زیر مجموعه: روزشمار دفاع مقدس
بحران در خوزستان

روزشمــــار

دوشنبه

14 خرداد 1358

9 رجب 1399

4 ژوئن 1979

315

در حالي كه بحران در خرمشهر تا حد زيادي فروكش كرده و چشم انداز اميدواركننده‌اي پديدار شده است ، سازمان چريك‌هاي فدايي خلق طي بيانيه‌اي دولت موقت را به محافظه كاري در  “ به رسميت شناختن حقوق خلق‌ها “ متهم كرد . در اين بيانيه ضمن تاكيد بر “ ضرورت وجود يك  دولت قاطع و مصمم براي پاسخ گويي به نيازهاي دمكراتيك خلق‌هاي ايران “ آمده است :  « كساني كه با محافظه كاري و سنگ اندازي‌هاي خود مانع به رسميت شناختن حقوق خلق‌ها مي‌گردند و مستقيم و غيرمستقيم به وحدت خلق‌هاي ايران آسيب مي‌رسانند خود حاميان  ضدانقلابند … بدون تامين كامل حقوق زحمتكشان و رفع ستم ملي از خلق‌هاي محروم ، براي  انقلاب هميشه زمينه تحريك و آشوب وجود خواهد داشت . سركوب خلق‌ها به بهانه اين كه  ضدانقلاب توطئه مي‌كند ، بدون اين كه گامي در جهت حل معضلات آنها برداشته شود ، جز به نفع  ارتجاع و امپرياليسم تمام نخواهد شد … دولت موظف است جلو تحريكات عناصر مرتجع و ناآگاه و حمله مكرر آنها به نيروهاي مترقي و دمكراتيك جامعه را بگيرد . » در پايان بيانيه‌ آمده است : بدون تامين حقوق توده‌ها كه ضامن پيروزي انقلاب و حفظ دست آوردهاي آن است ،  خرمشهر پايان كار ارتجاع نخواهد بود . ( 1 ) 

316

رسانه‌هاي خارجي امروز نيز به تحليل وقايع خوزستان ايران پرداختند . از جمله راديو لندن به  نقل از ديلي تلگراف گفت : عرب زبانان ايران علاقه چنداني به خودمختاري ندارند ، بلكه خواهان  سهم بيشتري از پول نفت هستند . عرب زبانان ايران مانند ساير اقليت‌هايي كه پس از انقلاب زبان  به شكوه گشوده‌اند ، خواهان به دست آوردن حقوقي از قبيل كاربرد زبان خود ، كنترل بيشتر برحكومت محلي و از همه مهمتر كنترل بر درآمد مي‌باشند ، ولي تمايلات خودمختاري درخوزستان از آن جهت با ساير مناطق تفاوت دارد كه در اين منطقه توليدات منطقه را به مخاطره مي‌اندازد . ( 2 ) 

 

راديو امان نيز طي تحليلي گفت : محافل سياسي در پايتخت‌هاي عربي و همچنين تهران  تاكيد مي‌كنند كه حوادث اخير خوزستان با تشويق برخي طرف‌هاي خارجي كه در خفا سعي  دارند روابط ايران با كشورهاي عربي را تيره سازند ، صورت گرفته است . ( 3 ) 

317

امروز ، علي‌رغم وجود آرامش در خرمشهر و عدم تحرك جدي ضدانقلابي در داخل ، گزارش‌هاي  رسيده حاكي از ادامه تكاپوي عراق درجهت تقويت انگيزه‌ها و تحركات ضدانقلابي قومي است .  براساس نامه ژاندارمري كل كشور به وزارت كشور ، در تاريخ 14/3/58 نيروي دريايي عراق  تعدادي قايق‌هاي گشتي مجهز به مسلسل جهت كنترل نوارمرزي به آب‌هاي شط العرب  ( اروندرود ) اعزام نموده است . ضمن ماموران مستقر در اين قايق‌هاي گشتي ، ضمن كنترل نوار مرزي به اعرابي كه با آنها تماس بگيرند و شناسنامه خود را به آنها واگذار نمايند ، يك قبضه  اسلحه كلاشينكف و 1000 تير فشنگ مربوطه تحويل مي‌دهند . ( 4 ) 

318

بنا به اطلاعيه دفتر نخست وزيري ، ساعت 14 چهاردهم خردادماه ، چهار فروند هواپيماي عراقي  از نوع سوخو ، قراء گوره شير ، كائين زر ، سالاري و منطقه سردشت را مورد حمله قرار دادند كه بر اثر تيراندازي و بمباران اين هواپيماها ، شش تن از جمله چهارتن از اعضاي يك خانواده كشته  شدند . در اين عمليات چهار تن نيز مجروح شدند و در حدود دو ميليون تومان خسارت به  روستاييان وارد شد . ( 5 ) 

“ عباسي “ استاندار آذربايجان غربي در اين باره گفت : ساعت 2 بعدازظهر دوشنبه 14/3/58 هواپيماهاي عراقي در دو نوبت چند روستاي اطراف سردشت را بمباران كردند كه در اثر آن 6 نفر كشته و 4 نفر مجروح شدند . اين حمله بيش از 20 ميليون ريال خسارت به همراه داشت .  فرماندار سردشت نيز اعلام كرد : 4 فروند هواپيماي جنگي عراق با بمب ناپالم شش روستاي  مرزي سردشت را بمباران كردند . اين روستاها عبارتند از : 1ـ روستاي گوره شير ، در اين روستا چهار بمب ناپالم بر روي خانه‌هاي روستانشينان ريخته شده كه در نتيجه 6 كشته و چهار زخمي  به جاي مانده است و از 13 خانواده روستايي با آغل ها و انبارها و متعلقات مربوطه به  دامداريشان فقط سه خانه سالم باقي مانده است . -2 روستاي كائين زر كه يك زخمي‌داشته  است . 3 ـ روستاي توزل ( هواپيماهاي عراقي علاوه بر بمباران كائين زر و توزل ، فاصله اين دو روستا را به رگبار بسته و اكثر احشام و دام‌هاي آنان را تلف كردند . ) 4 ـ روستاي نوكان ؛ 5 ـ روستاي هليشه ؛ 6 ـ روستاي داودآباد سالاره . ( 6 ) 

روزنامه اطلاعات 16/3/58 نيز گزارش داد : هواپيماهاي عراقي روستاهاي توزال ، گوره  شير ، ماني زرد و نيوه رنگ در اطراف سردشت را بمباران كردند كه در اثر اين حمله روستاها با خاك يكسان شد و گروه كثيري از روستاييان زير آوار ماندند و هزاران راس گاو و گوسفند تلف  شد . ( 7 ) 

 

“ احمد صدرحاج سيدجوادي “ وزير كشور نيز ضمن تاييد حملات هوايي عراق ، گفت : در پي انتشار اين خبر هيئتي زير نظر استاندار آذربايجان غربي به مناطق مورد حمله هواپيماهاي  عراقي اعزام شدند تا گزارش‌هاي دقيق مربوط به حمله هواپيماهاي عراقي به خاك ايران را تهيه  و گزارش كنند . وزير كشور افزود : به دنبال انتشار خبر حمله هواپيماهاي عراق ، از طرف دولت  ايران به دولت عراق اعتراض شد . وزير كشور اظهار كرد كه سفير عراق گفته است در اين زمينه  اطلاعاتي ندارد و وعده كرد كه ضمن تماس با دولت متبوع خود ، در اين مورد تحقيقاتي به عمل  آورد . ( 8 ) 

319

واحدهاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در 24 شهر كشور مستقر شده‌اند . روابط عمومي  سپاه پاسداران انقلاب اعلام كرد : سپاه پاسداران انقلاب در اجراي امر امام خميني طي تحقيقاتي  در شهرستان‌ها خود را موظف دانسته كه براي رشد آگاهي اعتقادي ، سياسي ، نظامي و پاسداري  از دست آوردهاي انقلاب در سطح ايران تحت نظر ستادمركزي ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را تشكيل و شروع به كار كند . تا كنون در شهرهاي اصفهان ، شيراز ، بوشهر ، كرمان ، يزد ، ساري ،  قهرمانشهر ، مشهد ، گرگان ، همدان ، سمنان ، كاشان ، بابلسر ، ساوه ، اراك ، پاوه ، اروميه ، ممسني ،  صومعه سرا ، لنگرود ، لاهيجان ، بابل ، آمل ، قائم شهر شروع به فعاليت كرده است . بديهي است  كليه مراكزي كه به اسم سپاه پاسداران بدون داشتن حكم از ستاد مركزي فعاليت مي‌كنند ، رسميت  نداشته و منحل شده اعلام مي‌گردد . ستادمركزي پاسداران از كليه برادران و خواهران كه به طور مستقل در شهرهاي مختلف به عنوان سپاه خدمت مي‌كنند دعوت مي‌كند كه براي هماهنگي و ايجاد نظامي واحد ، باستاد مركزي تماس گرفته و مقدمات ادغام نيروها را فراهم آورند . ( 9 ) 

320

دادستان ارتش جمهوري اسلامي ايران با انتشار اطلاعيه‌اي شركت در هرگونه ميتينگ يا راهپيمايي را براي پرسنل ارتش جمهوري اسلامي در داخل و خارج پادگان ممنوع اعلام كرد . متن  كامل اطلاعيه به شرح زير است :

بسمه تعالي ؛ از دادستاني ارتش جمهوري اسلامي ايران به كليه يگان‌هاي ارتش  جمهوري اسلامي .

به كليه پرسنل ارتش جمهوري اسلامي ايران ابلاغ مي‌گردد كه شركت در هرگونه ميتينگ يا راهپيمايي به عنوان افسر ، درجه دار ، سرباز يا كارمند نيروي زميني ، هوايي و يا دريايي  جمهوري اسلامي ايران در داخل و خارج پادگان‌ها ممنوع است و پرسنل مزبور بايد هرگونه  خواسته خود را از طريق سلسله مراتب گزارش نمايند . در صورت عدم رسيدگي ، مي‌توان مراتب  را به دادستان ارتش اعلام نمايند تا اقدام مقتضي به عمل آيد . شماره تلفن‌هاي دادستاني [ دو شماره تلفن ذكر شده است | ] به طور تمام وقت براي دريافت تقاضاهاي پرسنل آماده است . ضمناً  كليه فرماندهان تا رده گروهان مكلفند مواد آيين نامه‌هاي موجود را به پرسنل خود تفهيم نموده و
بر اجراي دقيق آن نظارت مستمر داشته باشند .

از سوي ديگر ، فرمانده دژباني مركز ( سرتيپ اميررحيمي ) نيز درباره تظاهرات پرسنل  ارتش ، به “ رياست ستاد ارتش جمهوري اسلامي ايران “ نامه‌اي نوشت كه در آن آمده است :

 « به طوري كه از طريق جرايد كسب اطلاع شد ، روز چهارشنبه 9/3/1358 تعدادي از درجه داران پادگان‌هاي مختلف تهران در خيابان‌ها دست به تظاهرات و ميتينگ زده‌اند . چون  اصولا حفظ انضباط ارتشيان در شهر در اختيار دژبان مركز ارتش جمهوري اسلامي مي‌باشد  و ارائه نظرات و خواسته‌هاي پرسنل ارتش نبايد از طريق برپايي تظاهرات صورت گيرد ، لذا مقرر فرماييد به كليه پادگان‌هاي مقيم مركز بخشنامه شود كه چنانچه پرسنلي قصد تظاهرات دارند ،  مراتب را فور به دژبان مركز اطلاع دهند ، زيرا دستور داده‌ام اين گونه بي نظمي‌ها را شديداً سركوب كنند . » ( 10 ) 

321

دولت موقت ايران اعلام كرد از پذيرش “ والتر كاتلر “ به عنوان سفير آمريكا در ايران خودداري  مي‌كند . “ ابراهيم يزدي “ وزير امورخارجه ايران با اشاره به مقام قبلي كاتلر در زئير به عنوان سفير و  دخالت امريكا در آن كشور ، تاكيد كرد سفير آمريكا در زئير نمي‌تواند در ايران نماينده بهبود روابط ما با آن كشور باشد . يزدي افزود : اگر دولت آمريكا علاقه مند است روابط خود را با دولت  جمهوري اسلامي ايران بهبود بخشد ، بايد سفيري بفرستد كه داراي سوابقي بهتر از كاتلر باشد . ما از آمريكا خواسته‌ايم سفير آمريكا در ايران را تغيير دهد . وي يادآور شد : پذيرش كاتلر را پيش از آن كه من به وزارت خارجه بروم ، داده بودند ، ولي پس از مطالعه و بررسي كافي با توجه به  دخالت‌هايي كه دولت آمريكا در آفريقا و بخصوص در كنگوي سابق كرده و هم اكنون مي‌كند ،  تشخيص داده شد كه سفير آمريكا در زئير نمي‌تواند در ايران به عنوان نماينده بهبود روابط ما با اين كشور باشد . ( 11 ) 

دولت امريكا نيز تقاضاي ايران مبني بر معرفي سفير ديگري به جاي والتر ال . كاتلر را رد كرد :  “ هادينگ كارتر “ سخن‌گوي وزارت خارجه‌امريكا در اين باره گفت : حكومت آمريكا همچنان مصمم است كه والتر كاتلر را به عنوان سفير به ايران بفرستد . ( 12 ) “ كارتر “ اظهار كرد : ما در امور داخلي ايران دخالت نكرده‌ايم و قصد دخالت نيز نداريم . وي افزود : آمريكا قصد ندارد انتصاب  كاتلر را پس بگيرد و همچنين قصدي براي اعزام ديپلمات ديگري به جاي كاتلر را هم ندارد . ( 13 )  يونايتدپرس در اين باره گزارش داد آمريكا به ايران پاسخ داده است كه ايران يا بايد كاتلر را بپذيرد و يا هيچ كس ديگر سفير آمريكا در تهران نخواهد بود . ( 14 ) 

322

“ زكي يماني “ وزير نفت عربستان سعودي در مصاحبه‌اي با روزنامه الجزيره گفت كه دولت  عربستان مخالف تحريم نفتي عليه غرب است . به گزارش آسوشيتدپرس ، يماني گفت : عربستان  توليد نفت خود را كاهش نخواهد داد . براساس اين گزارش ، اظهارات يماني در محافل عربي به 
عنوان مخالفت رسمي دولت عربستان با اعمال يك تحريم نفتي ديگر عليه غرب تلقي  شده است . ماه پيش عراق و جبهه خلق براي آزاد كردن فلسطين خواستار چنين تحريمي  شده بودند . ( 15 ) 

323

راديو مسكو درگفتاري به نقل از هفته نامه “ عصرجديد “ ( چاپ مسكو ) گفت عناصر ضدانقلاب  سعي دارند مسير ضدامپرياليستي انقلاب ايران را منحرف سازند . عصرجديد با اشاره به  تظاهرات ضدآمريكايي در ايران مي‌نويسد : تظاهركنندگان خواستار مقاومت شديد در برابر سوءقصد امپرياليسم و عمال محلي آن به حق حاكميت جمهوري ايران و دفع قطعي حملات  مخالفان استقلال ملي ايران شدند . محافل اجتماعي دمكراتيك كشور درك مي‌كنند كه بايد هوشياري بيشتر ازخود نشان دهند و بخصوص كه نيروهاي ارتجاعي اكنون خود را كاملا مخفي  كرده‌اند و در بعضي موارد در لفافه شعارهاي معروف اسلامي عمل مي‌كنند و حتي از توسل به  ترور علني سياسي نيز فروگذار نيستند . به دنبال قتل “ سرلشكر قره‌ني “ و " آيت الله مطهري " كه از همرزمان نزديك " آيت الله خميني " بودند ، در پايان ماه مه به جان " آيت الله رفسنجاني " يكي ديگر از رهبران بزرگ مذهبي مسلمانان سوء قصد شد . اين عمليات جنايتكارانه به دست سازمان  تندرو و تروريستي فرقان انجام مي‌گيرد كه اعلام كرده است در آينده نيز بدين‌وسيله اقدام خواهد شد .

هفته نامه مذكور اضافه كرد : حقايق ديگري هم هست كه نشان مي‌دهد خطر واقعي براي  دست آوردهاي انقلاب ايران كه درنتيجه مبارزات بسيار دشوار به دست آمده ، از كجا سرچشمه  مي‌گيرد . اين انقلاب اكنون مرحله بسيار پيچيده و پرمسئوليتي را در راه استقرار خود مي‌پيمايد .  از قرار معلوم همان عناصر ضدانقلاب هوادار امپرياليسم از دستگاه رژيم سرنگون شده ، تلاش  مي‌كنند جنبش ايران را از مسير ضدامپرياليستي آن منحرف سازند و هدف‌هاي جعلي را به اين  جنبش تحميل كنند . ( 16 ) 

 

 

منابع و ماخذ روزشمار 14/3/1358

 

1 ـ روزنامه اطلاعات 14/3/1358 ، ص 8 .

2 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه  شماره 73 ، 15/3/1358 ، ص ص 8 - 7 ، راديو لندن ،  ديلي تلگراف .

3 ـ خبرگزاري پارس ، “ گزارش‌هاي ويژه “ ، نشريه  شماره 74 ، 16/3/1358 ، ص ص 18 ـ 17 ، راديو  امان .

4 ـ سند شماره 34678 مركز مطالعات و تحقيقات  جنگ : تلفنگرام ژاندارمري كل كشور به وزارت كشور .

5 ـ روزنامه اطلاعات 16/3/1358 ، ص 2 .

6 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 2 .

7 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 2 .

8 ـ روزنامه كيهان 16/3/1358 ، ص 2 .

9 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 1 .

10 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 8 .

11 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 2 .

12 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 12 ، آسوشيتدپرس .

13 ـ ماخذ شماره 8 ، ص 1 ، آسوشيتدپرس .

14 ـ ماخذ شماره 5 ، ص 12 ، يونايتدپرس .

15 ـ ماخذ شماره 1 ، ص 8 ، رياض ، آسوشيتدپرس و روزنامه كيهان 14/3/1358 ، ص 1 .

16 ـ روزنامه كيهان 14/3/1358 ، ص 8 ، راديو  مسكو ، به نقل از هفته نامه “ عصر جديد “ .



لینک کوتاه :
کد خبر : 3359