طی هشت سال جنگ، عملكرد مسئولان دولتی در حمایت و پشتیبانی مؤثر از جنگ چگونه بود؟
تجربه نشان داده است كه در زمان جنگ اهمیت مسائل پشت جبهه كم‌تر از مسائل جبهه نبرد نیست و بدون یك پشتیبانی قوی، جنگیدن امكان‌پذیر نیست. بنابراین می‌توان گفت مسئولان در پشت جبهه‌ها با فراهم نمودن امكانات جنگ، در عرصه داخل و خارج از كشور در حد بضاعت خود اقدامات مؤثری را در زمان جنگ انجام دادند.
اقدامات دولت در پشتیبانی از رزمندگان اسلام از چند جهت قابل بررسی است:
1ـ اقتصادی: فراهم ساختن مایحتاج عمومی رزمندگان از قبیل آذوقه، خوراك، پوشاك و سایر وسایل مورد نیاز در جبهه‌ها كه با توجه به كمك‌های مردمی، در این زمینه به طور نسبی موفق بود. گرچه در برخی مواقع محدودیت‌های مالی به گونه‌ای بود كه در یك زمان محدود، فراهم ساختن برخی اقلام ضروری رزمندگان برای دولت مشكل‌ساز می‌شد.
2ـ تسلیحاتی: دولت در زمینه تهیه و تأمین تسلیحات مورد نیاز رزمندگان از دو منبع صنایع داخلی و كشورهای خارجی، با مشكلات عمده و عدیده‌ای روبه‌رو بود. اولاً ارز لازم را برای تأمین نیازهای تسلیحاتی در اختیار نداشت تا به موقع آنها را خریداری كند. ثانیاً به دلیل تحریم تسلیحاتی ایران توسط كشورهای غربی، ایران مجبور بود مایحتاج نظامی خود را با مشكلات فراوان و با قیمت بیشتر از بازارهای آزاد بین‌‌المللی و دلالان خریداری كند.
3ـ دیپلماسی: به رغم تلاش‌های بی‌وقفه مسئولان سیاست خارجی در داخل و خارج از كشور، وجود برخی مشكلات در دستگاه سیاست خارجی از قبیل ضعف در سیاست‌گذاری، ناقص بودن استراتژی سیاست خارجی و كم‌تجربه بودن نمایندگی‌ها و كارشناسان و همچنین اصرار قدرت‌های بزرگ و مخصوصاً امریكا در ممانعت از پیروزی مطلق ایران بر عراق، آنچنان‌كه شایسته بود در این حوزه موفقیت قابل توجهی به دست نیامد. در حقیقت هدف‌گذاری در جنگ و سیاست خارجی منطبق بر هم نبود و به همین دلیل دستگاه سیاست خارجی در بهره‌برداری از پیروزی‌های رزمندگان در جبهه‌ها چندان موفق عمل نمی‌كرد.
