با ابتکار عمل رزمندگان، موانع و مواضع پیچیده عراقی در منطقه عملیاتی محرم فرو ریخت و ارتش عراق در این منطقه دچار سردرگمی و سرگردانی شد.
با آغاز عملیات محرم در آخرین ساعات شب گذشته، درگیری میان نیروهای خودی و دشمن در منطقه عملیاتی (جنوب شرقی دهلران و غرب عین خوش) شروع شد و رزمندگان با استفاده از تاریکی شب، حرکت برای تصرف هدف‌های عملیاتی را آغاز و پس از شکستن خطوط دفاعی ارتش عراق، به سمت عمق منطقه عملیاتی حرکت کردند.
مانع اصلی پیشروی برخی از یگان‌ها در این مرحله از عملیات، عبور از رودخانه طغیان کرده دویرج بود.
تلاش عمده یگان‌ها، معطوف به استفاده هرچه بهتر از تاریکی شب و پیشروی برای تصرف اهداف تا قبل از روشن شدن هوا شده بود.
در تحقق این امر، تیپ ۸ نجف اشرف (قائم ۱) و تیپ ۲۵ کربلا (قائم ۲) که مشکل عبور از رودخانه را نداشتند، وضعیت بهتری داشتند.
نیروهای تیپ ۸ نجف اشرف موفق به تصرف و پاک‌سازی ارتفاعات ۲۹۲ و ۲۹۸ شدند و تیپ ۲۵ کربلا نیز در اولین ساعات عملیات به اهداف خود رسید و موفق شد در کنار تیپ ۸، بخشی از ارتفاعات حمرین را به تصرف درآورده و منطقه را پاک‌سازی کند.
در محور قائم ۳(تیپ ۱۷ علی بن ابیطالب (ع) و تیپ ۱ لشکر ۲۱ حمزه) قرار بود این قرارگاه از ۲ محور فرعی، عملیات خود را اجرا کند. در محور ۱، نیروها بعد از شکستن خط، در عمق منطقه نفوذ کردند و تا ساعت ۴ صبح، خود را به زیر هدف اصلی (ارتفاع ۴۰۰) رساندند و عملیات پاک‌سازی در روز ادامه یافت.
در محور دوم، نیروهایی که پیشروی کرده بودند، تا احداث پل بر روی دویرج در ساحل شرقی، در پشت رودخانه منتظر ماندند، تا اینکه در ساعت ۵ صبح، مهندسی ارتش موفق به احداث پل روی رودخانه شد و باقیمانده نیروها و نیروهای پشتیبانی‌کننده با استفاده از این پل به عمق منطقه روانه شدند و در کنار نیروهای محور اول قائم ۴ (تیپ ۱۴ امام حسین (ع) و تیپ ۸۴ خرم‌آباد)،۶ کیلومتر از جاده چم سری- شرهانی را تصرف و پاک‌سازی کردند. با این اقدام، حدود ۶۰ درصد مأموریت این محور اجرا شد.
مشکل قائم ۴ (لشکر ۱۴ امام حسین (ع)) در عبور از رودخانه دویرج، همچنان لاینحل مانده بود. ناکامی نیروهای محور ۲ (ربوط) و محور ۳ (چم هندی) در عبور از رودخانه، فشار روحی بسیاری به نیروها وارد آورده بود.
فشار شدید دشمن، نبود مهمات و امکانات کافی؛ قطع ارتباط دو سوی رودخانه، نبود راه تدارکاتی، غرق شدن تعدادی از نیروهای خودی در رودخانه، خیس بودن لباس نیروها، سرمای شب کوهستان و... سبب ناکامی نیروها در این دو محور شد. به همین دلیل مسئولان تیپ، توان اصلی خود را صرف استفاده از محور اول (چم سری) کردند که تعدادی از نیروها در آغاز حرکت از نقطه رهایی و عده‌ای دیگر بعد از احداث پل چم سری، موفق به عبور از رودخانه شدند و هماهنگ با نیروهای محور دوم تیپ ۱۷ علی بن ابیطالب (ع)، بخشی از جاده آسفالته چم سری- شرهانی را تصرف و منطقه را تا مقابل ارتفاعات ۴۰۰(بخشی از ارتفاعات حمرین) پاک‌سازی کردند.
محسن رخصت طلب؛ راوی قرارگاه لشکر ۳ صاحب‌الزمان (عج) در این عملیات، دریافت:
سرعت و قدرت آب به میزانی بودکه لوله های قطور فولادی به طول ۱۰ متر و قطر ۷۰ سانتی متر را که برای ساختن پل به منطقه آورده بودند، با خود برده و لوله هایی به این عظمت را به هم پیچانده بود.
نیروها در چنین شرایطی به آب زدند و فقط خدا می‌داند که چگونه عبور کردند؟! بعضی‌ها که داخل آب رفتند، چند صدمتر جلوتر، خود را به آن طرف رودخانه رساندند.
در چنین شرایطی، ابوشهاب؛ فرمانده تیپ ۱۴ امام حسین (ع)، به فرمانده محور دستور داد: به همه بچه ها بگویید که چه در حال اقامت، چه در حال راه رفتن و چه در حال جنگیدن و در هر حالی که هستند، نماز صبح خود را بخوانند. در این وضعیت دشوار، نیروهای این تیپ موفق به اجرای بخشی از ماموریت خود در شب شدند.
در نهایت، تیپ ۱۴ امام حسین (ع) فقط در محور ۱، حدود ۶۰ درصد از اهداف خود را تصرف و تامین کرد و در دو محور دیگر، توفیقی به دست نیاورد.
در این مرحله از عملیات، با تاکیدهای فرماندهی لشکر فتح، یگان‌های این قرارگاه در روز، ارتفاعات ۳۰۰ و ۴۰۰ را تصرف کردند و دشمن نیز در سمت چپ ارتفاعات حمرین به‌طرف جنوب، از ارتفاع ۲۰۰ تا جاده چم سری- شرهانی، گسترش یافت.
با ابتکار عمل رزمندگان، موانع و مواضع پیچیده عراقی در منطقه عملیاتی محرم فرو ریخت و ارتش عراق در این منطقه دچار سردرگمی و سرگردانی شد.
گزارش‌های رسیده حاکی از آن است که یگان‌های ارتش عراق، تمرکز خود را از دست داده اند و قادر به تصمیم‌گیری نیستند. قرارگاه عملیاتی قائم در این زمینه گزارش می‌دهد: دشمن با آغاز این عملیات و پیشروی نیروهای خودی به عمق منطقه، آرایش نیروهایش را از دست داد و نتوانست نیروهای خود را برای یک پاتک سنگین و تأثیرگذار سازماندهی کند.
باگذشت کمتر از ۴۸ ساعت از عملیات محرم، گزارش‌های رسیده حاکی از وارد شدن خسارات و صدمات سنگین به ارتش عراق است. در این عملیات، ارتش عراق دست کم،۵ تیپ و ۱۵۰ دستگاه تانک خود را از دست داد.«
ادامه دارد...
منبع:
لطف‌الله زادگان، علیرضا، عملیات محرم: روزشمار جنگ ایران و عراق (کتاب بیست و دوم)، تهران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ اول ۱۳۹۳، صفحات ۲۱۲، ۲۱۴، ۲۱۵، ۲۱۶، ۲۱۷
