نگرانی از وضعیت رژیم و به‌خصوص ارتش عراق مهم‌ترین ذهن مشغولی قدرت‌های بزرگ و به‌خصوص دولت آمریکا است. بر اساس این نگرانی است که نقش آن‌ها در شروع دوباره جنگ شهرها مورد تأکید قرار گرفته است. چنین رهیافتی با گزارشی که اخیراً سناتورهای آمریکایی از آسیب‌پذیری عراق در جنگ تهیه کرده‌اند بیشتر تقویت می‌شود.
به گزارش تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جلب‌توجه مجامع بین‌المللی به مسئله جنگ و فشار بر ایران با هدف تن دادن به قطعنامه ٥٩٨ بدون جابه‌جایی بندهای آن و همچنین چشم‌پوشی جمهوری اسلامی از طرح اجرایی دبیر کل سازمان ملل برای تحقق قطعنامه، عمده‌ترین موضوعاتی است که به عنوان بازتاب جنگ شهرها در رسانه‌ها مطرح شده است.
ازجمله خبرگزاری فرانسه (۱۳/۱۲/۱۳۶۶) نوشت: محافل دیپلماتیک ابراز عقیده کردند که عراقی‌ها به‌منظور خاتمه دادن به جنگ احتمالاً آماده‌اند تا جنگ موشک‌ها را تا آخرین مرحله علیه شهرهای ایران ادامه دهند.
این منابع تصور می‌کنند که عراق با تصمیم قبلی، دور جدید جنگ شهرها را با حملات موشکی علیه تهران و سپس علیه قم آغاز کرده تا وضع موجود را که چه در جبهه‌ها و چه از نظر دیپلماتیک راکد مانده است تغییر دهد.
مقامات عراقی خود را در مقابل رکود جبهه‌ها و جلسات تمام‌نشدنی شورای امنیت برای وادار کردن ایران به پذیرش قطعنامه ٥٩٨ ناتوان می‌بینند.
به نوشته این خبرگزاری به عقیده عراق، درهم شکستن وضعیت (نه جنگ و نه صلح) که آگاهانه از یک سال قبل از جانب ایران در جبهه‌ها اعمال می‌شود و از بین بردن خودداری شوروی در شورای امنیت برای اعمال مجازات و تحریم تسلیحاتی به‌منظور متقاعد کردن تهران به پذیرش قطعنامه ٥٩٨، اجتناب‌ناپذیر است.
در حقیقت ایران از یک سال قبل تنها به عملیات محدود و ضربات جزئی که ارتش عراق را در سراسر ١٢٠٠ کیلومتر مرز بسیج می‌کند اکتفا کرده و از یک حمله عمده خودداری می‌کند. از سوی دیگر ارتش عراق با یک‌میلیون نیرو تنها به حالت آماده‌باش دائم انتظار می‌کشد.
نگرانی از وضعیت رژیم و به‌خصوص ارتش عراق مهم‌ترین ذهن مشغولی قدرت‌های بزرگ و به‌خصوص دولت امریکا است. بر اساس این نگرانی است که نقش آن‌ها در شروع دوباره جنگ شهرها مورد تأکید ایران و برخی منابع تحلیلی قرارگرفته است. چنین رهیافتی با گزارشی که اخیراً سناتورهای آمریکایی از آسیب‌پذیری عراق در جنگ تهیه‌کرده‌اند بیشتر تقویت می‌شود.
به نوشته روزنامه لوموند، سناتورهای آمریکایی پس از یک سفر ١٧ روزه به کشورهای منطقه خلیج‌فارس به این نتیجه رسیده‌اند که احتمال شکست عراق در جنگ جداً وجود دارد و به‌ویژه جبهه دریایی عراق بسیار آسیب‌پذیر است.
آنان شکست عراق را یک فاجعه خوانده‌اند و پیشنهاد کرده‌اند که برای جلوگیری از آن، سازمان ملل نه‌تنها باید تحریم تسلیحاتی را در مورد حکومت تهران به اجرا بگذارد، بلکه در صورت امکان آن را با یک تحریم اقتصادی نیز توأم سازد تا ظرفیت و توانایی تهران برای ادامه جنگ محدود شود.
روزنامه واشنگتن‌پست نیز نوشته است: بمباران پایتخت ایران توسط موشک‌های زمین به زمین عراق در زمانی صورت می‌گیرد که عجز و ناتوانی در بغداد رو به رشد بوده، حمایت دوستان عرب رژیم عراق تقلیل یافته و توجه بین‌المللی به‌سوی اختلاف عرب و اسرائیل منحرف گشته است.
واشنگتن‌پست می‌افزاید که توافق دیپلمات‌های عرب و غربی در منطقه بر این است که عراق منافع سوق‌الجیشی خود را در افزایش دخالت بین‌المللی در منطقه می‌بیند.
در همین حال تامس مک تاور کارشناس و محقق مسائل نظامی خاورمیانه در انستیتوی تحقیقاتی بروکینگز در شهر واشنگتن در مصاحبه با بخش فارسی رادیو آمریکا درباره تأثیر کارایی موشک‌های عراق و استراتژی تازه آن کشور در مورد ازسرگیری حملات هوایی به شهرهای ایران گفت:
تردید وجود دارد که این کار نتیجه‌ای برای بغداد به دنبال داشته باشد؛ زیرا قبلاً نیز عراق این کار را کرده است و حقیقتاً انفجار این موشک‌ها در تهران خرابی زیادی به بار نمی‌آورد، مهم آن است که همان‌طور که در گذشته نیز اتفاق افتاده هر بار که عراق حمله به شهرهای ایران را آغاز کرده ایران نیز موفق شده در شهرهای عراق به‌ویژه بغداد وحشت بیافریند.
مک تاور در خاتمه می‌گوید: تفاوت کار در آن است که چارچوب و ترکیب سیاسی حکومت عراق شکننده‌تر از اساس حکومت تهران است و بیشتر از ایران در این عمل متضرر می‌شود.
منبع:
حسین اردستانی، یدالله ایزدی، روزشمار جنگ ایران و عراق: موشک‌باران تهران (کتاب پنجاه و سوم-جلد ۲)، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۳۹۸، صص ۴۳۲، ۴۳۳، ۴۳۴
