حمایت كشورهای عربی از عراق در جنگ در چه زمینه‌هایی بود؟
به استثنای چند كشور عرب چون سوریه و لیبی، بقیه كشورهای عرب در دوران جنگ ایران و عراق از حكومت عراق حمایت می‌كردند. این كشورها در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و حتی نظامی و در قالب نهادهای عربی و اسلامی چون شورای همكاری خلیج‌فارس، اتحادیه عرب و سازمان كنفرانس اسلامی به پشتیبانی و حمایت از كشور عراق می‌پرداختند كه به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1ـ كشورهای عربی در كنفرانس سران عرب كه قبل از شروع جنگ در جده برگزار شد، در جریان حمله عراق به ایران قرار گرفته، موافقت خود را با تجاوز صدام اعلام كردند در این نشست تنها لیبی و سوریه با این اقدام عراق مخالفت ورزیدند و حمایت خودشان را از ایران اعلام كردند.
2ـ کشورهای منطقه با قول حمایت سیاسی و کمک 30 میلیارد دلاری قبل از شروع جنگ، صدام را پشتیبانی‌کردند. در راه نهادینه‌کردن این حمایت، شورای همكاری خلیج‌فارس در اسفند 1359 با شركت شش کشور عربی حاشیه خلیج‌فارس (عربستان، کویت، امارات، بحرین، عمان و قطر) شکل گرفت.
3ـ "کردزمن" محقق امور نظامی، در کتاب درس‌هایی از جنگ مدرن، درباره کمک‌های کشورهای عربی منطقه به عراق می‌نویسد: «اخبار تأیید شده حاکی است که کویت، بحرین، قطر و عربستان سعودی، دو روز قبل از آغاز حمله عراق به ایران، موافقت کرده بودند که از نظر مالی به عراق کمک کنند.»
4ـ کویت اعلام کرد که در دو نوبت در فروردین و آبان 1360 هفت میلیارد دلار به عراق کمک کرده است. علاوه بر آن، کویت مرز عبدلی، نویسیب و بندر شعیبه و همچنین جزیره بوبیان را برای نقل و انتقالات و واردات تسلیحات و تجهیزات نظامی و نیز استفاده نظامی در اختیار عراق قرار داد.
5 ـ عربستان درآمد فروش نفت از منطقه بی‌طرف خفجی را به میزان 350هزار بشکه در روز در اختیار عراق قرار می‌داد و زمانی که عراق نمی‌توانست نفت صادر کند، به جای عراق نفت می‌فروخت و درآمد آن را در اختیار آن کشور می‌گذاشت.
6 ـ كشورهای عرب عضو شورای همكاری خلیج‌فارس، آنچنان‌كه حاكم بحرین در اجلاس چهارم شورا (نوامبر 1983 / آبان 1362در دوحه) اعلام نمود، تا آبان 1362، 40 میلیارد دلار به عراق كمك نقدی كرده‌اند كه این كمك جدا از كمك‌های لجستیكی و تداركاتی به عراق بوده است.
7ـ عربستان اجازه داد تا نفت عراق از طریق احداث لوله به بندر ینبع در جنوب غربی عربستان انتقال یابد و از آنجا به خریداران فروخته شود.
كشورهای عربی همچنین در قالب اتحادیه عرب سعی می‌نمودند در جنگ از عراق پشتیبانی كنند. البته اقدامات این سازمان به دلیل ماهیتش، طبیعی به نظر می‌رسید. به عنوان مثال، كمیته 7 نفره اتحادیه عرب بعد از عملیات خیبر در منطقه هور و جزایر مجنون كه رزمندگان ایرانی به پیروزی‌هایی دست یافتند، در بغداد تشكیل شد كه هدف عمده آن ترغیب كشورهای جهان به نخریدن نفت از ایران و نفروختن اسلحه به آن بوده است و مسلماً در زمانی كه ایران در حال جنگ با عراق بود، این یك حركت ضد ایرانی و در جهت حمایت از عراق محسوب می‌گردید.
در سازمان كنفرانس اسلامی نیز به جز چند كشور معدود، بقیه كشورها جانب عراق را گرفته بودند و در آغاز جنگ نه تنها عراق را محكوم نكردند، بلكه مواضعی اتخاذ كردند كه به نفع حكومت عراق بود. در پایان جنگ نیز زمانی كه ایران درست در موقعیت عراق در اوایل جنگ بود، ایران را به عنوان اشغالگر معرفی نمودند.
علاوه بر آنچه ذكر شد، هر یك از كشورهای عربی به تنهایی نیز به كمك عراق شتافتند. مثلاً مصر تأمین‌كننده نیازمندی‌های تسلیحاتی (ساخت روسیه) عراق بوده است و خلأ قطع ارسال قطعات و لوازم یدكی را كه از طرف روسیه در مقاطعی از دوران جنگ ایجاد شده بود، پر میكرد. مصر همچنین تعدادی از تكنسین‌های خود را به پایگاه الرشید عراق (مركز استقرار میگ‌های 25) برای آموزش اعزام كرد و با درخواست‌های مكرر عراق برای تجهیزات خاص مانند سیستم دفاع هوایی و غیره موافقت میكرد و تجهیزات مربوطه را نیز ارسال می‌نمود.
دولت اردن با در اختیار گذاشتن بندر عقبه خود در خلیج عقبه، راه‌های مواصلاتی عراق را برای تداركات لازم تأمین میكرد. این بندر در زمانی كه عراق در خلیج‌فارس به لحاظ كشتی‌رانی با مشكل مواجه شده بود، برای این كشور اهمیتی حیاتی داشت. همچنین بعضی از كشورهای عربی چون سودان، نیروی داوطلب نظامی در اختیار دولت عراق قرار می‌دادند.
خلاصه اینكه كشورهای عربی به جز لیبی، سوریه و الجزایر، به طور انفرادی یا در قالب سازمان‌های عربی و اسلامی و حتی سازمان ملل متحد، مواضعی را اتخاذ می‌كردند كه همه در جهت منافع عراق و پشتیبانی از این كشور بود. آنها در سه بعد اقتصادی، سیاسی و نظامی در جنگ از عراق حمایت كردند و نه تنها حاضر نشدند عراق را به عنوان متجاوز معرفی نمایند بلكه در اواخر جنگ كه نیروهای ایران بخش‌هایی از خاك عراق را به عنوان تنبیه متجاوز تصرف نمودند، ایران را محكوم و به عنوان اشغالگر معرفی كردند.
