روزشمار
پنجشنبه
16 فروردين 1358
7 جماديالاول 1399
5 آوريل 1979
619
آخرين وضعيت گنبد را مطبوعات چنين گزارش دادهاند ؛ كيهان ، امروز نوشت : « وضع شهر بتدريج عادي ميشود . مغازههاي گنبد كه تا ديروز غالباً بسته بود و در خيابانهاي شهر بندرت رفت و آمدي صورت ميگرفت از امروز فعاليت خود را از سر گرفتهاند . مدارس شهر بكلي تعطيل است . بسياري از سنگرهاي خياباني پاكسازي شده و رفت و آمد مردم در خيابانهاي شهر بيشتر شده است . در حال حاضر طباطبايي استاندار مازندران ، دكتر رسولي و مليحي نمايندگان دولت در گنبدكاووس هستند و انتظار ميرود كه مذاكرات براي حل مسائل اقتصادي مردم تركمن با حضور نمايندگان و نيز مردم تركمن آغاز شود . در اين اثنا فرماندار گنبدكاووس به خبرنگار اعزاميكيهان گفت : آمار رسميمقتولان درگيري گنبدكاووس 70 نفر و تعداد مجروحان 170 نفر است . از سوي ديگر ، كانون فرهنگي - سياسي خلق تركمن اساميمفقودالاثر را اعلام كرد و يادآور شد كه اين گروه به احتمال قوي در شهرباني و پادگان شهر نگهداري ميشوند كه از اين ميان تاكنون 39 نفر در شهرباني شناسايي قطعي شدهاند . » ( 1 )
روزنامه اطلاعات نيز در گزارشي نوشت : پس از گذشت سه روز از انعقاد توافقنامه ترك مخاصمه در گنبد ، 200 نفر از دستگيرشدگان دو طرف در اين شهر آزاد شدند . دستگيرشدگان تركمن 400 نفر هستند كه يكصد نفر از آنان آزاده شدهاند و مذاكرات براي آزاد ساختن ديگر دستگيرشدگان همچنان ادامه دارد . امروز اعلام شد كه براي اداره شهر گنبد يك شوراي موقت متشكل از نمايندگان طبقات مختف مردم تشكيل ميشود و كليه امور شهر زير نظر اين شورا اداره خواهد شد . پس از بازگشت آرامش به شهر گنبد و عادي شدن وضع عبور و مرور تاكنون تعداد زيادي از تركمنها شهر را ترك كردهاند . اين گروه از مردم ميگويند كه با كوچ كردن تركمنها از شهر ، امكان حمله توطئهگران و شروع درگيري تازه وجود دارد و بدين ترتيب امنيت شهر به مخاطره خواهد افتاد . ( 2 )
620
احمد صدرحاجسيدجوادي وزير كشور در مصاحبهاي با روزنامه كيهان در مورد برنامههاي آتي دولت در منطقه گنبدكاووس گفت : پس از آرامش كامل در منطقه كه قطعاً بيش از يك هفته طول نميكشد ، مسائل اساسي و از جمله مسأله زمين مورد رسيدگي قرار ميگيرد و كليه زمينهايي كه در زمان رژيم منفور پهلوي از مردم تركمنصحرا غصب شده است به نحو عادلانهاي بين مردم و زارعان بيزمين تقسيم خواهد شد . آن قسمت از زمينهايي كه افراد بيزمين اشغال كردهاند ، از نو به صاحبان آنها پس داده ميشود و ترتيبي داده شد كه كليه كشاورزان فاقد زمين داراي اراضي آماده كشت خواهند شد . وي در مورد آخرين وضعيت گنبد گفت : خوشبختانه آتشبس برقرار شده و ديروز و امروز مبادله زندانيان دو طرف ادامه داشته است . مسألهاي كه امنيت منطقه را به هم بزند وجود ندارد و دولت در نظر دارد تا آنجا كه امكان دارد در حفظ آرامش منطقه كوشش كند . دولت در نظر دارد آرامش را هم در گنبد و هم در كردستان با قدرت هرچه تمامتر حفظ كند . »
وي افزود : « اقدامهاي لازم جهت بازگرداندن زمينهاي غصب شده تا يك هفته ديگر آغاز ميشود و ساير مسائل منطقه نيز حتماً مورد توجه قرار ميگيرد . » وزير كشور درباره " مسببان واقعي حوادث گنبدكاووس " گفت : « بطور قاطع نميتوان گفت چه كسي مسبب اين حادثه بود ، ولي بتحقيق ميتوان گفت دو طرف اصلي قضيه يعني پاسداران مومن به انقلاب و تركمنها و افراد مسلح آنها بيگناه بودهاند و مقصران واقعي حوادث گنبد وابستگان رژيم پهلوي و ساواكيها بودهاند . »
به نوشته روزنامه كيهان ، وزير كشور از هيچكس و هيچگروه ديگر به عنوان مسبب و عامل فاجعه گنبد نام نبرد ، ولي هشدار داد كه ملت بايد مواظب توطئهگران باشند و افزود : « توطئهگران كساني هستند كه ميخواهند از آب گلآلود ماهي بگيرند » . وزير كشور يك بار ديگر تأكيد كرد : « دولت در صدد است زمينه آزادي فعاليت همه گروههاي سياسي را فراهم كند و از همه گروهها و مردم خواست دولت را در جهت مبارزه با عواملي كه سدّ راه انقلاب ميشوند و از قوام قدرت دولت جلوگيري ميكنند ، ياري دهند . »
احمد صدرحاج سيدجوادي در مورد اوضاع كردستان گفت : آرامش كامل در كردستان برقرار شده و دولت كوشش ميكند ضمن حفظ حقوق حقه همميهنان كرد ، آرامش را با جدّيت و قاطعيت تمام در اين منطقه حفظ كند . وي افزود : گرچه دولت تاكنون به هيچ استاني كمك نكرده ، ولي مبلغي ولو ناچيز در اختيار استاندار كردستان قرارگرفته تا براي كارهاي فوري و ضروري مصرف شود . وزير كشور با اشاره به وضعيت خوزستان اظهار داشت : هماكنون توطئهگران در خوزستان مشغولند و ميخواهند حوادثي نظير آنچه در كردستان و گنبد صورت گرفت در اين منطقه به وجود بياورند . به نوشته روزنامهكيهان وزير كشور كم و كيف توطئه را فاش نكرد . ( 3 )
621
به دنبال بروز تعصبها و گرايشهاي قوميو تجزيهطلبانه در استان خوزستان و درگيريهاي پراكنده در شهرهاي مختلف آن از جمله در خرمشهر ، آيتالله كرمييكي از روحانيون خوزستان در مصاحبهاي با خبرنگار روزنامه اطلاعات فاش كرد : « برخي از افرادي كه حدود ده تا دوازده سال پيش از ايران گريختهاند ، در چند كشور عربي آموزش ديدهاند و به ايران بازگشتهاند . اين افراد در
منطقه دست به تحريكهاي تجزيهطلبانه ميزنند و با ضدانقلابيون داخلي همصدا شدهاند . اخيراً نشانههايي از اين تحريكها در آبادان ، خرمشهر و سپس در اهواز ديده شده است ، البته تعداد اين افراد بسيار كم است … در سالهاي گذشته نيز براي تجزيه خوزستان توطئههايي صورت گرفت ، حتي تجزيهطلبان در چند شهر خوزستان انجمنهايي برپا داشتند كه با آنها مبارزه شد و تشكيلاتشان متلاشي گرديد . گروهي ازتجزيهطلبان نيز به زندانهاي 10 تا 15 سال محكوم شدند . »
آيتالله كرميضمن تأكيد بر اينكه ايرانيان عربزبان اين منطقه هرگز تجزيهطلب نبودهاند و تنها خواستار حقوق از دست رفته خويشند و با اشاره با اظهارات سخنگوي دولت مبني بر اينكه توطئههايي نظير آنچه در سنندج و گنبد شكل گرفت در منطقه خوزستان نيز در شرف تكوين است ، گفت كه اصولاً شركت مردم خوزستان و بويژه روستاييان در رفراندوم ، خود مشت محكميبر دهان تجزيهطلبان و توطئهچينان بوده است . ( 4 )
622
سازمان مجاهدين خلق با ارسال پياميكه با عنوان " تبريك مجاهدين خلق به ملت ايران و رهبري انقلاب به مناسبت پيروزي رفراندوم و تأسيس جمهوري اسلامي " انتشار يافت ، ضمن تبريك به " عموم مردم جان بركف و شخص امام " اعلام كرد : « صرف نظر از نتيجه مطلوب رفراندوم ، نفس شركت آزادانة مردم در اين نظرخواهي نيز ارزنده و فراموشنشدني است ، زيرا به دنبال قريب 2500 سال اختناق و سركوب براي اولين بار است كه مردم ما در چنين ابعادي ، اساسيترين حق خود يعني حق تعيين سرنوشت نوع حكومت مطلوب خود را كسب ميكنند . تبريكات ما همراه با اين اميد است كه در آينده ايرادات و اشكالات اين نخستين تجربة دمكراسي ( به معني انقلابي ، مردمي و اسلاميآن ) نيز مرتفع گرديده و جاي هيچ انتقادي به شكل انتخابات آينده نيز نباشد . ايراداتي چه در شكل برگزاري رفراندوم و نحوة اجراي آن كه در آينده هرگز نبايد به آن كم بها داد . لذا اكنون جاي آن دارد كه در آستانه استقرار جمهوري اسلاميمقام خطير رهبري را به مثابه شاهد و سمبل شرف ملي و اسلاميمردم خونين اين ميهن با جسارتي كه از خود ايشان آموختهايم مخاطب قرار داده و در نهايت فروتني به عرض برسانيم كه :
… در ديدگاه تودههاي قهرمان و تاريخساز ما ، جمهوري اسلاميچيزي جز يك نقطه پايان اسلامي بر رنجهاي بيپايان و ستمهاي اجتماعي و طبقاتي آن نيست .
… مجاهدين خلق ايران با اتخاذ يك موضع فعال و سازنده ، همراه با همة مسلمانان انقلابي اين مرز و بوم در چهارچوب همان " قدمهاي بعدي انقلاب " كه خود شما نيز مقرر كردهايد ، به خود حق ميدهند كه پيوسته در فكر و نگران انواع تهديداتي باشند كه ميتواند از هر سو چهرة پاك انقلاب ما را خدشهدار كرده و پيكر اسلامي آن را مضمحل سازد . تهديداتي كه باز هم به قول خود شما وحدت كلمه را نقض كرده و گامها را در ادامه راه سست و خلاصه انقلاب را از مسير اصلي منحرف و مردم را از حالت بسيج و آمادگي خارج ميسازد .
… نگراني ما اين نيست كه امپرياليسم فقط در صدد كودتا باشد و اگر نتوانست در اين كار موفق شود گور خود را گم كند و مردم ما را براي هميشه به حال خود بگذارد . به عكس نگراني اصلي اين است كه مبادا با سقوط رژيم سلطنت مبارزه پيگير عليه امپرياليسم و تمام مظاهر اجتماعي ، اقتصادي ، فرهنگي و نظاميآن متوقف شده و حركت به سمت محو ستمهاي اجتماعي طبقاتي و بخصوص تامين طبقات محروم دوام نيابد .
… بدون تغييرات بنيادي در كل نظام موجود ، امپرياليسم آمريكا هيچ نيازي به كودتاي ضدانقلابي و اينگونه توطئهگريهاي آشكار ندارد . چرا كه بدون اين تغييرات انقلابي و حتي به فرض اصلاحگريهاي پر طمطراق ، كل نظام اساساً و ماهيتاً وابسته باقي خواهد ماند هرچند هم كه ادعاي انقلابي بودن و اسلاميبودن داشته باشيم .
… حضرت آيتالله ، پدر گراميما ! شما در يكي از دورانسازترين مقاطع تاريخ اين ميهن در مقام رهبري قرار داريد . اين افتخاري عظيم و مسؤوليتي بس عظيمتر ميباشد … پس هرگز مباد كه عناصر يا جرياناتي با سنگر گرفتن در پشت سر شما و پنهان شدن در پشت ارزشهاي شما ، كه ارزش متعلق به عموم مردم است ، سرخود گيرند و كار خود كنند … مجاهدين خلق ايران پيوسته اين مطلب را كه بارها اعلام كردهايد " سخنگو و نمايندة اختصاصي ندارم . " با ديده ستايش و تحسين نگريستهاند . چرا كه براي ما مهم اين است كه توده مردم شما را به عيب احتمالي دبيران ( آن چنانكه علي عليهالسلام اشاره دارد . ) نگيرند … اينجاست كه تاكيدات مكرر شما مبني بر پايان نيافتن انقلاب و لزوم مبارزه عليه استعمار و بقاياي ارتجاع و تاكيد بر ضرورت تغييرات بنيادي در جهت مستضعفين به تمام نيروهاي اصيل پشت گرميو قوت قلب ميبخشد … » ( 5 )
623
سازمان مجاهدين انقلاب اسلاميدر اجتماعي عظيم در دانشگاه تهران كه نيروهاي مختلف مذهبي از جمله كادرها و نيروهايي از سپاه پاسداران انقلاب بطور مسلحانه در آن شركت داشتند ، به اعلام موجوديت و اعلام مواضع پرداخت . در اين مراسم پس از اعلام برنامه ، ابوالحسن بنيصدر از اعضاي شوراي انقلاب با محوريت " معناي مجاهد واقعي " اوضاع و احوال روز كشور را مورد بررسي قرا رداد و گفت :
« اين تحريكاتي كه در گوشه و كنار كشور هر روز صورت ميگيرد ، در شرايط موجود بينالمللي اگر خطري متوجه ايران بگرداند خطري است از جانب يك فاشيسم سياهكار متكي به ايالات متحدة آمريكا . اگر كساني به اين اميد اين توطئهها را ميچينند يا در آنها شركت ميكنند يا آلت [ دست ] ميشوند كه اوضاع دگرگون بشود به كام آنها ، بدون اينكه قدرتهايي كه ايران را در ميان گرفتهاند پا در ميان بگذارند و اين ميوه رسيده را يك گروه اقليتي از راه توطئه ، تحريك خواهد چيد ، من به آنها هشدار ميدهم كه بسيار اشتباه ميكنند ؛ كساني كه توانايي چيدن اين ميوه را دارند آنهايي هستند كه به قدرتهاي جهاني تكيه دارند و از سوي آنها اين توطئهها را ميچينند . اين كشور به يمن قيادت خميني آزاده شده است ، از سلطه آمريكا آزاده شده است و ما تا زنده هستيم و اين ملت تا توان دارد خواهد كوشيد تا ايران دوباره به زير سلطه آمريكا باز نگردد . اين كوششهايي كه در اينجا و آنجا براي شكستن به قول خودشان اسطوره خميني صورت ميگيرد و هيچ هدفي جز اين ندارد كه تشتت را به جامعه ما تحميل كند و اين وحدتي كه در او تبلور يافته است از ميان ببرد و بار ديگر مقدمات سيطره بدترين و سياهكارترين فاشيزمها را به كشور ما هموار بگرداند ، بايد بسيار هوشيار و فداكار بود . ما اين ملت ، فرد فرد اين ملت بايد سلاح به دست از انقلاب خود پاسداري كند و ميكند . كساني كه امروز شما را به اين اجتماع خواندهاند ، در تحت قيادت خميني پذيرفتهاند كه پاسدار اين انقلاب باشند و من يقين دارم همة شمايي كه در اينجا حاضريد همه آنهايي كه در سراسر ايران خود را مجاهد ميخوانند و مجاهد ميدانند پاسدار اين انقلابند ؛ فرزند خميني در كنار او هستند ، براي استقلال ايران هستند ، در راه استقلال ايران هستند براي استقرار اسلام در ايران مستقل هستند … »
بنيصدر با اشاره به مناطق بحراني كشور گفت : « ما در سفري كه به سنندج كرديم شاهد اموري بوديم كه اين روزنامهنگاراني كه در تهران روزنامه مينويسند درست عكس آن واقعيتها را مينويسند ؛ 180 درجه خلاف حقيقت مينويسند و اين نه سخني است كه من تنها بگويم ، تمام آن كساني كه در آنجا حاضر شدند و با ما به گفتگو نشستند ، پذيرفتند كه فرمان حمله به پادگان اشتباه بوده است براي عدهاي توطئه بوده است براي عدهاي ، و مردم سنندج در مسجد اعتصاب كردند براي مجازات كساني كه فرمان حمله به پادگان را صادر كرده بودند . من حالا دوازده علت ميشمارم براي مسأله سنندج و شما ببينيد چند تا از اين علتها در روزنامهها آمده بود و به چه صورت آمده بود . » بنيصدر سپس به علل زير اشاره كرد : 1 - يك علت اساسي مسأله كردستان ، زمينهاي است كه براثر حاكميت رژيمهاي تباهكار شاهنشاهي به وجود آمده و موجب شده است كه روحيه عموميآن مردم متناسب شده با بيم و سوء ظن از حكومت ، هر حكومتي باشد . در اين زمينة آماده ، گروهي كه بنابر مبانيشان ذرهاي اعتقاد به ناسيوناليسم ندارند ، چه رسد به منطقه گرايي افراطي ، [ اينها ] مبلغ دو آتشه اين ناسيوناليسم منطقهاي شدهاند ! 2 - مسأله زمين در كردستان . يك تزلزلي پيش آمده در مورد مسأله زمين كه كسي تكليف را نميداند كه چه خواهد شد و چه پيش خواهد آمد ، متاسفانه ما بموقع به مسأله توجه نكرديم ؛ هنوز هم توجهي به اين مسأله صورت نگرفته . 3 - عامل دوم خود موجب بيكاري شده . در كردستان صنعتي وجود ندارد و بيشتر كارهاي ساختماني هم تعطيل شده ، قاچاق هم سابق بوده و حالا كم و زياد شده ، نتيجتاً در شهرها هم بيكاري هست ، هم بيم از بيكاري هست و اين ماده آمادهاي درست كرده براي تحريكپذيري .
چهارم برخورد رهبران مذهبي است با واقعيت كردستان . رهبران مذهبي كردستان در گذشته درست عمل نكردند ، اين امر موجب شده توجه به اين رهبران مذهبي كم بشود . همين امر زمينه فراهم آورده براي جواني كه رو ميآيد تا اين تحركش را در چارچوب آن مذهب بجويد . عامل پنجم برخورد رهبري شيعه و رهبري سني بوده در سنندج و امر به طريق ناصحيحي انجام گرفته و نتيجتاً اتصال آن رهبري به ارتش وضعي را به وجود آورده كه اين رابطه دو برادر تبديل شد به رابطه دو خصم و اين ماده را داغ كرده ، خودش عامل اصلي ، چنانكه سعي كردند بنمايانند ، نبوده .
عامل ششم اين است كه در آن سرزمين گروههايي كه مسلحند يك طرفه مسلحند و چون نه شهرباني وجود دارد ، نه ژاندارمري وجود دارد و نه قواي مسلح ديگري كه بتواند از پس اين آقايان بربيايند وجود داشته ، اينها گمان فرمودند اينكه ميتوانند يكهتاز باشند و با يك عمليات سريع ناگهاني قادر خواهند شد با ساقط كردن پادگان سنندج تا اسدآباد و همدان بدون هيچ مانعي بيايند .
افكار عمومينيز رويه كارپذيري داشته و صدايي به اعتراض ، بلند نميكرده . اين چند عامل شد ؟ هفت تا .
اين ضعفها از ناحيه مردم . اما از ناحيه دولت ؛ يك ضعف بزرگ آنجا فرماندهي ژاندارمري است كه در اين قضيه حداقل روحيه مقاومت نداشته و اگر خودش دستياري نكرده - كه از لحاظ شخص من محل ترديد بسيار هست - ، اگر زمينهسازي نكرده باشد ، جاده صاف كني كرده . ضعف دوم اين است كه تلويزيون و راديوي آنجا در دست همين گروههايي است كه فرمان حمله به پادگان را كه نوارش نزد ما موجود است ، صادر كردهاند . حاكميت بر دستگاه تبليغاتي آنها را در موضع قوت قرار داده . ضعف سوم ماموراني است كه در آنجا به كار گمارده بوده يا به كار فرستاده بود كه اينها هم سوابق خوب نداشتند . اين شد ده تا . ضعف چهارم از ناحية دولت اين است كه ماموران سابق ساواك و ماموران نظاميگاردي و غيرگاردي سابق ، اينها توانايي تعقيب و دستگيريش موجود نبوده و اينها اينجا و آنجا و هركجا كه توانستهاند رفتهاند و مشغول كار شدهاند . ضعف پنجم از ناحيه حكومت ، اهمال است ؛ نه اجباري ، نه اختياري . يعني اين مسائل يك ماه پيش گزارش شده ، ولي در موقع خودش توجه كافي به اين مسأله نشده . بالاخره عامل ديگر عدم هماهنگي است در دستگاههايي كه آنجا را اداره ميكنند و هر كدام يك رويه دارند و با يك رويه ميخواهند مشكل را حل بكنند و بعد اينها تزاحم به هم ميرسانند … » ( 6 )
پس از سخنراني بنيصدر ، سخنگوي سازمان مجاهدين انقلاب اسلاميدرباره مسائل روز سخنراني كرد كه تنها بخش مربوط به ارتش آن در مطبوعات درج گرديد ؛ از جمله به گزارش روزنامه كيهان ، سخنگوي اين سازمان درباره نيروهاي مسلح گفت : « ما رسالت ارتش را در پاسداري انقلاب و تماميت و استقلال كشور دانسته و در اين رابطه طرح شعارهاي به ظاهر زيبا ولي غيرعملي و خطرناك همچون " انحلال ارتش " و " ايجاد ارتش خلقي " را به غايت انحرافي و فرصتطلبانه ميدانيم كه در جهت تضعيف بنيه انقلاب اسلامياست و مسائل جاري ايران بخصوص مسائل كردستان و تركمنصحرا و حضور افراد و گروههايي كه نه كرد بودند و نه تركمن ، اغلب بانيان شعارهاي فوق و تفرقهانداز بودند و در اين رابطه بسيار آموزنده و مهم است . » ( 7 ) وي افزود : « در اين مرحله نظر ما اين است كه سيستم حاكم بر ارتش طاغوتي در جهت حاكميت روابط اسلامي برآن تغيير داده شود و تصفيه بيشازپيش براساس ضوابط و اصولاسلاميانجام گيرد . » ( 8 )
در پايان گردهمايي قطعنامهاي قرائت شد كه به گزارش روزنامه اطلاعات علاوه بر موارد گفته شده در بيانيه ( مورخه 7/1/58 ) ، اين سازمان هدفهاي خود را پاسداري و گسترش انقلاب اسلامي اعلام كرده است و براي تحقق هدفهاي ياد شده ، مبارزه را در ابعاد سياسي و نظاميدر كنار ساير نيروهاي انقلابي اصيل ادامه ميدهد . ( 9 )
624
عباس امير انتظام معاون نخستوزير و سخنگوي دولت در يك مصاحبه مطبوعاتي به سؤالهاي خبرنگاران پاسخ داد . از وي سؤال شد : ايران باز هم از آمريكا اسلحه ميخرد ؟ معاون نخستوزير گفت : « ايران آن قدر اسلحه دارد كه بايد مقداري از آنرا بفروشد . » سؤال شد : ايران به چه نوع اسلحهاي احتياج دارد ؟ وي گفت : « اسلحههايي كه براي دفاع از مرزها به كار رود . » سؤال شد : در نيروهاي مسلح براي آموزش زبان انگليسي از استادهاي خارجي استفاده ميشد ، باز هم از اين استادها استفاده ميشود ؟ البته اكثر آنان از كشور خارج شدهاند . معاون نخستوزير گفت : « چهل هزار آمريكايي از ايران رفتهاند . در حال حاضر فقط نهصد عضو سفارت و چهل مشاور نظاميدر ايران هستند كه ما خودمان خواستيم كه بمانند و در صورت لزوم از كمكهاي آنان استفاده كنيم و درباره معلمان زبان انگليسي نيز ميگويم ما به هيچوجه بينياز از زبان خارجي نيستيم و در آينده اگر لازم باشد با صلاحديد لازم از وجود افراد خارجي استفاده ميكنيم … ما ميلياردها خرج سلاحهاي مختلف كردهايم ؛ مثلاً هواپيماي اف - 14 كه داريم خلبانان ما ميتوانند با آن پرواز كنند ، ولي از نظر " نگهداري " متخصص ميخواهد . »
از سخنگوي دولت سؤال شد : آيا خريد آواكس لغو شد ؟ گفت : « بله . يكي از هدفهاي انقلاب پاره كردن اين وابستگيها به خارج بود ؛ وسايل را ميآوردند و بايد متخصصان خودشان آنها را به راه ميانداختند … كليه قراردادهاي خريد ناوشكنها ، كشتيها و چهار هزار تانك لغو شده است و سفير انگليس در موقع ملاقات با من گفت با لغو اين سفارشها بيست هزار كارگر در انگليس بيكار ميشوند و ميلياردها به ايران ضرر ميرساند . من گفتم ما از طريق دادگاههاي بينالمللي در مورد گرفتن پول خود اقدام ميكنيم ، ولي پيشنهاد كردم ما به جاي وسايل جنگي احتياج به ماشينآلات كشاورزي و صنايع مادر داريم و قرار شد برود و در اين مورد پيشنهاد بدهد . » معاون نخستوزير همچنين گفت : « هواپيماهاي ايران گم نشده ، همه هواپيماهاي اف - 14 سرجايش هست ؛ فقط يك هواپيماي سي 130 كه قبل از انقلاب به عربستان رفته بود و در آن جا خراب شده بود ، در عربستان است كه ترتيب آوردن آن به كشور داده شده است . » ( 10 )
625
راديو لندن در بخش فارسي خود اعلام كرد : « مقامهاي رسميايران كه هنگام به دست گرفتن حكومت جديد سفارشهاي اسلحه دولت پيشين به انگلستان را لغو كرده بودند ، گفتند كه مايلند به جاي سلاحهاي مذكور لوازم و وسايل صنعتي و كشاورزي خريداري كنند . » براساس همين گزارش ، يك سخنگوي دولت انگليس در لندن گفت كه دولت انگلستان در انتظار رسيدن جزييات بيشتري دربارة اين معاملات ميباشد . راديو لندن افزود : دولت پيشين ايران بيش از 1300 تانك به
انگلستان سفارش داده بود . ( 11 )
از سوي ديگر ، خبرگزاري فرانسه به نقل از سخنگوي سفارت انگليس گزارش داد : قرارداد مورد بحث شامل هشتصد تانك سوپر چيفتن موسوم به شير ميشود و اين تانكها كه قرار بود تعدادي از آنها در همين ايام تحويل شود ، خاص ايران ساخته شده و انگليس بايد اكنون در جستجوي مشتريهاي ديگري براي آنها باشد . اين خبرگزاري افزود : صنايع تانك سازي انگليس در طول سالهاي اخير هزار تانك چيفتن تحويل داده است . ( 12 )
626
عبدالقادر شائول حميد وزير امور خارجه سريلانكا و رئيس جنبش عدم تعهد به منظور جلب توجه مقامهاي دولت انقلاب اسلاميبه جنبش كشورهاي غيرمتعهد به تهران آمد . شائول حميد پس از ورود به تهران گفت : « گمان ميكنم جنبش عدم تعهد تنها پناهگاه ملتهاي محروم است و جاي ايران در آن خالي است و همه مردم كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد كه دو سوم جمعيت جهان را تشكيل ميدهند در انتظار ايران براي ورود به اين جنبش هستند . »
در مقابل كريم سنجابي وزير خارجه در پاسخ به درخواست رياست جنبش عدم تعهد گفت : ما غيرمتعهد هستيم و در جرگة ملتهايي هستيم كه براي رهايي خود مبارزه ميكنند . ما موضوع شركت در گروه كشورهاي غيرمتعهد را مطالعه خواهيم كرد و اميدواريم هرچه زودتر نتيجه را به اطلاع جنابعالي برسانيم . ( 13 )
627
از دست دادن پايگاههاي جاسوسي در ايران ، ممكن است جيميكارتر را وادار به سفارش تهيه نوعي هواپيماي جاسوسي يو - 2 مخصوص پرواز در ارتفاعات زياد كند تا به آن وسيله آمريكا بتواند در مورد آزمايشهاي موشكي در خاك شوروي اطلاعاتي كسب كند . آسوشيتدپرس به نقل از نيويورك تايمز ضمن اعلام اين خبر تاكيد كرد كه مقامهاي رسميآمريكا هنوز معلوم نساختهاند كه پايگاه اين هواپيماها در چه كشوري خواهد بود و بر فراز كدام كشورها پرواز خواهند كرد ، اما در گذشته پايگاه اين قبيل هواپيماها در قبرس بوده است . ( 14 )
628
آسوشيتدپرس گزارش داد : « در حالي كه تركيه از آمريكا درخواست كرده است تا دير نشده مشكلهاي اقتصادي تركيه را درك كند و بر حل آنها كمرهمت ببندد ، عربستان سعودي 250 ميليون دلار اعتبار در اختيار تركيه گذاشت . » براساس اين گزارش ، اعضاي پارلمان تركيه از كنگره آمريكا خواستهاند كه به دشواريهاي اقتصادي تركيه توجه كند وگرنه اين كشور كه جناح جنوبشرقي ناتو را تشكيل ميدهد به خطر خواهد افتاد . آنان گفتند : « ما ميخواهيم آمريكا هر نوع ترديدي را در اين زمينه كنار بگذارد و به موقعيت وخيم منطقه خاورميانه بويژه پس از رويدادهاي ايران و در هم پاشيده شدن سنتو توجه كند . » بنا بر گزارش آسوشيتدپرس ، رئيس هيأت پارلماني تركيه گفت : « يكي از بارهاي سنگيني كه بر اقتصاد تركيه سنگيني ميكند تعهدات اين كشور در ناتو است . تركيه با نيروي زميني پانصد هزار نفري خود مسؤوليت امنيت جناح جنوبشرقي ناتو را به عهده دارد و 30 درصد از بودجه اين كشور صرف دفاع ميشود . » ( 15 )
629
صدامحسين معاون شوراي فرماندهي انقلاب عراق در مورد صلح مصر و اسرائيل گفت كه حاضر است شخصاً هر رهبر عرب را كه از قرارداد صلح انورسادات و مناخيم بگين پشتيباني كند ، با تير بزند . به گزارش خبرگزاري فرانسه به نقل از روزنامه البيرق چاپ لبنان صدام گفت : « فرمانروايان عربي كه از سادات حمايت كنند از خود او خائنترند و تنها راه مقابله با آنها كشتن آنهاست . » ( 16 )
منابع و مآخذ 16/1/1358
1 - روزنامه كيهان ، 16/1/1358 ، ص 2 .
2 - روزنامه اطلاعات ، 16/1/1358 ، ص 1 .
3 - روزنامه كيهان ، 18/1/1358 ، ص 8 .
4 - مآخذ شماره 2 ، ص 3 .
5 - سازمان مجاهدين خلق ايران ، مجموعه اعلاميهها و موضعگيريهاي سياسي مجاهدين خلق ايران ( 1 ) ، ( تهران : انتشارات سازمان مجاهدين خلق ايران ، سال 1358 ) ، ص ص 101 - 94 .
6 - سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي، مفهوم مجاهد ، ( سخنراني آقاي ابوالحسن بنيصدر ، دانشگاه تهران ، 16/1/1358 ، تهران ) مركز مطالعات جنگ ، مجموعه اطلاعيههاي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي.
7 - مآخذ شماره 3 ، ص 2 .
8 - روزنامه اطلاعات ، 18/1/1358 ، ص 1 .
9 - مآخذ شماره 8 ، ص 2 .
10 - مآخذ شماره 3 ، ص 3 .
11 - نشريه ويژه خبرگزاري پارس ، 17/1/1358 ، ص 6 راديو لندن .
12 - مآخذ شماره 8 ، ص 8 ، خبرگزاري فرانسه .
13 - مآخذ شماره 2 ، ص 8 .
14 - مآخذ شماره 2 ، ص 8 ، آسوشيتدپرس ، نيويورك تايمز .
15 - مآخذ شماره 2 ، ص 8 ، آسوشيتدپرس .
16 - مآخذ شماره 3 ، ص 7 ، رويتر .
16/1/58 - قم - حسينيه بيت امام - ملاقات پرسنل نيروي هوايي با امام خميني تلفيق سادگي و عظمت