رودخانه مرزی ایران و عراق، دقیقاً چه نام دارد؟ اروندرود یا شط‌العرب؟ مشخصات آن چیست؟
اروندرود، رود بزرگی است كه از به هم پیوستن دو رود دجله و فرات تشكیل می‌شود و پس از عبور از بصره در محلی به نام نهر خین، در جنوب شلمچه به مرز ایران می‌رسد. از اینجا مرز مشترك ایران و عراق شروع می‌شود و تا مصب اروندرود در خلیج‌فارس ادامه می‌یابد.
طول اروندرود 175 كیلومتر و عرض آن 120 تا 500 متر است. مرز مشترك ایران و عراق در اروندرود 81 كیلومتر است. عمق اروندرود در بصره 7/6 متر و در فاو 9 متر است. البته عمق اروندرود هنگام جزر و مد آب افزایش و كاهش می‌یابد. بنابراین، اروندرود برای كشتیرانی كاملاً مناسب است.
رودخانه‌هایی كه اروندرود را تشكیل می‌دهند از خاك تركیه و ایران سرچشمه می‌گیرند. رودخانه‌هایی كه از خاك تركیه سرچشمه می‌گیرند، عبارت‌اند از: دجله و فرات؛ و رودخانه‌هایی كه از خاك ایران سرچشمه می‌گیرند، برخی وارد خاك عراق شده و به دجله یا اروندرود می‌ریزند و برخی در خاك ایران مستقیماً به اروندرود می‌ریزند كه در مجموع عبارت‌اند از: كارون، كرخه، زاب بزرگ، زاب كوچك، دیاله، كبور، سیروان و الوند.
رود كارون مهم‌ترین رود ایران از نظر حجم آب است كه به اروندرود می‌ریزد و از این نظر با هر یك از رودخانه‌های دجله و فرات قابل مقایسه است. به طور كلی حدود 67 درصد آب اروندرود به تنهایی از ایران تأمین می‌شود.
از نظر تاریخی، تقریباً تا 3 هزار سال پیش از میلاد، اروندرود تشكیل نشده بود و رودخانه‌های دجله، فرات و كارون جداگانه به دریا می‌ریخته‌اند. تا پایان دورة ساسانیان وضع به همین منوال بوده است. بنابراین، تاریخچة این رود از عهد اسلامی جلوتر نمی‌رود و در اصل پیش از آن تاریخ وجود نداشته است. اروندرود هنگامی به وجود آمد كه عراقِ امروز ملیت مشخصی نداشت و جزئی از قلمرو امپراتوری ساسانی شمرده می‌شد. پس از سقوط ساسانیان، به واسطه عدم مراقبت، سدها خراب و شكسته شد و دو رودخانه در قرنه به هم پیوستند و اروندرود را تشكیل دادند. به این ترتیب، اروندرود اسمی است كه پس از به هم پیوستن رودخانه‌های دجله و فرات به وجود آمده است.
كلمه اروندرود كه به این رودخانه مرزی اطلاق می‌شود، در واقع نام قدیمی و ایرانی دجله است.
در ادبیات فارسی نیز كلمه اروندرود به دفعات به كار رفته است. بنابراین، كلمه "شط‌العرب" اسمی است جدید كه بر این رودخانه نهاده‌اند.
به كار بردن مجدد كلمة اروندرود از سال 1338 (1959) به هنگام نخستین بحران بر سر اروندرود شروع شد. اما دولت عراق از پذیرفتن نام اروندرود بر این رودخانه مرزی تا 1975 سر باز می‌زد؛ لیكن در این سال طبق اطلاعات دریافتی از سازمان جغرافیایی كشور، بر اساس قراردادی بین دولت‌های ایران و عراق، دولت عراق نیز رسماً نام اروندرود را بر این رودخانه پذیرفت.
