روزشمار
چهارشنبه
29 فروردين 1358
20 جمادي‌الاول 1399
18 آوريل 1979
763
تشنجي كه در سنندج به دنبال برگزاري انتخابات شوراي شهر برپا شده بود ، امروز تشديد شد و گروههاي معترض كه از چند روز قبل در مسجد جامع شهر متحصن شده بودند ، به خيابانها ريختند و تظاهرات كردند . به گزارش روزنامه اطلاعات ، اين واقعه پس از اعلام نتايج انتخابات شوراي شهر رخ داد . براساس همين گزارش ، امروز آقاي مفتي‌زاده به اتفاق آقاي مظفرپرتوماه ( نماينده آيت‌الله طالقاني ) و اعضاي شوراي شهر به مسجد جامعه رفتند تا پايان شمارش آراي انتخابات شوراي شهر را به اطلاع حاضران برسانند . آراء 8 بر 3 به نفع گروه‌مؤتلفان‌اسلامي اعلام گرديد . ولي جمعيت اين نتيجه را قبول نكرد و از داخل و خارج مسجد به حركت درآمدند و در حالي كه گروهي از درويشان نيز با نواختن دف و گفتن ذكر آنان را همراهي مي‌كردند به راهپيمايي در خيابانها پرداختند . تظاهركنندگان فرياد مي‌زدند : « اسلام پيروز است ، كمونيزم نابود است . » و به سوي دفاتر جمعيتهاي وابسته به گروه پيشرو مي‌رفتند . در پي آن ، بازار و مغازه‌هاي شهر بسرعت تعطيل شد . ( 1 ) جمعيت كه هر لحظه به تعدادشان افزوده مي‌شد درصدد تخليه دفاتر گروههاي فدايي و جمعيت دفاع از آزادي [ وابسته به كومه‌له - مركز ] برآمدند ، امّا مفتي‌زاده و چند روحاني ديگر خود را به جمعيت رساندند و مانع شدند و گفتند مهلت تعيين كنند . تظاهركنندگان خشمگين به هواداران چريكهاي فدايي و جمعيت دفاع از آزادي اخظار كردند كه بايد دفاتر خود را تعطيل كنند و به حضور نظامي‌خود در شهر پايان دهند و تا ساعت 8 صبح فردا به آنان مهلت دادند . ( 2 )
در ميدان آزادي شهر علامه مفتي‌زاده براي جمعيت سخنراني كرد و گفت : « در تصميم‌گيري بايد همه مسائل را مد نظر داشت . من اعتراض همه شما را در مورد انتخابات و تقلباتي كه به نفع گروههاي پيشرو صورت گرفته قبول دارم ، اما براي احقاق حق و مبارزه با باطل حتماً نبايد به اسلحه متوسل شد ؛ بايد عقل بر احساسات غلبه يابد . » ( 3 )
همچنين علامه مفتي‌زاده در گفتگويي با روزنامه اطلاعات در پاسخ به اين سؤال خبرنگار كه آيا تقلب در انتخابات شهر به همان شدتي است كه انجمنهاي اسلامي‌ادعا مي‌كنند ؟ گفت : بله و حتي خيلي بيشتر از آن ، زيرا آنها هر يك اطلاعاتشان محدود است به همان چيزي كه ديده‌اند، حال آنكه تخلف بيش از آن است و پرونده بسيار قطوري از انواع تقلباتي كه چپي‌ها در اين انتخابات انجام داده‌اند در كميته پنج نفري موجود است . » وي افزود : « گروههاي چپ تلاش كردند كه جريان رأي‌گيري به نفع يازده نفر گروه پيشرو تمام شود و گروههاي اسلام هم وقتي كه اين تقلبات را ديدند ، دسته‌‌جمعي از اواسط رأي‌گيري آن را تحريم كردند و حدود 12 هزار نفر از ثبت نام شدگان در انتخابات شركت نكردند ، بنابراين اين شورا قانوني نخواهد بود.» ( 4 )
از سوي ديگر ، روزنامه كيهان گزارش داد كه افراد مسلح طرفدار علامه مفتي‌زاده محافظت از ساختمان و تاسيسات راديو - تلويزيون كردستان مركز سنندج را به عهده گرفتند . براساس اين گزارش تاكنون محافظت از راديو - تلويزيون به عهده افراد مسلح منتخب كميته موقت پنج نفري كه اداره امور شهر را بر عهده داشتند ، بود . اين افراد ، عناصر وابسته به جمعيت كمونيستي دفاع از آزادي و انقلاب بودند كه محافظت از راديو - تلويزيون و پليس راه به عهده آنها نهاده شده بود و در پي حوادث امروز ، نيروهاي مذهبي آنان را تعويض [ بركنار ] كردند . ( 5 )
764
استاندار كردستان در تلفنگرامي‌به وزارت كشور با ارائه گزارشي جهت‌دار و مبهم اعلام كرد : « بنا بر گزارشها ، ظرف دو روز اخير ششصد نفر از افراد " قياده موقت " و عناصري كه سابقاً با ساواك همكاري نزديك داشته‌اند ، به شهر وارد شدند و حسب شايع از آقاي مفتي‌زاده حمايت مي‌كنند ، هر چند آقاي مفتي‌زاده خود از اين بابت اظهار نگراني مي‌كردند . عده‌اي از دراويش شيخ‌هادي قروه - كه مسبب فاجعه قروه بودند - امروز به طرفداري از آقاي مفتي‌زاده با دف و طبل در خيابانها راهپيمايي كردند . جماعت كه در مسجد متحصن بودند در ميدان اقبال اجتماع كردند ؛ آقاي مفتي‌زاده و ديگر روحانيون نيز جزء جمعيت بودند . جماعت مي‌خواستند به " جمعيت دفاع از آزادي و انقلاب " و " هواداران سازمان چريكهاي فدايي خلق " حمله كنند و از آقاي مفتي‌زاده خواسته بودند كه حكم جهاد بدهند . آقاي مفتي‌زاده مي‌گويد : « امشب متفرق شويم ؛ فردا تا ساعت 8 مهلت مي‌دهيم ، اگر تسليم نشدند ، مي‌جنگيم . » به گمان من اين عمل آقاي مفتي‌زاده به اين منظور بود كه فاصله در ميان بيايد تا در اين فاصله جماعت آرام شود و احساسات فروكش كند و راه حل پيدا شود . مردمان عادي هم چند روز است كه به اين سر و صدا اعتراض مي‌كنند . » ( 6 )
765
فرماندار گنبد آخرين وضعيت شهر را در مصاحبه‌اي با خبرگزاري پارس چنين جمع‌بندي و گزارش كرد : « مردم گنبد از ناآرامي‌و تجاوزات آشكار تركمنها و چريكها به مزارع و زندگي خود سخت نگرانند و عدم اطمينان آنها نسبت به برقراري كامل آرامش بخوبي مشهود است . اشغال مهمانسراي فرمانداري از سوي افراد تركمن و چريكها و تمركز ستاد شوراي تركمن‌صحرا در اين محل و نشر اعلاميه‌هاي متعدد از طرف اين گروه و تحريك ديگر گروههاي مردم از سوي آنها و نيز مسلح بودن تركمنها و برخورداري آنها از حمايت چريكها و عده‌اي از ايادي و زمينداران بزرگ ، موجب وحشت اهالي شده و مردم واقعاً مي‌ترسند . اين ستاد ( ستاد شوراي تركمن‌صحرا ) افراد مسلح را به روستاها مي‌فرستد و از فعاليتهاي افراد غيرتركمن بخصوص از كشت پنبه و ساير محصولات كشاورزي جلوگيري مي‌كنند و به اموال و اثاثيه و زندگي آنها دست درازي مي‌كنند و آنها را تهديد مي‌كنند و موجب اذيت و آزار آنها مي‌شوند . از طرفي خلع سلاح افراد پاسگاههاي مرزي و بي‌دفاع بودن مرزنشينان باعث نگراني شديد آنهاست و به مزيت مسلح بودن تركمنها اعتراض دارند .
اين ناراحتي‌ها موجب شده است تا تقريباً بيست درصد از اهالي كار و زندگي خود را رها كرده و از اين شهر عزيمت كنند و عده زيادي از كارگران و كشاورزان نيز مرتباً به فرمانداري مراجعه مي‌كنند كه در بين آنها افرادي كه به نام شب محتاجند و زن و بچه هم دارند ، زياد يافت مي‌شود و ما با اين مشكل بزرگ دست به گريبانيم و فعاليت كشاورزي فقط در مناطقي صورت مي‌گيرد كه از تيررس تركمنها دور باشد كه اين مناطق شايد ده درصد از كل كشاورزي گنبد و حومه را تشكيل مي‌دهد . »
خبرنگار خبرگزاري پارس در ادامه گزارش فوق مي‌نويسد : « شعارهايي كه در اطراف ستاد خلق تركمن نوشته شده ، همه ضدانقلابي است . از جمله اين شعارها مي‌توان از " جمهوري اسلامي با رأي‌گدايي"،"ديكتاتوري‌سبز محكوم‌است"،"ميهن خود را جدا‌مي‌كنيم، ارتش خلقي بپا‌مي‌كنيم" نام برد.»
در ادامه گزارش ، به نقل از يكي از كشاورزان منطقه آمده است : « الان مردم امنيت مي‌خواهند ؛ خلع سلاح اين تركمنها را مي‌خواهند ؛ جلوگيري از تجاوز اينها را مي‌خواهند . بعد از آتش‌بس ، همه غيرتركمنها اسلحهيشان را تحويل دادند ، ولي تركمنها يك اسلحه تحويل ندادند ؛ الان چندين هزار اسلحه در دست آنهاست . غيرتركمنها چهار پنج نفر يك جا مي‌خوابند ، مي‌ترسند ، وحشت دارند ! ساعت 5/3 بعدازظهر همه به خانه پناه مي‌برند ! تركمنها مسلح هستند و مردم بي‌اسلحه تامين جاني ندارند . » براساس همين گزارش ، يكي ديگر از كشاورزان منطقه گفته است : « يك دولت اسلامي‌داريم و اينها ( خلق تركمن ) هم يك دولت درست كرده‌اند ؛ دولت آهنگرها ، سيدي‌ها و نيازي‌ها كه از تركمنهاي بررگ مالكند . » ( 7 )
766
دبيرخانه كميته مركزي حزب توده ايران در پاسخ آقاي اميرانتظام ( سخنگوي دولت ) كه طي يك مصاحبه مطبوعاتي گفته بود : « قوانين مربوط به غيرقانوني بودن حزب توده ايران تا وقتي لغو نشده به قوت خود باقي است . » ، طي اطلاعيه‌اي خاطرنشان ساخت :
1 - هيچگونه قانوني اختصاصاً داير به غيرقانوني بودن حزب توده ايران موجود نيست و حزب توده ايران بيش از سيس ال برخلاف قانون " غيرقانوني " تلقي شده است .
2 - كميته مركزي حزب توده ايران بي‌نهايت متأسف است كه در زماني كه بايد پايه‌هاي دمكراسي را در كشور محكم كرد و به اتحاد نيروهاي ضدامپرياليستي كمك نمود ، سخنگوي دولت با اظهارات نادرست خود مي‌كوشد دشواريهاي غيرضروري در كار جنبش به وجود آورد . كميته مركزي حزب توده ايران اميدوار است دولت موقت آقاي مهندس بازرگان توجه كند كه اگر قوانين
رژيم سابق به اصطلاح تا وقتي لغو نشده به قوت خود باقي مي‌بود ، مي‌بايست طومار انقلاب ايران را به طور كامل برچيد . اين قوانين براي هميشه لغو نشده است و دولت موقت اسلامي‌نيز موجوديت خود را مديون انقلاب است نه محترم شمردن قوانين رژيم ساقط و ضدملي شاه . ( 8 )
767
امروز واحدهاي ارتشي و انتظامي‌با ساز و برگ و تجهيزات كامل در خيابانهاي تهران رژه رفتند . روزنامه اطلاعات با اعلام اين خبر افزود : « يگانهاي هوانيروز ، نيروي هوايي ، پاسداران انقلاب در قم ، پادگان منظريه قم ، نيروي دريايي ، دانشكده افسري ، ژاندارمري ، پليس‌راه ، شهرباني و راهنمايي و رانندگي قم نيز با حضور در اقامتگاه امام از مقابل ايشان رژه رفتند . براساس اين گزارش ، امام‌خميني در تمام مدتي كه يگانهاي ارتشي رژه مي‌رفتند به احساسات آنها با تكان دادن دست پاسخ دادند . » ( 9 )
29/1/1358 - تهران - رژه روز ارتش
اعلام موضع عليه سازمان مجاهدين خلق و چريكهاي فدايي خلق كه شعار انحلال‌ارتش مي‌دهند .
768
سرلشكر ناصر فربد ( رييس ستاد كل ارتش جمهوري اسلامي ايران ) به مناسبت روز ارتش جمهوري اسلامي ايران ( 29 فروردين ) به شرح زير پيامي‌فرستاد :
« ارتش ايران ك در گذشته به علت انقطاع جبري از مردم و فقدان محتواي ايدئولوژيك در اختيار خودكامگان و حافظ تاج و تخت بوده است ، اينك كه با پيروزي انقلاب اسلامي‌امت مستضعف ، جمهوري اسلامي‌در كشور برقرار مي‌شود ، ارتش نيز همسان ديگر بخشهاي جامعه بر
29/1/1358 - تهران - رژه روز ارتش - ارتش و مردم
29/1/1358 - تهران - رژه روز ارتش - ارتش و مردم
مبناي مكتب حيات‌بخش اسلام تجديد بنا مي‌گردد و با گزيدن نام ارتش جمهوري اسلامي ايران خود را در قبال ارزشهاي توحيدي متعهد دانسته و رسالت خويش را پاسداري از دستاوردهاي انقلاب اسلامي‌و دفاع از امت مسلمان ايران در برابر تجاوزگران و قدرتهاي طاغوتي و ضدمردمي تشخيص مي‌دهد و مبارزه تا مرز شهادت در راه آرمانهاي اصيل اسلامي‌به پيروي از علي - عليه السلام - و در مكتب شهادت حسين بن‌علي - عليه‌السلام - را بزرگترين سعادت مي‌داند . » رييس ستاد ارتش افزود : « تغيير وضع ارتش كه از اواخر دوران رژيم منكوب شاهنشاهي به صورت پيوستن به صفوف مبارزات مردم و ايستادگي در برابر فرماندهان دژخيم آغاز شد ، در ادامه به پاكسازي عناصر ضدمردمي‌انجاميد و در تعيين فرماندهان و رؤساي جديد نهايت تلاش بر آن بوده تا احراز مشاغل و مناصب منحصراً براساس لياقت و تقوي باشد ، زيرا از ديدگاه ما احراز يك منصب و پست نه به عنوان امتياز بلكه به منزله يك مسؤوليت سنگين در راه پاسداري و ايفاي رسالت مردمي‌ارتش مي‌باشد . ارتش آينده براساس تعاليم قرآن كريم و با انضباط و انسجامي پولادين براساس ايمان به ارزشهاي توحيدي و تعهد به رهبري انقلاب با فراهم آوردن سازمان‌يافته‌ترين نيروها و قوي‌ترين تجهيزات مانع از آن خواهد شد تا دشمنان خدا و خلق خيال خام تجاوز به اين كشور را حتي به مخيله خويش راه دهند و در اين موقعي حساس تاريخي كه تمامي قدرتهاي ضدمردمي در‌انديشه درهم كوبيدن انقلاب اسلامي ايران مي‌باشند ، همزمان با پيام رهبري انقلاب ( امام خميني ) كه 29 فروردين را به نام روز ارتش تعيين فرموده‌اند و با الهام از رهنمودهاي ارزنده ايشان در تحكيم مباني انضباطي به منظور ايجاد ارتشي مقتدر و مسؤول ، ارتش جمهوري اسلامي ايران با پشتيباني ملت مسلمان با برگزاري مراسم رژه آمادگي كامل خود را براي جانفشاني در راه دفاع از مرز و بوم جمهوري اسلامي ايران اعلام مي‌دارد . » ( 10 )
769
سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي‌با ارسال پيامي‌به مناسبت روز ارتش تأكيد كرد كه روز ارتش آغاز مرحله جديدي از حيات ارتش است ؛ مرحله‌اي كه هيچ ارتباطي با گذشته ندارد . در اين پيام همچنين آمده است : « در ارتش اسلامي‌سلسله مراتب معني اطاعت كوركورانه را ندارد. در ارتش اسلامي‌براي ايجاد نظم و اجراي سريع امور ، اطاعت دستور مافوق لازم است ، مشروط به اينكه خلاف احكام قرآن و فتواي نايب امام نباشد . مقصود ما از تكيه بر رعايت ضوابط دروني ارتش اين است كه يقين داريم بدون نظم انقلابي و روابط صحيح و اسلام تشكيلاتي ، اجراي امور با مشكلات بسيار روبه‌رو مي‌شود . در ارتش اسلامي، شما مجبور به جاسوسي نيستيد بلكه ايمان و اعتقاد شماست كه با اختيار و ميل شما را وامي‌دارد تا توطئه‌ها را فاش كنيد و با مراجع مسؤول در ميان گذاريد . » ( 11 )
770
صبح امروز رييس شهرباني تهران در گفتگو با روزنامه كيهان گفت : « كميته‌هاي تهران تا چند روز آينده منحل مي‌شوند و مأموران شهرباني جايگزين ماموران كميته‌هاي فرعي و اصلي تهران
29/1/1358 - تهران - رژه روز ارتش - ارتش و مردم
29/1/1358 - تهران - رژه روز ارتش - ارتش و مردم
خواهند شد . كليه ماموران شهرباني از چند روز پيش در كلانتريها مستقر شده‌اند و در آينده نزديك به موازات انحلال كليه كميته‌ها و تحويل سلاحها به ماموران شهرباني ، تهران عملاً زير نظر ماموران صديق 29 كلانتري اداره خواهد شد . »
سرهنگ مجللي گفت : « با توافقي كه با آيت‌الله محمدرضا مهدوي‌كني ( رييس كميته مركزي تهران ) شده ، تا چند روز ديگر ماموران كميته‌هاي پانزده‌گانه امام‌خميني كه در سطح تهران مشغول فعاليت هستند ، كار جمع‌آوري سلاحها را از كميته‌هاي فرعي تهران آغاز مي‌كنند و كليه لوازم و اسلحه‌هاي اين كميته‌ها تحويل مأموران شهرباني مي‌گردد . » وي تأكيد كرد : « پس از پايان جمع‌آوري سلاحهاي كميته‌ها و انحلال آنها كه به دست كميته‌هاي اصلي صورت مي‌گيرد ، فعاليت كميته‌هاي پانزده‌گانه امام‌خميني نيز به مأموران شهرباني تفويض مي‌شود و به دنبال تحويل كليه لوازم و سلاحهاي كميته‌هاي اصلي و فرعي به ماموران شهرباني ، تهران زير پوشش فعاليت ماموران 29 كلانتري قرار مي‌گيرد كه به شكايات و امور مربوط به شهرباني رسيدگي مي‌كنند . » (12 )
771
تحركاتي كه طي چند روز گذشته ، تحت عنوان اعتراض به دستگيري فرزندان آيت‌الله طالقاني صورت گرفت و ابتداءاً به دليل نگراني حاصله از تعطيلي دفاتر و غيبت ايشان توسط طيفي متنوع از مخالفان و هواداران نظام آغاز شده بود ، بتدريج وارد مرحله تازه‌اي گرديده است و مي‌رود به نوعي بهانه و ميدان مناسب براي اعلام حضور و فعاليت مخالفان نظام جديد تبديل شود . اين موضوع مستمسكي شده است كه تقريباً كليه عناصر و شخصيتهاي مخالف نظام با هر مسلك و عقيده ، تحت اين عنوان ، فعالانه به محكوم كردن و تخطئه نظام‌جديد بپردازند و مطبوعات پر است از اين‌گونه تهاجمات عليه نظام جديد . ( 13 )
مسائل فوق‌الذكر باعث شد تا شوراي انقلاب احساس خطر كند . بيانيه شوراي انقلاب و در واقع موضع‌گيري رسمي آن كه امروز در مطبوعات انتشار يافت حاكي از اين احساس خطر است . متن كامل بيانيه چنين است :
بسمه تعالي ؛ مجاهدات پيگير حضرت آيت‌الله طالقاني و نيز ارجمندي و والايي رتبه ايشان در نظر رهبر انقلاب اسلامي‌و مردم ايران بر همه آشكار است . ملت بزرگ ما هيچ فرصتي را براي حق‌شناسي نسبت به مبارزات توان فرساي اين شخصيت اسلامي‌از دست نداده و نخواهد داد . در پي اقدام خودسرانه و توطئه‌آميز از نوع اقداماتي كه گروههاي گوناگون انجام مي‌دهند ، حضرت آيت‌الله طالقاني اقامتگاه خود را بدين اميد ترك نمودند كه گروهها و عناصر فرصت‌طلب كه شب و روز عليه انقلاب اسلامي‌توطئه مي‌چينند در معرض ديد و بازخواست خلق مستضعف در آيند . اما غيبت ايشان از تهران محيط توطئه و تحريك‌آميز را ملتهب‌تر ساخت و گروههايي كه اقدامات خودسرانه‌شان موضوع اعتراض معظم‌له بود و توقيف بدون مجوز اشخاص و تهديد و ارعاب كوچكترين آنها را تشكيل مي‌دهد ، همين موضوع را بهانه تحريكات باز هم بيشتر قرار دادند بر هيچ‌كس پوشيده نيست كه اين گروهها كه از لحظه استقرار دولت اسلامي‌هيچ فرصتي را براي
تحريك از دست نداده‌اند قصدي جز نفاق‌افكني و تضعيف رهبري انقلاب اسلامي‌ندارند ، آنان مي‌كوشند تا با شكستن مظهر انقلاب جبهه اسلام را بشكنند و كشور را دستخوش توطئه‌هاي خود گردانند . ملت بداند كه شوراي انقلاب در برابر خودسريها نه بي‌تفاوت مي‌ماند و نه اجازه مي‌دهد كه عوامل تحريك و توطئه با سرنوشت كشور بازي كنند و مقدمات بازگشت رژيمي از نوع رژيم گذشته را فراهم آورند .
درباره پيشامد توقيف فرزند حضرت آيت‌الله طالقاني لازم است به اطلاع برساند كه شورا پس از اطلاع ، دستور تحقيق داده و اكنون مسلم است كه كميته‌هاي رسمي‌امام و همچنين رهبري سپاه پاسداران انقلاب در اين كار هيچگونه دخالتي نداشته و همه شاخه‌هاي سپاه پاسداران انقلاب هنوز هم بطور كامل تحت قيادت شوراي انقلاب در نيامده است .
شكي نيست كه اين ملت بزرگ صبر انقلابي را از دست نمي‌دهد و خود را به تحريكات و توطئه‌ها نمي‌سپرد و شكي نيست كه حضرت آيت‌الله طالقاني كه به امكان بهره‌گيري فرصت‌طلبان از اين پيشامد توجه فرموده‌اند و با عنايتي كه به حساسيت موقع كشور دارند ، غيبت بيش از اين را از تهران جايز نخواهند شمرد و با حضور ايشان و واقعيت رخدادها برهمگان مكشوف و تدابير قاطع براي از بين بردن زمينه توطئه و تحريك اتخاذ خواهد شد .
شوراي انقلاب اسلامي ايران ( 14 )
در اين حال مقارن ظهر امروز پيام آيت‌الله طالقاني به شرح زير از صداي جمهوري اسلامي ايران پخش شد :
بسم الله الرحمن الرحيم
برادران و خواهران و فرزندان ، دانش آموزان و دانشجويان و ديگر گروههاي متعهد و مسؤول !
احساسات پاكي كه در عرض اين چند روز نسبت به اين مخلص ابراز داشته‌ايد نمودار قدرداني شما از خدمتگزاران به اسلام و ملت مي‌باشد . مخلص را بيش از اين مديون ساخته‌ايد ، از همه شما سپاسگزارم . به ياري خداوند در همين روزها ميان شما عزيزان خواهم بود ، لذا تقاضا دارم از تظاهرات و راهپيمايي در اين روز و پس از آن خودداري كنيد و شما دانش آموزان و دانشجويان عزيز به كلاسهاي خود برويد و همه مواظب باشيد تا در صف فشرده و هماهنگ ما ملت اسلام و مردم ايران ، فرصت‌طلبان و مفسده‌جويان رخنه نكنند و انقلاب اصيل و عالي ما را به راستگرايي و چپگرايي افراطي نكشانند . پس از بررسي حوادث جاري و دسائس دسيسه‌گران در حضور حضرت آيت‌الله امام خميني ، آنچه مي‌بايد با شما در ميان خواهم گذاشت . در اين روزها بيش از هر چيز ما محتاج به تفكر ، تامل ، بررسي ، شناخت به اوضاع و شرايط زمان خود بايد باشيم و از احساسات تند و افراطي بايد خودداري كنيم .
والسلام عليكم و رحمه‌الله و بركاته ( 15 )
به گزارش كيهان ، بعدازظهر امروز آيت‌الله طالقاني عازم قم شد و شب هنگام بطور خصوصي با امام‌خميني ملاقات كرد و حدود يك ساعت به گفتگو با ايشان پرداخت كه مضمون آن انتشار‌نيافت . ( 16 )
772
در بازتاب درگيريها و برخوردهاي جديد جريانهاي سياسي داخلي ايران ، راديو لندن در تفسيري از اوضاع ايران گفت : « با استعفاي دكتر كريم سنجابي از پست وزارت خارجه و كناره‌گيري آيت‌الله طالقاني از صحنه سياسي ، در ايران نشانه‌هاي اختلاف خطرناكي در صفوف عناصر ائتلافي ملي ايران كه شاه را سرنگون كردند ، آشكار شده است . » ( 17 )
راديك كلن نيز گفت : « با استعفاي دكتر كريم سنجابي و انتقاد آيت‌الله طالقاني از شيوه كار كميته‌هاي انقلاب اسلامي، درگيريهاي دروني كادر رهبري ايران به مرحله نويني رسيده است . نيروهاي ليبرال ايران و متمايل به چپ درون جبهه ملي ايران متوجه شده‌اند كه راه سازش و كسب توازن ميان جريانهاي سياسي ناهماهنگ ، از طريق مسالمت‌آميز يكبارديگر مسدود شده است . » ( 18 )
773
امام‌خميني بار ديگر در مورد خطر آمريكا به نحو زير هشدار دادند :
« آمريكا باز چشممش به ايران است ؛ به نفت ايران است ؛ به مخازن ايران است ؛ به اين زودي نمي‌تواند اغماض كند . » امام‌خميني در جمع گروهي از فرهنگيان رفسنجان با بيان اين مطلب افزودند : « شما اگر بخواهيد اين چشمها را كور بكنيد و اين دستها را قطع بكنيد ، بايد با همين رمزي كه تاكنون پيش آمديد از اين به بعد هم اين رمز را حفظ كنيد ، اين كليد را حفظ كنيد و آن رمز ، توجه به خداست . » ( 19 )
774
سفارت آمريكا در تهران در گزارشي با طبقه‌بندي محرمانه به وزارت خارجه آن كشور نوشت: « خميني 16 آوريل ( 27/1/58 ) مجدداً خواستار قطع دست آمريكاييها كه كار شيطاني مي‌كنند ، گرديد . از لحن و عمل كمي وي پيداست كه آيت‌الله مي‌خواهد آخرين رد پاي آمريكا در ايران را نابود كند . » ( 20 ) در سندي ديگر از اسناد سفارت آمريكا در تهران آمده است : « با افزايش موج ناخوشايند ضدآمريكايي چند روز اخير در ايران ، هرچه در عموم ظاهر نشويم بهتر است و توصيه به صبر و تحمل به نظر مي‌رسد دستور كار روز باشد . صبوري در اين كار و نيز ملاقاتهاي مخفي با رهبران منفرد باعث تقليل جريان مي‌شود . ورود سفير جديد به عنوان اولين ديپلماسي ، فرصت خوبي است بر قطع مبارزات ضدآمريكايي كه بايد در نظر گرفته شود . » (21)
در همين حال هادينگ كارتر ( سخنگوي وزارت خارجه آمريكا ) اعلام كرد : « آمريكا در امور داخلي و سير حوادث ايران دخالتي نداشته و نخواهد داشت و اميدوار است ساير دولتها نيز سياستي مشابه را در پيش گيرند . » ( 22 ) همچنين خبرگزاري فرانسه به نقل از رييس شركت نفتي " رويال داج شل " آمريكا گزارش داد كه اين شركت قراردادي براي خريد 235 هزار بشكه نفت در روز با ايران منعقد كرده است . ( 23 ) در همين حال راديو لندن گزارش داد : « سفيركبير شوروي در ايران در ملاقات با مقامهاي وزارت خارجه ايران توجه آنها را به حضور بيش از پيش نظامي آمريكا در اقيانوس هند جلب نموده است . » ( 24 )
775
هارولد اچ ساندرز ( معاون وزير امورخارجه آمريكا در امور سياسي ) در نامه‌اي كه امروز با قيد محرمانه به نيوسام ( مسؤول امور خاور نزديك وزارت خارجه آمريكا ) نوشت ، اعطاء ويزاي اقامت به خانواده و بستگان رژيم سابق را مغاير با منافع آمريكا دانست . در اين نامه آمده است : «ما تعداد زيادي درخواست از اشخاص با نفوذ آمريكايي مبني بر تهيه يك نوع ويزاي قانوني در آمريكا براي مسافرت ( يا پناهندگي الزامي‌يا غيرالزامي ) شاهدخت اشرف پهلوي و خانواده‌اش و ديگر بستگان شاه دريافت كرده‌ايم . موضع ما اين است كه پاسخگويي به اين درخواستها بر خلاف منافع ما كه نزديك شدن به دولت جديد است ، مي‌باشد . شكي نيست كه اين افراد را با زور به ايران بر مي‌گردانند و همه افراد مي‌توانند در وضعيت خروج آزاد يا با تمديد ويزا در اينجا باقي بمانند و آنها حتي مي‌توانند به آمريكا وارد و يا از آنها خارج شوند . ولي اين در صورتي است كه ما از مسائل مورد نياز گذرنامه صرف نظر كنيم و اين روش ممكن است به تصويب برسد . ما شنيده‌ايم كه خانواده شاه گذرنامة مراكشي به دست آورده‌اند . ما فكر مي‌كنيم تهيه مداركي كه ورود به ديگر كشورها را تسهيل مي‌كند از وظايف ما باشد و در اين ميان مسأله اشرف احتمالاً از خود شاه هم بدتر است . احتمالاً گذشته نفرت‌آور اشرف او را از دريافت ويزاي آمريكايي محروم مي‌كند . اطلاعاتي كه ما از يكي از پسرهاي او به دست آورده‌ايم حاكي از آن است كه اشرف امكان دارد از هيچ كوششي براي برگرداندن رژيم سابق چشم‌پوشي نكند . دولت موقت ايران از اين واهمه دارد كه مبادا طرفداران شاه با پشتيباني ما يك گروه ضدانقلابي تشكيل بدهند . ما نبايد موقعيتي به وجود آوريم كه اين اتهامات را افزايش دهد . ما از هرگونه نظري در مورد مواضعان درباره تهيه ويزاهاي الزامي‌و غيرالزامي‌و يا ديگر حمايتهاي آمريكا براي افراد رژيم گذشته تشكر مي‌كنيم . » ( 25 )
776
ايران بزودي به جنبش عدم‌تعهد جهان خواهد پيوست . بنا به گزارش يونايتدپرس ، عبدالقادر شائول حميد ( وزير خارجه سري‌لانكا ) با اعلام اين خبر افزود كه وي در طول ديدار خود از تهران و ملاقات با آيت‌الله خميني در اوايل ماه جاري ، از اين تصميم ايران مطلع شده است . حمد كه رئيس جنبش غيرمتعهدهاست گفت : « با توجه به مذاكرات انجام شده مطمئن هستم كه ايران بزودي به عضويت اين جنبش درخواهد آمد . » وي اضافه كرد : « ايران هنوز درخواست رسمي‌در اين زمينه تسليم نكرده است ، ولي آيت‌الله خميني اشاره كرده است كه اين درخواست در آينده تسليم خواهد شد ليكن زمان اين تقاضا بستگي به تصميم دولت ايران خواهد داشت . » ( 26 )
منابع و مآخذ 29/1/1358
1 - روزنامه اطلاعات ، 29/1/1358 ، ص 7 .
2 - روزنامه كيهان ، 30/1/1358 ، ص 3 .
3 - روزنامه اطلاعات ، 30/1/1358 ، ص 3 .
4 - پيشين .
5 - مآخذ شماره2 ، ص 3 .
6 - سند شماره 2112560 ، مركز مطالعات و تحيقات جنگ، تلفنگرام شماره 165 /29/1/58 استانداري كردستان به وزارت كشور .
7 - نشريه ويژه خبرگزاري پارس ، 30/1/1358 ، ص 108 .
8 - روزنامه مردم ( ارگان حزب توده ايران ) ، 30/1/1358 ، ص 5 .
9 - مآخذ شماره1 ، ص 2 .
10 - مآخذ شماره1 ، ص 7 .
11 - سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي، بيانيه شماره 4 ، 2/2/1358 ، ( مركز مطالعات و تحقيقات جنگ ، مجموعه بيانيه‌ها و اطلاعيه‌هاي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ) .
12 - روزنامه كيهان ، 29/1/1358 ، ص 8 .
13 - روزنامه‌هاي اطلاعات و كيهان 27 ، 28 ، 29/1/1358 .
14 - روزنامه كيهان ، 29/1/1358 ، ص 2 .
15 - روزنامه اطلاعات ، 29/1/1358 ، ص 1 .
16 - روزنامه كيهان ، 30/1/1358 ، ص 2 .
17 - مآخذ شماره 7 ، ص 17 ، راديو لندن .
18 - مآخذ شماره 7 ، ص 21 ، راديو كلن .
19 - مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه نور ، مجموعه رهنمودهاي امام خميني ( تهران : وزارت ارشاد اسلامي، جلد 6 ، سال 61 ) ، ص 39 .
20 - دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي امريكا جلد 6 -1 ( تهران : نشر لانه جاسوسي ، شماره 6 -1 ، بي‌تا ) ، ص 446 .
21 - پيشين ، ص 453 .
22 - مآخذ شماره 2 ، ص 4 ، خبرگزاري فرانسه .
23 - مآخذ شماره 7 ، ص 11 ، خبرگزاري فرانسه .
24 - مآخذ شماره 7 ، ص 21 ، راديو لندن .
25 - دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي امريكا، جلد 7 ( تهران: نشر لانه جاسوسي ، شماره 7، بي‌تا ) ، ص ص 150 - 149 .
26 - مآخذ شماره 7 ، ص 11 ، يونايتدپرس .
