساسی نموده است. سازمان تیپ امداد و انتقال و تشکیلات وابسته به آن نیز در طی روند تکاملی خود از یک سازمان اولیه و ساده به سازمانی گسترده، هدفمند و همه‌جانبه تبدیل شد به‌نحوی‌که در پایان جنگ دارای قدرت عملیاتی بالایی گردیده بود.
بحث: توسعه ستادهای امداد و انتقال و نتایج حاصل از آن یکی از فعالیت‌های ماندگار و ارزشمند سپاه می‌باشد. بنابراین لازم است که در حفظ و نگهداری این تجارب اهتمام ورزید و روش‌های امدادی سریع و مؤثر را به‌ویژه در شرایط بحران و جنگ نامتقارن توسعه داد.
