روزشمــــار
چهارشنبه
26 اردیبهشت 1358
19 جمادي الثاني 1399
16 مه 1979
113
در واكنش به نظرها و برنامه‌هايي كه استاندار خوزستان در پي ماجراي حمله به كانون فرهنگي - نظامي‌خرمشهر- مندرج در روزشمار 24/2/58 - اعلام كرد ، “ سازمان سياسي خلق عرب “ با اتكا به حمايت آيت الله شبيرخاقاني ادعا كرد كه هيچ مقامي نمي‌تواند آن سازمان را منحل نمايد . اين سازمان با انتشار اطلاعيه‌اي اعلام كرد : « هيچ مرجعي در هر سياستي و در هر مقامي نمي‌تواند و قادر نخواهد بود تشكيلات قانوني اين سازمان را منحل كند . » در اين اطلاعيه از صدور اعلاميه‌هايي به نام مردم خرمشهر كه در آن به شبيرخاقاني بي حرمتي‌هايي كرده‌اند ، ابراز تاسف گرديده و نفاق افكنان محكوم شده‌اند . ( 1 )
از سوي ديگر ، فرزند آيت الله شبيرخاقاني ( شيخ محمدكاظم شبيرخاقاني ) به عنوان سخن‌گوي وي اعلام كرد : “ منظور آيت الله ( شبيرخاقاني ) در مورد انحلال كانون‌ها اين بود كه آن دسته از كانون‌ها و شوراها مي‌بايستي منحل شوند كه در امور انتظامات شهر دخالت‌هاي بي جا كرده و افراد را بي جهت دستگير و مزاحمت‌هايي براي مردم به وجود آوردند ، نه آن دسته از كانون‌هايي كه براي گردهمايي و بحث و فعاليت‌هاي سياسي و امور فرهنگي ايجاد شده است . وي افزود : طبيعي است كه با انحلال اين گونه كانون‌هاي مثبت مجددا استبداد و خفقان دوباره در خوزستان حكم فرما خواهدشد و اين برخلاف خطمشي ما مي‌باشد . ( 2 )
روزنامه اطلاعات در اين باره نوشت : در حال حاضر در خرمشهر دو سازمان ديگر به نام “ كانون فرهنگي خلق عرب “ و “ سازمان مجاهدين خلق عرب خوزستان “ فعاليت دارند كه شعب آنها در اهواز ، شادگان ، سوسنگرد ، دشت ميشان و آبادان وجود دارد . اكنون معلوم نيست با اعلاميه‌اي كه از طرف شيخ شبيرخاقاني منتشر شد و از اين نوع كانون‌ها حمايت گرديد و با توجه به اين كه استاندار خوزستان كليه كانون‌هاي خوزستان را منحل اعلام كرده ، اين كانون‌ها در آينده چه وضعي خواهند داشت . ( 3 )
114
راديو لندن گزارش داد كه استانداران استان‌هاي ايران ، براي بررسي مسائل استانها در تهران كنفرانسي تشكيل داده‌اند . آنها با وزراي دولت موقت و آقاي بازرگان نخست وزير ايران مشغول مذاكره‌اند . در همين حال “ شيخ عزالدين حسيني “ به تهران آمده و پس از آن به قم خواهد رفت . مطبوعات مي‌نويسند كه وي قصد دارد درباره چند و چون خودمختاري كردستان با دولت و مسئولان مذاكره كند . گزارش راديو لندن در اين باره حاوي نكات و برداشت‌هايي است كه مي‌تواند نمونه‌اي از تلقي خارجيان از وضعيت مناطق بحراني ايران و آينده آن باشد . ضمن اين گزارش آمده است :
مسئله مناطق ، از بدو تاسيس دولت جديد ايران دردسري براي آن دولت بوده است . اقليت‌هاي غيرفارس زبان ايران به نحوي كه قبلا به آن عادت نداشته‌اند از قيد تسلط شديد دولت موقت مركزي رهايي يافته‌اند ، آنها از اين جريان استفاده كرده و آن را براي تاكيد و خواسته‌هاي كهن مبني بر خودمختاري به كار گرفته‌اند . تا اين زمان سه فقره اغتشاش بزرگ در ايالت‌ها به وقوع پيوسته و به قيمت جان صدها نفر تمام شده است . ارتش اين برخوردها را خاموش كرد ، ولي از گوشه و كنار ايران گزارش‌هايي از رويدادهاي كوچكتر شنيده شده است .
در چند روز اخير اعراب ايراني در بزرگترين بندر كشور ( خرمشهر ) دست به تظاهرات زدند و در نتيجه چندين نفر مجروح شدند و چند ساختمان متعلق به ارتش و كميته انقلابي محلي مورد حمله قرار گرفت و آتش زده شد . از آن جا كه خط اصلي مبتني بر قانون اساسي براي مقابله با اين مسائل ايالتي وجود ندارد ، اين رويدادها به ناچار از طريق ديگر حل و فصل مي‌شد ولي دولت مدت‌هاست دريافته است كه بايد براي مسئله خودمختاري منطقه‌اي به فكر يك راه حل يكسان و سراسري باشد و هفته گذشته خطوط اصلي نخستين پيشنهادهاي مسجل دولت در اين زمينه تكميل شد .
مهندس بازرگان نخست وزير ايران قويا اظهار داشت كه‌اموري مانند مسائل عمراني ، خدمات آموزش و پرورش و مسائل امنيتي را بايد به عهده اهالي محل و منطقه واگذار كرد . وي گفت : در حال حاضر طرحي توسط دولت در دست تهيه است . پاره‌اي از مفاد اجتماعي اين طرح توسط دكتر “ يدالله سحابي " تدوين گشته است . وزارت‌خانه او مسئوليت تدوين قسمتي از قانون اساسي را به عهده دارد . وي گفت يكي از اصول اساسي كه قرار است در قانون اساسي گنجاهده شود ، تدوين خودمختاري اداري براي ايالات در چارچوب وحدت ملي است و اين كار احتمالا بر مطالعه قوانين دولت‌هاي فدرال مانند سوئيس ، اتريش و آلمان غربي مبتني خواهد بود .
با ملحوظ داشتن اين نكته كه تشيع مذهب ، رسمي است و فارسي ، زبان رسمي ايران ، آزادي مذهبي و آزادي زبان برقرار خواهد گشت . پليس محلي توسط شوراهاي ايالتي منتخب مردم اداره خواهند شد .
استانداران با آن كه توسط دولت مركزي به كار گمارده خواهند شد ، در برابر شوراهاي ايالتي
مسئول خواهند بود . همچنين روساي دواير ايالتي در برابر همين شوراهاي ايالتي مسئوليت خواهند داشت .
اين خطوط اصلي بسياري از جنبه‌هاي مربوط به‌امور مالي و امنيتي را نامعلوم باقي مي‌گذارند و تا اندازه‌اي براي بحث در اين گونه مسائل است كه استان داران اكنون با دكتر سحابي و ساير اعضاي دولت در تهران به بحث نشسته‌اند و اين واكنش استانداران هرچه باشد ، محتوا نشان مي‌دهد كه رهبران محلي ـ كه خواسته‌ها و مواضع عميق تري دارند ـ بيش از حد تمايل دولت ، خودمختاري طلب مي‌كنند . شيخ عزالدين حسيني رهبر مذهبي كردها - كه در حال حاضر رياست يك هيئت نمايندگي را براي مذاكره در تهران و قم به عهده دارد - از قبل گفته است كه پيشنهادهاي دولت خواسته مردم كردستان را برآورده نمي‌سازد . كردها مبارزترين اقليت قومي ايران به شمار مي‌روند و ممكن است بعضي از ساير اقليت‌ها از طرح‌هايي كه دولت براي خودمختاري در پيش گذاشته است بيشتر از كردها راضي باشند ولي شيخ عزالدين حسيني مسئله‌اي را مطرح كرد كه دولت هنوز نشانه‌اي از پرداختن به آن بروز نداده است و به اين ترتيب ، مسئله‌اي به صورت بس مهم جلوه گر گشته است . اين مسئله عبارت است از تغيير دادن مرزهاي ايالتي به منظور تلفيق دقيق تر آنها با خطوطي كه حدود اقامت اقوام مختلف ايران را مشخص مي‌سازد .
اختلافات و مناقشات پيچيده قومي و عشيره‌اي ممكن است بر كوشش‌هاي دولت در جهت دست يافتن به راه حل مسالمت آميز فدرال اثر نامساعد بگذارد . حتي اگر پيشنهادهاي خودمختاري كه دولت درپيش گذاشته است به تصويب سران مذهبي شوراي انقلابي اسلامي برسد ، كه ناامني در ايالات را بيشتر ناشي از تحريك عمال شاه و امريكا دانسته‌اند تا ناشي از نارضايتي‌هاي واقعي محلي . ( 4 )
115
عزالدين حسيني كه براي ديدار با امام خميني و مقامات دولتي به تهران آمده است و بعدازظهر امروز با امام خميني ديدار خواهد كرد ، اعلام كرد هيئت همراه وي صرفا يك هيئت مذهبي است و وظايف خاصي در زمينه سياسي به عهده ندارد . وي در عين حال اين امكان را كه در گفت وگوهايش با امام خميني و ديگر رهبران روحاني و دولتي مسائل سياسي نيز مطرح خواهد شد ، رد نكرد ليكن تاكيد كرد كه مذاكره درباره مسئله كردستان بايد در سطحي وسيع تر و با شركت نمايندگان احزاب و گروه‌هاي سياسي كرد صورت گيرد . ( 5 ) او همچنين در مصاحبه‌اي با راديو لندن گفت : « پيشنهاد اخير دولت در حقيقت خودمختاري نيست و كردان مي‌خواهند كه تمام مناطق كردنشين غرب ايران به صورت يك ايالت واحد و خودمختار درآيند . » به گفته راديو لندن طبق پيشنهادهاي دولت ، اقليت‌ها فقط خواهند توانست كه شوراهاي استاني خود را انتخاب كنند و اموري مانند آموزش كودكان ، بهداشت ، جمع عوارض محلي و اداره پليس را در دست گيرند . به گفته راديو لندن ، شيخ عزالدين حسيني اعلام كرده است كه در ايران آينده ،
مرزهاي داخلي كردستان خودمختار به روشني بايست معلوم شده باشد . ( 6 )
116
هفته نامه “ امت “ ارگان جنبش مسلمانان مبارز ، سرمقاله‌امروز خود را به “ مشكلات ، نابساماني‌ها و آشفتگي‌هاي “ جاري كشور اختصاص داد . در بخشي از اين مقاله تحت عنوان “ آتش نفاق در زير خاكستر “ آمده است :
مي‌دانيم كه حوادث ناگوار كردستان اگرچه فروكش كرده است و نقده و گنبد آرام است اما آتش كينه‌ها و خصومت‌ها و نفاق افكني‌ها در زير خاكستر پنهان است و قاچاق اسلحه و تقسيم آن بين گروه‌هاي مختلف ، تحريك و سمپاشي و ايجاد دشمني و خصومت توسط عوامل مشكوكي كه حوادث نقده را به وجود آوردند ، هنوز دست در كارند و تصفيه نشده‌اند . مي‌دانيم كه خوزستان و زاهدان را هم آماده انفجار ساخته‌اند و تقسيم سلاح و تحريك و تبليغات نفاق افكنانه گروه‌ها را در برابر هم و آماده برخورد و جنگ قرار داده است .
مي‌دانيم كه تمام مملكت با توجه به شرايط اجتماعي ـ سياسي و فرهنگي حاكم بر آن آسيب پذير است . فردا تحريكات بين عشاير لرستان ، بختياري‌ها و قشقائي‌ها و بويراحمدها آغاز مي‌شود ( اگر تاكنون شروع نشده باشد ) . همه را مي‌دانيم ، ابعاد وسيع دشواري‌ها را در مي‌يابيم و مي‌دانيم كه مسئولين امور غالبا با صداقت و علاقه و كار شبانه روزي دلشان مي‌خواهد كارها را سامان دهند ولي بخوبي پيداست كه همه اقدامات جنبه عكس العملي و دفع الوقتي دارد و هيچ كار اساسي صورت نمي‌گيرد . همه تماشاگريم ، تماشاگر مشكلاتي كه هر روز عمق و گستردگي و وخامت بيشتري پيدا مي‌كنند و حوادثي كه بر ما غلبه مي‌كنند . دولت و ديگر مراكز تصميم‌گيري مثل شوراي انقلاب عملا دنبال رو حوادث شده‌اند و اين بدترين وضع براي يك رهبري انقلابي است .
در ادامه اين مقاله با اشاره به “ خطرات نابودي انقلاب “ و توطئه‌هاي عوامل ضدانقلاب در “ درون ادارات ، ارتش ، مردم و كميته‌ها “ تاكيد شده است : علي‌رغم فرمان امام ، كميته‌ها و ادارات و ارتش به درستي از عناصر نامطلوب و مشكوك و وابسته به محافل ضدانقلاب تصفيه نشده‌اند ؛ سپاه انقلاب كه بايد نگاهبان دست آوردها و مدافع انقلاب باشد ، سامان و سازمان درست و منطقي نگرفته است ؛ هيچ طرح انقلابي براي غلبه بر بحران اقتصادي و پي ريزي يك اقتصاد مستقل و مردمي اعلام نشده است و براي خشكاندن ريشه‌هاي اجتماعي و سياسي و فرهنگي مناطق بحران زده ، اقدامي صورت نگرفته ؛ انقلاب فرهنگي در اثر آشفتگي حاكم بروسايل ارتباط جمعي ، راديو تلويزيون و جرائد و درگيري بين گروه‌ها عقيم مانده است .
… ما از دولت و از شوراي انقلاب سوال مي‌كنيم : برنامه شما براي غلبه بر مشكلات نام برده چيست ؟
… تا خصومت‌ها ريشه پيدا نكرده است ، تا همانند حوادث نقده و تركمن صحرا و كردستان با جاري شدن خون و تشديد تضادها بحران عميق تر نگرديده ، تا شيرازه كشور و انقلاب به كلي از
هم پاشيده نشده است ، كاري بكنيد .
در پايان سرمقاله‌امت ، تكميل و تقويت شوراي انقلاب ، تشكيل شوراها در تمامي سطوح ، ملي كردن موسسات بزرگ توليدي ، تشكيل شوراي اسلامي‌تجارت ، اولويت دادن بر كشاورزي ، تصفيه تمامي‌سازمان‌ها و نهادها و تقويت ارتش در كنار سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به عنوان “ راه حل مشكلات انقلاب “ پيشنهاد شده‌اند . ( 7 )
117
گروهي تحت عنوان “ هيئت اجرايي جمعيت حقوق دانان ايران “ كه تركيبي از عناصر مخالف اسلاميت نظام جديد مي‌باشد و در حمايت بي قيد و شرط از همه گروه‌ها و جريان‌هاي مخالف نظام جديد به شدت مي‌كوشد ، امروز در نامه سرگشاده‌اي خطاب به نخست وزير تلاش كرد كه با انگشت گذاشتن بر خصيصه‌هايي از دولت موقت ، تضعيف نظام جديد را از راه تجزيه حاكميت آن دنبال كند . در اين نامه با اشاره به ماجراي روزنامه‌هاي “ آيندگان “ و “ پيغام امروز “ و همچنين وقايع گنبد ، اصفهان ، اروميه و آبادان نتيجه گيري شده است كه در اين قضايا “ حلقه‌هاي يك زنجير اختناق و بلكه بالاتر از آن ، استبداد “ را مي‌توان مشاهده كرد . در بخشي از اين نامه‌امده است :
هم اكنون كه اين نامه را مي‌نويسيم روزنامه‌هاي آيندگان و كيهان به حاق تعطيل افتاده‌اند و ساير مطبوعات زير فشار تبليغاتي راديو و تلويزيون دارند خرد مي‌شوند . اين حركات چه معنايي دارد ؟ آيا در مسير يك انقلاب تاريخي انتقام جويي‌هاي شخصي مي‌تواند محلي داشته باشد ؟ آيا حفظ مقام بايد به قيمت از ميان بردن ثمرات انقلاب تمام شود ؟ آقاي بازرگان شما حق نداريد براي حفظ مقام نخست وزيري حتي به دليل حفظ مصالح مملكت ، يكي از ثمرات انقلاب را از ميان برداريد تا چه رسد به زيردستان شما . آقاي بازرگان فرستادن گروه‌هاي سياسي مخالف به زيرزمين در كجاي دنيا براي حفظ رژيم‌هاي حاكم ثمري داشته است كه اينك براي شما ثمربخش باشد . تاريخ دروغ نيست ؛ آقاي بازرگان شما اين حرف را سال‌ها مي‌زديد و شاه مخلوع بر اين حرف شما مي‌خنديد ولي در عمل ثابت شد كه حق با شما بوده و تاريخ دروغ نيست ؛ اينك ما اين حرف را براي شما براي كسي كه به ظن ما هنوز در امواج قدرت غرق نشده است تكرار مي‌كنيم ، مطمئن هستيم كه شما نه غافل هستيد نه فراموشكار ، مطمئن هستيم كه شما هنوز هم معتقد هستيد كه تاريخ دروغ نيست و اين صفحات تاريخ است كه سرنوشت چنين حكومت‌هايي را رقم زده است . تاريخ مي‌گويد كه اين گونه حكومت‌ها آلت دست عده‌اي به اصطلاح تكنوكرات بي اعتقاد مي‌شوند ـ در مسير انحصارطلبي قرارمي‌گيرند ـ به تدريج رابطه شان با مردم قطع مي‌شود و به آلت معطله ( اطرافيان ) تبديل مي‌گردند .
جناب آقاي بازرگان شما نه تنها به عنوان رئيس دولت بايد از جذب شدن به سراب قدرت بپرهيزيد بلكه بايد به عنوان موسس شجاع جمعيت دفاع از آزادي و حقوق بشر آن اصول عالي را كه براي آن مبارزه كرديد ، پاس داريد ؛ خودتان را از دام انحصارطلبان نجات دهيد . اگر چنين كنيد ، تاريخ از شما چهره‌اي درخشان خواهد ساخت و در كنار اميركبير و مصدق قرار خواهدداد . ( 8 )
118
مهندس “ رحمت الله مقدم مراغه‌اي " ( استاندار آذربايجان شرقي ) كه براي شركت در كنفرانس استانداران كشور به تهران آمده بود از بازگشت به آذربايجان شرقي امتناع كرد و استعفاي خود را تسليم دولت موقت نمود . وي از سويي به محافل مخالف نظام جديد مرتبط و نزديك بود و از سوي ديگر در سطح استانداري به كار گرفته شده بود ، اين نوعي دوگانگي ايجاد مي‌كرد كه به نفع يك طرف مي‌بايست حل مي‌شد كه به اين ترتيب اقدام كرد . مقدم مراغه‌اي در مصاحبه‌اي با روزنامه اطلاعات به تشريح دلايل استعفاي خود پرداخت و در اين باره گفت : متاسفانه من اكنون با چند مشكل ااساسي مواجه‌ام كه تا اين مشكلات حل نشود قادر به
رحمت الله مقدم مراغه‌اي استاندار آذربايجان شرقي
ادامه خدمت نيستم و از دوستان و همشهريان آذربايجاني تقاضا دارم كه به من اجازه بدهند كه در همان فعاليت‌هاي سياسي در " نهضت راديكال " به خدمت بپردازيم .
مقدم مراغه‌اي افزود : « من عضو “ جمعيت طرف‌داران آزادي حقوق بشر “ هستم . ما در آن موقع مي‌گفتيم در زندان‌ها بايد شرايط انساني رعايت شود و نسبت به زنداني بايد مقدراتي در نظر گرفته شود و متاسفانه‌امروز هم من از وضع زندان تبريز ناراحتم و طي بازديدهايي كه از اين زندان به عمل آورده‌ام متوجه شدم كه اختيار زندان در دست دولت نيست . »
وي همچنين گفت : « من نمي‌گويم كسي كه قتل كرده نبايد اعدام شود ولي بايد موازين اسلامي رعايت شود و متاسفانه راي دادگاه‌ها اغلب منطبق با اصول نيست . از سويي كميته‌ها حوزه جغرافيايي معيني ندارند به طور مثال چند روز پيش از برازجان فرستاده بودند كه رئيس شهرباني مرند را دستگير كنند و يا از مشكين شهر گروهي را مي‌فرستند براي دستگيري فرماندار خلخال و اين به نظر من يك هرج و مرج اداري است و بدين ترتيب چگونه من مي‌توانم از فرمانداران منطقه توقع مسئوليت داشته باشم . »
وي در ادامه به دوگانگي رفتار و نظرهاي شوراي انقلاب و دولت اشاره كرد و گفت : « از سويي دولت مي‌گويد ما مي‌خواهيم به استانها اختيارات بيشتري بدهيم ، از سوي ديگر استاندار بايد تحت نظر شوراي انقلاب باشد و از آن جا كه‌امكان انجام خدمت با شرايط موجود در استان آذربايجان براي بنده غيرممكن است ، پيشنهاد مي‌كنم كه يك صاحب منصب اداري به عنوان استان دار تعيين شود . » ( 9 )
درخصوص استعفاي مقدم مراغه‌اي ( استاندار آذربايجان شرقي ) در يكي از اسناد لانه جاسوسي آمريكا چنين آمده است : برطبق اظهار يك عضو كارمند محلي سرويس خارجي ، مقدم مراغه‌اي براي رسيدگي به نسبت‌هاي مربوط به شكنجه به زندان رفته بود . هنگام ورود او پاسداران انقلاب او را به داخل راه ندادند . هنگامي‌كه به همراهي يكي از سران كميته به زندان بازگشت به او اجازه دسترسي به زندان را دادند و او متوجه شد كه يكي از دوستانش به نحو شديدي مضروب شده است . مقدم مراغه‌اي روز بعد رهسپار تهران شد و به عنوان اعتراض استعفاي خود را تسليم مقامات كرد . ( 10 )
119
در حالي كه دادگاه‌هاي انقلاب اسلامي و رويه قضايي اسلام را دولت موقت و برخي گروه‌ها و سازمان‌ها در داخل و رسانه‌هاي گروهي و دولت‌هاي غربي در خارج شديدا زير سوال قرار مي‌دهند ، “ آيت الله آذري قمي “ دادستان انقلاب اسلامي‌تهران در يك مصاحبه مطبوعاتي به تشريح رويه قضايي اسلام و مسائل مربوط به دادگاه‌هاي انقلاب و دستور اخير امام درباره اين دادگاه‌ها و اعدام‌هاي انقلابي پرداخت . بخش‌هاي مهم اين پرسش و پاسخ به شرح زير است :
خبرنگار : مردم هنوز به درستي راجع به “ مفسدفي الارض “ اطلاعي ندارند ممكن است اين جمله را تشريح كنيد ؟
پاسخ : فساد در زمين را قرآن اين گونه تفسير مي‌كند : تلاش كردن براي نابودي ثروت و دارايي‌هاي عمومي ، نه اين كه قسمتي از عمارت را خراب كند يا بين دو نفر فتنه بيندازد ، بلكه ايجاد فساد و خرابكاري كند بر ثروت‌هاي عمومي ، مثلا كشاورزي ملتي را نابود كند يا تلاشش اين است كه كشاورزي يا صنعت ملي را از بين ببرد . در اسلام دستور است كه اگر كسي دستور كشتن يك انسان را بدهد ، حكمش حبس ابد است ، يعني كسي كه مي‌كشد ، بايد كشته شود و قصاص مي‌شود ، اما دستوردهنده و عامل ، به حبس ابد محكوم مي‌شود . اين عمل [ حكم ] در مورد كساني كه دستور كشتار عمومي‌داده‌اند ، همان گونه كه‌امام هم فرموده‌اند ، اعدام خواهد شد [ بود ] و چنين فردي نيز مفسدفي الارض است . بنابراين كسي كه يا اقدام كند يا تلاش كند تا يك ثروت عمومي را از بين ببرد و كسي كه خودش كسي را بكشد يا دستور كشتار عمومي بدهد ، مفسدفي الارض است .
خبرنگار : دستور امام در ارتباط با عمل دادگاه‌هاي انقلابي را چگونه توجيه مي‌كنيد ؟
پاسخ : در خارج ، اين طور منعكس و شايع شده كه دادگاه‌ها هركس را كه به‌امام اهانت كرده باشد ، محكوم به مرگ مي‌كنند . در اين مورد مثلا “ علامه وحيدي “ را مثال زده‌اند ، در صورتي كه هرگز به جرم اهانت به‌امام محكوم نشده و نخواهدشد . اولا ما اين شايعه را تكذيب مي‌كنيم و مي‌گوييم به فرض كه وكيلي در مجلس حرفي عليه‌امام زده باشد ، يا وزيري ، هرگز محكوم نخواهدشد ، اما وزرا و وكلايي كه محكوم شده‌اند ، براساس همين موازين “ مفسد في الارض “ محكوم شده‌اند .
خبرنگار : پيام امام آيا تاثيري در سرنوشت زندانيان خواهدداشت يا خير و آيا اين پيام در مورد كساني كه مفسدفي الارض شناخته خواهند شد ، نافذ است ؟
پاسخ : بايد عرض كنم كه هيچ گونه تاثيري در وضعيت مفسدين في الارض ندارد ، اما تصريح كردند كه من همان مطالبي را كه از روز اول معتقد بوده‌ام ، در آن پيام گفته‌ام و چيز تازه‌اي نيست و نيز فرموده‌اند كه من نسبت به بعضي از متهمان كه از حالا به بعد محاكمه مي‌شوند ، در حقيقت نوعي عفو و تخفيف درنظر دارم . امام حاكم است و حاكم اسلام اختياراتي دارد ، همان طور كه در جنگ جمل افرادي از جمله عايشه همسر حضرت پيغمبر ، با اميرالمومنين ( ع ) مي‌جنگيدند ، ولي به خاطر مصالح اسلام ، عايشه عفو شد . حاكم اسلام براساس سياست و مصلحت اختياراتي دارد كه مي‌تواند بعضي را عفو كند . نظر امام اين است كه از اين به بعد تخفيفي در مجازات‌ها داده شود و اين بدان معنا نيست كه آراي دادگاه‌ها كه تاكنون صادر شده ، تخطئه شود . تكرار مي‌كنم كه حكم براي مفسدفي الارض كماكان اعدام است ، بدين جهت است كه عرض مي‌كنم تغييري نكرده است ، الا اين كه نظر امام نوعي عفو بوده كه با توجه به مصلحت اسلام صادر شده است . بنابر همين مصلحت است كه جنايتكاران نيز اعدام خواهندشد .
خبرنگار : شما فكر مي‌كنيد كار دادگاه‌ها به همين نحو ادامه خواهديافت ؟
بله . الان پرونده‌هايي كه كيفرخواست‌هاي آنها حاضر شده ، آماده ارائه به دادگاه است .
خبرنگار : پس هيچ وقفه‌اي در كار نخواهد بود ؟
پاسخ : هيچ وقفه‌اي نيست و براي آن كه هرچه زودتر تكليف بي گناهان روشن شود ، در كار دادگاه‌ها تسريع به عمل خواهدآمد . بنابراين كساني كه بي گناه هستند نيز بزودي آزاد خواهند شد .
خبرنگار : دليل مصادره‌اموال افرادي كه محاكمه مي‌شوند چيست ؟ آيا مصادره‌اموال ، يكي از مجازات‌ها است ؟
پاسخ : بعضي‌ها فكر مي‌كنند كه مصادره‌اموال ، يكي از مجازات‌هاي افرادي است كه يا به اعدام محكوم مي‌شوند يا به حبس ؛ در حالي كه مصادره‌اموال دليل ديگري دارد و هرجا كه آن دليل وجود داشته باشد ، مصادره انجام خواهدشد ؛ نمونه بارز اين مسئله ، شاه مخلوع است . رضاخان ، روزي كه بر ملت مسلط شد ، هيچ دارايي نداشت ، اما وقتي ايران را ترك مي‌كرد ، بدون آن كه كار مشروعي انجام دهد ، ثروت زيادي در زمينه‌هاي زراعي ، صنعتي ، تجارتي و جواهرات در اختيار داشت . شخصي مثل شاه مخلوع كه در رديف ثروتمندترين مردان جهان است ، نه خودش اين ثروت را به ارث برده و نه پدرش مالك ثروت بود ، هرچه او و پدرش داشتند و دارند ، مال مردم است و آنها از بيت المال دزديده‌اند . بنابراين ، مقدار ثروتي كه او و برادران و خواهرانش دارند ، يا بيت المال مسلمان‌ها و دولت بوده و يا مربوط به اشخاص معيني است و يا از فروش نفت كه متعلق به ملت است به دست آورده‌اند . حتي اگر فرض كنيم كه در دوران سلطنت ثروت مشروع به دست آوردند و ديكتاتور نبودند و حقوقي مي‌گرفتند ، هزار برابر آنچه كه به دست مي‌آوردند ، خرج مي‌كردند ، پس اين همه ثروت از راه مشروع به دست نيامده است .
با اين توضيحات بايد بگويم آن قسمت از اموالي كه از راه مشروع به دست آمده ، مصادره نخواهد شد و مصادره فقط در مورد اموال و دارايي نامشروع عمل مي‌شود .
اموال مصادره شده نيز تا دينارآخر بايد به مصرف عمومي و كمك به طبقه مستضعف برسد و يا در اختيار بودجه مملكت قرار گيرد تا از آن طريق به مصرف عمومي برسد . بنابراين ممكن است اموال شخصي مصادره شود ، اما خودش اعدام نشود . كسي هم كه ثابت شود رباخواري كرده ، اموالش مصادره خواهدشد . اين چنين آدمي با يك مبلغ پول ، مثلا صد هزار تومان شروع به رباخواري كرده ، صد هزار تومانش را به او مي‌دهيم و بقيه‌اموال را به نفع مستضعفين مصادره مي‌كنيم .
خبرنگار : كار دادگاه‌هاي انقلاب تا چه زماني ادامه خواهد داشت ؟
پاسخ : دادگاه‌هاي انقلاب تا زماني كه ضدانقلاب وجود داشته باشد ، به كار خود ادامه خواهند داد ، اما اگر به آنچه كه فعلا زنداني هستند فكر كنيم ، با توجه به اين كه گروهي از زندانيان بي شك بي گناه تشخيص داده خواهندشد ، بين يك تا دو ماه ممكن است كار داشته باشيم ، زيرا تعداد زندانيان دو هزار نفر است . خيلي از آنها را مي‌توان با قيد كفالت آزاد كرد . البته نياز به تقويت كادر قضايي نيز داريم . مراحل بازپرسي و بازجويي و تشكيل پرونده به سرعت انجام مي‌پذيرد ، اما اگر احيانا در اين فاصله باز هم ضدانقلاب پيدا شد ، طبعا كار دادگاه‌ها نيز ادامه خواهد داشت . در غير اين صورت با توجه به اين كه قهرا دولت قدرت لازم را به دست خواهد آورد و مسئله تصويب قانون اساسي و خلع سلاح و برنامه‌هاي ديگر نيز عملي خواهدشد ، بعد از آن ديگر وجود دادگاه‌هاي انقلابي ضرورتي ندارد .
خبرنگار : آيا از افراد ناصالح كميته‌ها نيز كسي جزو دستگيرشدگان هست ؟
پاسخ : بله ، يك نفر به نام حسين مومني كه ظاهرا عضو كميته 3 بوده و جزو شكنجه گران ساواك بوده كه پرونده اتهاميش نيز تكميل است .
خبرنگار : در مورد خريد و فروش اسلحه چه مجازات‌هايي در نظر گرفته شده و آنهايي كه اسلحه خريد و فروش مي‌كنند ، چگونه مجازات خواهندشد ؟
پاسخ : اگر كساني باشند و معلوم شود كه عمل آنان در ارتباط با ضدانقلاب بوده ، بديهي است كه به سختي مجازات خواهندشد ، اما اگر براي جمع آوري مال باشد ، عمل خلاف شرع است و در همين حد مجازات دارد .
خبرنگار : چند زن زنداني داريد و آيا در ميان آنها اعضاي ساواك هم هستند ؟
پاسخ : حدود 30 زن زنداني داريم كه چند نفر از آنها سناتور و نماينده سابق مجلس هستند ، چند نفر نيز متهم به فساد و اشاعه فساد هستند و بقيه ساواكي .
خبرنگار : اگر اين زنان مفسدفي الارض شناخته شوند ، تيرباران خواهند شد ؟
پاسخ : اگر دادگاه آنها را به مرگ محكوم كند ، شكي نيست كه تيرباران خواهند شد ، زيرا فرقي بين زن يا مرد نيست .
خبرنگار : مي‌دانيم كه مردم مسلح هستند ، اگر كسي دست به سرقت مسلحانه بزند ، دادگاه انقلاب با وي چگونه رو به رو خواهد شد ، با توجه به اين كه طبق قوانين جاري ، محكوميت اين قبيل افراد تا حد اعدام هم بوده است ؟
پاسخ : از نظر اسلام اگر سارق مسلحي بخواهد راه‌ها يا جاده‌ها را ببندد و يا شهر را قرق كند ، مصداق محارب با خداست و مفسدفي الارض شناخته خواهدشد ، زيرا او با عملش و از راه ترساندن و ارعاب مردم دست به دزدي مي‌زند ، اما نكته مهم اين است كه اگر سارق در حين ارتكاب جرم ، به وسيله مثلا مردم يا كاركنان بانك كشته شود ، كسي كه مرتكب اين عمل شده ، بي گناه است .
خبرنگار : در اغلب كيفرخواست‌هاي صادره از سوي دادسراي انقلاب ، متهمان ، متهم به “ محاربه با خدا “ هستند . متهمان اغلب در دفاع از خود ميگويند ما مسلمانيم و با خدا جنگي نكرده‌ايم . ممكن است در اين مورد توضيح بدهيد و بگوييد چگونه اين جمله در مورد محكومين دادگاه‌ها مصداق پيدا مي‌كند ؟
پاسخ : متهمان به استناد اين كه نماز مي‌خوانند يا مسلمان هستند يا به حج رفته‌اند و يا روزه مي‌گيرند ، ميگويند ما نمي‌توانيم محارب با خدا و رسول خدا باشيم . اين اشتباه آنها است . محارب با خدا و پيغمبر مصداق اين است كه وقتي امنيت را از خلق سلب كنند ، قرآن تعبير محاربه با خدا و رسول خدا را به دست داده است . در يكي از آيات قرآن كريم آمده كه مخلوق خدا مي‌تواند خداي كريم را آزار دهد ولي حق آزار خلق خدا را ندارد و چون انسان ، مظهر خداست و امت اسلام ، امت خدا هستند ، به تعبير قرآن سلب امنيت از خلق و آزار خلق در حكم محاربه با خدا و رسول خداست و ملاحظه مي‌كنيد كه اين معنا با نماز خواندن و روزه گرفتن ، منافات ندارد . آدم نمازخوان اگر امنيت مردم را سلب كند ، نيز مشمول همين آيه و مقصود است . ( 11 )
120
قرارگاه سيا در تهران با رمز تهران 53095 كفالت گلگروف در تلگرامي به رئيس سازمان سيا در واشنگتن ، به بررسي “ مزيت تماس مستقيم “ با آيت الله شريعتمداري پرداخته و آورده است :
“ ج / “ 13 و “ هويت “ هر دو فكر مي‌كنند كه شريعتمداري از پشتيباني استقبال خواهد نمود مشروط بر اين كه يك كانال كارآمد و كاملا امن برقرار گردد . آنها همچنين معتقدند كه شريعتمداري با ملاقات مستقيم موافقت خواهد نمود اما در غياب تضمين شريعتمداري و غيره اين يك مسئله قابل بحث باقي مي‌ماند . به نظر قرارگاه مزيت تماس مستقيم با شريعتمداري آن است كه به ما يقين مي‌دهد كه واقعا با شريعتمداري در ارتباط هستيم ، به علاوه آن كه دقيقا مي‌فهميم شريعتمداري سعي دارد برچه چيزي نايل آيد ، اما تماس غيرمستقيم آشكار است كه امن تر است و امكان تكذيب كردن ارتباط با شريعتمداري را فراهم مي‌كند ، همچنين اين شيوه ممكن است به ما اجازه دهد بر روي “ هويت “ به عنوان عامل نفوذي يك جانبه در گروه شريعتمداري كار كنيم .
… ج / 13 تاكيد دارد كه تعداد كساني كه در حال حاضر به شريعتمداري وفا دارند 000/000/8 نفر مي‌باشند و ادعا مي‌كند بيشتر هم خواهند شد . همان طور كه انتظار مي‌رفت شريعتمداري با قاطبه آذربايجاني يكپارچه است و ادعا شد حمايت بيشتري از جانب “ حزب راديكال “ رحمت الله مقدم مراغه‌اي ، " گروه فرقان " ، بعضي اكراد و بازرگانان و انجمن‌هاي كارگري مختلف در تهران ابراز مي‌شود .
شريعتمداري 3 تا 5 هزار نفر از مجاهدين [ پاسداران كميته ] در تهران و يك كميته طرف‌دار چريك‌ها را تحت كنترل دارد . ج 13/ مطلب را بعدا تفصيل خواهد داد اما اظهار داشت كه استاد “ سيد صدرالدين بلاغي “ ، “ هويت “ ، “ دكتر احمد عليزاده “ ، حجت الاسلام “ سيدهادي خسروشاهي “ ، پسر شريعتمداري ( نامش مشخص نشد ) و “ شبستري زاده “ سران حزب هستند . در نظر است كه تشكيلات مركزي حزب در تهران و تبريز ( تعداد كثيري از مجاهدين ) باشد و دفاتري در آذربايجان ، خراسان ، گيلان ، قم و بعضي مناطق كردنشين تاسيس گردد . به گفته ج / 13 ، شريعتمداري از جانب گروه “ خلق مسلمان “ ( شرح بيشتري داده نشد ) حمايت مطبوعاتي مي‌شود يا مي‌توانند از آن برخوردار شود ( توضيح مترجم : در متن انگليسي عينا لفظ “ خلق مسلمان “ درج شده است ) . ج / 13 و آن هويت ميگويند كه با توجه به مشكلات تشكيلاتي موجود ، وجوهات حزب محدود مي‌باشند . آن هويت مي‌افزايد كه پول بيشتر به معناي مجاهدين مسلح بيشتر نيز هست . درباره تصميمات حزب ، هويت مي‌گويد كه بيشتر تصميمات را شريعتمداري مي‌گيرد اما گاهي اوقات با مشاورين حزبي خود مذاكره مي‌كند ( قرارگاه سوال خواهد كرد آيا اين هويت خودش نيز جزو مشاوران است ) .
به گفته ج / 13 حمله اخير شريعتمداري عليه “ عدالت “ دادگاه‌هاي اسلامي ، آغاز مبارزه‌اي است كه طي آن شريعتمداري درباره مسائل اجتماعي مهم ابراز نظر خواهد نمود . مورلوت از ج / 13 پرسيد آيا شريعتمداري حاضر خواهد شد علنا با خميني مخالفت ورزد و ج / 13 گفت كه او ( شريعتمداري ) در واقع هنگامي‌كه دو يا سه ماه ديگر فرصت مناسب شد ، به اين جدايي تحقق خواهد بخشيد .
براي اطلاع شما ، فرد مورد اشاره پاراگراف چهارم تلگرام مرجع الف كسي است كه كارت سبز دارد و فرزند “ آيت الله سنجاني “ ( نام اولش مشخص نشد ) -كه به گفته ج / 13 بسيار مورد احترام است - مي‌باشد . ج / 13 در تلفن گفت كه يك نسخه از نشريه اين فرد در نيوجرسي را براي مطالعه ما ضميمه خواهد نمود ، اما اين فقره در تماس عبوري ما داده نشد . اگر مشاراليه لايق و مايل بود ، در نظر خواهيم گرفت كه او شايد بتواند با كارآيي به عنوان مسئول تامين مالي و يا سخن‌گوي روابط عمومي شريعتمداري عمل كند . با تعداد كثيري از ايرانيان ثروتمند كه به غرب گريخته‌اند ، مسئله فقدان پول براي شريعتمداري به قدر سازمان دهي و اجراي يك فعاليت وسيع براي گردآوري پول اهميت ندارد . اگر قرار است كه سيا در چند ماه آينده يك نقش مخفي به عهده بگيرد ، پيشنهاد مي‌كنيم كه با شريعتمداري ، ارائه نظريات حرفه‌اي درباره فنون گردآوري پول و
زير و بم‌هاي به راه‌انداختن يك فعاليت وسيع روابط عمومي در آمريكا و اروپا به علاوه “ سرمايه گذاشتن “ جهت شروع تلاش خود ، مطرح شود . در حقيقت بسياري از ميانه‌روها در ايران از تاكتيك‌هاي كميته‌اي خميني متوحش و آشفته‌اند و حتي “ ج / “ 13 و آن “ هويت “ ميگويند كه افراد شريعتمداري فكر مي‌كنند كه قدري در صحنه قدرت عقب افتاده‌اند و زمان از دست مي‌رود . ( 12 )
121
كميته روابط خارجي سناي آمريكا انتصاب “ والتر كاتلر “ را به عنوان سفير آمريكا در ايران ، تصويب كرد . به گفته راديو آمريكا ، كاتلر -كه به عنوان سفير آمريكا در زئير خدمت مي‌كرد - به اعضاي كميته خارجي مجلس سنا اظهار داشت ادامه اعدام‌ها در ايران باعث نگراني دولت آمريكا بوده است و دولت آمريكا اين نگراني خود را به اطلاع دولت ايران رسانيده است . ( 13 )
منابع و ماخذ روزشمار 26/2/1358
1 ـ روزنامه اطلاعات ، 27/2/1358 ، ص 3 .
2 ـ پيشين
3 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 3 .
4 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 54 ، 27/2/1358 ، ص 6 ـ 5 .
5 ـ روزنامه كيهان ، 26/2/1358 ، ص 2 .
6 ـ ماخذ شماره 4 ، ص 10 ، راديو لندن .
7 ـ هفته نامه “ امت “ ارگان جنبش مسلمان مبارز ، شماره 5 ، 26/2/1358 ، ص 2 ـ 1 .
8 ـ روزنامه كيهان ، 29/2/1358 ، ص 11 .
9 ـ روزنامه اطلاعات ، 26/2/1358 ، ص 4 .
10 ـ دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي آمريكا ، جلد28 ( تهران : نشر لانه ، بي تا ) ص 74 .
11 ـ روزنامه اطلاعات ، 29/2/1358 ، ص 5 .
12 ـ دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي آمريكا ، جلد55 ( تهران : نشر لانه ، بي تا ) ص ص 52 ـ49 .
13 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 55 ، 28/2/1358 ، ص 13 ، راديو آمريكا ، بخش فارسي .
