سرلشکر غلامعلی رشید: مجموعه خصوصیات در وجود برادر باقری جمع بود که توانست در مدت سه سال آن‌همه عزت برای اسلام عزیز ایجاد کند.
به گزارش تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، غلامحسین افشردی معروف به حسن باقری، سال ۱۳۳۴ در تهران متولد شد ... وی در اسفند ۱۳۵۶، لباس سربازی را به تن کرد و در سال ۱۳۵۷ در پی فرمان امام خمینی مبنی برفرار سربازها از پادگان‌ها، از پادگان گریخت.
او در تصرف کلانتری ۱۴ و پادگان عشرت‌آباد تهران نقش داشت و با پیروزی انقلاب، تا خرداد ۱۳۵۸، در کمیته انقلاب اسلامی و برخی نهادهای دیگر ازجمله سرویس فرهنگی و سیاسی روزنامه جمهوری اسلامی فعالیت می‌کرد.
اوایل سال ۱۳۵۹، به استخدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد. در همان سال با آغاز فعالیتش در اطلاعات سپاه، نام مستعار حسن باقری را برای خود برگزید. وظیفه وی در اطلاعات سپاه، شناسایی گروهک‌ها بود.
با شروع جنگ، راهی جبهه‌های جنوب شد و واحد اطلاعات و عملیات سپاه را تأسیس کرد. در دی‌ماه ۱۳۵۹، به‌عنوان یکی از معاونان ستاد عملیات جنوب انتخاب شد و در شکستن محاصره سوسنگرد، عملیات امام مهدی (عج)، عملیات ارتفاعات الله‌اکبر و دهلاویه نقش مهمی ایفا کرد. در عملیات ثامن‌الائمه (ع) که به شکستن حصر آبادان انجامید، باقری فرماندهی محور دارخوین را به عهده داشت و در طرح‌ریزی عملیات، سازمان‌دهی نیروها و کسب اخبار و اطلاعات از عراقی‌ها تلاش بسیاری کرد.
در عملیات طریق‌القدس که برای اولین بار قرارگاه مشترک سپاه و ارتش تشکیل شد، او به سمت معاونت فرماندهی کل سپاه در قرارگاه مشترک حضور یافت. در عملیات‌های فتح المبین، بیت‌المقدس و رمضان نیز فرماندهی قرارگاه نصر را بر عهده داشت.
وی ۹ بهمن ۱۳۶۱ پیش از اجرای عملیات والفجر مقدماتی، در منطقه فکه در سنگر دیدبانی مشغول شناسایی منطقه دشمن بود که هدف اصابت گلوله خمپاره عراقی‌ها قرار گرفت و به شهادت رسید.
به روایت سردار سرلشکر غلامعلی رشید
بعضی از برادران اسلامی و ایمانی هستند که آن‌قدر محاسن شان زیاد است و خیردار هستند که مانند بهار در یادها و خاطره‌ها می‌مانند و انسان از دیدن و بودن در کنار آن‌ها لذت می‌برد. وجود آن‌ها همه خیر، خوبی و نور الهی است. آدمی از بودن در کنار این برادران رنگ می‌گیرد. آن‌ها در محیطی که زندگی می‌کنند، بذر نیکی می‌پاشند. وجودشان یکپارچه نور است و نمونه مؤمنان خدا هستند.
برادر حسن خصوصیات زیادی از مؤمنان و متقیان در راه خدا را در محیط کار و خصوصاً با برادرانی که مسئولشان بود، از خود نشان می‌داد. از برخوردهای روزانه گرفته تا نحوه مسئولیت دادن، مسئولیت خواستن، هدایت عملیات، سخنرانی‌ها، دعاها و غیره، طوری بود که آدم‌ها را می‌ساخت.
باید گفت که برادر حسن، مجموعه خصوصیات زیر را داشت که باید برای هرکدام شرحی جداگانه نوشت تا دانست که با داشتن این‌همه محاسن، در عمل به چه میزان در راه خدا خدمت کرد.
پرهیز از غیبت و دوری از خطوط سیاسی
متشرع بود، او نه‌تنها از غیبت پرهیز می‌کرد، بلکه مستمع جریانات بدی که اتفاق افتاده بود و افراد بسیاری در سطح جامعه به عینه آن را دیده بودند نیز نبود.
یک روز خبری را که در جامعه تهران برای یکی از مسئولین اتفاق افتاده بود؛ تعریف می‌کردم، گفت: خاک‌برسر ما که به این سخنان گوش می‌دهیم. وی حاضر به گوش دادن هم نبود.
برادر باقری بعد از آمدن به جنوب، هیچ‌گاه علاقه‌ای به اظهارنظر درجایی که بحثی از خطوط فکری و قضاوتی در مورد تفکرات به اصطلاح این خط یا آن خط بود از خود نشان نمی‌داد و به یاد دارم که می‌گفت: به قول برادران دفتر سیاسی، ما در خط ثواب هستیم.
هوشیار و زرنگ
هوشیار، زرنگ و چالاک بود تا بتواند در هر جای حساس و غیرمنتظره با حواس‌جمع، چاره‌ای بیندیشد و با ایجاد انعطافی در تدبیر اتخاذشده، گره عملیات را بازکرده و صحنه را به نفع نیروهای اسلام تغییر دهد و از چنگال سربازان کافر درآورد.
صبر و حوصله
در عمل صبر و حوصله زیادی از خود نشان می‌داد و تحمل بسیاری از رنج‌ها و مشکلات را در جنگ، غربت و هجرت داشت.
تدبیر و آینده‌نگری
آینده‌نگری خوبی داشت و خصوصاً در جنگ همیشه چند قدم جلوتر، شرایط سخت‌تر را مدنظر داشت و از اول به فکر چاره‌اندیشی بود. در مقاطع حساس جنگ که نیاز به تفکر، درایت و تدبیر است، مشکلات عظیمی حاصل می‌شود. تدبیر داشت و سعی داشت درصحنه جنگ با این قوه الهی، با زحمت فراوان، بحث و مشورت، تفکر و دیدن، به بهترین راه‌کار برسد و تدبیر عالی در رزم به کار گرفته شود. در جنگ، به فکر تحول و دگرگونی در سازمان نیرو، طرح‌های عملیاتی و امور پشتیبانی بود که این ریشه در تدبیر و قوه ابتکار برادر حسن داشت.
گزارش گری و سخنوری
در نویسندگی و گزارشگری نیز دستی قوی داشت. رسا و شیوا سخن می‌گفت و مستمع را جذب می‌کرد.
توکل به خدا
توکل داشت؛ در جریان رزم و جنگ با کفار و دشمنان خدا و اسلام، همراه تدبیر، تلاش و فعالیت‌های بی‌دریغ و شبانه‌روزی و مایه گذاشتن از جانش، حتی یک‌لحظه هم از فکر خداوند قادر و متعال غفلت نمی‌ورزید. قطعاً خداوند رب‌العالمین همچنین بنده زحمت‌کش و فعالی را در غفلت‌ها یاری می‌کند و یک‌لحظه او را به خودش وانمی‌گذارد.
تعادل و خونسردی
تعادل داشت، برای ثبات و روحیه‌های باخته و احیاناً تزلزلی که در گوشه‌ای از جبهه‌ای به وجود آمده بود، به یاری صحنه‌های سخت می‌شتافت و ترغیب می‌کرد. در جنگ تعادل و داشتن روحیه رزم، بی‌اندازه موردنیاز است و فرماندهی می‌تواند در لحظات سخت درگیری، روحیه خود و یارانش را حفظ کند که قلبی مطمئن و روحی متعادل داشته باشد، تا با حرف زدن، جنگیدن و حتی نگاه‌های دور از هرگونه اضطراب بتواند در دل‌های یاران و اطرافیان امید ایجاد کند و برادر شهیدمان از این‌گونه فرماندهان بود.
شجاعت
برادر باقری شجاع بود و با شجاعت و جسارتی که داشت، در محل‌ها و مناطق پرخطر صحنه نبرد و در خطوط مقدم جبهه که هرلحظه انسان به شهادت دعوت می‌شود، حضور پیدا می‌کرد و مسائل جنگ را از نزدیک بررسی می‌کرد. شجاعت فرمانده زمانی می‌تواند مفید واقع شود که بتواند در لحظات حساس با حضور در کنار رزمندگانش راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد.
قدرت ساماندهی رزمی نیروها
در سازمان‌دهی و ترکیب گردان‌های رزمی و به‌تبع آن تیپ، لشکر و قرارگاه‌های تاکتیکی، نقش بسیار فعالی داشت و مدام به فکر تغییرات و دگرگونی در جهت تکامل سازمان‌دهی رزمی نیروها که در عمل به نتیجه می‌رسید بود و بیشتر از تمام برادران در این امر کوشا بود.
مرتباً در قرارگاه با قسمت برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی نیروها بحث و مشورت می‌کرد و نظریات خودش را که از مجموع برخوردهای عملی با فرماندهان رده‌های پایین‌تر گرفته بود، مطرح می‌کرد.
برادر حسن باقری را می‌توان یکی از پایه گذاران گردان‌های رزمی پیاده دانست، چرا که در جزئیات، ریز سازمان و ترکیب گردان‌ها نقش داشت. او همیشه به دنبال این موضوع بود که در جنگ با دشمن، چه سازمانی و چه ترکیبی و با چه کمیت و کیفیتی می‌تواند عالی‌تر بجنگد و مأموریت را اجرا کند.
با توجه به تمام خصلت‌ها و کیفیت نیروهای بسیج مردمی، کاملاً به عامل تحرک و سرعت عمل توجه داشت و این دو عامل باید مشخصه گردان‌های رزمی سپاه باشد.
فعال در آموزش
او یکی از صاحب‌نظران در امر آموزش برای بالا بردن سطح رزمی و کیفیت رزمی گردان‌ها بود. در هر موقع و در هر شرایطی که مسئولین آموزش نظامی از برادر شهیدمان درخواست می‌کردند تا تجربیات و نظریاتش را در اختیار آن‌ها قرار بدهد، اصلاً دریغ نمی‌کرد و باکمال میل و حوصله‌ای که مخصوص خودش بود، ساعت‌ها به بحث می‌نشست و تجربیات گران‌بهایش را در اختیار آن‌ها قرار می‌داد و از این راه خدمت زیادی به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌کرد.
برادر حسن در امر آموزش خصوصاً آموزش عملی، علاقه‌مندی زیادی از خود نشان می‌داد. به خاطر دارم که با تلاش‌های پیگیری که انجام داد، سبب شد با دعوت از برادران مناطق ده‌گانه به جنوب، چندین دوره کلاس آموزش اطلاعات و عملیات (رکن دوم) دایر نماید و با جدیت و پشتکار و در کنار حجم زیاد کار عملیاتی، شخصاً به این امر رسیدگی می‌کرد.
تمام اندوخته‌ها و تجربیات عملی خود و دیگر برادران را که حاصل خون شهدای عزیز بود در اختیار این برادران قرار می‌داد و در این زمینه با آموزش‌های فشرده بیش از سه دوره، سی یا چهل نفر را آموزش داد که بسیار مفید واقع شد و در جنگ و در قسمت‌های اطلاعات و عملیات تیپ‌ها از وجود این برادران استفاده شد و برکت زیادی در زمینه بالا بردن کیفیت رزمی تیپ‌ها و کادر سازی ایجاد شد.
مجموعه این خصوصیات در وجود برادر باقری جمع بود که توانست در مدت سه سال آن‌همه عزت برای اسلام عزیز ایجاد کند.
منبع:
سرمدی، سعید، فرماندهان دفاع مقدس: شهید حسن باقری، تهران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ دوم ۱۴۰۰، صفحات ۱۰۶، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۰۹، ۱۱۰
