روزشمــــار
چهارشنبه
19 اردیبهشت 1358
12 جمادي الثاني 1499
9 مه 1979
24
دكتر “ عبدالرحمان قاسملو “ دبير كل حزب دمكرات كردستان ايران كه حزبش در وقوع حوادث كردستان بويژه درگيري‌هاي نقده نقش اصلي را داشته است . اخيرا همراه هيئت نمايندگي حزب دمكرات كردستان á با امام خميني و آيت الله شريعتمداري ملاقاتي داشت و پس از پايان ملاقات در يك مصاحبه مطبوعاتي در تهران كه با حضور خبرنگاران داخلي و خارجي برگزار شد ، در مورد نتايج اين مذاكرات و نيز حوادث اخير شهر " نقده " سخن گفت . وي خواسته‌هاي حزب را به اين شرح مطرح كرد :
« 1 ـ درخواست اعلام موافقت با خودمختاري كردستان در چارچوب كشور ايران
عبدالرحمن قاسملو
دبير كل حزب دمكرات كردستان
از طرف شخص امام ؛ 2 ـ خودداري دولت از فرستادن ارتش به مناطق كردنشين و جلوگيري از تجديدفعاليت ژاندارمري و شهرباني به شكل سابق ؛ 3 - اتخاذ تصميم براي تشكيل شوراي
á براي اطلاع بيشتر از ماهيت و عملكرد حزب دمكرات كردستان ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي و چگونگي آغاز اولين حركت مسلحانه عليه نظام جديد به جلد اول اين مجموعه از روزشمار بويزه ضميمه خبر شماره 104 تحت عنوان تاريخچه ، شكل‌گيري ، اهداف ، برنامه‌ها و عملكرد حزب دمكرات كردستان ايران در صفحات 172 - 171 كتاب مذكور مراجعه شود . به سوابق عقيدتي و عملكرد عبدالرحمن قاسملو دبير كل حزب دمكرات در جلد سوم اين مجموعه كه به بحران كردستان اختصاص دارد ، به طور مشروح پرداخته مي‌شود .
مشترك اهالي ترك و كرد در شهر “ نقده “ ؛ 4 ـ تشكيل نيروي انتظامي مركب از افراد بومي در كردستان ؛ 5 ـاتخاذ تصميم نسبت به اجراي برنامه‌هاي كردي در راديو تلويزيون و رفع ممنوعيت پخش برنامه‌هاي كردي از راديو تلويزيون . »
قاسملو گفت : « ما از امام تقاضا كرديم براي روشن شدن واقعيت و براي اين كه به رفع نفاق و كدورت بين دو خلق كرد و ترك كمك شود هيئتي از سوي خود به كردستان بفرستند و ايشان اين تقاضاي ما را قبول كردند و در همين روزهاي نزديك اين هيئت به منطقه خواهد رفت . »
قاسملو در مورد حوادث شهر نقده كوشيد تا حزب خود را از اتهامات وارده مبري كند و تقصير را به گردن نيروهاي مذهبي - انقلابي بيندازد . وي در اين باره اظهار داشت : « ما سعي كرديم بعد از تيراندازي ، ميتينگ را به حالت عادي برگردانيم و موفق شديم . اما باز شروع شد ومعلوم شد توطئه‌اي در كار است ، توطئه‌اي بسيار بزرگتر از آنچه كه ما فكرش را نمي‌كرديم … مسلح بودن بعضي از افراد شركت كننده در ميتينگ نمي‌تواند دليلي براي به وجود آوردن حادثه نقده باشد . » وي در مورد دخالت ارتش در نقده گفت : « روز يكشنبه ( 2/2/58 ) ارتش تصميم به دخالت گرفت با آن كه آتش بس برقرار شده بود واين دخالت علي‌رغم تلگراف‌هاي ما به مقامات مختلف و حتي امام كه خواستار كنار ماندن ارتش شده بوديم كه مبادا بي طرفي را از دست بدهد ، انجام شد و ارتش از اروميه به طرف نقده روانه شد و ما كه هميشه پشتيبان دولت انقلابي مهندس بازرگان بوده و هستيم ، يكي از اعضاي حزب را فرستاديم كه به همراه ارتش به نقده برودولي وقتي دوست ما به ارتش برخورد در سه راه نقده مشاهده كرد كه عده زيادي از مجاهدين اروميه با ارتش هستند كه اگر دخالت ارتش نبود ، اين عضو ما را آنها كشته بودند . » قاسملو اضافه كرد : « ارتش به منطقه كردنشين رفت و به خلاف ادعاي فرمانده لشكر ، دخالت كرد و دهات وروستاهاي كردنشين را زيرآتش گرفت كه بسياري از كردها كشته شدند . » وي ادعا كرد : « در جريان حوادث نقده ، تانك‌ها و زره پوش‌هاي ارتش در اختيار افراد مجاهد á بود و آنها را رهبري كردند . » وي در مورد چشم انداز آينده كردستان گفت : « اگر دولت اقدام سريع و جدي به عمل نياورد واجازه بدهد تحريكات ادامه پيدا كند ، من بسيار بدبين هستم . ولي اميدوارم دولت توجه كند واميدوارم اعزام دو هيئتي كه از سوي امام خميني و حضرت آيت الله شريعتمداري به كردستان خواهند آمد ، برادري و صلح را در اين منطقه استقرار دهد . »
قاسملو براي حل و فصل بحران كردستان پيشنهاد كرد : « 1 ـ براي رفع نگراني خلق‌هاي تحت ستم ملي از دولت مي‌خواهيم موضع خود را در مورد خواست خودمختاري كه از طرف حزب ما ارائه شده روشن نمايد . 2 ـ دولت از فرستادن نيروهاي ارتشي ، هواپيما ، هلي‌كوپتر ، مجاهد و پاسدار ، كه عملا به عللي از حدود بي طرفي عدول نموده و خواهند نمود ، به نقاط مختلف كردستان خودداري نمايد . 3 ـ فرمانده لشكر اروميه كه در حوادث نقده شركت و دخالت مستقيم
á در اينجا منظور از مجاهد پاسداران محلي و نيروهاي داوطلب ، غير از نيروهاي مسلح رسمي است ( مركز ) .
داشته و همچنين محركين و عاملين توطئه و كشتار بي رحمانه دو طرف تعقيب و مجازات شوند . 4 ـ كميته‌هاي انقلاب اروميه و نقده از عناصر اخلالگر و ساواكي‌هاي سابق تصفيه گردد . 5 ـ دولت هيئتي را براي مذاكره پيرامون برقراري آرامش در منطقه و بحث در موضوع خودمختاري به مهاباد اعزام دارد . 6 ـ دولت فورا وسايل بازگشت و تامين جاني آوارگان نقده به نواحي مورد سكونت خود در شهر و دهات و پرداخت خسارات جاني و مالي ناشي از گسترش توطئه را فراهم نمايد . 7 ـ براي تامين نظم در منطقه نقده و برقراري آرامش و بسط تفاهم بين دو خلق كرد و آذري بويژه در اين شهرستان ، ترتيب انتخاب شوراي مشتركي از نمايندگان راستين ترك و كرد و سپردن اداره‌امور شهر و منطقه را به آن شورا بدهد . 8 ـ خروج كليه نيروهاي غيربومي پس از تشكيل شورا و نيروي انتظامي و خلع سلاح افراد ناصالح برابر نظر و تشخيص شورا و ايجاد يك واحد گارد ملي منتخب شورا به عنوان نيروي اجرايي . 9 ـ اتخاذ تدابير لازم براي برقراري ارتباط مستقيم و فوري نمايندگان حزب دمكرات كردستان ايران با دولت و هيئتي كه از طرف دولت به منظور رسيدگي به وضع كردستان انتخاب شده است . » ( 1 )
گزارش ديگري از مصاحبه قاسملو با خبرنگاران حاكي است : وي از خبرنگاران خواست تا به نواري كه دستورهاي فرمانده لشكر در مورد تيراندازي به مردم نقده در آن ضبط شده بود ، گوش دهند . پس از شنيدن نوار ، قاسملو گفت : « آنچه كه براي ما مسلم است اين است كه ارتش آن موقع مستقيم در حوادث نقده دخالت داشته و در جريان دخالت نيروهاي ارتش ، آنها رعايت بي طرفي را نكرده‌اند چون درنواري كه شنيديد مرتب صحبت از دستور تيراندازي به طرف كردها و دستگيري آنهاست و برخلاف آنچه كه گفته مي‌شود كه مجاهدين از طريق هلي‌كوپتر تيراندازي كرده‌اند ، تنها ارتش هلي‌كوپتر در اختيار دارد و تيراندازي‌ها توسط نيروهاي ارتش بود نه مجاهدين ، بنابراين براي ما مسلم است كه نيروهاي ارتش مردم نقده را از هلي‌كوپترها مورد تيراندازي قرار داده‌اند . » قاسملو در بخش ديگري از سخنان خود در مورد عاملان بروز حوادث نقده گفت : « كميته انقلاب شهر اروميه نقش مهمي در بروز برادركشي‌هاي نقده داشته است . افرادي از قبيل حسني ، معبودي ، قطاري و … با نفوذ در كميته انقلاب مهاباد ، جنگ نقده را راه انداختند . ما كميته انقلاب اروميه را كه افرادي ضدانقلابي به آن راه يافته‌اند ، عامل اصلي اين جنگ و برادركشي مي‌دانيم . » ( 2 )
25
به دنبال انتشار شايعه سربريدن جمعي به دست نيروهاي ارتش در خلال درگيري در نقده ، شيخ عزالدين حسيني امام جمعه مهاباد طي اطلاعيه‌اي اين شايعه را تكذيب و اعلام كرد : « حادثه اسفبار نقده كه براثر جنگ تحميلي بر برادران ترك و كرد و دخالت ارتش به آوارگي كردهاي نقده منجر گرديد ، بر همه آشكار است . » در اعلاميه تاكيد شده است كه شواهد و مداركي در دست اهل محل مي‌باشد از جمله نوارهاي ضبط شده در محل حادثه گواه بر اين است كه‌تانك‌ها به اطراف حمله ور شده‌اند . اما در مورد خبري كه درباره سر بريدن مردم به دست ارتش قدرت گرفته ، از
طرف محقق و معلوم شد كه شايعه مي‌باشد و باعث چنين شايعه‌اي رفتار خشونت بار ارتش بوده است . ( 3 )
26
كميسيون هفتگي مربوط به بررسي اوضاع استان كردستان با حضور وزراي خارجه ، كار ، رئيس ستاد ارتش و فرماندهي ژاندارمري در دفتر احمدصدرحاج سيدجوادي وزير كشور تشكيل شد ، در اين جلسه در مورد مسائل نقده و لزوم اقداماتي جهت ايجاد آرامش در منطقه ، پس ازمذاكرات لازم با استقرار نيروهاي ارتش و همچنين تقويت نيروهاي ژاندارمري درمحل موافقت گرديد . ( 4 )
27
شوراي 11 نفري اداره شهر سنندج در تلاش
احمد صدر حاج سيد جوادي
وزير كشور دولت موقت
است نيروهاي انتظامي شهر را زير پوشش خود قراردهد . سخنگوي اين شورا در اين باره گفت : « از آن جا كه آيين نامه‌هاي شوراي شهر ، هنوز از طرف دولت ابلاغ نشده ، فعلا با صدور اطلاعيه‌اي از پرسنل شهرباني و ژاندارمري دعوت كرديم خودرا به شورا معرفي كنند تا پس از نام نويسي با بررسي‌هاي لازم و تاييد مردم ، به خدمت گمارده شوند . » وي افزود : « چنانچه از حيث پرسنل انتظامي در مضيقه باشيم ، از پاسداران واجد شرايطاستخدام خواهيم كرد . »
اعضاي اين شورا كه ( در راستاي اهداف شورا ) بازسازي نيروهاي مسلح رامدنظر دارند تاكيد كردند كه پرسنل انتظامي‌بايد از غربال شورا بگذرند و تصفيه شوند .
در همين حال به گزارش روزنامه اطلاعات ، در نشست اعضاي اين شورا با فرماندهان ژاندارمري كل كشور ، ناحيه ژاندارمري كردستان و هنگ ژاندارمري سنندج سرتيپ “ صديقي “ مشاور فرماندهي ژاندارمري كل كشور پيشنهاد كرد پاسگاه ژاندارمري سنندج كه در اختيار جمعيت دفاع از آزادي اين شهر [ شاخه كومه‌له ـ مركز| ] مي‌باشد ، به ژاندارمري تحويل گردد . وي تاكيد كرد استراداد خودروهاي نظامي به ژاندارمري نيز بسيار ضروري است و لازم است كه نيروهاي غيرنظامي بتدريج كنار روند و انتظامات در حد امكان به افراد نظامي‌خوشنام سپرده شود . در همين نشست فرمانده ناحيه ژاندارمري كردستان گفت : « براي حفظ امنيت راه‌هاي كردستان نفربرهاي ارتش به طور مرتب در فواصل شهرهاي استان رفت و آمد مي‌كنند و هر شب يكي از افسران » اداره اين نفربرها را به عهده دارد . » وي اضافه كرد : « دخالت افراد قياده موقت در مسائل كردستان و همچنين استخدام اين افراد به عنوان چريك جوانمرد صحت ندارد . اصولا استخدام اين قبيل افراد شرايطي دارد كه ايراني بودن و عدم وابستگي سياسي به خارج ، از آن جمله است . » ( 5 )
28
“ نورالدين كيانوري “ دبيراول كميته مركزي حزب توده ايران در مصاحبه‌اي با “ ريچارد واليس “ خبرنگار خبرگزاري رويتر در تهران ، به سئوالات وي درباره مسائل مختلف پاسخ داد . بخش‌هاي مهم اين مصاحبه به شرح زير است :
س : عقيده شما درباره گسترش آنتي‌كمونيسم در ميان هواداران اسلام ، كه تظاهر آن درشعارهاي ضد توده‌اي در ميان مراسم سوگواري مطهري ديده شد ، چيست ؟
ج : فاشيست‌ها ، نيروهاي راست ، عمال ساواك و امپرياليسم هميشه وجود دارند . ولي
نورالدين كيانوري
دبير اول كميته مركزي حزب توده ايران
اين شعارها احساسات مردم و هواداران واقعي اسلام را منعكس نمي‌كند .
س : موضع حزب شما درباره حق خودمختاري براي اقليت‌هاي ملي چيست ؟
ج : حزب ما نخستين حزب سياسي ايران است كه حق خودمختاري اداري و فرهنگي را در چارچوب وحدت ملي و در داخل مرزهاي كنوني ايران ، در برنامه خود وارد كرده است . ما با تمام اشكال تجزيه طلبي مخالفيم .
س : ريشه‌هاي مسئله كردستان چيست ؟
ج : در بين كردها گرايش‌هاي گوناگون با روش‌هاي سياسي گوناگون وجود دارد . قبل از همه خلق كرد است كه در مبارزه براي استقلال ملي ، دمكراسي و خودمختاري متحد است . ما از اين مشي پشتيباني مي‌كنيم . ولي گرايش‌هاي ديگري هم در بين كردها و همچنين تركمن‌ها وجود دارد كه با مرتجعين همكاري مي‌كنند . اين نيروهاي ارتجاعي مي‌خواهند از اقليت‌هاي ملي و مبارزه آنها براي حاكميت خود ، به منظور دفاع از منافع بسيار محدود طبقاتي خود استفاده كنند . ما از آنها نه تنها پشتيباني نمي‌كنيم ، بلكه عليه آنها مبارزه مي‌كنيم . اين جنبش‌ها از جانب امپرياليسم و عمال ساواك پشتيباني مي‌شوند و هدف آنها گرم كردن آتمسفر سياسي و بي ثبات كردن وضع درايران است . آنها مي‌خواهند در برابر تجديد سازمان اقتصادي و اجتماعي كشور مانع ايجاد كنند . ما از اين وضع خيلي نگرانيم .
س : وضع هواداران حزب توده ايران در نيروهاي مسلح چگونه است ؟ آيا حزب قصد دارد سازمان نظامي‌خود را دوباره ايجاد كند ؟ روش حزب نسبت به نيروهاي مسلح چيست ؟
ج : حزب توده ايران سازماني در نيروهاي مسلح ندارد و قصد هم ندارد كه سازمان نظامي خود را دوباره ايجاد كند . در ارتشي كه پشتيبان انقلاب است ، نيازي به چنين سازماني نيست . ما معتقديم كه در بين افسراني كه در دوران اخير سياسي شده‌اند ، گرايش‌هاي مترقي و دمكراتيك نيرو مي‌گيرد . ما خيلي خوشحاليم كه افسران سياسي شده‌اند . اين راهي است براي ايجاد پيوند بين ارتش و مردم . ولي جريان ديگري هم در ارتش وجود دارد كه درست در نقطه مقابل اين وضع است . هنوز افسراني هستند كه با رژيم شاه مخلوع پيوند دارند . آنها مي‌خواهند رژيم سابق را بازگردانند . آنها مشغول سازمان دادن خود هستند . آنها يك سازمان مخفي از افسران مرتجع تشكيل داده‌اند . درست به همين جهت است كه بايد ارتش را به طور كامل تصفيه كرد و از اين عناصر هوادار شاه مخلوع خلاص شد . تا زماني كه اين كار انجام نگرفته است ، هميشه خطر اين هست كه در يك وضع بحراني ، ارتش و يا بخشي از آن ، يك نقش ارتجاعي بازي كند .
س : آيا مقصودتان اين است كه بخشي از ارتش در چنين وضعي ممكن است كودتا كند ؟
ج : بله ، كودتا .
س : نظر شما درباره طرح قانون اساسي كه در روزنامه كيهان منتشر شده ، چيست ؟
ج : برخي از موارد اين طرح بسيار جالب است ، از جمله درباره ملي كردن بانك‌ها ، شركت‌هاي بيمه و صنايع سنگين . اينها بخشي از سياست حزب توده ايران است . اين مواد و مواد شبيه آن كاملا مترقي است ، ولي در عين حال تضادهايي هم بويژه در زمينه حقوق مردم ، آزادي عقيده و بيان و حق انتخاب شدن در مجلس ، در اين طرح ديده مي‌شود . در اين طرح به همه احزاب آزادي فعاليت سياسي داده شده است ، ولي حق انتخاب شدن در مجلس و شركت در دولت از آنها سلب گرديده است . مادامي‌كه مي‌گويند نمايندگان مجلس نبايد گرايش چپ يا راست داشته باشند ، مي‌تواند عليه چپ مورد سوءاستفاده قرار گيرد .
س : عقيده شما درباره خطر جنگ داخلي چيست ؟
ج : من فكر نمي‌كنم جنگ داخلي درگير شود . نيروهايي كه بتوانند چنين جنگي را آغاز كنند ، هنوز وجود ندارند . ارتش تقريب به طور كامل در هم شكسته و نفوذي در بين مردم ندارد . سربازاني كه تازه به خدمت فراخوانده شده‌اند ، همان كساني هستند كه چند ماه پيش در خيابان‌ها براي انقلاب جنگيده‌اند ، ولي در يك وضع بحراني ممكن است گروه كوچك به يك كودتا دست بزند .
س : نظر شما درباره نيروهاي چپ در ايران چيست ؟
ج : مهمترين نيروي چپ در ايران ، حزب توده ايران است . ساير نيروهاي چپ مرتكب اشتباهات سنگين تاكتيكي شده‌اند . صادق‌ترين اين گروه‌ها ، چريك‌هاي فدائي خلق اند ، ما اين گروه را بخشي از نيروهاي چپ و جنبش انقلابي مي‌دانيم ، ولي آنها خيلي جوان و بي تجربه‌اند . پس از سقوط شاه مخلوع ، اين گروه اشتباهات زيادي كرده و عواقب اين اشتباهات خيلي منفي بوده است . بزرگترين اشتباه چريك‌هاي فدايي خلق ، تحريم رفراندوم در مورد استقرار
جمهوري اسلامي بوده است . آنها همچنين نيروهاي مسلمان را عليه خود تحريك كرده‌اند . نيروهاي چپ ديگري هم هستند كه مسلمانند . آنها ماركسيست ـ لنينيست نيستند ، ولي جزء نيروهاي چپ محسوب مي‌شوند و هواداراني دربين طبقه كارگر دارند ؛ اينها مجاهدين خلقند كه از حقوق مردم دفاع مي‌كنند . گروه‌هاي چپ ديگري هم در بين دانشجويان و روشنفكران هستند كه ريشه‌اي در بين كارگران و دهقانان ندارند ، اينها گروه‌هاي كوچكي هستند كه مشي‌هاي بسيار گوناگوني را دنبال مي‌كنند .
ما هوادار تشكيل يك جبهه متحد خلق مركب از همه نيروهاي صادق انقلابي هستيم ، از حزب جمهوري اسلامي و سازمان مجاهدين خلق كه هوادار آيت الله خميني هستند گرفته تا چريك‌هاي فدائي . اين جبهه بايد براساس برنامه مشتركي عليه‌امپرياليسم ، سركوب بقاياي رژيم شاه مخلوع ، به خاطر دمكراسي و حقوق مردم زحمتكش ايران تشكيل شود . به نظر ما ، اين جبهه مي‌تواند اين طبقات و گروه‌ها را متحد كند و در واقع هم ، مسئله اتحاد آنها حياتي است . ( 6 ) ( ضميمه دارد )
29
در حالي كه احزاب ، گروه‌ها و جريان‌هاي مختلف مذهبي و غيرمذهبي در تلاش توسعه تشكيلات و جذب هرچه بيشتر عضو و هوادار هستند ، نيروهاي ارتشي به دليل عدم تجربه سياسي و تازه وارد بودن به مسائل اجتماعي ـ سياسي ، منبع مناسبي براي جذب نيرو محسوب مي‌شوند ، در اين صورت نگراني آسيب ديدن يكپارچگي نيروهاي مسلح و بخصوص حضور احزاب غيرمذهبي و وابسته به عقايد و حتي دولت‌هاي بيگانه در ارتش يك نگراني جدي خواهد بود . از اين رو سياست نظام جمهوري اسلامي در اين باره علي‌رغم وجود فضايي نه چندان متناسب با اين امر ، در جهت گيري رفع كامل اين نگراني قرار گرفت و در پي آن ، وزير دفاع با صدور بخشنامه‌اي شركت نظاميان را در تمامي احزاب و دسته‌ها و سازمان‌هاي سياسي ممنوع اعلام كرد . در اين بخشنامه‌امده است :
1 ـ پس از به ثمر رسيدن انقلاب اسلامي ايران كه در سرلوحه آن اعاده تمام آزادي‌هاي فردي و اجتماعي ، استقرار دمكراسي ، احقاق حقوق مستضعفين و كوتاه كردن دست غارتگران و چپاولگران داخلي و خارجي قرارداشت ، تامين آزادي‌هاي فردي پرسنل ارتش مورد نظر قرار گرفته و در مورد شركت پرسنل نظامي در احزاب و دستجات سياسي نظراتي ابراز گرديد .
2 ـ پس از انجام يك سري بررسي‌هاي سيستماتيك و در نظر گرفتن جوانب مختلف ، شركت پرسنل در هر نوع رفراندوم و راي گيري كه به نحوي در تعيين سرنوشت ملت موثر باشد ، ضروري تشخيص داده شد لكن با توجه به اين كه ارتش ارگان اجرايي سياست دولت بوده و رسالت و ماموريت آن عبارت از حفظ حدود و ثغور مملكت مي‌باشد ، شركت پرسنل نظامي در احزاب و گروه‌هاي سياسي به عنوان يك عامل تضعيف وحدت و يكپارچگي جامعه ارتش تشخيص داده شد . به علاوه ممكن است وجود ايدئولوژي و عقايد سياسي متفاوت در ارتش
موجب گردد كه عناصر وابسته و متمايل به هر مكتب سياسي قدرت نظامي‌خود را در راه دامن زدن به اختلافات ايدئولوژيكي و مسلكي به كار گرفته و در نتيجه موجبات از هم پاشيدگي ارتش ، ناامني و بي ثباتي كشور را فراهم آورند .
3 ـ علي هذا با در نظر گرفتن حقوق فردي پرسنل ارتش و با توجه به خطراتي كه شركت آنان در احزاب سياسي براي كشور در بر خواهد داشت ، تصميم گرفته شد شركت پرسنل نظامي در احزاب و دستجات سياسي اكيد ممنوع گردد ، لكن حق مربوط به شركت در رفراندوم‌ها و انتخابات مختلف در قانون اساسي جديد كه قريب تدوين خواهد شد براي آنان منظور گردد .
عباس اميرانتظام سخنگوي دولت در دفاع از اين تصميم گفت : « در هيچ جاي دنيا شركت نظاميان در احزاب سابقه ندارد و اين يك امر نادرست و بي معني است … با نظامياني كه برخلاف بخشنامه فوق عمل كنند و عضويت در احزاب سياسي را بپذيرند ، طبق مقررات نظامي حاكم بر مملكت رفتار خواهد شد و تا وقتي كه قوانين تازه‌اي تدوين نشده ، قوانين قبلي حاكم و جاري خواهد بود . » ( 7 )
30
امروز روزنامه لوموند چاپ پاريس مصاحبه اريك رولو خبرنگار خود با امام خميني را كه در شهر قم انجام شده بود ، درج كرد . در اين مصاحبه رهبر انقلاب كه پرسش‌هاي خبرنگار در خصوص اوضاع سياسي - اقتصادي و پيروزي انقلاب اسلامي پاسخ داده است . برخي نكات مهم اين مصاحبه به نقل از خبرگزاري فرانسه به قرار زير است : « آيت الله خميني رهبر مذهبي ايران ، امريكا را متهم كرد كه سعي دارد به انقلاب ايران لطمه وارد كند و امپرياليسم آمريكا بزرگترين خطر براي ايران محسوب مي‌شود . »
مفسر لوموند در اين گفتگو از امام پرسيد ، شنيده‌ام كه در بعضي روزنامه‌ها و راديو و تلويزيون سانسور شديد برقرار است .
آيت الله خميني از رسانه‌هاي عمومي انتقاد كرد و گفت : « مي‌دانيم كه نقائص در رسانه‌هاي همگاني وجود دارد اما فكر نمي‌كنم كه سانسور كامل و سازمان يافته از سوي دولت وجود داشته باشد ، گروه‌هاي ذي نفوذي وجود دارند كه موجب سانسور مي‌شوند ، اميدوارم كه اين مسئله بتدريج حل شود . »
در اين مصاحبه آيت الله خميني امپرياليست‌ها و ماموران شاه را به تحريك و ايجاد دردسر در شهرستان‌ها متهم كرد و گفت : « متاسفانه ما هنوز موفق نشده‌ايم كه مرزهايمان را كنترل كنيم ، ماموران خارجي و اسلحه فراوان از اين مرزها رخنه مي‌كنند . »
خبرنگار لوموند مي‌نويسد : « آيت الله خميني همچنين بسيار نگران اوضاع اقتصادي است كه موجب نارضايي عمومي در كشور مي‌شود . » خبرنگار لوموند اضافه مي‌كند : « اما آيت الله به طور كلي خوشبين به نظر مي‌رسد و فكر مي‌كند كه اين مسائل حل خواهد شد . »
آيت الله همچنين در اين مصاحبه تاكيد كرد كه به شكرانه وطن پرستي و اتحاد ملت و به
رغم دسايس دشمنان داخلي و خارجي ما پيروز خواهيم شد . ( 8 )
آيت الله العظمي‌خميني افزود : « عمال امريكا در جريان اين ترورها خود را پشت سازمان مذهبي دروغين فرقان پنهان كرده‌اند و پس از اين كه دستگير شدند معلوم شد كه از قرآن هيچ‌گونه آگاهي ندارند . » آيت الله از فرانسه خواست خود را از هر گونه توطئه كشورهاي خارجي عليه انقلاب ايران بركنار نگهدارد . آيت الله با طرح اين مسئله به فرانسه پيشنهاد مي‌كند چنانچه اين توصيه را به كار گيرد ، روابطش با ايران توسعه خواهد يافت . ( 9 )
از سوي ديگر ، خبر مصاحبه‌امام با لوموند ، در راديو مسكو به نقل از خبرگزاري فرانسه چنين بازگو شد : « آيت الله خميني رهبر سياسي و مذهبي ايران اظهار داشت : امپرياليسم امريكا يكي از خطرهاي بزرگ براي ايران است . آيت الله خميني عمال آمريكا را در قتل سرلشكر قره‌ني و آيت الله مطهري مسئول شمرد . آيت الله خميني تصورات بي پايه و بي اساس را درباره اين كه گويا محافل چپ ايران پشت سر اين قتل ها موضع گرفته‌اند ، اظهار داشت كه محافل چپ به عنوان يكي از نيروهاي سياسي ايران به شمار مي‌روند ، ارتباطي با اين تبه كاري‌ها و جريانات ندارند . آيت الله خميني اظهار داشت عمال امريكا از سازمان دروغين ديني “ فرقان “ كه دست به قتل و كشتار زده است ، پشتيباني مي‌كنند . » ( 10 )
31
سوليوان سفير امريكا در تهران در تلگرامي به وزارت خارجه‌امريكا و سفارتخانه‌هاي اين كشور در دوبي ، قطر ، عمان ، آنكارا ، بغداد ، بيروت ، بن ، قاهره ، كابل ، اسلام آباد ، جده ، خارطوم ، كويت ، پاريس ، لندن ، پاناما ، مسكو ، پكن ، دهلي نو ، پروتاريا ، رباط ، رم ، تل آويو ، توكيو ، تريپلي و تونس تحت موضوع “ سياست خارجي دولت موقت جمهوري اسلامي “ با قيد فوري ، آخرين جمع بندي خود را ، درباره ماهيت ، مواضع و عملكرد حاكميت جديد ايران ، به نحو زير اعلام كرد :
« دستگاه حكومت ايران بين دولت موقت جمهوري اسلامي مهدي بازرگان و كميته‌هاي انقلاب كه به وسيله آيت الله خميني و رهبران مذهبي هدايت مي‌شوند ، تقسيم مي‌شود . تشكيلات كميته‌ها به مقدار زيادي مستقل از حكومت عمل مي‌كنند و خميني شخص به هر دو دستور مي‌دهد . غالب برخوردهايي بين اين دو تشكيلات صورت مي‌گيرد ، اينها در سياست خارجي ايران انعكاس دارد . بازرگان و بسياري از همقطاران او تمايل دارند كه سياست جاري و مسائل امنيتي را در قالب‌هاي سياسي رايج حل كنند . تاريخ روابط ايران و روسيه بر دوش آنها سنگيني مي‌كند . آنها كلا محافظه كار بودند و دعواي اصلي آنها هزينه‌هاي زيادي بود كه سياست شاه بدون در نظر گرفتن نيازهاي كشور خرج مي‌كرد و نيز گرفتاري‌هاي ايران در خارج از مرزهايش براي نگهداري سياست غرب .
آيت الله خميني و طرفدارانش بدبيني قابل ملاحظه‌اي نسبت به روسيه دارند ولي ديدگاه‌هاي خارجي آنها در اين لحظه مقدمتا برپايه دشمني با شاه و كارهايي كه كرده است ،
اصول اسلام و عمليات انقلابي بنيان گذاشته شده است . ادامه برخورد بين اين دو ديدگاه قالبي است از كوشش‌هاي داخلي رژيم و پيشرفتش . اگر اين دوگانگي بين دولت رسمي و كميته‌ها منتفي شود ، سپس ، انديشه‌ها و افكار و رفتارها تركيب و درجه بالاتري را كسب خواهند كرد . اگر اين برخورد به آرامش نگرايد ، در اوضاع خارجي ايران تاثير خواهد گذاشت و اين حالت تا موقعي كه يك تشكيلات اسلامي نهايتا مستقر شود و يا اين كه دولت ساقط شود و يا رفتارش توسط افراد تصحيح نشود ، ادامه خواهد داشت . انتصاب اخير ( آوريل ) دكتر يزدي يكي از مشاوران نزديك خميني به سمت وزير امور خارجه به جاي يكي از رهبران ملي ( دكتر كريم سنجابي ) قسمتي از كوششي بود در جهت نظم بخشيدن به سياست خارجي در جهت پياده كردن نظريات خميني ، ضمنا يزدي مردي از دنياي پيشرفته است و احتمالا مي‌تواند شرايط را درك كرده و بهتر از بقيه مشاوران امام به بازرگان برادري كند .
در ماه‌هاي آينده ما و ديگر دولت‌ها در زمينه سياست خارجي ايران با يك تشكيلات ناپايدار روبه رو خواهيم بود . خطوط اصلي سياست - خصوص خارجي - به وسيله آيت الله كنترل خواهد شد و دستخوش دخالت‌هاي او خواهد بود ؛ به عنوان مثال : آيت الله دستور قطع روابط با مصر را بدون مشورت با دولت داد . در واقع وزارت امور خارجه بازيچه دست آيت الله است . رئوس كلي سياست خارجي ايران چنين است :
كوشش فراوان براي اتحاد اسلامي ؛ دشمني عميق با اسرائيل ؛ روابط نزديك و حسنه با سازمان آزادي بخش فلسطين ( PLO ) ؛ كشش به سوي راديكال شدن ؛ مواجهه با كشورهاي عربي و دور شدن از كشورهاي عرب محافظه كار و رفقاي نفتي ايران ؛ حمايت شفاهي ازجنبش‌هاي انقلابي دنياي سوم مانند زيمبابوه ؛ برقراري روابط با كشورهايي كه شاه با آنها رابطه نداشت مثل ليبي ، كوبا و جمهوري دمكراتيك خلق يمن ؛ ادامه بدگماني و بدبيني و حملات پراكنده به آمريكا و شوروي ؛ شركت در جنبش كشورهاي غيرمتعهد ؛ بالابردن قيمت نفت دراوپك ؛ اتخاذ سياست‌هاي تندروانه در صحنه سياسي ، اقتصادي و بين‌المللي .
از طرف ديگر ، من معتقدم كه دولت رسمي براي متعادل كردن روابط دو طرفه سياسي با آمريكا و ساير كشورهاي غربي كوشش خواهد كرد . ملاقات اخير بنده با نخست وزير و هم رديفان وزيرش تمايلات آنها را به طور واضح براي بستن قراردادهاي تكنيكي شامل قطعات يدكي و حضور مستشاران در زمينه نظامي نشان داد . آنها علاقه مندند كه هر كاري مي‌توانند انجام دهند تا اجازه ندهند جناح اسلامي از پول و اسلحه به عنوان پشتوانه نظريات خود استفاده كند .
حدي را كه محافظه كارها در زير نام مليت عليه‌ايدئولوژي ادعا مي‌كنند ، قابل اندازه‌گيري نيست و بيشتر ربط دارد به برداشت‌هاي سياسي مردم ، تا يك موضع گيري خارجي .
در حال حاضر من هيچ راه حل سريع و موثري كه سياست افراطي نوين ايران را معتدل نمايد ، نمي‌بينيم . در فرصت‌هايي كه به دست مي‌آيد ما سعي مي‌كنيم كه ذهن امام خميني و طرفدارانش را تعديل كنيم و اين عمل را به وسيله افراد نزديك به او انجام مي‌دهيم . موضع ما در
قبال دولت خيلي خوب است . ما مي‌خواهيم در برابر درخواست اطلاعات سياسي و مشاور در ارتش ، پاسخ دهيم . در مناقشاتي كه قطع به وجود خواهد آمد نقش مثبت مي‌خواهيم داشته باشيم . اگر اين دولت دوام پيدا كند روابط اقتصادي و سياسي چنان خواهد بود كه يك موقعيت بهتري براي ما به دست خواهد آورد . » ( 11 )
32
سفارت امريكا در تهران در تلگرامي به‌امضاي شلنبرگ به تاريخ 9 مه 1979 ( 19 ارديبهشت 1358 ) با قيد محرمانه به آژانس بين‌المللي ارتباطات ايالات متحده در واشنگتن درباره جو ضد امريكايي در ايران و زمينه‌ها و راه حل‌هاي موجود ، چنين نوشت :
« الف ) روابط ارتباطاتي دوجانبه بين ايران و امريكا را در زمان نوشتن گزارش ( مه 1979 ) مي‌توان به عنوان اختلال و جنون از جانب ايراني‌ها مشخص كرد . عدم اطمينان نسبت به دولت امريكا همه جا گير شده است و سوءظن كلي به دولت امريكا حاكم مي‌باشد . سوءظن به اين كه امريكا مي‌خواهد اهداف امريكا انقلاب را از طريق زير پايمال كند : از استخدام اعضاي سابق ساواك گرفته به عنوان تروريست تا سوءاستفاده از نارضايتي مردم و ايشان را وادار به قيام نمودن و اقليت‌ها را شوراندن و ضربه به اقتصاد ايران زدن .
اهداف هيئت امريكا در ايران در حال حاضر اين است كه روابط باز و همكاري را در زمينه‌هايي كه دولت موقت نياز به خدمات و محصولات امريكا دارد ، نگه دارد . رسيدن به اين هدف در جوي كه از نظر رواني دولت آمريكا را سرمنشاء همه مشكلات ايران مي‌داند و دولت و رسانه‌هاي گروهي امريكا را باعث آن مي‌داند ، چيزي جز حدس و گمان نمي‌باشد و ضمن وجهه بين‌المللي اخير ايران اين مسئله را پيچيده تر مي‌كند .
ب ) نكات و نگراني‌هاي اصلي :
1 ـ اين طرز فكر كه‌امريكا مخالف ايران است و مي‌خواهد ايران را مثل سابق “ وابسته “ به خود نگه دارد ، بايد خنثي شود .
2 ـ روابط غيرامنيتي با ايران از طريق صحبت و عمل تشويق بشود .
3 ـ مشكلات دانشجويان ايراني در آمريكا از طريق كلاس‌هاي زبان انگليسي و كلاس‌هاي آشنايي برطرف شوند .
4 ـ پرورش و از سرگيري يك سري بحث و برنامه براي آمريكايي‌هاي ايران شناس و همتاهاي ايراني شان ، تا جنبه مثبت آمريكا را از سنت‌هاي ايراني نشان بدهد .
5 ـ اشاعه اين فكر كه‌امريكا با وجود همه بدي‌هايش ، محل مساعد ، جالب ، پر تحرك و فعالي براي صلح و بهبود جهاني است .
6 ـ از طريق صداي آمريكا ، زندگي در آمريكا ، نظرات مقامات رسمي و غير رسمي آمريكا و اتفاقات جهان را به مقدار بيشتر و فيلتر نشده تري از برنامه فارسي صداي آمريكا عرضه نماييد . » ( 12 )
33
جرج بوش كانديداي رياست جمهوري امريكا آشكارا دولت كنوني اين كشور را بويژه در مورد بحران ايران به نرمش و ملايمت متهم كرد . به گزارش بخش فارسي راديو مسكو ، جرج بوش با عصبانيت گفت : « عوام فريبي درباره حقوق بشر در ايران لازم نبوده و به هر وسيله‌اي مي‌بايست شاه را از پريشاني و درماندگي نجات مي‌داديم . » وي تاكيد كرد : « واشنگتن نبايد به اخطارهاي مسكو توجه مي‌كرد ، ناوگان نيروي دريايي آمريكا مي‌بايستي به خليج فارس اعزام مي‌شد . اگرمن رئيس جمهور بودم ناوگان آمريكا را به حال آماده باش در مي‌آوردم و پرچم را بر مي‌افراشتم وپايين نمي‌آوردم . به نظر من يك خط مشي سفت و سخت مي‌بايست اساس پايه
جرج بوش
كانديداي رياست جمهوري امريكا
سياست خارجي قرار مي‌گرفت . اگر من يك رئيس جمهور بودم از همان آغاز كار ، منافع استراتژيكي ايالات متحده‌امريكا را معين مي‌كردم و ما بايد به جريان امور در ايران شكل لازم را مي‌داديم وتحولات اين كشور را به شكل مطلوب خود در مي‌آورديم . » ( 13 )
در اين حال ، دولت امريكا تلاش مي‌كند با در دستگيري ابتكار عمل در جنبه‌هاي مختلف سياست خارجي و برخورد جدي با آن ، مانع تكرار شكست ايران شود . سخنان اخير وزير دفاع امريكا در مورد بحران خاورميانه به اين امر اشاره داشت . “ هارولد براون “ مداخله نظامي آمريكا را در خاورميانه در صورت نقض قرارداد مصر و اسرائيل و دفاع حياتي به عنوان يك امر محتمل عنوان كرد و گفت : « بعيد نمي‌دانم كه‌امريكا براي دفاع از منافع حياتي خود در خاورميانه به نيروي نظامي متوسل شود . اما منافع حياتي امريكا بايد در جريان حوادث اين منطقه به طور دقيق تعيين شود . » وي تاكيد كرد كه مداخله‌امريكا علاوه بر دادن سلاح‌هاي نظامي به اسرائيل ، به صورت فرستادن ناو و هواپيما براي نشان دادن پرچم ايالات متحده در منطقه خواهد بود . ( 14 )
دولت آمريكا همچنين مي‌خواهد نشان بدهد كه در سطح رقابت‌هاي دو بلوك نيز ابتكار عمل را در دست دارد . اين دولت اعلام كرد كه پس از شش سال و نيم مذاكره درباره قرارداد جديد محدود كردن سلاح‌هاي استراتژيك ( سالت 2 ) ، امريكا با شوروي به توافق رسيده است . به گزارش رويتر اين توافق كه جامع‌ترين كوشش براي محدود كردن مسابقه تسليحاتي است توسط سايروس ونس وزيرخارجه‌امريكا در كاخ سفيد اعلام شد . براون گفت : « به موجب اين پيمان دو طرف مجاز است 2250 پرتاب كننده موشك استراتژيكي داشته باشند و اين به معناي آن است
كه شوروي بايد از تعداد موشك‌هايش بكاهد . » ( 15 )
اما از سوي ديگر سايروس ونس وزيرخارجه‌امريكا عنوان كرد كه روابط ميان ايالات متحده و عربستان سعودي به خاطر اختلاف نظر شديد دو كشور درباره پيمان صلح مصر و اسرائيل وخيم است . بنابر گزارش راديو امان ، سايروس ونس گفت : « ايالات متحده روش عربستان سعودي را روش يك كشور ميانه‌رو و طرف‌دار تلاش‌هاي صلح آميز مي‌دانست ولي اين روش به دنبال كنفرانس سران بغداد تغيير كرده است . » ( 16 )
34
صدها سرباز اسرائيلي تحت حمايت تانك و توپ ارتش اسرائيل ، 8 كيلومتر داخل خاك لبنان رخنه كردند و دهكده‌اي را در جنوب لبنان به اشغال در آوردند . به گزارش رويتر در تجاوز نيروهاي اسرائيلي به جنوب لبنان دست كم 25 تانك و در حدود 30 خودرو نظامي ديگر شركت داشتند و به گفته راديو بيروت هدف نيروهاي اسرائيلي از تجاوز به جنوب لبنان تعقيب كماندوهاي فلسطيني بوده است . ( 17 )
35
دولت عراق بزودي قراردادي به مبلغ 5/1 ميليارد دلار براي خريد 100 فروند جنگنده ميراژ و ديگر جنگ افزارهاي مدرن از فرانسه ، در مقابل تحويل نفت امضا خواهد كرد . به گزارش رويتر به دنبال ديدار وزير دفاع عراق از فرانسه و انجام دادن مذاكراتي در زمينه خريد هواپيماي ميراژ ، هيئتي از وزارت دفاع فرانسه بزودي براي پي گيري مذاكرات و امضاي قرارداد به بغداد سفر خواهد كرد . ( 18 ) در همين حال راديو صوت الجماهير گزارش داد كه دكتر سعدون حمادي وزيرخارجه عراق يك سلسله ملاقات با وزيران خارجه برخي كشورهاي عربي برادر به عمل آورده است . ( 19 )
36
در گزارشي كه‌امروز يكي از ماموران سفارت امريكا در تهران با عنوان “ نظرات كردها درباره عراق و ايران “ به واشنگتن ارسال كرد ، مطالبي درباره عراق و كردهاي عراقي وجود دارد كه ذيلاذكر مي‌شود :
« در تاريخ 3 ماه مه ( 13 ارديبهشت ) به دعوت “ محمد دسكي “ نماينده حزب دمكرات كردستان عراق ، با او ناهار خوردم . هدف ظاهري دسكي حفظ ارتباط با ماموران سفارتخانه بود . حين صرف ناهار وي نكات ذيل را متذكر شد :
1 ) روابط عراق و ايران : عراق با استفاده از جلال طالباني قصد دارد كردهاي ايران را تحريك نمايد . هدف عراق اين است كه ثابت نمايد اگر ايران با عراق همكاري ننمايد ، بغداد مي‌تواند وضع رامشكل كند . هدف عمده عراق اين است كه مطمئن شود دولت جديد در تهران قرارداد الجزيره را معتبر مي‌شمارد . خميني با توجه به محدوديتي كه طي اقامتش در عراق داشته است ، گرايش خاصي نسبت به حكومت بغداد ندارد . روابط نزديك بغداد و شاه يك خاطره تازه است .
كمي قبل از سقوط شاه ، خواهر وي يك زيارت پرتبليغات از اماكن متبركه شيعيان به عمل آورد .
2 ) كردهاي عراق در ايران : كردهاي عراقي در ايران گمان مي‌كنند كه حكومت جديد تهران بر خلاف شاه به آنها اجازه خواهد داد كه در مناطق كردنشين سنتي ايران اقامت نمايند . به هرحال ، تعداد كمي از كردهاي عراقي در واقع به مناطق كردنشين بازگشته‌اند .
3 ) كردها و دولت محلي در ايران : در يكي از استان‌هاي ايران كه كردها در آن اكثريت دارند ، رهبري كردها ، يك شوراي محلي سنتي را تشكيل داد . شورا بر اساس ابتكار محلي برپا شد بدون آن كه دستوري از كميته‌هاي تهران گرفته باشد . رهبري كردها با حزب دمكرات كردستان ارتباط داشته است . در ديگر استان‌هاي ايران كه اقليت كرد بسياري دارد ، تركمن‌ها زودتر از همه ، كميته‌هاي محلي تشكيل دادند . عدم تمركز عمده‌اي در ايران احساس مي‌شود ، ارتباط مناطق مرزي با مركز سست است .
4 ) نظر عراق در مورد مسئله كردها : عراقي‌ها نگران اقليت‌هاي كرد خود هستند . اخير عراق ، تركيه را تحت فشار قرار داده است تا كردهاي آنكارا را تحت كنترل شديد قرار دهد .
5 ) جنبش كرد بارزاني : پسران ژنرال بارزاني فقيد در حزب دمكرات كردستان فعال باقي مانده‌اند . ادريس به‌امور سياسي و مسعود به‌امور نظامي‌رسيدگي مي‌كند . يك نيروي وفادار به طالباني كه از جانب دولت بغداد حمايت مي‌شوند ، اخير به وفاداران بارزاني درنزديكي تقاطع مرزهاي تركيه ـ ايران ـ عراق حمله كردند . “ دوستان كرد ما در تركيه “ ورق رابرگردانده و واحد طالباني را به خاك و خون كشيدند .
يادداشت [ سفارت ] : سري ـ گمان مي‌كنم كه سخنان دسكي اساس موافق با گزارش‌هاي بغداد ( بغداد 1006 ) و اخبار تركيه ( آنكارا 2868 ، وزارت امورخارجه 113267 ) باشد . » ( 20 )
ضميمه خبر شماره 28
علي‌رغم آنچه در اين مصاحبه ادعا شد ، كيانوري بعدها در خاطرات خود درباره سازمان مخفي ـنظامي حزب و تلاش براي جمع آوري و اختفاء اسلحه اظهار داشت :
« يكي از مصوبات پلنوم شانزدهم كميته مركزي حزب ( اسفند 1357 ) ، آماده نگاه داشتن سازمان حزبي براي مقابله با شرايط اضطراري بود . اين براساس تجربه‌اي بود كه ما از تاريخ گذشته حزب خود ( حوادثي مانند جريان آذربايجان ، غيرقانوني شدن حزب در بهمن 1327 و مهمتر از همه كودتاي 28 مرداد 1332 ) و تجربه ساير احزاب كمونيست داشتيم . پس از استقرار رهبر حزب در ايران ، يكي از اولين تصميمات هيئت سياسي ايجاد سازمان مخفي بود . اين تصميم به اتفاق آراء به تصويب رسيد . طبق اين مصوبه ، رهبري تشكيلاتي حزب موظف شد كه هسته اساسي سازمان نويد را حفظ كند و آن را در سازمان علني حزب ادغام نكند ، تا اين زمان ما عده‌اي را به سازمان نويد جلب كرده و مانع علني شدن آن - در شرايط انقلابي چند ماهه اول پس از انقلاب - شده بوديم .
پس از اين مصوبه ، بتدريج با جلب افراد جديد ، سازمان نويد گسترش داده شد و آقاي
محمد مهدي پرتوي مسئول تشكيلاتي و مطبوعاتي سازمان . در اين سمت ابقا شد . قرار شد كه سازمان براي خود يك چاپخانه مخفي و چندين پايگاه چاپ و تكثير در تهران و مراكز مهم استان‌ها ايجاد كند و خانه‌هايي را براي اقامت و اختفاي رهبري و كادرهاي مركزي حزب در شرايط اضطراري ، مانند يك كودتاي ارتجاعي ، تدارك ببيند .
تصميم بعدي هيئت سياسي ، پذيرش افراد نظامي به حزب بود . پيش از پيروزي انقلاب عده معدودي از افراد نظامي در آلمان با مركز حزب تماس گرفته بودند كه اولين آنها ناخدا عميد احمدي بود كه در آن زمان درجه ناوسرواني داشت . او در سال 1356 به وسيله عمويش ، دكتر رحيم احمدي - كه ساكن آلمان غربي و عضو حزب بود - به ما معرفي شد و آمادگي خود را براي فعاليت اعلام كرد . ناوسروان احمدي در آن تاريخ در انگلستان بود و مسئوليت گروه ناوباني كه در انگليس دوره مي‌ديدند را به عهده داشت . ما به او توصيه كرديم كه به ايران باز گردد و بكوشد تا افراد ديگر را به حزب جلب كند . او پذيرفت و به ايران بازگشت . بنابراين ، در ماه‌هاي نخستين پس از انقلاب عده‌اي از نظاميان بودند كه به حزب گرايش داشتند …
… به هرحال از همان آغاز فعاليت علني حزب عده‌اي از افراد ارتش و پليس كه بيشتر افسر و تعدادي درجه دار بودند ، به ما مراجعه مي‌كردند و درخواست عضويت در حزب را مي‌نمودند ما اين افراد را نپذيرفتيم و گفتيم كه شما را نمي‌شناسيم . بعد ، تعدادي از آنها از طريق دوستان قديمي حزب تقاضاي عضويت كردند كه اين بار به عضويت درآمدند . رهبري حزب با در نظر گرفتن تجربه گذشته در زمينه كار مخفي ، هم از اين نظر كه در شرايط فعاليت مخفي ، اختفا در منازل افسران بهترين امكان است و هم از اين نظر كه وجود افسران مي‌تواند مانند سال‌هاي 1333 ـ 1320 از نظر اطلاعاتي كمك موثري به فعاليت حزب باشد ، تصميم گرفت كه اين افراد را بپذيرد . در عين حال تصميم گرفته شد كه به هيچ وجه مانند سابق ، سازمان خاص و مستقلي با عنوان سازمان افسري وجود نداشته باشد . در اين تصميم ما تجربه لو رفتن سازمان افسري در سال 1333 را مدنظر داشتيم .
شكل جديدي كه براي سازمان دهي نظاميان توسط ما به كارگرفته شد چنين بود كه هر افسر يا درجه دار با يكي از كادرهاي سازمان مخفي حزب مرتبط باشد . در شرايط خاصي كه چند نظامي از قبل با يكديگر آشنايي داشتند و گرايش سياسي يكديگر به حزب را مي‌شناختند ، آنها با هم يك گروه را تشكيل مي‌دادند . در نيروي دريايي چنين وضعي بود . ولي حتي همين گروه هم از وجود ساير افراد حزبي در نيروي دريايي نبايد مطلع مي‌شد . بعدها مواردي بود كه گروه اصلي ما در نيروي دريايي به حزب پيشنهاد مي‌كرد كه فلان كس را به عضويت حزب بپذيريم . آنها نمي‌دانستند كه اين فرد با حزب مرتبط است .
يكي ديگر از تصميمات ما كه در حقيقت هيچ فايده‌اي نداشت و تنها به بارسنگيني بر گرده حزب بدل شد ، مسئله اختفاي سلاح بود . در جريان حوادث 21 و 22 بهمن افراد شبكه مخفي و گروه‌هاي حزبي مقداري اسلحه از پادگان‌هاي نظامي و غيره به دست آورده و اين سلاح ها را جمع و انبار كرده بودند . هنگامي‌كه به ايران آمدم از اين جريان مطلع شدم . تا آن جا كه در خاطرم است و البته افراد ديگري آن را نفي مي‌كنند ، پيش از ورود من بخشي از اين سلاح ها در خانه يكي از افراد شبكه مخفي جاسازي شده بود ولي بقيه هنوز گردآوري نشده و نزد افراد بود ، لكن مهدي پرتوي مدعي است كه فقط بخشي از سلاح ها جمع
شده بود و هنوز چيزي جاسازي نشده بود و ما منتظر آمدن “ كيا “ ( من ) و كسب تكليف از او بوديم كه با اين اسلحه‌ها چه بكنيم . من در اين جا يكي از كارهاي غلط و اشتباهات بزرگ خود را مرتكب شدم . اين تصميم شخص من بود و واقع افراد ديگر رهبري از آن كوچكترين اطلاعي نداشتند . من به پرتوي گفتم كه اين سلاح‌ها نگهداري شود . علت اين بود كه من پيدايش يك شرايط اضطراري مانند حركت كودتايي از سوي نيروهاي راست را محتمل مي‌دانستم و تصور مي‌كردم كه شايد اين سلاح ها به درد بخورد . افراد سازمان مخفي نيز اين سلاح ها را مخفي كردند … » 21
منابع و ماخذ روزشمار 19/2/1358
1 ـ روزنامه اطلاعات 20/2/58 ، ص 8 .
2 ـ روزنامه كيهان 20/2/58 ، ص 6 .
3 ـ روزنامه اطلاعات 19/2/58 ، ص 3 .
4 ـ ماخذ شماره 2 ، ص 7 .
5 ـ ماخذ شماره 3 ، ص 3 .
6 ـ روزنامه مردم ، ارگان حزب توده ايران ، شماره 11 ، سال اول ، 19/2/58 ، صفحات 1 و 4 .
7 ـ روزنامه اطلاعات 3/3/58 ، ص 3 .
8 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 2 ، خبرگزاري فرانسه .
9 ـ ماخذ شماره 2 ، ص 2 ، خبرگزاري فرانسه .
10 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 48 ، 21/2/58 ، ص 5 ، راديو مسكو ، خبرگزاري فرانسه .
11 ـ دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي ، جلد6 ـ 1 ( تهران ، نشر لانه ، بي تا ) صفحات 479 ـ477 .
12 ـ دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي ، جلد34 ( تهران ، نشر لانه ، بي تا ) ص 102 ـ99 .
13 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه شماره 47 ، 20/2/58 ، ص 10 ، راديو مسكو ، روزنامه پراودا .
14 ـ ماخذ شماره 3 ، ص 1 ، خبرگزاري فرانسه .
15 ـ ماخذ شماره 2 ، ص 3 ، رويتر .
16 ـ ماخذ شماره 13 ، ص 16 و 17 ، راديو امان .
17 ـ ماخذ شماره 2 ، ص 3 ، رويتر ، راديو بيروت .
18 ـ روزنامه كيهان 19/2/58 ، ص 3 ، رويتر .
19 ـ ماخذ شماره 13 ، ص 18 ، راديو صوت الجماهير .
20 ـ دانشجويان پيرو خط امام ، اسناد لانه جاسوسي ، جلد31 ( تهران ، نشر لانه ، بي تا ) ص 134ـ132 .
21 ـ موسسه تحقيقاتي ديدگاه ، خاطرات كيانوري ( تهران ، موسسه اطلاعات ، چاپ اول ، 1371 ) ، صفحات 542 ـ 540 .
