روزشمــــار
دوشنبه
7 اسفند 1357
28 ربيع‌الاول 1399
26 فوريه 1979
160
روزنامه كيهان در صفحه اول خود با درج گزراشي تحت عنوان "اختلاف در ميان مقامات ارتش" نوشت : «به گزارش برخي مفسران ، اختلاف نظرهايي ميان مشاوران نظامي آيت‌الله خميني به وجود آمده است و سرهنگ نصر‌الله توكلي ، يكي از اين مشاوران به لحاظ اين كه اختيارات لازم براي بازسازي ارتش به وي داده نشده بود ، استعفا كرد . » روزنامه مزبور به نامه‌اي اشاره مي‌كند كه در تاريخ اول اسفند توسط گروهي از افسران انقلابي كه خود را "جناح نظامي ـ انقلابي" ناميده‌اند ، نوشته شده است كه در آن از تمركز بيش از اندازه قدرت ارتش در دست شخص سرلشكر قره‌ني بشدت انتقاد شده است . اعضاي آن جناح به جز خود قره‌ني و سرهنگ ( توكلي ) بركنار شده و سرهنگ ممتاز كه فرمانده ژاندارمري شد ، عبارت بودند از : سرهنگ فشاركي ، سرهنگ قهاري ، سرهنگ قاسم فرضي ، سرهنگ زركش ، سرهنگ حميد ايران‌نژاد ، سرهنگ ناصر فربد ، سرهنگ رحيم‌زاده و سهرنگ فريدون ايران‌نژاد . در نامه مذكور خواسته شده بود كه كليه انتصابات مقامهاي حساس ارتش بايد به تصويب اعضاي اين جناح برسد .
از سوي ديگر به گزارش روزنامه كيهان ، سرگرد زماني آجودان قره‌ني ضمن تكذيب وجود چنين امه‌اي و همچنين تكذيب وجود يك جناح نظامي ـ انقلابي گفته است : «هيچ‌يك از امضاكنندگان آن ( نامه ) ديگر با قره‌ني كار نمي‌كنند ( 1 ) و اين در حالي است كه روزنامه آيندگان با اعلام اين كه چنين نامه‌اي وجود دارد ، نوشت : البته جناح نظامي ـ انقلابي منحل شده و حاميان قره‌ني تمايلي به افشاي چنين نامه‌اي ندارند ؛ چرا كه نمي‌خواهند مردم درباره اين مسائل چيزي بدانند . » ( 2 )
161
گروهي كه خود را "كانون افسران و درجه‌داران و كارمندان شهرباني" ناميده‌اند در نامه‌اي كه در روزنامه كيهان به چاپ رسيد ، ضمن مخالفت با انتصابات ارتش اعلام كردند : «بايد اين‌گونه رؤسا از ارتش ايران به طور كلي بر كنار و محاكمه شوند ، در غير اين صورت به اين نهضت جز رفرم اسم ديگر نمي‌توان داد . » ( 3 )
در كنار اين‌گونه تبليغات ، روزنامه اطلاعات با درج تفسيري از وضعيت ارتش و تشكيل سپاه‌پاسداران انقلاب نوشت : «سازمان پاسداران انقلاب و چگونگي تشكيل آن يكي از مهمترين مسائلي است كه دولت موقت انقلاب تصميم دارد هر چه زودتر آنرا به سامان برساند . چه در حال حاضر ، مهمترين ايرادي كه به دولت وارد مي‌شود در مورد سازمان ارتش ، رهبري آن و استفاده از عواملي است كه در رژيم سابق مهمترين عامل كشتار مردم و ضربه‌زدن به انقلاب بودند . به نظر مي‌رسد سرعت در تشكيل سازمان سپاه‌پاسداران انقلاب ، علاوه بر اين كه زمينه را براي ايجاد يك ارتش ملي ـ خلقي فراهم مي‌كند ، حمايت نظامي كافي براي نظام تازه به وجود خواهد آورد . ترديد نيست كه در تشكيل نيروهاي پاسدار انقلاب از آن گروه نظاميان مومن به انقلاب كه پيش از اين به انقلاب پيوسته‌اند ، استفاده خواهد شد . » ( 4 )
162
گروهي از نظاميان لشكر 28 سنندج كه در ميان آنها افسران نيز ديده مي‌شوند در مسجد جامع سنندج متحصن شدند و خواستار تشكيل شوراهاي انقلابي در پادگان و تصفيه عناصر ضدخلقي و وابسته به رژيم سابق در پادگان سنندج گرديدند . نظاميان متحصن اعلام كردند تا به خواسته‌هايشان رسيدگي نشود ، تحصن خود را ادامه خواهند داد . آنان همچنين پشتيباني خود را از قطعنامه 8 ماده‌اي كه چند روز قبل در دانشگاه صنعتي تهران صادر شد ، اعلام كردند . ( 5 ) گزارش ديگري حاكي است كه افراد مزبور ، شامل نيروهايي هستند كه در ناحيه مرزي استان مستقر بوده‌اند . بر اساس همين گزارش ، فرمانده پيشين لشكر28 سنندج با تقاضاي متحصنين موافقت كرده بود ، اما فرمانده جديد آن را ملغي ساخته است . ( 6 )
163
روزنامه كيهان در گزارشي جانبدارانه از اخبار كردستان نوشت :
دانش‌آموزان دختر و پسر مدارس بوكان پس از انجام راهپيمايي در اين شهر با صدور قطعنامه‌اي ضمن اعلام پشتيباني از قطعنامه 8 ماده‌اي كردستان ، خواستار انحلال ارتش و ايجاد ارتش خلقي شدند . آنها اعلام كردند تا تحقق خواسته‌هايشان مصمم به ادامه تظاهرات و اعتصابات هستند . همزمان با بوكان ، دانشجويان دانشسراي راهنمايي تحصيلي سنندج تظاهرات و راهپيمايي بزرگي ترتيب دادند كه بنا به گزارش روزنامه كيهان ، بيش از ده هزار نفر در آن شركت داشتند . در پايان اين راهپيمايي تظاهركنندگان با حمايت از قطعنامه 8 ماده‌اي شيخ‌عزالدين حسيني ، خواستار ايجاد ارتش خلقي شدند . ضمناً تظاهركنندگان با بي‌اساس خواندن ارتباط اغتشاشات كردستان به جلال طالباني ، خواستار اخراج رهبران قياده موقت از ايران شدند . ( 7 )
در پي اين تظاهرات ، راديو صداي انقلاب سنندج ضمن محكوم كردن و ضدانقلاب خواندن تظاهركنندگان اعلام داشت : «مردم مسلمان و وطن‌پرست سنندج همان طور كه بارها در گذشته وفاداري خود را به اسلام و ايران نشان دادند ، وظيفه دارند از شركت در چنين تظاهرات خائنانه‌اي كه منجر به فروش كشور به اجانب مي‌شود ، خودداري كنند . » ( 8 )
164
دكتر مكري يكي از اعضاي هيأت اعزامي دولت براي رسيدگي به مسائل كردستان در يك ميزگرد تلويزيوني گفت : «شايد يك عده كه نمي‌توانند وحدت ملتهاي مختلف ايران را تحمل كنند و سوء نظر دارند ، بگويند كه كردها تجزيه‌طلب هستند، ولي مردم كردستان با شعار "تجزيه‌طلب محكوم است . " در مهاباد و سنندج ، طرحهاي دشمنان ايران را نقش بر آب كردند . » وي اضافه كرد : "در چارچوب انجمنهاي ايالتي و ولايتي بايد به مردم كردستان اختيارات بيشتري در اداره سرزمينشان داد ؛ ولي به هيچ‌وجه مصلحت مردم استان كردستان نيست كه خواسته‌هاي طبيعي خود را مسلحانه مطرح كنند . » بنا به گزارش روزنامه كيهان، نقشبندي يكي ديگر از كساني كه در ميزگرد شركت كرده بود ، گفت : «تجزيه‌طلبان نوكران استعمار هستند و عده‌شان خيلي كم است.» (9)
165
"حزب مساوات اسلامي" در سنندج ، موجوديت خود را اعلام كرد . علامه مفتي‌زاده كه مطبوعات از وي به عنوان رهبر مسلمانان اهل سنت كردستان ياد مي‌كنند ، بنيانگذار اين حزب است . مفتي‌زاده كه سرپرسيتي شوراي انقلاب شهر سنندج را نيز برعهده دارد ، اعلام داشت : «بر اساس توافقهايي كه با امام خميني به عمل آمده است ، تمام ملتهاي مسلمان ايراني آزاد خواهند بود كه ويژگيهاي قومي خود را احيا كنند ، لباس محلي بپوشند و يا به ربان مادري تكلم كنند . » وي افزود : «مقدمات اوليه نشر و چاپ كتابهاي‌درسي و مطبوعات به زبان‌كردي فراهم‌شده‌است» . ( 10 )
166
آيت‌الله شيخ‌محمد‌طاهرآل‌شبيرخافاني در خرمشهر در گفتگويي با خبرگزاري پارس اعلام كرد كه بنا به تصويب شوراي انقلاب موقت اين شهر و به منظور جلوگيري از فرار اشخاصي كه در گذشته به نحوي با رژيم همكاري داشته و تحت تعقيب هستند ، كليه سرحدات مرزي خرمشهر ، اعم از زميني و دريايي تا دستور بعدي بسته شد و كار كنترل مرزها به وسيله عشاير ساكن نوار مرزي خرمشهر انجام مي‌شود . وي افزود : «اخيراً عده‌اي ضدانقلاب مبادرت به تحريك مردم مبني بر ادامه اعتصابات كرده‌اند كه كميته تحقيق مشغول شناسايي و دستگيري آنان است و تاكنون گروهي از آنان دستگير شده‌اند و به ستاد عملياتي امام خميني در خرمشهر تحويل داده شده‌اند .»" وي در دنباله گفتگو در مورد وضع گمرك و بندر كه هنوز كار خود را به طور عملي شروع نكرده‌اند ، گفت كه تماسهايي با وزير كار و اموراجتماعي و كميته امام خميني در تهران صورت گرفته است و بزودي هيأتي براي رسيدگي به كار گمرك و بندر به خرمشهر خواهد آمد . ( 11 )
167
گزارشهايي مبني بر فعال بودن سازمان چريكهاي فدايي خلق در جهت ايجاد و گسترش انگيزه‌هاي قومي در گنبد واصل شده است. در يكي از اين گزارشها آمده است: «به دنبال انتصاب فرماندار گنبد كه فردي بدسابقه و فئودال بود ، عناصر وابسته به سازمان چريكهاي فدايي خلق تبليغات گسترده‌اي را عليه وي و به بهانه آن عليه دولت به راه‌انداختند. چريكها براي تحريك مردم تبليغ مي‌كردند : رئيس كميته امام ، فارس ؛ رئيس شهرباني ، فارس ؛ رئيس آموزش و پرورش ، فارس ؛ فرماندار ، فارس ؛ پس تركمنها چي ؟ چرا به شما يك پست نمي‌دهند ؟! مگر شما ايراني نيستيد ؟ چرا اين تبعيضات بايد بعد از انقلاب هم ادامه يابد» . ( 12 )
در همين حال ، در تهران ، يك سخنگوي سازمان چريكهاي فدايي خلق گفت : «اگر كارهاي دولت مخالف منافع خلق باشد ، سازمان ما و فكر مي‌كنم سازمانهاي انقلابي ديگر هم با آن به مبارزه برخواهند خاست . » البته وي تاكيد كرد كه «اين مبارزه تنها شكل سياسي خواهد داشت . »با وجود اين ، سخنگوي مزبور ضمن رد خلع سلاح عمومي گفت : «نبايد انقلابيون را خلع سلاح كرد . »وي تصريح كرد :«ديگر سازمانهاي انقلابي هم اين نظر را تاييد مي‌كنند . » ( 13 )
168
سفير شوروي در تهران با امام خميني ديدار و گفتگو كرد . در اين ملاقات امام خميني خطاب به سفير شوروي گفتند : « مصمم هستيم كه تا آخر قدرت با كساني كه بخواهند در كشور ما مداخله‌اي بكنند ، مبارزه كنيم . … ما از همه قدرتها مي‌خواهيم كه در كشور ما ، در امور داخلي كشور ما دخالت به هيچ‌وجه نكنند . در صورتي كه دخالت نكنند ، ما با همه روابط حسنه خواهيم داشت و آنطور كه كراراً من گفته‌ام ما بشردوست هستيم و پيغمبر ما پيغمبر عظيم‌الشان ما بشردوست بود و براي بشر زحمتها و تحمل مشاق كرد و ما هم پيروي از آن دستور مي‌كنيم و با همه اقشار بشر ، با تمام مستضعفين عالم روابط حسنه داريم ، به شرط اينكه روابط متقابل و احترام متقابل باشد . »
امام خميني تاكيد كردند : «ما با دولت همجوار خودمان كه در سابق ، روابط حسنه داشته‌اند و اخيراً به واسطه اين قدرت شيطاني پهلوي ، قدري بين ملت ما و دولتهاي ابرقدرت تيرگي حاصل شده است براي خاطر اينكه اين جناياتي كه او كرده است ، مردم عقيده داند كه به واسطه پشتيباني كه اجانب به آنها كرده است ، واقع شده است . ما با شما كه همجوار ما هستيد فرسخها بين دو كشور مرز مشترك است ، مايليم كه بطور مسالمت‌آميز ، بطور انساني رفتار كنيم و البته دولت ما هر جور كه ، هر طور كه مصلحت بداند در روابط اقتصادي ، روابط تجاري و ساير اموري كه مربوط به دولت است ، عمل خواهد كرد و اين دولت ، دولت اسلامي و تحت رهبري رهبران اسلام است و هرگز ظلم به غير ولو هر چه ضعيف باشد ، روا نمي‌دارد و ظلم از غير ، هر چه قوي باشد ، تحمل نمي‌كند . » امام با اشاره به صدور گاز به شوروي گفتند : «ما هم اين معنا را كراراً گفته‌ايم كه ما نمي‌خواهيم گاز را انبار كنيم ، ما گاز را به قيمت عادله مي‌فروشيم و ارز مي‌گيريم . معاملات سابق بين ايران و آمريكا معاملات بسيار ناگواري بوده است كه ما از آن احتراز خواهيم كرد و هركس بخواهد معامله با ما بكند به طور عادلانه ، البته دولت با مطالعات خودش انجام مي‌دهد و همين‌طور كساني كه از شوروي در اينجا اشتغال به كارهايي دارند ، چه كارهاي تجاري يا صنعتي ، آن مقداري كه مخالفت با منافع ملت ما را نداشته باشد و دخالت در امر داخلي ما نباشد ، ما آنها را هم محترم مي‌شماريم . » ( 14 )
همچنين امروز هياتي به نمايندگي از طرف سرهنگ قذاقي براي تبريك پيروزي انقلاب ايران به ديدار امام خميني رفتند . بر اساس گزارش كيهان ، امام خطاب به هيات مزبور گفتند : «ما نگران سرنوشت امام موسي صدر هستيم و مي‌خواهيم به محض بازگشت به ليبي به سرهنگ قذافي بگوييد هر چه زودتر در مورد سرنوشت امام موسي صدر رسيدگي كند . » از طرف هيأت ، از امام خميني خواسته شد كه اجازه دهند سرهنگ قذافي براي عرض تبريك به ايران بيايد . امام خميني پاسخ داد : «من فعلاً به قم مي‌روم و اين ديدار را به زمان ديگري موكول كنيد . » ( 15 )
علاوه براين ، امام خميني هيات نمايندگي جمهوري عربي دمكراتيك صحرا ( پوليساريو ) را نيز به حضور پذيرفتند . به گزارش روزنامه كيهان يك منبع نزديك به امام گفت كه رهبر انقلاب به هيأت پوليساريو اطمينان داده است كه انقلاب ايران همواره يار و پشتيبان همه ملتهاي مسلمان جهان خواهد بود . ( 16 )
امروز عده‌اي از علماي كردستان نيز با امام خميني ملاقات كردند . امام خميني در اين ديدار اظهار داشتند : «ما الان در يك وضعي واقع هستيم كه همه اوضاع ايران از اقتصاد تا فرهنگ ، تا ارتش ، همه چيزش در خطر و آشفته است . بر همه ما اقشار ملت در هر مقامي كه هستيم واجب است ، واجب الهي است كه با هم پيوسته باشيم ، با هم يكدست و يكدل و يك جهت براي ساختن اين ايران خراب … بر شما مامورين كردستان و علماي كردستان برحسب وظيفه ملي و شرعي است كه اگر چنانچه انجا نغمه‌اي از جهال يا از مفسده‌جويان در اين امور بلند شد ، بدانيد كه از حلقوم اجانب است . آنها مي‌خواهند اين اختلاف را ايجاد كنند تا بازگردند به حال او منتها به فرم ديگر . » ( 17 )
169
مهندس بازرگان ، در مصاحبه‌اي با يك شبكه تلويزيوني آمريكا ، شايعه وجود اختلاف نظر بين كابينة خود و كميته امام خميني را تكذيب كرد و گفت : «هيچ‌گونه اختلاف نظري وجود ندارد و دولت وظايف خود را تحت نظارت شوراي انقلاب انجام مي‌دهد . » ( 18 )
170
دولت آمريكا ، سرگرم بررسي حضور نظامي خود در خليج‌فارس است و در اين مورد با دوستان خود در منطقه آماده گفتگو است . هارولد براون ، وزير دفاع آمريكا گفته است : «آمريكا در خليج‌فارس منافع حياتي دارد ، اما اعزام نيروهاي نظامي به منطقه بايد انعطاف‌پذير باشد و با نيازهاي ملل منطقه دمساز باشد . بنابراين آمريكا بايد طوري عمل كند كه منافع حياتي خود را حفظ كند ، حتي اگر حفظ اين منافع متضمن حضور نظامي باشد». خبرگزاري يونايتدپرس به اظهارات فوق افزوده است : «مسأله حضور نظامي آمريكا در خليج‌فارس تحت بررسي است و اين امر، اعزام داحدهاي ضربتي نيروي زميني را نيز شامل مي‌شود. علاوه بر اين ، آمريكا قدرت ناوگان خود را در اقيانوس هند افزايش داده است ، ناوهاي جديدي به منطقه اعزام كرده ، تسهيلات بندري خود را افزوده و در حال انجام مانورهاي آموزشي است . » ادامه گزارش حاكي است كه براون گفته است: «آمريكا اطمينان دارد كه با هواداران آيت‌الله خميني در ايران به مناسبات دوستانه‌اي دست خواهد يافت . » ( 19 ) از سوي ديگر ، دو تن از اعضاي كابينه كارتر در مصاحبه تلويزيوني جداگانه‌اي اظهار داشتند كه آمريكا آماده است براي حراست از منافع خود در منطقه خليج‌فارس كه بر اثر رويدادهاي ايران به خطر افتاده است ، به قدرت نظامي متوسل شود . ( 20 )
171
آسوشيتدپرس گزارش داده است كه يك آمريكايي و سه انگليسي كه قصد فرار از ايران را داشتند به اتهام مشاركت در غارت ثروت ملي ايران بازداشت شده‌اند . ( 21 )
172
به گزارش روزنامه السياسه چاپ كويت اميرفهد بن‌عبدالعزيز وليعهد و معاون نخست‌وزير عربستان سعودي ، بزودي عازم ايران خواهد شد تا از نزديك از جهت‌گيري دولت تازه اين كشور مطلع شود . ( 22 )
منابع و مآخذ 7/12/1357
1ـ روزنامه كيهان ، 7/12/57 ، ص 1 .
2ـ روزنامه آيندگان ، 7/12/57 ، ص 3 .
3ـ مأخذ شماره 1 ، ص 4
4ـ روزنامه اطلاعات ، 7/12/57 ، ص 1 .
5ـ روزنامه آيندگان ، 7/12/57 ، ص 6 .
6ـ روزنامه كيهان ، 8/12/57 ، ص 8 .
7ـ مأخذ شماره 6 ، ص 7 .
8ـ مأخذ شماره 5 ، ص 6 .
9ـ مأخذ شماره 6 ، ص 8 .
10ـ احمد مفتي‌زاده ، درباره كردستان ( سنندج: سال 1358 ) ص 133 .
11ـ مأخذ شماره 6 ، ص 7 .
12ـ سند شماره 30112586: مركز مطالعات و تحقيقات جنگ ، مجموعه اسناد گنبد .
13ـ مأخذ شماره 4 ، ص 8 .
14ـ مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي ، صحيفه نور ، مجموعه رهنمودهاي امام خميني ( تهران : وزارت ارشاد اسلامي ، جلد پنجم ، سال 1361 ) ص 115 ـ 114 .
15ـ روزنامه كيهان ، 8/12/57 ، ص 2 .
16ـ روزنامه كيهان ، 9/12/57 ، ص 2 .
17ـ مأخذ شماره 14 ، ص 117 .
18ـ مأخذ شماره 15 ، ص 2 .
19ـ مأخذ شماره 4 ، ص 8 ، يونايتدپرس .
20ـ مأخذ شماره 1 ، ص 8 ، خبرگزاريها .
21ـ روزنامه اطلاعات ، 8/12/57 ، ص 18 ، آسوشيتدپرس .
22ـ مأخذ شماره 4 ، ص 2 ، فرانس‌پرس،روزنامه السياسه ، چاپ كويت .
