فروش نفت ایران و عراق در طول 8 سال جنگ بین دو كشور چگونه بود؟
با توجه به اینكه قسمت عمده‌ای از صدور نفت عراق از طریق خلیج‌فارس صورت می‌گرفت، از همان ابتدای جنگ، صدور نفت عراق از خلیج‌فارس با دشواری روبه‌رو شد و سپس قطع گردید. به دلیل محدودیت دسترسی عراق به خلیج‌فارس، این كشور مجبور شد در طول جنگ نفت خود را از طریق لوله‌های نفتی از خاك تركیه، اردن و عربستان صادر كند.
یكی از مسیرهای دیگر صدور نفت عراق، لوله‌ای بود كه از خاك سوریه عبور می‌كرد. سوریه در سال 1982 خط لوله انتقال نفت كركوك به مدیترانه را كه روزانه 300 هزار بشكه نفت عراق را به خارج صادر می‌كرد، مسدود نمود. عراق برای جبران آن، خط لوله‌ای به بندر سعودی "ینبع" در كنار دریای سرخ احداث نمود. همچنین احداث خط لوله‌ای دیگر از طریق اردن به خلیج عقبه در طرح قرار گرفت.
در سال 1982 عراق قراردادی یك میلیارد دلاری را برای احداث خط لوله نفتی از عراق به بندر عقبه با شركت مهندسی ساختمانی گروه بجتل امضا نمود. امریكایی‌ها موافقت اسرائیل را در این زمینه به دست آوردند و به عراقی‌ها در مورد امنیت خطوط لوله نفتی عراق كه به بنادر مدیترانه و دریای سرخ متصل می‌شد، اطمینان دادند.
صادرات نفتی عراق در سال 1987 (صرف‌نظر از مسدود شدن خط لوله سوریه و اسكله‌های البكر و العمیه در خلیج‌فارس) در حدود 5/1 میلیون بشكه در روز بود. نفت صادراتی عراق از طریق بندر ینبع عربستان عمدتاً از طریق منطقه زبیر در جنوب غربی بصره تأمین می‌شد كه حدود 16 مخزن عظیم نفت خام به میزان 6 میلیون بشكه در منطقه زبیر وجود دارد.
سیستم صدور نفت عراق در سال هفتم جنگ از طریق اردن، عربستان و تركیه طراحی شده بود و سعودی‌ها در اجرای لوله‌گذاری نیز تعهداتی را پذیرفتند. به این ترتیب عراق توانست در طی جنگ، صدور نفت خود را تا سقف 6/1 میلیون بشكه در روز ادامه دهد.
ایران به دلیل داشتن سواحل طولانی و مناسب در خلیج‌فارس و دریای عمان، نفت خود را از طریق نفتكش‌ها صادر می‌كند كه در دوران جنگ نیز صدور نفت ایران از همین طریق بود. عراق برای ضربه زدن به توان اقتصادی ایران، از سال 1362 به بعد جنگ نفتكش‌ها را در خلیج‌فارس آغاز نمود و هم‌زمان پایانه‌های نفتی ایران را در خلیج‌فارس مورد حمله قرار داد. وزیر نفت عراق در این باره گفته است: عراق به نفتكش‌هایی كه به بنادر ایران نزدیك شوند حمله خواهد كرد، زیرا این بنادر شاهرگ اقتصاد ایران ـ كه ماشین جنگی این كشور را تغذیه می‌كند ـ هستند.
با حملات عراق به مراكز نفتی ایران در خلیج‌فارس، شركت‌های بیمه بین‌المللی مرتباً هزینه‌های بیمه جنگی خود در منطقه را افزایش می‌دادند كه این نیز به نوبه خود موجب كاهش هر چه بیشتر ارزش نفت ایران می‌شد. حملات عراق به مراكز نفتی و نفتكش‌های ایران خسارات زیادی به ایران وارد می‌نمود و از صدور نفت ایران می‌كاست. عراق با حمله به نفتكش‌ها در خلیج‌فارس، قصد داشت از صدور نفت ایران جلوگیری نماید.
بر اساس محاسبه متخصصان نفتی، درآمد ایران از نفت در مارس 1986 (اسفند 1364) حدود 420 میلیون دلار در ماه بود كه این درآمد نسبت به درآمد ماهانه 3/1 میلیارد دلار در سال قبل به یك سوم سقوط كرده بود. در این زمان عراق روزانه 6/1 میلیون بشكه نفت صادر می‌كرد.
به رغم كاهش تولید و صدور نفت ایران در دوران جنگ، صادرات نفت ایران هیچ‍گاه متوقف نشد و همچنان ادامه یافت كه این به دلیل داشتن سواحل طولانی در خلیج‌فارس و بیمه نمودن كشتی‌های نفتكش بود.
